Þjóðviljinn - 09.06.1950, Qupperneq 8

■ar
npp á ny í
Deilan um Lecpold Belgíukonung, scrn í vetur haföi
í för með sér allsherjarvarlifall í landinu, virðist nú vera
aö blossá upp á ný af engu minna afli.
Þingflokkur belgískra sósíal-
demokrata birti yfirlýsingu í
gær i tilefni af því, að forsæt-
isráðherra í nýrri stjórn ka-
þólskra hefur lýst yfir, að bráð
ur bugur verci undinn að því
að leyfa Leöpold, sem á stríðs-
árunum var hliðhollur Þjóðverj
um, að taka aftur við konung-
dómi, Sósíaldemokrataþingmenn
imir segja þesstl tilkynningu
forsætisráðherrans hafa skap-
að alvarlegt ástand. Muni flokk
Westharp greifi, foringi Sósí-
afistíska ríkisflokksins svo-
nefnda, sem er nýfafasistískur
flokkur í Vestur-ÞýzkalandS,
hefur skýrt frá því, að Otto
Ernst Remer hafi verið gerður
að formanni flokksins í Slés-
vík-Holstein. Remer var hers-
höfðingi í her Hitlers og með-
Iimur í nzistaflokknum. Að boði
Hitlers barði hann niður með
harðri hendi uppreisn liðsfor-
iiiga'í hernum gegn Hitler sum
a’rið 1944.
ur þeirra láta hart mæta hörðu
og neyta allra bragða til að
hindra heimkomu Leopolds.
Bretland, Bandaríkin og Kan.
ada hafa nú samræmt vopna-
búnað sinn, sem ætlaður er til
stríðsrekstur með , kemiskum
vopnum, þar á meðal er talið
eiturgas.
Frá þessu skýrði brezki gas-
hernaðarsérfræðingurinn Rob-
ert Kingan er liann lagði af-
stað frá New York til Bretlands
nýlega til að gefa stjórn sinni
skýrslu eftir dvöl í Horður-
Ameríku. Kingan vildi engu
við þessa yfirlýsingu bæta öðru
en því, að samræmingin liefði
engu síður áhrif á störf sem
nú standa yfir en framtíðar-
fyrirætlanir.
Ú gEérdágíi skip af stað fri
Bp n'dárí Jfjnnum með fyrsta
vöpnaiárminn til nýlenduhers
Frakka í Indó Kína. Vopn þessi
eru gjöf Bandaríkjastjómar til
stríðsrekstursins gegn sjálf-
stæðishreyfingu íbúa Indó Kína.
Mikið af vopnafarminum er
sagt vera tveggja hreyfla
sprengjuflugvélar.
W*
EiPá
í njósna-
réttarhöldimi
! í réttarhöjdum í Praha yfir
mönnum, sem . voru ákærðir.
fvrir landráð og njósnir,. voru
fjórir 'sákborhingar dæmdír *til
dauðk 'í g£er, fjórir í ævilangt
fangelsi og fimm j 15. tíl 28
ál-a fangelsi. Höfðu ’þeir játað
að hafa látlð lejmiþjónustý óg
sendiráðum Vesturveidanna í
té ríkisleyndarmál.
.1-10 1! www ® &
I fyrramálið kl. 5 fer Douglas
vél „Loftleiða", ,,Helgafell“, til
Sccresbysund á austurströnd
Grænlands, Er ferð þessi farin
á vegum leiðangurs Lauge
Koch. Verður farið með skot-
færi og þeim varpað niður til
leiðangursmanna hans, sem
dveljá í Scoresbysund. Flug
þetta tekur um 6 lA tíma fram
og til baka. Flugstjóri á Helga-
feili verður Magnús Guðmunds-
Vísir reýnir að gefa í skyn í gær ac verðhælckunin
á kaffi stafi ekki fyrst og fremst af gengis’ækkununum
heldur verðhækkunum erlendis. Áhrif gengislækkan—
anna á kaffiverðið nemi livórki meira né minna en 150%
því verðlag á kaffi hefur hækkað jafnt cg dollar vegna
ráðstafana afturhaldsflokkanna. Útsöluverð á kaffi er
nú 27 kr. hvert -kíló, en hefði átt að vera tæpar 11 kr.
ef éngar gengisiækkanir hefðu verið framkvæmdar.
