Þjóðviljinn - 20.03.1949, Blaðsíða 3

, Suxmudagur 20 marz 1949
Þ J:6®VI LJIN..]S
19
i*hi -r*
1 síðustu heimstyrjöld létu
iífið 46 milljónir manna. ÍÖ
milljónir hermanna.féilu, þar
af 6Ví> milljón sovéther-
manna.og 150.000 bandarisk
ir hermenn. 3 milljónir
kvenna og barna fórusr i
loftárásum. 23 milljónir
manna, kvenna og barna
voru myrt af fasistum. 25
milljónir manna misstn
heimili sin.
k
Síðasta heimsistyrjöld kost
aoi um 7000 milijarða króny.
Ef þessi upphæð hefði verið
hagnýtt til friðsamlegra
nota, hefði verið hægt að
i^yggja hverri einustu fjöl-
skylldu í Soyétríkjunum,
Bandarikjunum, Stórabret-
landi, Frakklandi, Þýzka-
landi, Be’giu, Ir’andi, Kan-
ada og ÁstraMu íbúð fjrir
100.000 kr., innanstokks-
muni fyrir 30.000 kr.,
130.000 kr. í peningum og
500 milljónir króna til félags
mála handa hverjum 200
þúsund íbúum.
k
Þetta eru tölur, kalclar
tölur, sem blaka örlítið við
skynseminni. En þær gefa
enga hugmynd um bióðið og
tárin, um skelfinguna og
örvæntinguna, um grimmdina
og hatrið, um allt þetta ó-
umræðilega sem enginn fær
skilið né skynjað af afspurn.
★
Það voru 150.000 banda-
rískir hermenn sem féllu i
styrjöldinni, ungir og hraust
ir menn, setn héldu að beir
væru að berjast fyrir friði
í heiminutn. En jafnhliða
hverju bréfi sem grátatidi
bandarísk móðir las um lát
sonar síns fengu auðjöfr-
arnir í Vollstrít tr.ilijón doll-
ara ávísun. Og þeir grétu
ekki. Eitt matmslíf á miílj-
ón dollara, hversu fátæk-
legt var ekki arðrán friðar-
áranna hjá slíkri auðsupp-
sprettu. Og þegar alþýoa
hetmsins sá hilla undir t’rið
hóldu mennirnir í Vollstrít
áfrarn að hugsa um strið,
Þess vegnr, var tveim atóm
sprengjum kastað á Hiros-
hima og Nagasaki. eftir að
Japartir voru búnir að tapa
styrjöldinni og farnir að
leit-a fytrir sér um frið. Þar
voru. myrt 120.000 marina,
kvenna og barna og jafn-
margt fóik límlest. En menn
irnir I Vollstrít voru ánægð
ir. Þeir vissu að þetta „var
ekki fyrst og fremst sið-
asta hernaðaraðgerð annar-
ar heimsstyrjaídar heldur
fyrsta aðgerðin I þéirri köldu
diplómatísku styrjöld við
Sovétríkin setn nú stendur
yfir“. (Blackett.)
k
Fyrir. skömmu sagði fytr-
veracdi bandarískur þing'-
maður: „Bandaríska þjóðin
vill hvorkl kreppu né strið,
en ef hún á að velja, kýs
hún stríð“. Banuaríska þjoð-
in mun ekki fremur en
nokkur ö.nnur þjó.ð kjósa
stríð, en forráðamenn henu-
ar hafa þegar válið, Þeir
hafa ótrauðir haldið áfram
þeirri stefr.u sem var mörk-
uð ineð morcunum í Hiros-
hima og Magasaki. Sá frtð-
ur sem eitt sinn virtist hilla
undir í framtíð virðist nú
orðinn draumur fortiðar.
Ráðamenn Bandartkjanna
hafa staðið að þrotlausitni
styrjöldum, í Grikklandi, í
Kína, í Indókína, í Malaja-
löndunutn, í Indónesíu; og
á Spáni hafa þeir á ný kon-
ið fótum unáir blóðveidi
Francos, enda samir það
vel að hetjan frá Guernica
fa-llast í faðma við hetjur
Hiroshima og Nagásaki. Og
milljarðarnir halda áfram að
streyma í fjárhirzlur Voll-
strítbúa, ef til vill 'örlí.tíð
dræmar en meðati heims-
styrjöld var, en vonandi eru
enn fcjartari tímar framund
an... .
