Þjóðviljinn - 24.08.1950, Blaðsíða 3

?! Ismvo. ÖV4

WX isJvS' ;1£ líígftk'•iotiiii'í
Pimmtudagur 24. ágúst 1950.
' ~ ' -'L .-LL ■ J
Þ3ÓÐV1LJ1NN
, ^ *r' / 4i r'
I I . I -
Sami ábætirinn framreiddur á i
ýmsa vegu {)
Ritstjóri: Þóra Vigiúsdóttir.
Kröfumar til annarra44
Reykjavíkurbæ er stjórnað
eins og væri hann einkafyrir-
tæki íhaldsins. Það er ekkert
launungarmák Allar félagsleg-
ar umhætur, sem bæjarfélaginu
ber að framkvæma, eiga því
mjög erfitt uppdráttar. Þar
má t.d. nefna ýmsa starfsemi
fyrir mæður og börn í bænum.
Með stækkun bæjarins hafa
komið upp ýmis vandamál,-sem
hefðu eðlilega átt að leysast
jafnhliða, en vegna þess . að
íhald ræður bænum dregst að
leysa slík mál, stundum svo
árum skiptir. Hér skal aðeins
minnzt á eitt atriði í sambandi
við aðgerðarleysi bæjaryfir-
valdanna í félagslegum efnum
fyrir barnafjölskyldur úthverf-
anna. Alger skortur að heita
má á sérverzlunum í úthverf-
unum og verður því að leita
inn í bæinn til innkaupa. Móðir
sem á barn í vagni eða litlu
eldra, og býr í úthverfi, á mjög
erfitt um vik að gera innkaup
í bænum. Strætisvagnamir taka
ekki bamakerrur og enn síður
barnavagna til flutnings og
móðirin verður því að halda á
barninu meðan á leiðangrinum
stendur. Það þarf ekki að segja
kvenfólkinu í bænum að þetta
ástand er alveg óhafandi og
að málið krefst úrlausnar. En
það hefur orðið að margsegja
bæjarstjórnaríhaldinu frá
þessu, en engin lausn fengizt
fyrir því. Sósíalistar í bæjar-
stjórn Reykjavíkur hafa æ of-
an í æ gert það að tillögu sinni,
að leikvöllum sé komið upp í
úthverfimum um leið og þau
rísa. Ennfremur að á þessum
völlum væri gæzla, einnig fyr-
ir smábörn 2—4 ára, nokkra
tíma daglega. Væri á völlunum
afgirtur reitur fyrir smábörnin
og svo vitaskuld skýli á hverj-
um velli fyrir veðrum. í slíka
gæzlu ættu mæður einnig að
geta komið börnum sínum, sem
enn eru í vagni. • Yrði einnig
að hafa afgirtan reit fyrir
vagnana. Slík barnagæzla yrði
'éreiðanlega þegin með þökkum
a völlumun innanbæjar, enda
ætlast til að*gæzla komi þar
líka. Hinsvegar hefur verið
lögð rík áherzla á úthverfin við
umræður um þetta í bæjar-
stjórninni, vegna þess að erf-
iðleikar húsmæðranna þar eru
drjúrum meiri en hinna sem
eiga styttra til aðdrátta. Þessa
þjónustu telja sósíalistar að
KONUE!
sendið Kvennasíðunni greinar
um áhugamál ykkar.
bærinn eigi að leggja til mæðr
unum að kostnaðarlausu.
Ef það mætti verða til að
•flýta afgreiðslu þessa máls
lögðu bæjarfulltrúar Sósialista-
flokksins til' að bærinn hefði
samvinnu við hverfafélögin
(sem hafa verið stofnuð af íbú-
unum til þess að fá fram ýmsar
umbætur), þar sem þau eru fyr
ir hendi. Slík samvinna væri
hin ákjósanlegasta fyrir báða
aðila, íbúa úthverfánna og bæj-
aryfirvöldin.
Það hefur oft heyrzt, líka
innan -þæjarstjórnarinnar, að
þetta sé „að gera kröfur til
annarra". Þessar raddir koma
frá íhaldinu. Það skoðar bæinn
sem sitt einkafyrirtæki, eins og
áður er sagt. Og þessir „aðilar“
eru auðvitað náðug bæjaryfir-
völdin, sem útdeila gjöfmn sín
um til borgaranna af góðsemi
sins hjarta. Það er ölmusu-mór-
allinn, sem er svo samgróinn
íhaldinu í öllum þess myndum.
