Þjóðviljinn - 21.05.1949, Síða 4

ÞJÓÐVILJINN
Laugardagur 21. maí 1949.
1
PIÓÐVILJINN
Ctg;efandl: Samelningarflokkur alþýSu — SÓBÍaliataflokkurlnn
Rltat]6im: Vlagnúa Kjartanssou. SlgurSur GuSmundsson <Ab>,
Frétt&rltfltjórl: Jón Bjarnason.
BlaOam.: Arl Káxaaon, Magnrs Torfi Ólaíason, Jónaa Árnaaon,
Ritstjórn, afgreiðala, auglýslngar, prentsmiOJa, SkólavörSn-
■tig 1S — Siml 7000 (þrj&r línn r)
Xakrií'arverO: kr. 12.00 & m&nuOL — LausasöluverO 60 aur. elnt.
PrentsmlOta Þjóflvlljana h. f.
Sórfaífftaflokkurlrui, Þórsgötu 1 — Sími 7610 (þrj&r línur)
1938 og 1948
Eins og á hefur verið bent hefur innflutningur á
neyzluvörum hækkað um helming í tíð fyrstu stjórnar-
innar sem Alþýðuflokkurinn hefir myndað. Þessi stór-
vægilegi niðurskurður gefur góða mynd af kjaraskerðingu
þeirri sem framkvæmd hefur verið af þessari ríkisstjórn,
almenningur hefir nú aðgang að helmingi minna magni
af aðfluttum neyzluvörum en fyrir tveimur árum! Þessi
ömurlega staðreynd var að sjálfsögðu rædd í eldhúsdags-
umræðunum og Emil Jónsson viðskiptamálaráðherra lagði
þar orð í belg á mjög athyglisverðan hátt.
Að sjálfsögðu var viðskiptamálaráðherranum illa við
að ræða lækkunina og tók því þann kost að leita svo langt
aftur í tímann að hægt væri að benda á að hækkun hefði
átt sér stað síðan þá. Og hann staðnæmdist við árið 1938.
Með samanburði á innflutningi áranna 1938 og 1948 komst
hann að þeirri niðurstöðu að magn vefnaðarvöru hefði
aukizt úr 1002 tonnum í 1136 tonn, kaffimagnið úr 643
tonnum í 777 tonn, sykurmagnið úr 5050 tonnum í 5560
tonn, auk þess sem magn fáeinna annarra vörutegunda
hefði aukizt nokkru meir. Og síðan hóf Emil Jónsson
lofsöng um sjálfan sig og stjórn sína á þeirri forsendu
að hún héldi þó enn uppi ögn skárri lífskjörum en 1938.
En aukning sú sem Emil var stoltastur af er ekki
mikil, og sé hún borin saman við fólksfjölgunina kemur
í ljós að hún er lítil sem engin. Og hver man ekki ástandið
1938, kreppuna, skortinn og vonleysið. Enda var þá út-
flutningur landsmanna sjö sinnum minni að verðmæti en
1948!
★
Emil Jónsson má gjarna lýsa stolti sínu yfir því að
lífskjör manna séu nú ögn skárri en 1938, sú gleði skal
ekki frá honum tekin. En hitt er ljóst að fái þessi stjórn
að vera við völd öllu lengur kemur von bráðar að því að
þjóðin býr við sömu lífskjör og á kreppuárunum fyrir
stríð.
! Þjáiartekjur íslendinga
I eldhúsumræðunum skýrði Emil Jónsson frá því að
þjóðartekjur íslendinga væru nú hátt á annað þúsund
milljóna króna. Væntanlega er þá ekki ofílagt þó gert
sé ráð fyrir 10 þúsundum króna á hvert mannsbarn í
landinu, eða 50 þúsunda króna árstekjum á hverja fimm
manna fjölskyldu til jafnaðar.
