Þjóðviljinn - 03.06.1950, Blaðsíða 3

ÞJÓÐVILJINN
Laugardagur 3. júní 1950.
sr
Genglslækkunarbrölfið
Það er nú að koma á daginn he'rrar héldu fram. Staðreyndin
að afleiðingar gengislækkunar-
innar ætla að verða fljótvirk-
ar og ganga í þveröfuga átt
við það, sem hagfræðingar og
gengislækkunarpostular hafa
haldið fram bæði í ræðu og
riti, og að hún muni ekki
tbjarga neinu hvorki til lands
né sjávar. — En að afleiðing-
a,rnar yrðu jafn geigvænlegar
fyrir alþýðu þessa lands og nú
er farið að sýna sig hefur lík-
lega engan órað fyrir.
Því var óspart haldið fram af
hagfræðingunum og öðrum
þeim, sem klemmdu þessu í
gegn, að þetta mundi verða
til að bjarga atvinnuvegunum,
þ. e. auka atvinnuna og bjarga
sérstaklega sjávarútveginum og
að þetta mundi jafnvel verða
til hagsbóta fyrir verkamenn
og sjómenn sérstaklega. Þrátt
fyrir það, þó kaupskerðingin
mundi verða 10—15% mundi
jþað vinnast upp í aukinni at-
vinnu o. s. frv.
Því miður varð mörgum á að
trúa þessum blekkingavaðli og
yarð þeim sem að þessu stóðu
léttara fyrir með að knýja í
gegn heiftarlegustu árás á lífs-
kjör alþýðunnar í landinu sem
enn hefur verið framkvæmd,
Nú blasir staðreyndin við okk-
ur. Nægir í þessu sambandi að
tilgreina hækkun á ýmsum mat-
vörutegundum: Kaffi hefur
ihækkað þrefalt eða um nær
200% síðan í nóvember í haust;
ýmsar komvörutegundir tvöfalt
eða um 100% o. s. frv. Inn-
lend matvara hefur hækkað
í verði hlutfallslega engu minna.
Kálfskjöt flaug allt í einu upp
úr 4 og 6 kr. kg. uppí 8 og 9
kr. kg. eða hækkað um 100—
150%-. Skammtaða smjörið hef-
ur hækkað um 400%, eða því
sem næst fimmfaldezt, svo það
er víst meiningin að þeir fá-
tækustu get: alls ekki veitt sér
þann munað hér eftir að borða
emjör, enda hefur smjör ekki
sézt hér í verzlunum í allan
,vetur, ekki nema illétandi
smjörliki.
Svona mætti halda áfram að
tilgreina verðhækkanir á hin-
um ýmsu vörum sem nauðsyn-
legar eru, en þetta nægir til
að sýna áhrif gengislækkunar-
innar nú þegar. Hvað ætli síð-
ar verði þegar byrjunin er
syona ?
Vilja nú ekki hagfræðingarnir
reikna út hvað meðaltalshækk-
unin er nú þegar orðin t. d.
á matvörunni svo það komi
greinilega í ljós hvort kaup-
skerðingin reyndist ekki vera
svolítið meira en 10—15%. Svo
yæri ekkert á móti því að þeir
gætu látið það standast að
kaupgjald væri vio það sama
eins og meiningin er hjá þeim
en að nauðsynjavörur hafa
hækkað í verði um 100—400%.
Þeir ættu að spreyta sig á
því og birta svo útkomuna.
Sama máli gegnir með at-
yinnuna. Það hefur snúizt snar
þfugt ,við það, sem þessir háu
er það, að atvinna verkamanna
hefur ekki í langa tíð verið
aumari en í vetur. Hér gengu
tugir, jafnvel hundruð verka-
manna atvinnulausir mánuð eft-
ir mánuð, meira að segja virð-
ist lítið ætla úr að rætast þó
liðnar séu 4 vikur af sumri.
Við verkamennirnir hér erum
ekki enn farnir að sjá þetta
líf sem átti að færast í atvinnu
vegina, því hér ganga enn tug-
ir manna atvinnulausir. Hing-
að hafa undanfarin ár komið
ein tvö skip með sement í
byrjun maí og við það hafa
tugir manna fengið vinnu viku
til hálfan mánuð. Úr því hef-
ur hafizt töluverð vinna við
byggingar. En nú bólar ekki
á neinu skipi með senment,
því síður að hafin sé nein vinna
við byggingar. Það er væntan-
legt eitt skip með sement seint
í júní eða júlí, og þá senni-
lega með einhvern slatta til
KEA og ekki fyrirsjáanleg svo
sem nein byggingavinna sem
tæplega er að vænta, þar sem
byggingarkostnaður hefur lík-
lega nú þegar hækkað meira en
um þriðjung og því ókleift að
hyggja hús yfir sig fyrir all-
flesta, sem þó þyrftu þess.
Þetta er bein afleiðing af geng-
islækkuninni.
Þó finnst mér taka út yfir
aðfarir Alþingis gegn gamal-
mennum og öryrkjum. Það eru
heil 5% sem þeim eru ætluð
í uppbætur á styrk þann sem
þeim er úthlutað. Er svo að sjá
að þessi 5% eigi að vega upp
á móti 43% gengislækkuninni
og þeim verðhækkunum, sem
,nú þegar eru farnar að koma
í ljós og komandi verðhækkun-
um lífsnauðsynja.
Það virðist nú að ekki væri
farið fram á of mikið þó upp-
bætur þær er áðurnefndir styrk-
þegar fengju, væri nokkurn
veginn í samræmi við uppbætur
þær, er hinir ýmsu launþegar
fá, ekki sízt þar sem styrkirn-
ir eru hvergi nærri fullnægj-
andi til að lifa af, nema þá
með svo mikilli sparsemi, að
lengra verður ekki farið. Er
raunverulega óhætt að segja
að þeir sem lifað hafi á styrk
þessum hafi dregið fram líf-
ið.
Það var oft farið illa með
gamalmennin og farlama fólk
hé£ á landi og þeim lítið lið-
sinnt, lentu því oft á flakk
og héldu sér uppi á þann hátt.
Þessi illa meðferð var ekki í
öllum tilfellum af mannvonzku.
Sérstaklega var meðferðin ill
á þeim sem þurftu að þiggja
sveitarstyrk.
Eg gat ekki látið mér detta
í hug slíkt miskunnarleysi sem
raun ber vitni af mönnum sem
kosnir hafa verið á lögþing
þjóðarinnar gagnvart farlama
fólki, að þeir skyldu vera svo
margir, að þeim tækist að fella
tillögu um 20% hækkun, sem
borin var fram af sósíalistum,
Framhald á 7. síðu.

