Þjóðviljinn - 01.03.1950, Blaðsíða 3

Miðvikudagur li marz 1950.
mbim i.-. ^arírtm><*inwi^i< .ifcjfiiíi ihu* •i-.nt.yrtJ.ah.
-Irlj.M^ry n S ,
ÞJÓDVILJINN

IgLL
Meira af léttri tónlist í útvarpiö!
ilJndanfarið hefur fréttaflutn.
ingur útvarpsins sætt harðri
gagnrýni. Ekki er meiningin að
ræða hann að þessu sinni, enda
virðast þeir ciðlingar, sem hon-
um stjórna, hafa steina milli
herða í höfða stað, óvenju tor-
næma steina. Hins vegar er
mál til komið að mótmæla því,
hvernig létt og skemmtilegt efni
við hæfi ungs fólks er sniðgeng
ið í útvarpinu, rétt eins og allt
slíkt væri frá þeim vonda, jafn
vel komið frá Moskvu.
Mikil ábyrgð hvílir á þeim,
sem velja tónlist útvarpsins.
Vafalaust er hljómlistarþekk-
ing þeirra og smekkur á feikna
háu stigi. Gallinn er þó sá, að
almenningur hefur annan
smekk (við skulum kalla hann
verri), og sérstaklega finnst
unga fólkinu yfirleitt að mikið
af tónleikum útvarpsins sé pirr
andi nágaul, sem hljómar bezt
í lokuðum viðtækjum. Þetta mis
ræmi í smekk ráðamanna út-
varpsins og almennings er sorg
legt, en staðreynd þó. Útséð
virðist um, að hægt sé að sætta '
almenning við þá hljómlist, sem
að honum hefur verið haldið síð
ustu 20 ár, og slíkri tilrauna-
starfsemi er því bezt að hætta,
því fyrr því betra.
Við skulum nú bendá á nokk
ur dæmi, sém gætu bætt úr
þessu.
I fyúáta lagi þarf áð taka
upp óskatíma minnst einn
klukkutíma í viku. Hlustendur
fái að kjósa sjálfir lögin, sem
þá eru leikin, refjalaust.
I öðru lagi þárf að hafa létta
tónlist í vinnutímanum, t. d.
fyrir hádegi. Hún yrði vinsæl
á mörgum vínnustöðvúm og
mundi gera starfsfólkið glað-
ara og leiknara við vinnu sína,
sú er reynslan annars staðar.
I þriðja lagi þarf að varpa
burt þeim óþolandi leiðindablæ,
sem heldur dagskrána á helgi-
dögum og hátíð.um. Jóladagskrá
in er þar illræmdasta dæmið.
En jafnvel óbrotinn sunnudag-
ur má ekki renna svo upp, að
mennirnir í útyarpinu géti setið
á sér með hörnumgavælið. Úr
miðaldamyrkri sínu demba þeir
yfir mann sálinasöngjj, og heil-
| agra manna hjali, svo kemur
I óguðvorslands, dagskránni er
t lokið, góðanótt. Þetta er væg- því
I ast sagt ekki gott. Sunnudagar innar.
Þeirri nýbreytni Æskulýðs-
síðunnar að birta valda kafla úr
fræðiritum um sósíalismann
hefur verið vel tekið. Við verð-
um að harma það, hversu lítið
rúm er hægt a£ ætla þe.surn
þætti, en vonum hins vegar, að
þessir smákaflar geti orðið les-
endum hvöt til að afla sér við-
komandi fræðirita og annarra
skyldra, ef .fáanleg: eru.
Á þessum uppsiglingartímum
kreppu og atvinnuleysis er
brýn nauðsyn að kynna sér eðli
og orsakir slíks vandræðaá-
stands, því að þekking á óvin-
inum er skilyrði þess, að hægt
sé að sigra hann.
Að þessu sinni birtum við
smákafla úr riti eftir Stalín,
Díalektisk og söguleg efnis-.
hyggja. Það birtist í Sögu Kom
múnistaflokks Ráðstjórnarríkj-
anna (Rvk 1944).