Eins og alkunnugt er kemst allur þorri íslenzkra f jöl-
skyldna hvergi nærri þessu meðaltali, heldur munu 20
þúsundir vera nær lagi meðal alþýðufólks. Það er því
vissulega fjarri öllu Iagi að halda því fram að kröfur
þær sem verkalýðssamtökin hafa nú sett fram um kjara-
bætur muni reynast þjóðfélaginu ofviða. Þvert á móti
fela þær aðeins í sér örlítið meiri jöfnuð, örlítið meira
réttlæti. En auðvitað er forsenda þeirra sú að eitthvað
verði að skerða tekjur auðstéttarinnar, þeirra 200 ríku
í Reykjavík sem eiga 5—600 m'illjónir í skuldlausri eign
fig hafa 38 milljónir í árstekjur!
Vill hellulagðan stíg yfir
Landakotstúnið.
Siðan girðingin hætti að vera
kringum Landakotstúnið, hefur
fólk æ meir lagt leið sína yfir
það. Flestir ganga sama stíginn,
milli tveggja hornanna, suð-
vestur- og norð-austurhorns. Af
þessu tilefni skrifar einn bréfrit
arinn: Héðan af er sjálf-
sagt erfitt að venja fólk af að
ganga þarna yfir, sé þetta óleyfi
legt. Þess vegna virðist mér að
ekki sé um annað að gera en
leggja þarna stíg úr steyptum
hellum. Stígurinn eins og hann
er núna, setur sóðalegan svip
á þetta fallega tún. —
Vest'urbæingur."
*
Amerískar kvikmyndir
og Evrópskar.
Pétur skrifar: — Eins og les-
endum Morgunblaðsins er kunn-
ugt, hefur Víkverji hvað eftir
annað notað heppileg tækifæri
til að gera litið úr kvikmyndum
frá Evrópuþjóðunum, en hampa
jafnframt Hollywoodframleiðsl-
unni. Hann hefur jafnvel full-
yrt, að Reykvíkingar vilji helzt
ekki sjá annað en amerískar
myndir. Mér finnst því ekki úr
vegi, að vakin sé athygli á því,
hvernig ástandið hefur verið í
þessum efnum að undanförnu.
Ensku myndirnar „Rauðu skórn
ir“ og „Hamlet", þýzka óperett
an „Leðurb!akan“ og jafnvel
sænska léttmetið „Ráðskonan á
Grund“ hafa verið sýndar lang-
tj'mum saman, á meðan almenn-
ingur hefur varla litið við mörg
um nýjum amerískum myndum,
sem sumar hafa ekki gengið
nema tvo daga.
Norðurlöndum, en nær engar
nýjar myndir hafa borizt þaðan
um langt skeið. Ef erfitt skyldi
reynast að ná aðgengilegum
samningum við kvikmynda-
framleiðendur á Norðurlöndum,
þá væri ekki úr vegi, að Nor-
ræna félagið beitti sér fyrir því,
að nýjar norrænar myndir fengj
ust hingað með góðum kjörum.
★
„Að endingu vil ég skora á
Austurbæjarbió að fá „Leður-
blökuna" til sýningar, þvi að
þúsundir manna í austurhluta
bæjarins koma því ekki við að
fara vestur í Trípólibíó, sízt af
öllu eins og strætisvagnaferð-
um er nú háttað.
— Pétur.“
★
ISFISKSALA N :
Geir seldi 5903 vættir fyrir 9425
pund, 19. þ. m. i Fleetwood. Júpi-
ter seldi 209,2 smál. 20. þ. m. í Cux
haven. Birkir seldi 1104 vættir fyr-
ir 2146 pund, 18. þ. m. í Aberdeen.
Goðaborg seldi 775 vætfir fyrir
1360 pund, 20. þ. m. í Aberdeen.
BIKISSKIP:
Esja átti að fara frá Reykjavík
kl. 20.00 í gærkvöld austur um
land til Siglufjarðar. Hekla var
vænttmleg til Reykjavikur siðdegis
í gær að austan og norðan. Herðu
breið er í Reykjavík og fer héðan
væntanlega í kvöld til Vestfjarða.
