Þjóðviljinn - 22.10.1950, Page 6

ÞJÓÐVILJINN
Stmnudagur 22. október 1950.
SKÁK
Framhald af 3. síðu.
16. a2xb3 Bc8—e€
17. IIcl—bl Rb6—c8
En auSvitað ekki 17. Ra6 18.
Ba5 (Rc5, Bxb6 og síðan dxc5)
18. Hfl—dl
19. Bb4—a3
Leiðin lát til Vesturheims
Framhald af 3. síðu.
skal réttlætinu fullnægt og
hinu verra brugðið. Er þá fyrst
að telja að bókin er of löng,
ekki nógu samanþjöppuð,
mælskan of mikil, málið ekki
nógu gagnort. Það eru óþarf-
ar málalengingar, atriði sem
mættu missast. Annars er bók-j
in ekki ástarsaga ein né Is-j c®
lendingssaga, heldur einnig
stríðssaga, og er áður getið
urn höfuðpersónur. En það
þrengir skorður hinnar síðast-
töldu sögu, og rýrir giidi henn-
ar, að þar er greint frá af-
leiðingum einum en ekki orsök-
um, einstaklingum en ekki kyn- ®^4
slóð. Hvorki Derval né Korsak, Ba5xc7
eru tákn eða fulltrúar. Og leik-1 ^9. Rf4xc6
ur mér rökstuddur grunur á að1 30. f3 f4
höfimdur hafi ekki enn helgað1 Eftir mannakaupin er orðið
Rc7—a6
Ra6—c7
Rc8—d6
Rd6—b5
Rc7xb5
Dd8—d7
Hf8—d8
Bg7—f8
Rb5—c7
22. Rc3xb5
23. Ba3—b4
24. Ilbl—b2
25. Dcl—c5
23. Re2—f4
Svartur getur ekki tekið peðið
(Hbd2).
9.7. Rh4—»5 Hd8—c8
Hc8xc7
Dd7xe6
sér þá pólitísku jörð eldi lif-
andi skilnings.
nokkuð rýmra um menn svarts,
veilumar í stöðunni eru orðnar
Stílnum á sögunni kann ég ijósari: peðin á drottningar-
ekki að lýsa, nema ef hann væng eru hjálparþurfi. Svartur
skyldi minna á fossandi læk í! þarf bæði að vera viðbúinn d4
fjalli, eða vind í haustskógi
þegar blöðin eru fallin og fok
efni nóg. Þetta lýtur að hrað-
anum, og umsvifunum, fyrirferð-
inni. En listrænn er stíllinn
sjálfum sér ekki. Málið er
hreinlegt, setningar skipulegar,
en það bregður sums staðar fyr-
ir smekkleysum eða klaufaskap
í myndum og líkingum. Og það
er smátt um húmorinn. — Eitt
er enn. Það er afarmikið um
samtöl. Og höfundur kann
sannarlega að láta skoðanir og
viðhorf vegast á. Sum samtöl-
in eru dramatík, en allvíða of
langdregin.
Ég sagði í upphafi að sagan
virtist samin upp úr endurminn-
ingum höfundar síns. Nú ligg-
ur honum auðvitað beinast við
að taka til meðferðar víðtæk-
ara efni, almennara eðlis, ó-
persónulegra. Það er nú einu
sinni svo að öld vor spyr ekki
um ástir né harma einstaklings-
ins, heldur um sporin sem hún
stendur í, veginn sem fyrir
henni liggur. Sá sem svarar
ekki sinni öld mun aldrei svara
neinni. Ég vildi mega treysta
þessum höfundi til að takast
heiðarlega á við það merkilega
rannsóknarefni sem heitir líf
samtímans. Hann hefur bæði
mannlundina og skáldgáfuna,
Og til eru sögur um það að
skilningseldurinn hafi kviknað
í þeim viði. B. B.
d5 og b3—b4—b5.
30. De6—c8
31. Dc5—c3 e7—e6
32. b3—b4 Dc8—d8
33. Bg2—f3 Hc7—d7
34. g3—g4
Þetta er ekki undirbúningur
undir sókn á svarta kónginn,
heldur er ætlunin ao veikja
peðstöðuna enn meir.
34. Ha8—a4
35. f4—f5! Ha4—a8
Ekki e6xf5 36. gxf5 Dg5f 37.
Hg2 Dxf5 38. Bg4.
36. f5xe6 f7xe6
37. Dc3—c4 Dd8—e7
38. b4—b5 c6xb5
39. Hb2xb5 Hd7—c7
40. Dc4—e2 Ha8—c8
Svörtu peðin eru orðin tvístnið,
svo að Gligoric tekur þann kost
að hefja gagnsókn.
