Þjóðviljinn - 07.08.1949, Blaðsíða 4

'ÞJÖÐVILJTNN
plÓÐVIUINN
Útgefandi: Sameiningarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokkurinn
Ritstjórar: Magnús Kjartansson (áb.), Sigurður Guðmundsson
Fréttaritstjóri: Jón Bjarnason
Blaðam.: Ari Kárason, Magnús Torfi Ólafsson, Jónas Árnason
Auglýsingastjóri: Jónsteinn Haraldsson
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðu-
stíg 19 — Sími 7500 (þrjár línur)
Askriftarverð: kr. 12.00 á mánuði — Lausasöluverð 50 aur. eint.
- Prentsmiðja Þjóðviljans h.f.
Sósíallstaftokkuriim, Þórsgötu 1 — Simi 7510 (þrjár Unur)
Sá aiðir, t« „unnið er fyrér með
j?> horðflin honáwA*
i '( „Aiuðcékinn gróði gétor verið góður, en 'sá áuður
1' . ’ , ] ■ ýerður beztur og giftudrýgstur, sem. unriið er fyrir
með körðtim. höndum. Styrjöldin lét ber3,3t kér að
i , landi htoðöldur AuðtekLns fjár.“
1 , i Vísir, 6. ágúst 1949.
Alþýða íslands, — sjótnenn, verkamenn, bændur og
aðrar vinnandi stéttir, — hafa tnéð hörðum höndum skap-
að þann veraldlega auð, sem skapaður hefur.verið á landi
ivoru frá upphafi vega. En alþýðan hefur lengst af lítt
ífengið að njóta hans sjálf. Fátæktin hefur öíd fram af
pld orðið hennar hiutskipti, en auðurinn sem hún skóp með
hörðuni höndum, hefur runnið til ríkustu og voldugústu
setta þessa lands og þó- mest út úr iandinu, til ríkra og
jvoldugra auðfélaga þar, öldum saman.
Alþýða íslands þekkir ekki annan áuð en þann, sem
jhún vimiur fyrir með hörðum höndum. Hún sér hann ér
hún framleiðir hann: Afkastamestu sjómenn veraldarinn-
iar afla með þræídómi sínum hundruð milljóna króna verð
mæti, — verkaxnenn og bændur landsins og aðrar vinn-
iandi stéttir vinna hörðum höndum myrkra á milli að sköp-
uxl þeirra verðmæta, er þjóðin lifir á, — en þessi alþýða
ser á eftir þorra þess auðs, sem hún skapar, yfir i gírugar
greipar örfárra auðmanna.
Heildsalabláðinu ,,Vísi“ finnst það „auðtekinn gróði“,
sem auðmenn þessa iands hafa sölsað undir sig á undan-
förnum áratug. Það sýnir hugsunarhátt þessara auðugu
héildsala að þeim finnst hann auðtekinn. En þeim sjó-
mönnum og verkamönnum, sem skópu hann, fanst hann
ekki auðtekinn. Þeir urðu að þræla fyrir þeim auði með
hörðum höndum og jafnvel fórna fyrir hann lífi sínu.
Islenzkir sjómenn, íslenzk þjóð fórnaði lífi margra sinna
fceztu sona- við að kalda uppi samgöngum og fiskveiðum
í síðustu styrjöld. Þjóð vor missti fleiri menn af vöídum
iþeirrar styrjaldar að tiltölu, en t.d. Bandaríki Norður-
Ameríku.
Heildsalablaðinu er bezt að tala varlega um „blóð-
öldur auðtekins fjár“. Það var ekki auðtekið fé fyrir sjó-
mennina, sem dregið hafa björgina í bú þjóðarinnar ár
eftir ár, — það var fé, sem sækja varð með hörðiun hönd-
um og hætta lífinu til, — en það reyndist oft auðtekið fyrir
a-uðmenn landsins það fé eftir á, þegar þeir rændu því af
sjómönnunum, til þess að margfalda gróða auðváldsins í
Heykjavík. Gjaldeyririnn, sem sjómenn hafa aflað með
hörðurn höndum, hefur reynzt auðtekixui heildsölunum,
þegar þeir láta ríkisstjórn sína taka hann með valdboði,
svo ríkustu heildsalar íhaldsins fái einir að honum að
Sitja í krafti spillingar og pólitískra valda Ihaldsins.
Slík var áfergja hinna forríku heildsala ihaldsins, að
ekki mátti einu sinni kaupa ný og góð skip, fyrir sjó-
mennina að vinna á og nota til þess auð, sem þeir höfðu
skapað með hörðum höndum. Slíkt fannst Vísi „Lokaráð,
iaunráð og svikráð”, nema fyrst væri lækkað kaupið við
sjómenn og aðra, sem skópu auðinn með hörðum höndum.
Alþýðan hefur allan þann tíma, sem mestur auður
hefur skapazt í landi þessu í allri sögu þess, orðið að
heyja harðvítuga baráttu, til þess að fá að hagnýta nokk-
íurn hluta þess auðs til þess að bæta kjör sín. Sósíalista-:
Athugasemd frá varð-
maaninum í Örfirisey.