Rúmar 16 kr. af hækkuninni stafa því af ráðstöíunum
íslenzku afturhaldsflokkanna þriggja.
Vísir segir ennfremur að „ríkisstjórnin hafi engin
áhrif haft á það að lækka vísitöluna", en viðurkennir
þó að niðurgreiðslur á smjörlíki hafi verið hækkaðar að
miklum mun og kaffiverðið ákveðið svo seint að það
hafði ekki áhrif á júnívísitöluna. Ilvort ríkisstjórnin
heldur áfram á alþýðuflokksbraut vísitölufalsananna
,/mun annars koma betur í ljós í næsta mánuði.
Breytingar á
hernámjsstjórn
Breytingar voru gerðar í gær
á hernámsstjórninni bæði í
Austur- og Vestur-Þýzkalandi.
í Austur-Þýzkalandi létu hers-
hþfðingjarnir, sem verið hafa
hernámsstjórar Sovétríkjanna í
Austur-Berlín og í fjórum lands
hlutum’ Austur-Þýzkalands af
störfum en við tóku borgara-
legir embættismenn. Tilkynnt
hefur vei-ið. að starfsliði sovét-
hernámsstjórharinnar verði
fækkað um fjórðung. I Vestur-
Lýzkalandi veittu Vesturveldin
ríkisstjórninni aukin völd til að
gera samninga við önnur ríki.
Framsókn þorðl ekki!
Eins og skýrt hefur verið frá hér í blaðinu
skoraði Sósíalistaflokkurinn á Framsóknarflokk-
inn til umræðufundar í Borgarnesi n.k. Jau.var-
dag, og skyldu báðir aðilar hafa jafnan fundar-
tíma.
Svar hefur nú borizt frá Framsóknarflokkn-
um, undirritað af Hermanni Jónassyni, þar sem
áskoruninni er hafnað!
Með tilboði sínu gaf Sósíalistaflokkurinn
Framsóknarflokknum sérstakt tækifæri til að
túlka stefnu sína og svara ádeilum, í kjördæmi
þar sem mikil óánægja er meðal óbreyttra Frarn-
sóknarmanna með stefnu flokksins. En Fram-
sóknarforsprakkarnir þora sem^sé ekki að gera
grein fyrir gerðum sínum á opinberum fundi,
og gefur sú afstaða glögga mynd af því hvernig
nú er ástatt á því heimili.
Sósíalistaflokkurinn mun síðar við hentugt
tækifæri boða til fundar í Borgarnesi og víðar
um land.
Framhald af 1. ,?íðu.
£alið fært að viðlialda lengur
stærsta hneyksli úthltóunarinn-
ar tvö síðustu ár. Samþykki
þeirra. var að vísu bundið því
| skilyrði að Tóinas Guðmunds-
son yrði einnig tekinn í 15
þús. kr. flokk, og var tillaga
um liann samþykkt með 2 sam-
liljóða atkvæðum. FulKrúar
Sósíalistaflokksins og Fram-
sóknarílokksins töldu Þórberg
Þórðarson eiga sæti í efsta
flokki, en tillaga um það var
felld með 2:2.
Meirihluti nefndarinnar felldi
enn tilíögu mína um gagngera
breytingu á fyrirkomulagi ú*i-
hlutunarinnar, er fór í sörnu
átt og ákvæði frumvarps Banda
lags ísi. listamanna, en ég tel
að með gamla laginu sé ekki
hægt að fá viðunandi úthlut-
un. Nær allar Ullögur mínar
um lagfæringar á úthlutuninni
voru felldar, þar á meðal um
listamannalaun til Halldórs
Steíanssfonar, Snorra Hjartar-
sonar, Jakobs Jóli. Smára, Jóns
Helgasonar, Gunnars Benedikts
sonar, Nínu Tryggvadóttur,
Agnars Þórðarsonar og Ása í
Bæ, og ’ um hækkun á liífa-
mannalaunum til Þórbergs Þórð
arsonar, Ásgríms Jónssonar,
Jóhannesar úr Kötlum, Magn-
usar Ásgeirssonar, Guðmund-
ar Böðvarssonar, Ólafs Jóh.