Skjaldbreið er í Reykjavík og fer
héðan næstkomandi mánudag til
Húnaflóa- Skagafjarðar- og Eyja-
fjarðarhafna. Þyrill er í Reykja-
vík.
*
Sambönd séu treyst við
Evrópulönd.
Þar við bætist svo það, að
myndir eins og „Hamlet“ og
„Leðurblakan" skara að dómi
vandlátra kvikmyndahúsgesta
svo langt fram úr sams konar
amerískum myndum, að enginn
samanburður kemst þar að. Það
er því sannarlega ástæða til að
ekora á kvikmyndahúsin að
treysta sambönd sín við hin
gömlu menningarlönd Evrópu,
en þar með er vitanlega ekki
sagt, að þau eigi að sækjast eft
ir gatslitnum, ódýrum 15—20
ára gömlum myndum frá þess-
um löndum.
★
Verkefni fyrir Norræna
félagið.
„Kvikmyndaiðnaður Evrópu
er nú einnig að magni til kom-
inn langt fram úr iðnaði Ame-
ríku, svo að hrein fjarstæða er
að tala um, að úr meira sé að
velja í Bandaríkjunum. Það
verður líka að teljast sjálfsagt,
að kvikmyndahúsin hér reyni
að fá hingað jafnóðum beztu
myndir, sem framleiddar eru á
EIMSKIP:
Brúarfoss fór væntanlega frá
Rotterdam í gærkvöld 20.5. til R-
víkur. Dettifoss fór væntanlega frá
Rotterdam í gær 20.5. til Leith og
Reykjavikur. Fjallfoss er í Ant-
werpen. Goðafoss er á Akureyri.
Lagarfoss kom til Reykjavíkur 18.
5. frá Gautaborg. Reykjafoss fór
frá Vestmannaeyjum 18.5. til Ham
borgar. Selfoss fór frá Reykjavík
17.5. til Immingham og Antwerp-
cn. Tröllafoss er í N. Y., fer þaðan
væntanlega 25.5. til Reykjavíkur.
Vatnajökull er í Stykkishólmi.
EINARSSON&ZOfiGA:
Foldin er i HafnarfirSi. Linge-
stroom er á Súgandafirði.
Gullfaxi kom fi
Osló kl. 17.00 í gæ
Flugfélagið sendi
gær flugvélar t
Fagurhólsmýrar
Kirkjubæjarklausturs, Hornafjai
ar, Vestmannaeyja, Akureyrar o
Keflavíkur. Hekla er væntanleg k
5—6 i dag frá Prestvík og Kauj
mannahöfn. Loftleiðir senda fluj
vélar í gær til Vestmannaeyja ,fs
fjarðar, Akureyrar, Patreksfjarða
Flateyrar og Þingeyrar.
Halldór K
son (Leike
stúkunni ,
in“ nr. 14 í
vík). 21.10 Ljóðskáldakvöl
lestur og tónleikar. 22.05
(plötur). 24.00 Dagskrárlol
Næíurvörður í Laugavegs-
apóteki. — Sími 1616.
Guðsþjónustur á morgun:
Dómkirkjan.
Messa kl. 11 f. h.
séra Jón Auðuns.
Kl. 5 e. h. Safnað-
arfundur. Fríkirkj
an. Messa kl. 5 e.
h. — Séra Árni Sigurðsson. Hall-
grímskirkja. Messa kl. 11 f. h. -
Séra Sigurjón Árnason. Messa kl.
2 e. h. — Ferming. — Séra Jakob
Jónsson. Nesprestakall. Messað í
kapellunni í Fossvogi kl. 11 árdeg-
is. — Séra Jón Thorarensen.
Ferming í Hallgrímskirkju sd.
22. maí kl. 2 e. h. — Séra Jakob
Jónsson. (Kirkjan opnuð 10 mín-
útum áður en messan hefst.)