Stalín rekur hér í fáum en
afburða glöggum dráttum þró
unareögu mannfélagsins allt fyá
sögur hefjast til nútíðar-
Hann sýnir fram á,
Villuljósin með nýjum glampa
Það er í sjálfu sér þakkar-
vert, að Hörður Bjarnason skuli
enii einu sinni með tvíefldum
dájk kveikja sín villuljós í
sambándi við æskulýðshallar-
málið, svo að við getum betur
áttað okkur á þeim skoðunum,
sem hann flytur. 1 grein, þeirri
sem skipulagsstjóri ritaði í Vísi
í •. fyrradag má sjá ;öfluga
glampa villuljósa, sem ekki
Ikomu fram í fyrri grein hans
um æskulýðshallarmálið. Rauði
þráður greinarinnar er hræðsl-
an við kommúnista, hin sér-
staka tegund móðursýki, sem
vissulega þjáir fleiri en skipu-
lagsstjórann í okkar þjóðfélagi.
Tökum dæmi: Þegar ég hef tal-
að um að hann hafi sneitt hjá
að ræða örlög þeirrar æsku,
sem ekki er í og kemur ekki
tii með að ganga í.þau félami*
samtök sem -haúii. ;vill -;býg^ja
,hás fyrir (bindindis-,"
íþróttafél. og KFUM) þá spyr
hann hræðslublandið: „Hvaða
æskufólk? t-t-.E.. t, v. einliver
ákveðinn skipulagður hópur?“
Þeir eiga bágt. gvona • pienn,. pll
hugsuær upplí j lof t, ry.egJiEÍ Tkotupygj
h|æðslu.
Þetta .slsíflt.samit tút^kýírt; sy&fr
lílið nánar þótt.}ítíð'gag«»jVét'ðV
kannski að því -fyfit1 -skiþulags-
stjóra og aðra hrellda. Að mað-
ur tali nú e'kki um það þúsund
æskufólks sem gengur í Heim-
dall á ári fyrir utan þær þús-
undir sem fyrir eru (hugsar
Hörður ekkert um þá æsku?),
þá minnist maður- æsku í hinum
ýmsu pólitúiku samtökum, líka
Æ.F., æskimnaíví fagfélögun-
utn, æs'kunnar á. götunni og ;í
sjoppunum, og íh mætti úpp
telja, ef þörf gerðist.
Kannskf^^Sftydagsstj. haldi
að þessi æska séu allt æstir
kommúnistar, sem bíði órólegir
eftir áróðureihúsnæði. Að hún
skuii þá ekki ryðjast inn í stúk
urnar og KFUM og troða þar
úpp ’ með áróður. Annað eins
hefði maður getað trúað að gert
væri fyrir' Stalín hér á landi!
Það gefst því miður ekki
pláss í þetta sinn að fara ítar-
lega út í málaflutning Harðar
Bjarnasonar, en eflaust gefst
rúm til þesS síðár.
En rétt þýkir með tilliti til
þess þvættings, sem hafður er
í frammi um unga sósíalista í
grein H. B. að taka fram hina
skýru afstöðu þeirrá. í hags-
munamálum æskunnar, eins og
t. d. æskulýðshallarmálinu:
Þegar ungir sósíalistar taka
afstöðu til mála æskunnar,
hafa þeir í huga hvorki meira
né minna en heildarhagsmUni
liennar og hugsa um ALLA, en
ekki einstaka hópa hennar og
áp þess; að hn|sa um hvar í
flökki hún atinárs er. ;
Það getur verið að einmitt
slík afstaða sé hagstæð málstað
ungra sósíalista. En Hörður og
aðrir .- líkir verðgv bara að s-sgtta
gig við það. Við: urigir sósíal-
istær :étúra að
það er.þ^Kðfeí/nfH^Meg-
dé g yi'. Olsk ul ý ð sli ö 11, sem getur
orðið stolt þessa bæjar, og við
erum reiðubúnir að leggja okk-
ar kraft fram, vinna okkur hús
næði. —
Það er guðvelkomið að bera
saman þau nýju ökilyrði og þá
auknu fjölbrey.tni sem æskunni
eru sköpuð með veglegri tóm-
stundahöll, við þau skilyrði
sem æskan . yrði aðnjótandi, ef;
farið yrði að raðum skipulags-.
stjórans og 2—3 Gúttó byggð
í vi,bót hingað og þangað um
bæinn ,,okkar“. — þetta mál.
geftir góða möguleika til u.rn-
ræðu í framtíðinni.