Sigurðssonar, Steins Steinars,
Sigurðar Róbertssonar, Þóruiin-
ar Magnúsdóttur, Svavars
Guðnasonar, Snorra Xrinbjarn-
a,r, Helga Pálss., Jóns Þórarinss.
og smáupphæðir (2400) til
nokkurra ungra leikara, enda
þóú; margar tillögurnar væru
fremur miðaðar við það sem ég
taldi einhverja yon að fá sam-
þykkt en við hitt hvað ég tel
þessa listamenn eiga skilið. Lár
us Pálsson var lækkaður í
flokkt, enda þí*;t hann hafi
nýunnið einn mesta leikhuss-
sigur sinn.
Ég álít þessa afgreiðslu og
raunar fleiri atriði úthlutunar-
innar, óhæfu, og varða svo
miklu að ég tel mig ekki geta
borið ábyrgð á útlilutuninni í
heild og skrifa undir hana með
þeím fyrirvara.
Ingimar Jónsson lét bóka út-
reikninga um það hvernig út-
hlutunin hefði orðið ef þær
gagngeru breytingar hefðu ver-
ið teknar upp á fyrirkomulagi
úthlutunarinnar, sem fulltrúi
sósíalista lagði til. Sigurður
Guðmundsson tók fram að eng-
ar tillögur um úthlutun í ein-
fÚölium atriðum hali verið gerð-
ar samkvæmt tillögu lians uin
nýja skipun úthlutunarinnar og
taldi hann því útreikninga séra
Ingimars út í hött.
Úthlutun listamannalauna
1950 er þannig:
15000 kr. hiutu:
Davíð Stefánsson.
Halldór Kiljan Laxness.
Tómas Guðmundsson.
12000 kr. hlutu:
Guðmundur G. Hagalín.
Kristmann Guðmundsson.
Þórbergur Þórðarson.
9000 kr. hliKu:
Asgrímur Jónsson.
Ásmundur Sveinsson.
Jakob Thorarensen.
Jóh. Jónasson úr Kötlum.
Jóhannes Kjarval.
Jón Stefánsson.
Magnús Ásgeirsson.
Framhald á 6. síðu.
Guðmundur Einarsson.
Guðm. Ingi Kristjánsson.
Gunnlaugur Blöndal.
Gunnlaugur Scheving.
Jóhann Briem.
Jón Björnsson.
Jón Engilberts.
Jón Leifs.
Jón Þorleifsson.
Júlíana Sveinsdóttir.
Karl O. Runólfsson.
Kristín Jónsdóttir.
Páll Isóifsson.
Sigurður Þórðarson.
Sigurjón Ólafsson.
Stefán Jónsson.
Steinn Steinarr.
Sveinn Þórarinsson.
Þorvaldur Skúlason.
Þórunn Magnúsdóttir.
3000 kr. lilutu:
Ágúst Sigurmundsson.
Arndís Björnsdóttir.
Framhald á 6. síðu
Valur og Fram
unnu •
Fjórða flokks mótið hélt á-
fram í gærkvöldi á Grímsstaða-
holtsvellinum og lék hljómsveit
áður en leikirni^ hófust. Úr-
slit urðu þau að Valur vann
KR með 1:0 og Fram vann
Þrótt með 2:0.
KR vann
í gær vann KR Val með 3
mmörkum gegn 0.
sóssalista 1950
Végna mikils flöskuskorts
í ölgerðum bæjarins vantar
okkur flöskur undan gos-
drykkjum og öli. Þeir félag-
ar og aðrir velunnarar flokks
ins sem gætu lánað okkur
hvaða magn sem væri af
ofangreindri vöru eru vin-
samlega beðnir að hringja í
síma 7511.
Undirbúningsnefndin.