41. Dc2—el De7—h4
42. Hdl—fl Bf8—h6
43. Hb5xb7 Hc7xb7
44. De4xb7 Bh6—e3f
45. Kgl—hl Hc8—f8
46. Db7—d7 Dh4—h3
47. Dd7xe6f Kg8—h8
48. De6—c4 Be3xd4
49. Bf3—g2!
Svartur gafst upp, því eina
leiðin, sem til greina kemur,
er 49 Hxflf 50. Dxfl Dh6 51.
Df6f Dg7 52. Db8f og 53.
Dxd4.
Lausnir á skákdæmunum
koma í næsta þætti.
•Undir eilíiðarstjömum
Eftir A.J. Cronin
2.
DAGUR
<Ol
Hvað er auglýst
í SMÁAUGLÝS-
INGADÁLKNUM
I dag
KVIKmynDIR:
ísmeygilegur. Það var eins og hann væri orðinn mætustu hlutimir hennar. Nú héngu messing-
samgróinn honum, þó ekki með ofbeldi; það var kúlurnar þrjár og dingluðu vonleysislega yfir
eins og hann hefði með lagni náð tökum á hon- dyrunum. Hjá Murchinson var einnig lokað og
um. Munnur hans fylltist slími. Hann reis upp sömuleiðis hjá Dobbs og Bates. Þeir höfðu allir
á olnboga og hrækti á ferhyrndan pappírsmiða. lokað skelkaðir, óttaslegnir eins og heimsendir
Hann skar alltaf út þessa litlu ferhyrninga með væri í nánd. Hún sneri inn í Lamb stræti, gekk
eldhúshnífnum hennar. Hann gætti þess að eiga yfir götuna og niður þröngan stíginn að slátur-
alltaf birgðir af þeim. Hann hrækti á bréf- húsinu. Svipur hennar hýrnaði þegar hún nálg-
miðann, virti fyrir sér árangurinn, braut papp- aðist það. Hún sá Hob snöggklæddan með leð-
írinn saman og brenndi hann — brenndi hann ursvuntu vera að sópa steinlagt portið.
vongóður á svip. Þegar hann lá í rúminu lét hann „Er nokkuð til núna, Hob?“ Rödd hennar
þessa litiu pakka detta fram af rúmstokknum var róleg og hún beið þolinmóð eftir að hann
og brenndi þeim, þegar hann kom á fætur. tæki eftir henni.
Hún fylltist skyndilegu hatri til hans og Hann liafði séð hana allan tímann, en
hósta hans, en þó reis hún á fætur, hellti heitu hann laut höfði og hélt áfram að sópa vatn-
vatni í bollann aftur og rétti honum hann. Hann jnu burt. Það var óþefur af votum, rauðuni
tók við honum án þess að mæla orð. handleggjum hans. En hvað sakaði það. Hob
Það var farið að birta. Klukkan var hið fyrsta Var ágætur, Hob þekkti hana. Hob mundi gera
sem þau höfðu veðsett — marmaraklukkan, sem það sem hann gæti. Hún beið.
faðir hennar hafði unnið í keiluspili — faðir > Eigið þér engan bita ^fga^ Hob?“ Húö
hennar var afbragð, úrvaisspilari. Hún gerði bað ekki um raikiði aðeins d4iítúm úrgang,
ráð fyrir að klukkan væri að nálgast sjö. Hún lungabita eða innmat sem annars ætti að
vafði sokk af Davíð um hálsinn, setti á sig fieygja.
gamla karlmannshúfu, sem var nú í hennar hætti hann að vinn£l) en hann leit ekkj
eigu, og fór í slitnu, svörtu kápuna sína. Það
var þó einhvers virði að hún átti hana. Ennþá
var hún ekki svo djúpt sokkin að hún þyrfti
að ganga með sjal. Og það yrði aldrei. Nei,
aldrei. Hún var virðingarverð kona, það var
hún, og það ætlaði hún að vera áfram, á
hverju sem gengi. Alla ævina. Virðingarverð.
Án þess að segja orð eða líta í áttina til
hans, fór hún út og lokaði útidyrunum á eftir
sér. Hún hafði hrollkaldan vindinn í fangið eftir
Cowpen stræti sem lá beint í áttina til bæj-
arins. Það var enn kaldara úti, nístandi kalt.
Hvergi sást maður á ferli. Hún gekk framhjá
veitingahúsinu og framhjá tröppum samkomu-
hússins, sem voru útataðar í frosnum hrákum,
eftir froðufellandi ræðumenn. Yfir þveran vegg-
inn var skrifað með krít: Alinennur fundur
klukkan þrjú. Það var Charley Gowlan, loppa
vigtarmannsins — stóra dýrið.