Ó. J.
eiga að vera almennir upplyft-
ingar- og skemmtidagar. Frá
hádegi að kaffitíma sitja flestir
heima og vilja þá heyra létt
og fjörug lög, sem hressa skap-
ið og létta áhyggjum virku dag-
anna. Látum messurnar. vera,
þær eru sízt of góðar þeim,
sem þær viljá heyra. En sunnu
dagskvaldin eiga að vera
skemmtileg, og væri hóti nær
að hafa leikritin þá en á laug
ardagskvöldum, þegar fólk er
ýmist að heiman eða . býðúr
til sín gestum.
1. fjórða lagi virðist jassinn
vera það mikil skemmtun ungu svo
fólki að rétt sé að auka hann
mikið í útvarpinu, því að út-
varpið á fyrst og fremst að
þjóna fólkinu og hlýða óskum
þess, en ekki fárra útvaldra
fagurkera. Þetta er fyrsta boð-
orðið, en jafnframt er auðvitað
æskilegt að reynt sé að bæta
pg glæða tónlistarskrlning þjóð
arinnar.
Að.’: siðustu skal ,lagt til, að
útvarpip - efni ítil vél 'Sugsaðrar
skoðanakönnunár um, hvaða
tónleika fólk vill heyra, og
hegði sér síðan í samræmi við
niðurstöður þennar. ^
hvernig -þjóðskipulag hvers
tíma er ávöxtur framleiðslugetu
og framleiðsluaðferða.
Þróun tækninnar orsakar, að
upp úr frumaldarskipulagi
sprettur þrælatímabilið, á eftir
því kemur aðalsveldið, en síðan
auðvaldsþjóðskipulagið. Þegar
Stalín er búinn að lýsa upp-
runa auðvaldsskipulagsins og
stórkostlegum tæknilegum fram
förum, sem því fylgja, kemur
hann að þeim vanda, sem auð-
valdið Skapar en er ekki fært
um að leysa. Samkeppnin í fram
leiðslunni verður annað veifið
hörð, að margir smáfram-
leiðendur gefast upp, atvinnu-
leysi og fátækt sverfur að, svo
að vörurnar verða torseldar.
Framleiðslustarfið verður í eðli
sínu samfélagslegt, því að millj-
ónir verkamanna safnast í iðju-
verin, en samt sem áður er
eignarrétturinn á fárra hönd-
um. Slíkt fær ekki ataði^t, til
lengdar. Síðan helduf i Staíin
áfram: . ... »
.... Offramleiðslukreþp-
urnar, sem endurtakast með á-
kveðnum árafresti, eru v.itnis-
búrður um það, hversu eðli
féamleiðsluaflanna er komið í
Hrmdmn
Spádómar ÞjjóðViljans um
innihald ,,bjargráðanna“ reynd-
ust réttirysKiHjargráðið'f, er að-
eins eitt, þó a§ . reynt sé að
dylja það í málalengingum sex-
tíu prentaðra siðna: KJARA-
RÝRNUN. Allt þetta brölt er
«1 þess gertjfð re%a peninga
áf almenningi'á'r'áfiglátan hátt.
Hver, sem skoðar þessar tillög-
ur jiiðúr í kjölinn sér, að í
þeim felst lítið annað en skatt-
lagning á landsmenn sem kem-
ur fram sem alger nefskattur.