Og þessir björtu thr.ar
eru uncirbcair af sfvaicandi
haroiyigi. Varla vc-ru her-
veldi Japar.s og Þýzkalands
fyrr hrunin í rúst en hafizt
var handa um að reisa þau
við á ný — undir bandarískri
stjóra. 5—600 hersíöövum
hefur verið -kcmið upp í
kringtim Sovetríkin, frá
Grænlandi til Islands, Bret-
lanás, Norðurafriku, Cýren-
aica, Súdan, Kenya, Araba-
landaana, Indlands, Malakka
skaga. Okir.awa, Japans og
Aleutaeyja, Frá þessum her-
stöðvahring á að vera liæ^t
að ná til Sovétrikjanna msö
loftárásum, með samskpnar
árásum og á Hiroshima og
Nagasakl. Jafnframt eru
Bandaríkin o,ð ganga frá
árá-sarbandalagi við nýleadu
kúgara Vesturevrópu og
neyða nokkur snáriki t:I
þátttöku meí fce'.m. Aúila.?
árásárban.caIag3in-3 skuid-
bináa sig sig til ajikir.r..ox
hervæðiugar, cg erui lyftisc
brúnin á ycpr.ai!raaileiðe,iú-
unutn í Vollstrít, og til Jpesj
s.ð heyja „varnaj-.tyrjö ki:‘
með Baadarikjuaum — cn
það eru Baadaríldu sém 4-
kveða hva-3 sá varuarsty.-j-
öld cg hva-3 árásarstyrj-
öld. Einnig ísienzku þjóðiuni
er ætlað að hpryæöast og
heyja styrjöid,
k
46 millj. manna létu lífið
í sícustu heimsstyrjöid. Þeir
eru ekki -.nargir, inennirnir í
Vollstrít ei’a leppar . þeirra
cg samherjar við. auð.síræti
heimsins. En a’þýðan er fjöl-
menn og henni er ætlað það
hlutverk að falla í næstu
heimsstyrjcld. Eina miiljón
dollara á lílc. En áldrei hafa
öfl friðarins yertö eins ste.rk
og nú, cg aldrei hsfur al-
menningur* ho.rft jafn sjá-
am.di augum á það sem er að
gerast i veröldinni. Andstað-
an gegn xnönnunum í Voll-
strít er voldug og styrkur
hennar vex með hverjum
degi. í einu landi. af ööru
•!i - 1 <r S
lýoir alþýðan yfir því að húa
írxuni a.Idrei taka þátt í styrj-
aid.arað geröuxn bandaríska
auðvaldsirxs. Einnig hér á ís
landi er lagður frarn skerfur
til friðarsólcnar mannkyns-
ins. Sá skerfar gæti orðið
þungur á metu.m, ef íslenzka
þjóðin risi eiixhuga gegn
mönnunum í Vollstrít og lepp
uxn þeirra liérlendis, afrxeit-
aði þátttöku í árásarbaada-
lagi cg lýsti yfir trausti
sínu á friöi og mannhelgi.
Tii þess þarf þjóðin aðeins
að gera það upp víð sig hvcrt
lxér á landl eiga að búa 140
þúsur.dir Isiendiagar eða 140
milljaröar eiga ao bætast í
fjái-hkzlurnar I Voilstsrit.
k
Hjá. stólnum mínum stend
ur lítill telpuhnokki. Hún
leggur hrokkinkoiliiiii á hnéð
á mér, brosir framan i mig
cg segir babbi. Er. í Baxxda-
ríkjunum eru þrír íslerx.zkir
feður að senxja um að gera
íslendinga . ý
að styrjald-
—* $
rpjoo.
