Þjóðviljinn - 22.10.1950, Qupperneq 8

Sjómenn einhuga um kröfur sínar
þlÓÐVILIINN
Sjómeim eiga heimtingu á að sjá
er dylgja með í AlþýðublaSinn
Eins og lýsi er hér á öðrum stað í blaðinu
reyndi stiórn S. R. á siómannafundinum að svindla
sér út fullnaðarumboð til að gera samninga. Sjó-
menn tóku því miög fjarri að gefa henni og út-
gerðarmönnum ciálídæmi um lausn deilunnar enda
'varð su raunin þegar hún var krafin um nánari
skýringar á ýmsu er hun gaf til kynna að fyrir lægi
sem samningsgrundvöllur að svör hennar urðu loð-
in, mótsagnakennd og tvíræð, — og í munni þeirra
sæmundanna hét plaggið sem um var rætt ýmist
grundvöllur, tilboð eða hugmynd, eftir því hvort
þeim yrði veittur mikill eða lítill trúnaður til að
fara með umboð sjómanna.
Sjómenn kröfðust þess hins vegar að hagsmuna
mál þeirra yrði ekki rædd í loðnu máli heldur yrði
hinn umræddi grundvöllur ef nokkur væri hrein-
lega birtur fundinum frá orði til orðs og samþykktu
með öllum þorra atkvæða að kjósa nefnd úr eigin
hópi til að fylgjast með og kynnast milli funda til-
boðum og sáttatillögum er fyrir kynnu að liggja.
Dókiui un rétJ gða'veskalólIrG
í septembei s.l. var í undirrétti kveðimi upp dómur
sem allt fastráðið veiiaifólk þarf að kynna sér.
Mál þetta er raunverulega prófmál um rétt iðn-
verkafólks til kaups fyrir veildndadaga, en Guðlaug Vil-
hjálmsdóttir höfðaði það gegn Vinnuíatagerð íslands.
Vann hún málið fyrir undirrétti.
I stað þess að fara að vilja
sjómanna og hlíta fundarsam-
þykkt um að leggja fj'rir nefnd
togarasjómanna umræddar
samkomulagshugmyndir lætur
stjórn S.R. Alþýðublaðið birta
úr plaggi þessu einstök atriði
sem ætlazt er til að sýni ágæti
þeirra tillagna sem engar til-
lögur voru, þess grundvallar,
sem enginn grundvöllur var
samkvæmt skýringum hennar á
.sjómannafundinum.
Af skiljanlegum ástæðum
varast Alþýðublaðið eins1 og
hægt er að birta hin neikvæðu
;atriði, — þó blasir við hverjum
manni í þessum boðskap sú
staðreynd að stjórn S.R. hefur
þegar runnið frá kröfunni um
12 stunda hvíldartíma á öllum
veiðum; hún gefur ekki aðeins
í skyn að á ísfiskinum verði
sami þrældómurinn og áður
heldur líka á öðrum veiðum svo
fremi að afla verði ekki skipað
upp hér við land.
Cryllingasr og
íalsrök
Svo aðeins sé nefnt dæmi af
mörgum skýrir Alþýðublaðið
frá 40 króna verði á lýsistomi-
inu en lætur þess ekki getið að
lægri flokkar þess sem hér
ikoma til með að hafa mikið að
segja um hag sjómanna kom-
ast niður í 10 kr. pr. tonn sam-
kvæmt upplýsingum sjómanna-
félagsstjórnarinnar á Iðnó-
fundinum um daginn. Sama
igamla gyllingartilraunin kem-
ur og fram í því að sýna álit-
lega prósentuupphæð (0.85%)
af sölumagni, sem ekki á sér
stað í heimi veruleikans o. fl.
Með svona klækjabrögðum
láta hvorki sjómenn né velunn-
arar þeirra villa sér sýn.
Sjómenn munu ekki Iáta
svipta sig þeim rétti að sjá með
eigin augum þau gögn sem fyr-
ir kyntui að liggja. Þeir krefj-
ast þess að fá öll plöggin á
borðið og það án undanbragða.