Hún skalf af kulda og reyndi að herða göng-
J una. En hún gat það ekki. Bamið við brjóst
hexmar lá enn í lífvana fóstursvefni og þyngdi
hana niður. Að hún skyldi vera þannig á sig
komin, eins og á stóð. Hún átti þrjá uppkomna
syni, Davíð, yngsti sonurinn, var bráðum fimm-
tán ára. Hún kreppti hnefana. Reiðin sauð
í henni. Það var Róbert, sem hafði komið
drukkinn heim og fengið vilja sínum framgengt
með seiglu hins ölvaða.
Flestar búðir voru lokaðar í bænum. Þær
opnuðu alls ekki. Enda stóð það svo sem á
sama, því að hún átti aðeins skitin tvö pence
eftir í buddunni, og þau hrukku ekki langt.
Master hafði einnig orðið að láta í minni pok-
ann — þar hafði verið lokað í tvo daga og
hlerar fyrir gluggunura og inni var yfirfullt
af veðsettum mtmum ■— þar voru líka dýr-
DAVÍÐ
Tjarnarbíó:
Myndlr
Ósvalds Knudsens
'iím., -sX' ^"'ííSS
Tjarnarbíó sýnir
um þessar mundir
tvær stuttar litmynd-
ir íslenzkar, og eru
báðar eftir Ósvald
Knudsen. — Önnur
þeirra var frumsýnd
á Reykjavíkursýning-
unnl í fyrra og vakti
mikla athygli; þar er
hrognkelsaveiðum í
Skerjafirði lýst á skýr
an og skilmerkilegan
hátt, bæði veiðunum
sjálfum og flæðarmál-
inu, lífi jurta og dýra
í fjöru, lofti og sjó.
Myndin er nokkuð
langdregin, en furðu-
iegt má kalla hversu
vel hefur tekizt að
sýna hið fjölbreyti-
lega líf niðri í
sjónum, lirognkelsi,
krabba og skelfisk.
Hin myndin er
skemmtilegri, en efn-
ið er sótt i barnabók
Aðalsteins heitins Sig-
mundssonar, „Tjöld í
skógi". Tveir ungir
drengir takast á bend
ur vörzlu í Þrasta-
skógi, þeir búa i
tjöldum, matreiða af
mestu snilld, veiða
silung og lax i Sog-
inu, huga að fugls-
hreiðrum og gróðri,
kynda varðelda og
stugga á burt höfuð-
óvini íslenzku skóg-
anna, sauðkindinni.
Sérkennileg og heill-
andi fegurð þessa
staðar birtist ágæt-
lega í myndinni, fljót-
ið blálygnt og breitt,
fjöllin og þúsundlitt
kjarrið árla morguns
eða við sólsetur, í
skúrum og skini; og
skógarmennirnir litlu
eru geðþekkir piltar
og athafnir þeirra
hinar eðlilegustu. —
Þessl mynd er vel tii
þess fallin að glæða
áhuga unglinga fyrir
útilífi og fegurð og
margbreytni íslenzkr-
ar náttúru, og hún
sýnir að áhugamenn
geta tekið kvikmynd-
ir með góðum árangri,
þegar kunnátta, vand-
virkni og örugg
smekkvísi haldast í
hendur. A. Hj.
Hafnarbíó:
Singóalla
Mynd þessi er
gerð eftir samnefndri
skáidsögu Viktors
Rydbergs. Leikararn-
ir eru flestir sænskir
en leikstjóri er Christi
an Jaque.
Sagan gerist í Svi-
þjóð á fjórtándu öld
og lýsir ástum og ör-
lögum ungs aðals-
manns "Erlends Mána-
skjaldar og flökku-
stúlkunnar Singóöllu.
Tveir ágætir sænskir
leikarar fara með
þessl hlutverk, þau
Viveca Lindfors ,sem
leikur Singóöllu og
Alf Kjellin, sem leik-
ur Erlend. Hvorugu
þeirra tekst þó veru-
lega upp að þessu
sinni, enda eru per-
sónur þær er þau
Ieika fremur óraun-
hæfar.
Fjöldamargir leik-
arar koma auk þeirra
fram í myndinni. —
Kornungur drengur
Johnny Cambot leik>-
ur allstórt hlutverk
og er leikur hans
sannur og yndislegur.
• Þótt okkert virðist > ’
hafa verið sparað til
þessarar myndar, er
yfir henni nokkur
þyngslablær, sem verð
ur þess valdandi að
hún hrífur mann
fremur litið með sér.
S-
■!
w