Þjóðviljinn - 13.12.1950, Side 4

ÞJÖÐVILJIMN
Miðvikudagur- 13.. des. 1950.
ÞlÓÐVILJINN
Útgefandi: Sameiningarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokkurinn.
Ritstjórar: Magnús Kjartansson (áb.) Sigurður Guðmundsson.
Fréttaritstjóri: Jón Bjarnason.
Blaðam.: Ari Kárason, Magnús Torfi Ólafsson, Jónas Árnason.
Auglýsingastjóri: Jónsteinn Haraldsson.
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðustig
19. — Sími 7500 (þrjár línur).
Áskriftarverð: kr. 14.00 á mánuði. — Lausasöluverð 75 aur. eint.
Prentsmiðja Þjóðviljans h. f.
Öttinn við fri
IM’.JAUI'OSTIMVV
liiáifiiiiiíiiiii3í
Ein spurning er öllum öðrum hugtækari í dag: stríð
eða friður? Um allan heim mótar umhugsunin um hana
líf hvers einstaklings, uggurinn og óttinn grefur undan
lífshamingju manna, öryggi og vinnugleði. Og þjóðfélags-
átökin sveigjast æ meir að þessu meginvandamáli, sam-
kvæmt þeim augljósu sannindum að allar aðrar athafnir
mannanna eru háðar svarinu við þessari einu spurningu.
Það mætti virðast einsætt að hver einstakur íbúi
jarðarinnar legði fram allt sem hann mætti til að tryggja
frið, en svo er þó ekki. Á öllu áhrifasvæði Bandaríkjanna
hefur verið haldið uppi árangursríkri áróðursherferð til
þess að gera friðinn ófriðhelgan. í voldugustu dagblöðum
á ves,tiirhveli jarðar er því daglega lýst yfir að friður
merki kommúnisma, ofbeldi, kúgun, morð og þrælahald.
Jafnvel samtök kommúnista eru ekki ofsótt af gengdar-
lausari tryllingi en samtök friðarsinna. Þessar athyglis-
verðu staðreyndir væru öllum öðrum betur fallnar til að
auka almenningi skilning ef áróðurstækjunum hefði ekki
heppnazt að dáleiða allt of marga, þanííig að frjáls hugs-
un á ekki innangengt.
Einnig hér á íslandi hefur áróðurinn gegn friði verið
háður af fullu ofstæki. Það mun seint gleymast, þegar
nokkrir menn sem opinberlega höfðu lýst yfir þeim' vilja
sínum að vinna að friði, voru ofsóttir dag eftir dag í
Morgunblaðinu og helzt flíkað röksemdum atvinnuleysis
og sults. Málfrelsi og lýðræði er ekki svo rúmt lengur hér
á landi að hægt sé að ræða um frið í skjóli þeirra vest-
rænu dyggða.
Og enn hefur þetta komið í ljós á eftirminnilegan
hátt. Stúdentafélag Reykjavíkur, sem á síðasta ári hafði
aflað sér alþjóðarvinsælda með því að gangast fyrir um-
ræðum, sem síðan var útvarpað, um ýmis brýn og hugleik
in vandamál, ætlaði í haust að hefja þessa ágætu starf-
semi á nýjan leik. Morgunbl. lýsti yfir því í haust með
miklum gleðilátum að tekizt hefði að koma í veg fyrir
að nokkur „Kommúnisti" kæmist í stjórn þess félags, en
þó tókst ekki betur til en svo að hin ágæta vestræna
stjórn félagsins haföi ekki gert sér grein fyrir hinni nýju
vestrænu línu að það væri bannað að ræða um frið.
Þvert á móti ákvað hún að fyrsti fundurinn skyldi fjalla
um friðarmálin, og hún hafði fengið tvo þjóðkunna fram-
sögumenn, Jóhannes'úr Kötlum og Gylfa Þ. Gíslason.
Eftir var aðeins að fá samþykki útvarpsráðs til þess að
umræðurnar yrðu teknar á stálþráð og þeim síðan
útvarpað.