Þeir hafa aldrei verið ákveðn-
ari í því en einmitt nú að luiýja
fram réttlætismálið, 12 stunda
hvíld á togurum og mannsæm-
andi kjör að öðru leyti.
Hlutverk er þér ætlað ungi
maður, grein eftir Guðlaug
Jónsson, Kiki, frásaga frá París
eftir Kjartan Guðjónsson list-
málara, Fjöikynngi og fleira,
grein eftir Þorbjörn Sigurgeil's
son kjarnorkufræðing, grein um
hinn heimskunna listmálara
Gronraire eftir Hörð Ágústsson,
Flugferðin, smásaga eftir Val-
entin Katajeff í þýðingu Hall-
dórs J. Jónssonar, kvæðisbrot
eftir I. G., Menningarstarf æsku
lýðsins í Kína„ grein eftir Feng
Wen-Pín, Breyting tilfinning-
anna, ræðukafli eftir Maó Tse-
tung, opið bréf frá Howard Fast
til sovétrithöfunda og svarbréf
þeirra, Fjöturixui, ræðukafli
eftir Bjarna frá Hofteigi, Júlí
dagar í Grímsey, frásögn eftir
plaggið sem háii
Eggert Cíaessen
látlm
Eggert Claessen hæstaréttar-
lögmaður andaðist að heimili
sínu í fyrrinótt, 73 ára að aldri.
í nótt var klukkunni
seinkað um eina klst.
Hóskóli íslands var settur í
gær með hátíðlegri athöi'n, sem
fram fór í hátíðasal Háskól-
ans. Viðstaddir voru forseti Is-
lands, í'ulltrúar erlendra ríkja,
kennarar skólan.s og nýir stúd-
entar.
Retor magnificus, dr. Alex-
ander Jóhannesson, flut’ti ræðu.
Hann skýrði frá því, að nú
væru stúdentar með flesta móti
í háskólanum, eða samtals 620,
en voru 560 í fyrra. Þeir skipt-
ast þannig í deildir: í guðfræði
deild 33, í læknisfræðideild 222,
í laga- og hagfræðideild 180
(þxir af 42 í hagfræðideild),
heimspekideild 136 og í verk-
fræðideild 49.
Jónas Árnason, Kínverskt haust
ljóð, eftir Geir Kristjánsson,
Asíuþjóðirnar hafa allt að
vinna, grein eftir H.; Tveir
draumar, tvö ljóð eftir Ólaf
Haúk Árnason, inyndir eru
margar í heftinu, þar á meðal
heil myndaopna, og teikningar
eftir þá Atla Má Árason og
Þorvald Skúlason.
Með þessu hefti hefst aftur
vetrarstarf Landnemans. 'En
ætlazt til að bráðlega komi ann
að tvöfalt hefti, 'og síðan þre-
falt hefti fyrir jólin. Kaupend-
ur blaðsins, sem ekki hafa enn
greitt áskriftargjaldið, eru vin
samlega beðnir að gera það sem
fyrst, og tryggja þar með ó-
hindraða útlcomu þess.
I dóminum segir svo:
„Mál þetta, er dómtekið var
I nokkur ár hefur háskólinn
útskrifað með B.A.-prófi eftir
3 ára nám í ýmsum tungumál-
um. Nú er í ráði að bæta við
þessum kennslugreimun til
B.A.-prófs: almennri sögu,
landafræði, náttúrufræði,
stærðfræði og eðlisfræði; og
húsmæðrafræðslu fyrir kven-
stúdenta. Þetta er einkum gert
með það fyrir augum að koma
upp vel menntuðum kennurum
í sem flestum greinum. Þar
sem námstími kennaraskólans
hefur verið lengdur um 2 vet-
ur, geta þeir, sem þaðan út-
skrifast, lagt stund á framhalds
nám í háskólanum.
Þær breytingar hafa orðið á
kennaraliði skólans, að Gunnar
Thoroddsen hefur sagt lausu
starfi sínu sem prófessor í
iagadeild en í hans stað hefur
Ármann Snævarr verið skipað-
ur prófessor; Jón Sigtryggsson,
dósent, hefur verið skipaður
prófessor í tannlækningum. Sr.