Hér er samt sem áður ékki ver-
ið að biðja um ölmusu — því
miður fyrir íhaldið — (það
væri þá kannski þægilegra við-
tals í þessum efnum). Hér er
farið fram á að bæjaryfirvöld-
in fylgist með tímanum og miði
þjónustu sína við breyttar að-
stæður, sem óhjákvæmilega
fylgja stækkun höfuðborgarinn
ar. Að bæjarfélagið geri skyldu
sína með aukinni starfsemi til
aðstoðar mæðrummi og til ör-
yggis börnunum. Þetta eru
ekki „kröfur til annarra", held-
ur ráðstöfun skattgreiðenda á
eigin fé samkvæmt skynsam-
legu viti.
Fram . að þess-u hefur öllum
tillögum um smábarnagæzlu á
leikvöllunum verið vísað til
svefns hjá íhaldsmeirihlutum í
nefndum og ráðum. Hitt hefur
ekki verið talið þægilegt til af-
spumar að drepa tillögurnar
strax með einfaldri handaupp-
réttingu. En á þennan hátt
dragast nauðsynlegar mnbætur
úr hömlu óg; það sem verra er,
eru æfinlega ónógar þegar þær
loksins koma
Sósíalistafiokkurinn hefur —
fyrir hverjar kosningar —
markað stefnu flokksins í þeim
sérmálum, sem varðar konur og
börn í bænum. Það sem af er
kjörtímabilinu, síðan í janúar
s.l. vetur, hafa fulltrúar flokks
ins livað eftir annað stofnað til
umræðna um þessi mál í bæjar
stjórninni og lagt fram álit
sitt um lausn þeirra, og oft
flutt tillögur til frekari á-
•herzlu. Verður e.t.v. tækifæri
síðar meir að gera grein fyrir
nokkrum þessara tillagna.
Nanna Ólafsdóttir.
VERA MUKINA
rússneskar mynd-
höggwari
Vera Mukína
Ein af þeim ótal mörgu kon-
um í Sovétríkjunum, sem hef-
ur getið sér álits og frægðar
langt út yfir land sitt er mynd-
höggvarinn Vera Múkína.
Hún er fædd í Riga, en flutt-
ist mjög ung til Moskvu og
stundaði þar nám í mynd-
höggvaralist. Hæfileikar henn-
ar komu fljótt í ljós, en fyrsta
mynd hennar, sem vakti at-
hygli og umræður, var „bónda-
kona“ og var hún sýnd í
Moskvu 1927.
En það var fyrst á lieims-
sýningunni í París 1937 að
nafn hennar komst á allra var
ir. Hin glæsilega höggmynd
hennar „verkamaður og verka-
kona“ sem blasti við í sýninga
skála Sovétríkjanna vakti geysi
mikla athygli. Hin lifandi og
þróttmikla mynd af verka-
manninum og migu verkakon-
unni var táknræn fyrir anda
hins unga sósíalistíska ríkis og
um leið jafnréttisbugsjón hins
vinnandi manns og konu, hvar
sem var í heiminum.
Eitt af síðustu verkum Veru
Múkínu er minnismerki yfir
Maxim- Gorkí. Hún er mikið
dáð sem listakona í heimalandi
sínu og er talin með mestu
höggmj’ndlistamönnum rúss-
nesku þjóðarinnar. Hún er ný-
lega orðin sextug og sagði hún
í blaðaviðtali við það tækifæri
að aldrei hefði starfsþrek sitt
og orka til listsköpunar verið
meiri.
1 raun pg veru er sama efm
ið í flestum ábætisréttum.
Þeir eru aðeins tilbúnir á ýmsa
vegu. En það getur verið þægi-
legt að gera sér ljóst að það
þarf ekki svo mikið til.að einn
og sami ábætirinn geti verið
uppistaðan í ýmiskonar gó*a
„deserta“, sem eru í raun og
veru búnir til eftir sömu upp-
skrift.
Ætli maður sér t.d. að búa til
ábæti úr 3 eggjum, 75 gr. af
sykri y> 1. af mjólk og 6 blöð-
um af matarlími — þá hefur
maður ágæta uppskrift í ótal
„deserta".
Við byrjum á því að leggja
matarlímið í kalt vatn, hræra
eggjarauðurnar og sykurinn
saman, láta suðuna koma upp á
mjólkinni, hrærum eggjarauð-
unum útí og látum uppleyst
matarlímið út í um leið og pott-
urinn er tekinn ofan. Hrært
vel í. Búðingurinn látinn í skál
þar til hann kólnar. Borinn
fram með rauðri sósu.