DRENGIR:
Almar Knútur Gunnarss., Skála
13 v. Háteigsveg. Guðlaugur Þórð-
ur Guðjónsson, Laugaveg 46 A.
Jón Örn Sigurlaugsson Snæland,
Haðarstíg 2. Jónas Gísli Sigurðs-
son, Skipasundi 34. Kristinn Karls-
son, Nönnugötu 1. Sigurgeir Pétur
Þorvaldsson, Leifsgötu 4. Reimar
Sigurðsson, Njálsgötu 87. Sveinn
Aron Jónsson Bjarklind, Mímis-
vegi 4. Úlfur Markússon, Njálsgötu
20. Valdimar Friðrik Einarsson,
Skúlagötu 76. Yngvi Kjartansson,
Skúlagötu 76. Þórir Sigurður Arin
bjarnarson, Baldursgötu 29.
STÚLKUR:
Ingibjörg Árnadóttir, Digranes-
veg 36. Jakobina Birna Stefánsd.,
Höfðaborg 85. Kristín Leifsdóttir,
Hvcrfisgötu 53. Kristín Erla Al-
bertsdóttir, Njálsgötu 60. Olga
Gunnhildur Kristin Þorsteinsdótt-
ir, Bergþórugötu 43. Sigríður
Björnsdóttir, Smáragötu 5. Unnur
Tessnow, Digranesvegi 24.
Nýlega opinber-
uðu trúlofun sína,
ungfrú Titia Har-
temink frá Hol-
landi og Ásgeir
Bjarnason (Ás-
geirssonar, ráðherra) á Reykjum í
Mosfellssveit.
Mæðradagurinn. — Nú heitir
Mæðrastyrksnefnd á bæjarbúa að
bregðast vel við eins og undanfar-
in ár og styrkja starfsemi nefndar
innar með því að kaupa mæðra-
blómið. Eins treystir nefndin
mæðrum til að senda börn og ungl
inga að aðstoða við söluna. Blómin
eru afgreidd á eftirtöldum stöðum:
Melaskóla, Elliheimilinu, Miðbæjar
skóla, Austurbæjarskóla, Þingholts
stræti 18, og Laugarnesskóla, ---
Sala hefst kl. 9.30 á morgun
(sunnud. 22. maí). — Góð sölulaun.
^ 1 dag verða gef
in saman í
hjónaband af
séra Árna Sig-
urðssyni, ung-
frú Ólöf Auöur
Erlingsdóttir (Pálssonar, yfirlög-
regluþjóns) og Ingvar Gíslason.
Heimili ungu hjónanna verður í
Skipasundi 56. — í dag verða gef-
in saman í hjónaband af séra Árna
Sigurðssyni, ungfrú Guðrún Elsa
Helgadóttir, Mávahlíð 38 og Jón
Eiríksson, málari, Laugavcg 13.
Söfnin: Landsbókasafnið er opið
kl. 10—12, 1—7 og S—10 alla virka
daga nema laugardaga, þá kl. 19—
12 og 1—7. Þjó5sl:jala3afniö kl. 1
—7 alla virka daga. Þjóðminjasafn-
ið kl. 1—3 þriöjudaga, fimmtudaga
og sunnudaga. Listasafn Einars
Jónssonar kl. 1,30—3,30 á sunnu-
dögum. Bæjarbókasafnið er op-
ið alla virka daga kl. 10—10, út-
lán þá frá kl. 2, nema á laugar-
dögum on þá er safnið opið kl. 1-4.
MUNIÖ
að lesa smáauglýsingarnar, þær
eru á 7. síðu.
G E N G I D:
Sterlingspund 26,22
100 bandariskir dollarar 650,50
100 svissneskir frankar 152,20
100 sænskar krónur 181,00
100 danskar krónur 135.57
100 nörsltar krónur 131,10
1000 franskir írankar 24.69