Siðastliðinn sunnudag birtist
hér i dálkunum bréf frá ungri
Stúlku, og nú hefur varðmaður-
■inn í Örfirisey sent athugk-
s§md útaf þeim þætti þréfsins
sem snertir hann sérstaklega.
Athugasemd varðmannsins er
svohljóðandi: — „Unga stúlk-
an úr Vesturbænum, sem átti
leið út í Örfirisey 11. sl. mán-
aðar, vekur athygli á því í
opinberu blaði, að ég taki vel
eftir því sem gjörist þar, og
þakka ég henni fjrrir þau um-
mæli. — Hinsvegar myndu
fleiri en ég veita því athygli
þegar ung stúlka dvelur ein
grátandi niðri á sjávarbakka,
á afviknum stað og að nætur-
lagi. — Um gestrisni mína skal
ég ekki f jölyrða, en vil þó geta
þess, að það hefur venjulega
ekki valdið misskilningi þó ag
hafi boðið fólki húsaskjól. —
Varðmaðurúm.“
□
Athugasemd frá verk-
fmðingum bæjarlns.
Bolli Thoroddsen vill fyrir
hönd verkfræðinga bæjarin.'í'
láta koma fram nokkrar at-
hugasemdir út af því sem hér
var 3agt um Laugalækinn síð-
astiiðinn fimmtudag. Hann seg-
ir það vera satt að ástand
þessa læks hafi lengi þarfnast
gagngerðra umbóta, einkum þó
síðan á stríðsárúnum, að hveff
in þarna í nágrenninu fófu að
byggjast tii verulegra niuna.
Nauðsynlegar 'framkværhdir í
máli hans komu fyrst til tals
fyrir mörgum árum, ett ýmis-
legt tafði þær. Það er mjög lít
ill halli á landinu þarna, ög
sérstaka gerð af pípum þurfti
að fá til að gera þarna hol-
ræsi, sem tæki við frárennslmu
úr húsunum í nágrenninu. —
Það stóð á leyfi til kaupa á
nauðsynlegum mótum til að
steypa þessi holræsi. Verkfræð-
ingar bæjarins gengu á milli
hinna háu ráða, en allt kom
fyrir ekki. Seint og síðarmeir
fekkst þó leyfið, og svo voru
keypt mót, — þau kostuðu ca.
30.000 kr. danskar.
Loksins hefjast
framkvæmdir.
Og nú sagði Bolli að mót
þessi væru notuð af fullum
krafti í pípugerðinni við Lang-
hbltsveg. Framkvæmdir við að
grafa skurð fyrir holræsið,
sem taka skal á móti því sorp-
rennsli, sem nú lendir í Lauga-
læknum, væru þégar hafnar. —
En um skurðinn, sem gerður
hefur verið til að þurrka Lauga
lækinn á einum kafla, hafði
Bolli það að segja að hann væri
ofur éðlileg verlífræðileg ráð-
stöfun. Tilgangur haas væri
sem sé sá, að gefa verkamönn-
unum aðstöðu tii að vinna við
lækinn.
Þannig standa sem sagt mál-
in að því er snertir Laugalæk-
inn og frárennslið frá húsun-
um þar í kring. Raunhæfar
framkvæmdir eru loksins hafn-
ar, þrátt fyrír fjandskap Fjár-
hagsráðs og tómlæti’ annarra
voldugra aðilja.
□
Mótmæli vegaa kat
u ■ ***** iðiur
P. skrifar: — „Bæjarpóstur
mitrn..—; Það er hundur í mér-
í kvöld. Eg var á bíoi. Mér er
sagt að myndin hafi verið
skemmtileg. Sjálfur hefi ég að-
eins veika hugmynd um. gang
Framhald á 7. ‘síðu.
H ð F sri y.:.
Hollenzlca skipjð Lingestroom
kom í gærmorgun frá útiöndum.
Esja var væntanleg- kl. 2—3 e. h.
í gær.
EIM8KIP:
Brúarfoss er í Kaupmannahöfn.
Dettifoss fór frá Hull i gær til
Leith og Rvíkur. Fjallfoss er í
Rvík. Goðafoss er væntanjsgur í
dag til N. Y. frá Rvík. Lagarfoss
fór frá Akureyri í gær til Akra-
Sttnatjda^ut* 7»:. ágúst . 1949.
ness, fer vséntahlega frá Rvík um
miðja vikuna til Keflavíkur, Vest
mannaeyja og til útlanda. Selfoss
fór frá Köge 4. 8. til Leith. Trölla
foss fór frá N. Y. 30. 7. til Rvíkui-.
Vatnajökuil er í Rvík.
ISFISKSALAN:
Þann 4. þ.m. seldi Kári 252,3
smál. í Hamborg. 5. þ. m. seidi
Þórólfur 169,9 smál. í Cuxhaven,
og sama dag seldi Karlsefni 277
smál. í Hamborg.
Sjötugur er í dag Sigurbjörn
Sigurðsson, verzlunarmaður, Stór-
holti 19.