■ «- m w n va ;

SMA
Ritstjóri: GUÐMUNDUR ARN.LAUGSSON
Fram til þeasa hefur farizt
fyrir að birta hér fjörugustu
skák Euwe-ímó t sLas, en liún
..var tefld í síðustu. umferðiujxi.
Guðmundur Ágústssoti leikur
af sér pe.ði í sjöucxda leik og
reynir siðan að fiækja skákina
sem mest hann má í þeirri von
að Ásmxxndur verði frekar jxf
veiðinni ef vatnið er grugg-
ugt.;
Nfanzoðadyetsl; vöm.
Hv. Guðmuo.dur Ágústsson.
. Sv.,Ásm. Ásgeirssoxx.
1. d2—d4
2. c2—c4
3. Rbl—c3
4. Ddl—c2
5. Rgl—f3
6. Bcl—go
RgS—f'3
e7—en
BfS—b4
RbS— cö
d7—dö
h7—ho
Biskupsleikur hvíts er heidttr
sjaldséður, líkast til vegna þes-s
að nú verður hvítur að fara
í manuakaup Ieika B til
d2 ef hana v.ill ekki tapa peðt.
7. Bg5—h4 ? g7-—g5
8. Bh4—g'3 g5—gi
Nú taþar . tiyítuc peði. Vkm-
ingurinn kcstar að vísu nokkra
röskxra svörtu stö;‘\’unar or
það reynir Guðm. að færa sér í
nyt.
9. d4—d5 eöxcf
J10. c4xd5 P.friX''”
11. Bg3—h4 Dd.3—d7
12. e2—«4 Dc.7 - -etí
Skemmtilegar leiúur. Svart-
ur lepraar pec'ið cg gefur hvii-
um færi á aimarl' fepp-ua. As
mundur átti hér ýmsa aðrn
góða koE'fci.
13. Bfl—c4
14. f2xe3
Rd5—ec
De6xc-í
Nú fyrsfc leiku.r hvítur ritlð-
aranum aen hefur staðxð i
uppnámi síð-aa í. 8. leik.
15. R.t3—d2 Dc.4—cö
16. 0—0 Bc8— e'j
Auðvitað liggur tniklu meira
á þessu heldur en að ixirða peð-
ií á e3 sem myi|di kosta dý.’-j
æ.æta-.x fíma.
17. Kal—el KeS--47
13. e4—e5 Bbí'ccí
19. Rd.2—eí Dc5—-c
20. h2xc3 Rcöxcl
21. Blvt—fö
.Eróku-'iao. á lítið . rextavxu
(Hg3, e3 eða .h.7 : Bxe-5 og
RfS +) e:a svartur- fiaaur
á mótl brj.g'ðinu.
21._____- Re5—dS!
. Nú koma fcum skenomti’.cg
tilbrlgiii e? hyítur tejkur 22.
Hál. Eftir manriakaupin 22.—
Dxe4 23. Hxd4 má svartiir
hvo-rki' leika Kg3. aé Bg4 vegna
HxdQH- o-g vumur drpttnixxg-
una. En hann getu.r leikiö 23.
— Dgð o-g svarar nú 24.Bxh8
með Bc.4 og yinr.ur skiptamíi.n-
inn áftur. Einnahezb fyrir hvít-
aa væri: '22. HdÍ"Dxe4 '23..Bx
hS Ðxe3.+ pg svartur lætur að
vicu skiptam.ua erx hefar þrjú.
peð • fyrír hatxi og á þá að
vinan
22. Bf6x1x8 Rdéxel
23. Re4—fð+ Kd7 —c7
24. Dc2—h7
Hvít dreymir un sókn á
svarta kóaginu, ea nú syrtir
I skyndxlega.
Dokin eru ’jómandl skeminfi-
leg.
|25. — — Dc4—e.2
: 28. Hfl—f2 De2—d'L
I-Iver leikur svarts er spjóts-
lag, sem ekki verður vadzfc
nema á eírxu veg.
27. Hf2—fl Ddl— d2!
28. Hfl—f2 Dd2—cl!
29. Iif2—fl DclxeSf
Peðið fellur með skák!
3C. Kgl—hl Rel--d3
Fraflah, á 7. slðu,