Ef við hrærum 3—4 teskeið-
ar af kakó út í þennan búðing
fáum við allt annan ábæti.
Kákóið er látið út í strax á
eftir matarlíminu og hrært vel
saman við. Þegar búðingurinn
er faririn að kólna er 100 gr.
af þeyttum rjóma hrært sam-
an við. Þegar hann er orðinn
kaldur er hann borinn fram
með þeyttum rjóma.
Við getum einnig fengið
bezta karamellubúðing eftir
þessari sömu uppskrift, maður
lætur vanilju út í búðinginn í
staðinn fyrir kakóið og liellir
honum upp i kringlótt form,
látum hann stífna og berum
hann fram með karamellusósu
og þeyttum rjóma.
Vilji maður nota eggjahvít-
urnar er ekkert hægara. Við
búum til búðinginn eins og
að framan er sagt, látum hann
standa og kólna dálítið. Þá
eru hvíturnar stífþeyttar og
settar saman við. Rauð saft-
sósa er boria með. Svona .búðT
ing má vel geyma nokkra daga.
Langi mann að búa til ábæti
til tveggja daga í einu getur
maður skipt sama skammtin-
um, borðað hann sem rjóma
„desert“ fyrri daginn og þeytt
eggjahvíturnar í þann skammt-
inn sem á að bíða til næsta
Við getum sem sagt
spreytt okkur á að búa til1
allskonar ljúffenga ábætisrétti.
eftir þessari uppskrift. En eitt
verðiun við að muna að nota
aldrei appelssínu- eða sítrónu-
safa. Bragðið verður þá vegna
mjólkurinnar súrt og væmið.
SOÐIÐ BLÁBEKJAMAUK. .
2 kg. bláber.
1 kg. sykur.
1 gr. bensósúrt natron.
Bláberin eru þvegin, söxuð I
kjötkvörninni. Sykur og ber,
látið í pott og soðið hægt í 20
mín. Tekið af eldinum og látið
1 lítil matsk., uppleyst bensó-
súrt natron. Hrært í maukinu:
litla stund. Látið í glös. Ef
bundið er yfir með pergament-
pappir, er það ekki gert fyrir
næsta dag.
Einnig er gott að leysa upp
sykurinn fyrst í potti með 1
bolla af vatni, og láta svo ber-
in heil út í. Suðan rétt látin
koma upp. Síðan «látið á glös og
bundið yfir, þegar glösin eru
orðin köld. Ef notuð eru glös
með gúmmðiring og loki, er
þeim lokað strax.
HRÁTT BLÁBERJAMAUK.
1 kg. bláber móti Y> kg,
sykri.
Látið í leirkrukku, og hrært
með hvíldum í 3 klst. Gjarnan
má gera þetta á 2—3 dögum.
Hrært með sleifarskafti. Látið
í glös. Bundinn yfir pappír
vættur í atamon. — Ef notað-
ur er minni sykurskammtur
má ekki geyma maukið of:
lengi.
Sænsk rabarbaraterta
100 gr. kartöflur eru stapp-
aðar saman við 100 gr. áf
smjörlíki og 100 gr. af hveiti1
Síðan er állt ‘fanoðað vel og,
deigið flatt þunnt út, látið 3!
vel smurt lagkökuform-og bak-
að 1 jósbrúiit. Ofan ■ á , kökima
er lagt krem, sem er búið til.
úr 1. mjólk. Suðan er látini
koma upp á mjólkinni og tvær
eggjarauður vel hrærðar sam-
an með einni matskeið af sykri
eru látnar út í. Tvö blöð áf
úppleystu matarlími látið sanr
an við. Ofan á þetta krem er
lagt þykkt rabarbara mauk óg
kakan skreytt með þeyttum
rjóma. Ef kakan er ekki borð-.
uð strax er goft að láta eitt
blað af uppleystu matarlími
saman við þeytta rjóman, faann
helzt þá stífur og rennur ekki.
út af kökunni. • ,n
Berjaferð Fersfiklu á
sunnudaginn
Kvenfélag sósíalista og Sósíalistafélag Reykjavík-
'ur efnir t.il berjaferðar að Ferstiklu á sunnudaginn, og
verður lagt af stað frá Þórsgötu 1 kl. 9 f.h.
. Öllum er heimil þátttaka í ferð þessari og mun
vissara að tryggja sér farmiða strax. Þeir eru seldir
að Þórsgötu 1 og pöntunum er veitt móttaka í síma
7511.
dags.