Magnús Már er settur prófessor
í guðfræði í fjarveru Magnús-
ar Jónssonar; Jóhann Hannes
son, lektor í ensku, hefur sagt
lausu starfinu en í hans stað
er ráðinn Heimir Áskelsson;
sendikennari í sænsku verður
Gun Nilsson, fil. mag.; fransk-
ur sendikennari verður Schydl-
owski.
Á síðastliðnu starfsári fluttu
allmargir erlendir gestir fyrir-
lestra í háskólanum. — Meðal
gjafa sem háskólanum hafa bor
izt gat rektor gjafasjóðs Guð-
mundar Thorsteinssonar. Stofn-
fé sjóðsins er kr. 155 þúsund.
Þá hefur ekkja Sigfúsar Blönd-
al, bókvarðar, gefið háskólan-
um bókasafn.
Tvö undanfarin ár hefur ver
ið unnið við háskólalóðina fyr-
ir 2 milljónir króna, og vonir
standa til að lagfæringu lóðar-
innar verði lokið næsta haust.
Jóh. Sæmundsson, prófessor,
flutti erindi um nýjustu fram-
11. þ. m., hefir Guðlaug Vil-
hjálmsdóttir, Snorrabiaut 52,
hér í bæ, höfðað fyrir bæjar-
þinginu með stefnu útgefiimi
6. desember s.l. gegn hlutafé-
laginu Vinnufatagerð íslands,
hcr í bænum, til greiðslu skuld
ar að fjárhæð kr. 338.00 með
6% ársvöxtum frá 1. maí 1949
til greiðsludags og málskostn-
aðar að skaðlausu.
Stefnda hefir krafizt sýknu
og máls'kosnacar..
Málavextir eru þessir:
Stefnandi máls þessa hefur
unnið hjá stefnda síðastiiðin
14 ár. Dagana 21. apríl 1949 til
1. maí s. á. var hún frá vinnu
sökum veikinda. Heldur hún
því fram að samkvæmt 64. gr.
laga nr. 50 frá 1946, beri henni
kaup fyrir daga þessa, kr. 42.00
á dag eða samtals kr. 336.00.
Sýknukröfu sína byggir
stefnda á því, að árið 1944
hafi verið felld niður sú skylda
í-slenzkra iðnrekenda að greiða
kaup fyrir veikindadaga, þeg-
ar samið hafi verið um kaup
og kjör milli Félags íslenzkra
Framhald á 7. síðu.
Alþjóðasamtök til
veradar friði
Þjóðviljaniun hefur borizt
vitneskja um alþjóðasamtök til
verndar fri&i: Peoples* world
convention (for worid iaw)
sem hefur aðsetur sitt í Genf.
I framkvæmdanefnd félags-
skapar þessa er íslenzkur mað-
ur, Ingvar Sigurðsson cand.
phil.
Er ákveðið að þing verði
haldið í Genf í janúar næsta ár
og mun Rithöfundafclagi Í3-
lands hafa verið boöið að senda
þangað fulltrúa.
Að sjáfsögðu er það hverjiun
friðarvini fagnaðarefni að
frétta af friðarhreyfingu hvar
sem er í heiminum og hverjir
sem að henni standa.
farir á sviði lyflækninga. Ræddi
hann einkum um sulfalyf, peni-
cillin, streptomycin o. fl. ný lyf.
Setningarathöfnin var öll hin
virðulegasta. Dómkirkjukórinn
söng undir stjórn dr. Páls ís-
ólfssonar.
Nfff glæsilegt heffi af
Lðndnemamim komið út
Út er komið nýtt hefti af Landnemanum. Hefti þetta
er tvöfalt, 40 síður aö stærö, prýtt rnörgum myndum,
mjög fjölbreytt og glæsilegt að efni. — Af efninu má
meðal annars nefna eftirtaldar greinar, kvæöi og sögur:
Háskéli Islands settur
©2® stíidesilar vitl isámt i veíwr