! GC..Í ------ -- ■
|Einmog allir vita, er pað við-
ufken^d grundvajlárreglá í
hverjér§iðuðu þjóðfélagi, áð
skattar nemi því hærri hundr-
aðshluta ..sem tekjurnar eru
hærri. Hér er þessi regla þver-
brotin til þess að hægt sé að
seilast lengra niður í vasa fá-
tæklinga.
Við sögðum um daginn, að
þessi nýju bjargráð mundu
eiga að verða sæt fy.rir aúð-
menn en súr fyrir aiþýðuna.
Betur gátu þau orð ekki rætzt.
Við beinum enn þeirri 'éíri-
dregnu áskorun. þil *ayra laun|
þega að hefja gágnsókn gegfi
þessari. árás auðstéttarinpar.
Við segjum enn á ný: Kæfum
„bjargráðin“ í fæðingunni!
P. B.
geypilega mótsögn við eðli
framleiðsluafstæðnanna. Á
krepputímum tekst auðmönn-
unum ekki að fá greiðsluhæfa
kaupendur að framleiðsluvörum
sínum vegna þeirrar örbirgðar
almennings, er þeir hafa sjálfir
framkallað. Þeir neyðast því til
að brenna afurðunum, eyði-
leggja fullunnar vörur, stöðva
_framleiðsluna, spilla fram-
leiðsluöflum, enda þótt millj-
ónir almennings verði að þola
böl atvinnuleysis og búa við
sult, ekki vegna þess, að vörur
skorti, heldur hins, að of mikið
er framleitt af vörum.
Þetta þýðir það, að fram-
leiðsluafstæður þjóðféiagsins
samsvara ekki lengur þroska-
Stigi framleiðsluaflanna, en eru
komnar í mjög hastarlega and-
stöðu við það.
. Það þýðir, að sjálft auðvaldið
ber í* skauti rínu byltinguna
ssm til þess er kölluð að afnema
núgildandi eignarrétt auð-
manna á framleiðslutækjunum
og láta í hans stað koma sósí-
alískan eignarrétt.
Það þýðir, að harðvítug
stéttabarátta arðræningja og
arðrændra hlýtur að verða það,
sem öðru fremur einkennir
skipulag auðvaldsins.
Grundvöllur framleiðslu-
afstæðnanna í hinu sósíalíska
þjóðskipulagi, 'sem ekki hefur
enn verið framkvæmt annars
staðar en í Ráðstjórnarríkjun-
um, er sameignarréttur manna
á framleiðslutækjunum. Þar
eru ekki framar til arðræningj-
ar né arðrændir. Áfurðir fram-
leiðslunnar skiptast í hlutfalli
við unnið starf samkvæmt regl-
unni: „Hver, sem ekki vill
vinna, á ekki heldur mat að fá“.
Gagnkvæmar afstæður manna
innan framleiðsluetarfsins
markast þar af félagslegri sam
vinnu og sósíalistiskri sam-
hjálp verkalýðs, sem er laus
undan öllu arðráni. Þar eru
Jft'rimjei^Jualtstæðurnar í full- \
koriinu 'samræmi við þroskastig •
f|amlgið|luaflanna, því að sam-
félagslegt eðli framleiðslustarfs
ins styðst þar einmitt við sam-
eignarrétt þegnanna á fram-
leiðslutækjunum.
Hinar síendurtéknu offram-
leiðslukreppur og þær fráleitu
firrur, er þeim fylgja, eru því
óþekkú' fyriíttbæriy í sósíalisku
framleiðslfftdrfi'' ’A Ráðstjórnar-
rík janna.’ ú lípdr/T
- ShmkVa'ráí þossu hfjðta fram
lc'ið eluöflin þar í landi að taka
sívaxandi framförum, því að
þeim samsvarandi framleiðslu-:
afstæffur veita slikum framför-:
um fullt svigrúm“.
ftSHlllYilSSIÐRM

Málgagn Æskulýðsfylk-
‘ingarinnar ----- sambands
ungra sósíálista.
’■ " "RlTS'f'JÖ’RAR:
Páll Bergþórsson
Ólafur Jensson