En sem betur fer hafa valizt í útvarpsráð menn sem
vi.ta hvað til síns friðar heyrir. Þvertók þessi meirihluti
ráðsins fyrir að nokkurt orð um frið kæmist að hljóð-
nemanum, og Gylfi Þ. Gíslason sá sér þá ekki lengur fært
að taka þátt í slíkum umræðum.
Það verður fróðlegt að vita hvernig útvarpsráð fer
aö því að verja þá afstöðu sína að hafna fyrirfram út-
varpi frá slíkum fundi. Dag eftir dag hafa menn séð í
blöðum afturhaldsins hversu berskjaldaðir, og rökþrota
málsvarar friðarins séu, og berskjaldaðastur og rökþrotn-
astur allra hefur einmitt verið talinn Jóhannes úr
Kötlum. Var þá ekki augljóst tækifæri til að láta þessa
menn verða sér eftirminnilega til minnkunar frammi fyrir
alþjóð? Var nokkurt ráð eins öruggt til að kveða niður
rödd friðarins á íslandi eins og einmitt opinbert útvarp?
Þetta eru rökréttar spurningar, og svörin liggja 1
það upp hjá sjálfum sér, að
leggja Bandaríkjunum lið í bar-
áttu sinni fyrir „réttlátum mál-
stað“. Hvað haldið þið að kín-
versku sjálfboðaliðarnir hefðu
orðið margir, gengið út frá
sama stríðsáhuga og íslending-
arnir sýndu í sumar? Ekki
færri en 204 000. — Nú var því
ekki til að dreifa, að sjálfstæði
Islands væri í sýnilegri hættu
út af Kóreustríðinu. Ef svo
hefði verið hefðu áreiðanlega
fleiri en 60 manns boðið sig
fram fríviljuglega til landvarna.
Þess vegna skulum við leit-
ast við, með frekari saman-
burði, að finna út hve marga
sjálfboðaliða mætti fá i Kína
til þátttöku í Kóreustyrjöldinni.
En Kínverjar telja nú sjálf-
stæði sínu og fullveldi ógnað
af hennar völdum.
•
Sjáifboðaliðar í tilefni
Atlanzhafsbandalagsins
„Á síðast liðnum vetri, þeg-
ar Alþingi Islendinga var að
gerast aðili að Atlanzhafs-hern-
aðarbandalaginu, var sá verkn-
aður þingsins, af þjóðhollum
mönnum og vafalítið af meiri
hluta þjóðarinnar talinn tákna
afsal á fullveldi landsins og
sjálfstæði þess stefnt í bein-
an voða. Þrátt fyrir það gat
Morgunblaðið stært sig af því,
að í Reykjavík einni væru rösk-
lega 900 manns reiðubúnir áð
úthella blóði sinu og fórna lifi
og limum, til þess að þingið
fengi í ró og næði að láta af
hendi sjálfstæðið. Engin of-
rausn er að áætla, að þeir sem
sjálfstæðið vildu verja, hafi
verið heldur fleiri, en hinir,
sem ólmir vildu við það losna.
Gerum ráð fyrir að þeir hafi
verið 1000. Ef við nú athugum
aftur að Kínverjar eru 3400
sinnum fleiri en Islendingar, e:
allur vandinn að margfalda
saman báðar þessar tölur, 3400
sinnum 1000, og útkoman verð-
ur þá 3 milljónir og 400 þús-
undir. Ekki myndi ég treysta
mér til að segja það fjarstæðu
þótt sú frétt bærist einhvern
næstu daga, hvort sem hún
væri höfð eftir Vishinsky eða
MacArthur að í Kóreu berðust
3400000 kínverjar; og alt sjálf-
boðaliðar. — X.“
Þeim muu fleiri sjáif-
boðaliðar í tilk., þeim
mun stærri ósigrar
X. skrifar: — „Fyrir nokkr-
um dögum birti dagblaðið „Vís-
ir“ rétt eina rosafréttina. Hún
var á þessa leið: Vishinsky
segir að 800 000 kínverskur her
í Kóreu séu sjálfboðaliöar. Þeg-
ar greinin undir fyrirsögninni
var lesin, sást reyndar hvergi
að Vishinsky hefði þetta mælt,
heldur að í Kóreu berðust að-
eins kínverskir sjálfboðaliðar.
