Þjóðviljinn - 12.11.1950, Blaðsíða 5

. Sunnudagur 12. nóv. 1950.
ÞJÓÐVILJINN
.VJW//JW^W.W.WWJW^V/A'.VWV.V^W.W«WW.WV.WWWW. JW%
MAÓ TSETÚNG
forseti Kina
JjEGAR alþýðuher Kóreu-
manna rak hina banda-
risku leppstjórn Syngman Rhee
frá Seoul í sumar, féllu í
hendur honum ýmis skjöl, sem
ásamt opinberum yfirlýsingum
Syngman Rhee og nánustu
fylgifiska hans um fyrirhugaða
árás á alþýðuríkið í Norður-
Kóreu strax og Bandaríkja-
stjórn leyfði, vörpuðu ljósi á
upptök borgarastyrjaldarinnar
í landinu. Meðal þessara skjala
var uppkast að samningi milli
Bandaríkjastjórnar og Rhee
um bandaríska aðstoð við
„frelsunarherferð" inní Norður-
Kóreu. I sjöundu grein þessa
uppkasts segir: „Það er viður-
kennt og undirskilið, að ef
halda verður áfram frelsunar-
herferðinni á mansjúrisku
landi, .... mun hans hágöfgi
forseti Bandaríkja Ameríku
hjálpa hans hágöfgi * forseta
Kóreska lýðveldisins að halda
frelsunarherferðinni áfram
þangað til fullur sigur er unn-
inn. Pyrir sitt leyti skuldbind-
ur hans hágöfgi forseti Kór-
eska lýðveldisins sig til ....
að eftirláta nýtingu náttúru-
auðlinda Mansjúriu og annarra
austui'-kínverskra héraða sam-
eiginlegri forystu Bandaríkj-
anna og Kóreu." Ekki verður
séð, hvort samningur hefur
verið undirritaður eftir þessu
uppkasti, en á það er skrifað,
að það beri að eyðileggja, ef
ekki þyki nothæft, en ekki
hefur það verið gert. Fleira
en uppköst að leynisamningum
leiddu snemma í ljós, að náið
samband var milli árásarstyrj-
aldar Bandaríkjamanna i Kór-
eu og fyrirætlana þeirra gagn-
vart Kina. Kóreustyi'jöldin var
að sögn brezka borgarablaðs-
ins „Economist" velkomið til-
efni fyrir ráðamenn í Washing
ton til að láta bandariskan
flota taka kínversku eyna Tai-
van á sitt vald. Sömuleiðis not-
aði Truman forseti friðslitin
til að fyrirskipa aukna banda-
ríska íhlutun í Xndó Kína á suð
urlandamærum Kína. Styrjöld
Bandaríkjanna gegn Kóreu
hafði ekki staðið margar vikur,
er yfirhershöfðinginn Mac-
Arthur skundaði til Taivan á
fund Sjang Kaiséks, sem lýsti
yfir að þeir hefðu lagt á ráðin
um hei'ferð til að stej'pa al-
þýðustjórn Kina af stóli. Þeg-
ar MacArtur gekk svo langt að
krefjast opinberlega, að Banda
ríkin legðu undir sig Taivan
um aldur og ævi til að tryggja
til að drepa með landa sína,
sem fyrir löngu voru búnir að
fá sig fullsadda á kúgun hans
og spillingu. Eftir að Sjang
Kaisék nafði verið hiakinn
burt af meginlandi Kina
styrktu Bandaríkin hann til
að halda uppi loftárásum á
kínverskar stórborgir og hafn-
banni á austurströnd Kina.
Stj'rjöldin í Kói'eu var banda-
rískum heimsvaldasinnum vel-
komið tækifæri til að auka um
allan helming íhlutun sína í
Kina og hefja nýjan áfanga i
sókn sinni til að undiroka Aust
ur-Asíu, sem komið hefur í
ljós í hernaðaríhlutun í Kóreu,
í Kina, á Filippseyjum og í
Indó Kina. „Árás Bandaríkj-
anna á Asíu mun aðeins verða
til þess að vekja víðtæka og
eindi-egna andstöðu með Asíu-
lega fýlgja Bandarikjunum
greiddu atkvæði með indversku
tillögilnni. 1 þeirra hópi voru
til dæmis Danmörk, Noregur
og Sviþjóð. Bandarisku lepp-
stjórniiíiar i Suðui'-Ameriku
dugðu þó einsog vant er til
að ríða baggamuninn. Fyrir at-
kvæðagreiðsluna á þingi SÞ var
aði Nehru forsætisráðherra Ind
Iands við þvi, að herferð norð-
uryfir 38. breiddarbaug væri
líkleg til að hafa i för með sér,
að vopnaviðskiptin breiddust
út. Daginn áður hafði Sjú Enlac
varað Bandaríkjamenn við af-
^eiðingum árásar á Norðux-Kór
eu í ræðu á eins árs afmæli al-
þýðulýðveldisins í Kína. I-Iann
sagði meðal annars: „Kín-
vcrska þjóðin fylgist vandlega
með gangi mála í Itóreu eftir
innrás Bandar.'kjanna í Iandið
Kína og Kórea
,%ér drottnunaraðstöðu i Austur
Asiu, neyddist Truman forseti
til að afneita hershöfðingjanum
vegna almenningsálitsins í
fylgirikjum Bandarikjanna.