Sjómannadagshátíðahöldin
f
19 5 0

!

■

13. Sjómannadagur
LAUGARDAGUR 3. JUNl:
Kl. 19,00. Sundkeppni, kappróður og reipdráttur við Reykjavíkurhöfn.
Veðbanki starfræktur.
SJÓMANNADAGUR, SUNNUDAGUR 4. JUNÍ:
Kl. 8,00. Fánar dregnir að hún á skipum.
— 9,00. Hafin sala á merkí og blaði Sjómannadagsins.
— 12,45 Safnazt saman til hópgöngu Sjómannadagsins við Mið-
bæj arbarnaskólann.
— 13,00 Hópgangan leggur af stað. Gengið verður með Luðrasveit
Reykjavíkur í fararbroddi. Gengið verður um Lækjargötu,
Kalkofnsveg, Tryggvagötu, Pósthússtræti og staðnæmzt við
Austurvöll.
— 13,30. Útiguðsþjónusta af svölum Alþingishússins, biskupinn yfir
íslandi, herra Sigurgeir Sigurðsson prédikar. Kirkjukór
syngur sálma á undan og eftir prédikun. Ævar Kvaran
syngur einsöng.
Að lokinni útiguðsþjónustu, verða flutt ávörp af svölum
Alþingishússins, Lúðrasveit Reykjavíkur leikur á Austur-
velli. Ávörp flytja: Siglingamálaráðherra, Ólafur Thórs.
Leikið: „Lýsti sól, stjörnu stól.“ Ávarp fulltrúa útgerðar-
manna: Þórður Ólafsson. Leikið: „Gnoð úr hafi skrautleg
skreið.“ Ávarp fulltrúa sjómanna: . Henry Hálfdánsson,
loftskeytamaður. Leikið: „Vormenn íslands.“ Afhending
verðlauna. Leikið: „íslands hrafnistumenn.“ Að lokum
verður leikinn þjóðsöngurinn.
Sjómannafagnaður að Hótel Borg
Kl. 20,00. Dansleikur hefst. Húsinu lokað kl. 22,00. Efnisskrá: Upp-
lestur: Brynjólfur Jóhannesson. Leikþáttur: Ævar R.
Kvaran o. fl. Einsöngur: Sigfús Halldórsson. Baldur og
Konni. Kynnir: Theodór. Gíslason form. Stýrimannafélags
íslands.
! Sjálfstæðishúsinu:
Kl. 20,30. Kvöldsýning Bláu stjörnunnar „MÍM“. Dáns. Húsið
opnað kl. 20,00.
Shemmtanir í Tívolí:
LAUGARDAGINN 3. JÚNÍ:
Kl. 20,30 Lúðrasveitin Svanur leikur.
— 21,30 Nýtt leikrit er Lofíur Guðmundsson hefur samið af tilefni
Sjómannadagsins. Leikendur Ævar R. Kvaran o. fl. Ýmis-'
legt fleira verður til skemmtunar.
SUNNUDAGINN 4. JÚNÍ:
Kl. 16,00. Lúörasveitin Svanur leikur. Síðdegiskaffi og dans í veitinga
húsinu. í Tívolígarðinum les Brynjólfur Jóhannesson upp
Töfrabrögð Baldur Georgs. Búktal: Baldur og Konni.
— 20,30. Upplestur: Brynjólfur Jóhannesson o. fl.
Dansleikir verða haldnir á Sjómannadaginn, sunnudaginn 4. júní
kl. 21,00 í Tjarnarcafé og Iðnó, og gömlu dansarnir í Ingóifscafé,
Breiðfirðingabúð og Þórscafé. í veitingahúsinu í Tívolí verður dans-
leikur á laugardag 3. júní og sunnudag* 4. júní, ,*
DansaS verður á öllum þessum stöðum til kl. 2 eftir miðnætti.
' Aðgöngumiðar aö Hótel Borg og Sjálfstæðishúsinu verða seldir í
skrifstofu Fulltrúaráðs Sjómannadagsins, Edduhúsinu, sími 80788,
laugardaginn 3. júní milli kl. 11—12 og 16—17. Aögöngumiðar að
öðrum stöðum veröa seldir á viðkomandi stað frá kl. 17 á Sjómanna-
daginn.
Sölubörn eru beðin að mæta kl. 9 f.h. á Sjómannadaginn við verka-
mannaskýlið, en þar verður blað og merki dagsins afhent.
HAFNARFJÖRÐUR
GÖMLU DANSARNIR í Alþýðuhúsinu kl. 9 <Dansað til kl. 2).
Aðgöngumiöar seldir á sama stað frá kl. 2.

FULLTRUARÁÐ SJÖMANNADAGSINS.