Næturvörður er í Laugavegsapó-
teki. — Sími 1616.
Næturakstur í nótt áttnast
B.S.R. —’Sími 1720. — Aðrá'hótt:
Hreyfill. — Simi 6633.
Útvarpið í dág:
11.00 Messa í Dóm
kirkjunni (séra
Sigurjón Árnason).
landsleik • 'í knatt-
13.20 Útvarp frá
spyrnu milli Dana og Islendinga
Aarhus .síðari hálfleikur; Björg-
vin Schram lýsir leiknum (útvarp-
að ef skilyrði leyfa). 15.15 Miðdeg
istónleikar (plötur). 16.15 Útvarp
til Islendinga erlendis: Fréttir og
erindi (Vilhjálinur Þ. GísLason).
19.30 Tónleikar: Þættir úr „Út-
skúfun Fausts" eftir Berlioz (plöt-
■ ur). 20.20 Tónleikar: Hornkohsert
nr. 1 í Es-dúr eftir Richard
Strauss (nýjar plötur). 20.35 Er-
indi; Frá Svíum (Helgi P. Briem,
sendifulitrúi). 21.00 Einsöngur úr
útvarpssal (Guðmundur Jóttsson
óperusöngvári syngur; Fritz
Weisshappel jeikur undir á pía-
nó): a) Romanza úr óperunni
„Simon Boccanegra" eftir Verdi,
b) Söngur til kvöídstjörnunnar úr
óperunni „Taiínháúser" éftir
Wagner, c) Min tanke er et mægt-
igt fjeld (Grieg), d) Det gáller
(Hannikainen). — Einleikur á
píanó (Fritz Weisshappel): Sere-
náta úr „Suite Espanola" eftir
Albeniz. — e) Nótt (Þórarinn Jóns
son), f) Vögguvísa (Jón Leifs), g)
Grindvíkingur (Sig'/aldi. Kalda-
lóns), h) One alone (Romberg),
i) Because (Guy D’Hardelot).
21.35 Upplestur: Kvæði (Þöréteinn
Ö. Stephensen). 21.50 Tónleikar
(pjötur. 22.05 Dansiög (plötur). —
Útvarpið á morgum: 19.35 Tónleik
ar: Lög úr tónfilmum (þiötur).
20.30 Útvarpshljómsveitin: Sumai’-
lög. 20.45 Urn daginn og veginn
(Thorolf Smith blaðámaður). 21.05
Einsöngur: Marion Anderson syng
ur ’ (plötur). 21.20 Þýtt og éndur-
sagt (Jón Þcrarinsson). 21.40 Vín-
sæí lög (plotur). 22.05 Létt lög
(plötur).
Helgidagslæknir: Hannes Þór-
arinsáon, Sóleyjargötu 27. — Sími
3560.
flokkurinn hefur haft forystuna í þeirri baráttu alþyð-
unnar, en aliir aðrir flokkar verið þar öndverðir, misjafn-
lega harðskeyttir á hinum ýfnsú skeiðum ba'rát'tunhar.
En 200 ríkustu auðménn og auðfélög Reykjavikur
hafa á þessum tíma sölsað undir sig 5-—600 miiljónir
króna, sem þeir nú éiga í skuldlausum eignum og aðeins
er nokkur hluti þess auðs,' sem þeir hafa náð af alþýð-
unni: oftast alltof auðtekið fé fyrir þá í krafti ríkis-
valdsins, bankavaidsins, þjóðstjór'narflokkanna og sþill-
ingar skriffinnskubáknsins.
Nú boðar afturhaídið að sverfa verði að alþýðu. Fá-
tæktin á aftur í fullum mæii að vérða hlutskipti þeirra,
sem vinna með hörðum höhdum.
En um „auðtekið fé“ aúðmannaima slær Ihaldið skjald
borg með skósveinum síhtlm.
En hvað hún dugar sú skjaídborg gegn þeirri alþýðu, sem
með hörðum. höndum, hefur' skaþa/5 auðxnn, munu næstu
ko.sningar sýna.
Nýlegá opinbefuðu
trúlofun sína, ung
frú Rósa Kolbeins
dóttir frá Auðnum,
V atnsleysustrond
og Gunnar Svan-
hólm, Laugateig
13, P„eykjavík. — Nýlega opinber-
uðu trúlofun sína, ungfrú Guð-
rún Brynjólfsdóttir frá Syðrá-Seli
í Hrunamannahreppi og Guðjón
Ó. Hansson, Laugateig 13, Re3>-kja-
vík.
Guðsþjónustur í dag:
Bómkirkjan.
Messa kl. 11 f. h.
á sunnudag. —■
Séra Sigurjón Þ.
Árnason. —■ Hall-
grímskirkja, Mess-
— Séra Jakob Jóns
að kl, 11 f. h.
son.
Nýléga
gefin sama
lijónáband,
Wjj; Jjp ' frú Gv.i
f/lf 'M Jóna Jóns<
- v' * ir, Austu
36, Selfossi og Baldur Kárlsson
Stokkseyri. — Heimili brúðl
anno, verður á Austurvegi 36.