Engu að síður stendur í bækli-
ingi, sem utanríkisráðuneyti
Bandaríkjanna gaf út um sama
leyti og nefnist .Utanríkisstefna
okkar, að „endanleg frelsun
Kína undan erlendum yfirráð-
um“ sé komin undir „kínversku
þjóðinni sjálfi'i . . . . og þeirri
aðstoð, sem liinn frjáisi heim-
ur getur veitt." Formála fyrir
þessum árásarhótunum gegn
Kína skrifaði Trum.an forseti.
J EIÐTOGAR Kína létu eng-
an i vafa um, að þcir
vissu hvað klukkan sló jafn-
skjótt og MacArtur og Dulles
hafði tekizt að koma af stað
styrjöldinni í Kóreu. Daginn
eftir að Truman fyrirskipaði
flotanum að taka Taivan á sitt
vald, lýsti Sjú Enlæ, utanrikis-
ráðherra Kína, yfir: „Fyrir
liönd kínverskn alþjðustjórnar-
innar lýsi ég yfir, að tilkynn-
ing Trumans frá 27. júní og að-
gerðir Bandaríkjaflota eru
vopnuð árás á kínverskt land.“
Kínverska þjóðin hafði fengið
að reyna ágengni Bandarikj-
anna, er Bandaríkjastj. varði
sex milljörðum dollara til að
sjá Sjang Kaisék fyrir vopnum
þjóðuni," sagði Maó Tsetung,
forseti Kina, er innrás Banda-
ríkjanna i Kóreu var tilkynnt.
•
■JJANDARIKJASTJÓRN virti
að vettugi kröfu Asiu-
veldanna, Sovétrikjanna, Kína
og Indlands, um friðsamlega
lausn í Kóreu. Eftir landgöngu
bandariskra hersveita á vestur
strönd Kóreu og töku Seoul
kom að þvi að bandariskar
hersveitir réðust inni Norður-
Kóreu yfir 38. breiddarbaug.
Herferð sina i Suður-Kóreu
höfðu Bandarikjamenn , reynt
að réttlæta með því að halda
frám, að þeir væru að verjast
árás í nafni SÞ. Herferðin yfir
38. breiddarbauginn sýndi hins-
vegar, a.ð tilgangurinn með inn
rásinni var að gera alla Kóreu
að bandarísku leppr'ki einsog
Suður-Kórea hafði verið. Banda
rikjastjórn lei.taðist við að fá
fylgiriki sín meðal SÞ til að
samþjdckja herferðina inni
Norður-Kóreu einsog önnur of-
beldisverk sín. Sovétrikin báru
hinsvegar fram tillögu, sem
miðaði að því að koma á friði
i Kóreu. Indlandsstjórn lagði
til, að reynt yrði að samræma
tillögurnar með friðsamlega
lausn fyrir augum. Sú tillaga
var felld vegna andstöðu
Bandaríkjanna með 32 atkvæð-
um gegn 24. Atkvæðatölurnar
sýna, að mörg ríki, sem venju-
AE
........Það er Ijðum Ijóst, að
eftir að liafa frelsað allt Iand
sitt þarf kínverSka þjóðin að
endurreisa og endurbæta land-
búnað sinn og iðnað, menningu
og menntun, i friöi og örugg
fyrir ógnunum. En ef banda-
rísku árásarsegglrnir skyldu
taka þetta fyrir veikleikamerki
af hálfu kínversku þjóðarlnn-
ar, verður þeim á sama kór-
villan og varð afturhaldsklíku
Sjang Kaisék að falli. Það er
staðreynd, að kínversku þjóð-
inni er friðurtnn mjög kær.
Ilún inun samt sem áður ekki
öttast að berjast gegn árás
fiiJinum til varnar. Hún
imin ekki þola erlenda
árás og mun ekki halda að
sér liöndum ef lieimsvalda-
siniiarnir skyldu gerast svo ó-
svífnir aö ráðast inní nágranna
ríkl.“ „Öllu skýrari aðvörun við
afleiðingum bandarískrar sókn-
ar norður yfir 38. breiddarbaug
i Kóreu var varla hægt að
gefa, en Bandaríkjastjórn virti
orð Kínastjórnar að vettugi.
FLEIÐINGARNAR eru nú
öllum kunnar. Kínverskir
sjálfboðaliðar streymdu til Kór
eu til aö hjá’pa nágrannaþjóð
og verja u:n leið land sitt. Kín-
verjum er minnisstætt, að Jap-
anir lögðu leið sína um Kóreu
er þeir hugðust undiroka Kína,
og þeir kæra sig ekki um að
KIM IU SEN
forseti Kóreska alþýðuríkisin
fá nýja gesti í sömu erindum
um þær dyr. Kínversku sjálf-
boðaliðarnir, sem berjast undir
stjórn alþýðuhers Kórea, unnu
ásamt hinum kóresku frænd-
um sínum sigur á þeim sveit-
um Bandaríkjamanna, sem
komnar voru næst landamær-
um Kina, og hröktu þær 112
kilómetra til baka á fjórum
dögum. Bandarisku afturhalds-
blöðin krefjast nú hástöfum á-
rásar á Kína, en herstjórninni
þykir auðsjáanlega ekki fýsi-
legt að leggja í það ævintýri
að svo stöddu. Hver sem lok
mála verða í Kóreu má það
vera öllum ljóst, að ábyrgðin
hvílir af fullum þunga á ráðá-
mönnum Bandaríkjanna. Það
t eru þeir sem hafa gert innrás
i Asíu þúsundir kílómetra frá
heimalandi sínu. Þeir hafa
hindrað að fjölmennasta þjóð
heims fengi fulltrúa hjá SÞ, en
án samráðs við Kina verða eng
in vandamál Austur.-Asiu le’yst
að gagni. Með sífelldum loft-
árásum á kinverskt land hefur
MacArthur ögrað Kina sem
mest hann mátti. Hann hefur
kynnt öllum heimi það sjónar-
mið sitt, að styrjöldin í Kóreu
sé forspilið að styrjöld gegn
Kína. Varfærnisleg, jafnvel
feimnisleg, meðferð Bandarikja
stjórnar á skýrslu hans um sið-
ustu atburði i Kóreu virðist
hinsvegar benda til, að þó að
hershöfðinginn geti ekkcrt
lært, þá sé það að renna upp
fyrir ýmsum í Washington, að
sá timi er liðinn þegar nýlendu-
veldin gátu brytjað niður þjóð-
ir Asíu að gamni sínu án þess
að þurfa að kvíða óþægileg-
um afleiðingum.
M. T. Ó.

SKAK
Ritstjóri: GUÐMUNDUR ARNLAUGSSON
Jafnteíli aeta líka verið
skemmtilea.
Margir sem hafa komizt upp á
það lagið að skoða tefldar skák-
ir sér til skemmtunar, hafa
ýmugust á jafnteflum og finnst
ósjálfrátt að þiær skákir sem
hvorugur vinnur hjóti að vera
leiðinlegar. Nú eru að vísu til
skákir sem réttlæta þessa skoð-
un, skákir þar sem báðir hugsa
um það eitt að gefa hvergi á
sér höggstað, skákir þar sem
mennirnir skiptast upp jafn-
harðan og þeir koma fram á
vígvöllinn. I slíkar skákir er
eins og vanti líf, enda þótt þar
sé hvergi villu að finna, og auð-
skilið að gengið sé fram hjá
þeim. En því fer fjarri að allar
jafnteflisskákir séu þessu
marki brenndar. Jafnteflisskák-
ir tru misjafnar eins og aðrar
skákir, jafnteflið ’getur verið
rökréttur endir taflsins, stund-
um hefur djarfur sækjandi
fórnað of miklu, en sér að hann
nær ekki sigri og heldur því
andstæðingnum í kreppunni
með þráskák, stundum er það
svo mikið afrek af hendi þess
sam lakar stendur að vígi að
ná jafnteflinu að skákin verður
ógleymanleg vegna þess. Svo
er til dæmis um tafllokin milli
nafnanna Edwards og Emanú-
els Laskers ú skákþdnginu í eina peði, og virðist þá öil von
New York 1924. Skákin er ö’1 úti, enda voru hinir skákmeist
óvenjulega skemmtileg cg ararnir sem á horfðu reiðubiri-
spennandi, en rúmsins vegna er ir að veðja 100 á móti 1 um að
hér aðeins tekinn síðasti þáttur hún væri töpuð hvítum. En nú
hennar. Komnir eru 77 leikir er bezt að líta á framhaldið.
og taflstaðan er þessi: Hvítur Edward Lasker hefur skrifað
Em. Lasker, Ke4, Re3, Pf4, ýtarlega og skemmtilega um
Pa6, Pg4; svartur, Edw. Lask-1 skákina og tek ég skýringár
er, Kc6, Hd8, Pb4. Hvítur á: hans að láni:
ieikinn. Hann á tvö peð upp íj78. a6—a7!
skiptamuninn og það meira að 79. Re3—;11!
segja sámeinuð frípeð, en
mannamunurinn er svo mikiil
að vinningslíkurnar eru alveg
svarts megin, enda snýst skákin
þannig þrátt fyrir snjalla vörn
hvíts, að hann missir öll sín
peð, en svartur heldur sínu
b4—b3
Hd8—a8
Eini möguleikinn til vinnings.
Kb6 svarar hvitur með 80—
Ke3, KxP 81. Rb2 Kb6 82. f5
Kc5 83. f6 og kemur þá fram
svipuð staða og í skákinni.
80. g4—g5 Ha8xa~
Framhald á 7. siðu.