Það var aftur á móti MacArth-
ur yfirhershöfðingi Bandaríkja-
herja, sem deginum áður hafði
tilkynnt að tala kínverskra her-
manna i Kóreu væri komin upp
í 800 þús. Af daglegum her-
stjórnartilkvnningum þessa á-
gæta fyrirliða, um mannafla
kínverja í Kóreustyrjöldinni,
má nokkuð ráða um stærð
ósigra þeirra sem hersveitir
hans bíða. Því fleiri kínverjar,
því stærri ósigrar. Fyrstu daga
undanhalds hans voru kínverj-
arnir 10 þús. næsta dag 30,
síðan 70, 100, 200, V2 milljón,
230 þús. (svolítið lát á undan-
haldinu). Því næst ý2 milljón
aftur, því næst 800 þús., (það
var daginn áður en Vísisfrétt-
in kom), og í dag eru Kínverj-
arnir aðeins 400 þúsundir.
•
Hvað hefðu íslendingar
orðið margir?
,,Hvað um það og upphróp-
anir Vísis, er nokkur f jarstæða
að ætla aö 800 þúsund kínverj-
ar hafi gerzt sjálfboðaliðar í
Kóreustyrjöldinni ? Til þess að
átta okkur svolítið betur á
þessari háu tölu, skulum við
hugleiða orðtak Spegilsins:
Hversu mikjir menn erum við
ekki Islendingar samanborið
víð fólksfjölda. — Talið er að
Kínaveldi byggí 475 milljónir
manna. Á Islandi búa sem næst
140 þúsundir. Vísir hefur sjálf-
ur sagt frá því í sumar, að
60 íslendingar hafi gefiö sig
fram hjá sendiráði Bandarikj-
anna í Reykjavík, sem sjálf-
boðaliðar til hjálpar Bandaríkj-
;mum í Kóreustyrjöldinni. Þessu
góffa boði var að vísu strax
hafnað og trúlega hafa fleiri
hætt við að „sækja“, er það
fréttist að þeir væru ekki
þegnir.
•
3400 sinnum fleiri
íbáar en á Islandl
„Af framansögðu má auð-
veldlega reikna út að Kína hef-
ur hér um bil 3400 sinnum
fleiri ibúa en Island. Setjum
svo áð Bandaríkin og fylgiríki
þeirra hefðu átt í þessari styrj- Eimskip
öld við eitthvert smáríki og Brúarfoss er í Reykjavík. Detti
að kínverjar hefðu, án þess foss fór frá N.Y. 10.12. tii R.-
að vera til þess hvattir, fundið víkur. Fjallfoss hefur væntanlega
augum uppi. Afturhaldiö reynir aö hindra að friðarmálin
séu rædd opinberlega af ótta við að almenningur taki upp
á því að hugsa. Óttinn við frið gagntekur agenta hins
vestræna herveldis, þá menn af íslenzku bergi brotna
sem hafa fengið það ömurlega hlutverk að halda uppi
áróðri fyrir nauðsyn styrjalda.
farið frá Reykjavík í gærkvöld
12.12. vestur og norður og til út-
landa. Goðafoss fer frá Bremerhav
en 11.12, til Hamborgar og Gauta-
borgar. Lagarfoss er í Reykjavík.
Selfoss fór frá Raufarhöfn 5.12.
til Amsterdam. Tröllafoss kom tii
N.Y. 10.12. fer þaðan væntahlega
29.12. til Reykjavíkur. Laura Dan
fór frá Halifax 7.12. til Reykja-
vikur. Foldin kom til Reykjavílc-
ur 10.12. frá Leith. Vatnajökull
fór frá Gdynia 7.12. til Reyk ■’.vik-
ur.
SKIPADEILD S.IS.:
Arnarfell er á leið til Reykja-
víkur frá Spáni. Hvassafell fór
frá Kaupmannahöfn 11. þ.m. áleið-
is til Akureyrar.
Ríkisskip:
Hekla var á Akureyri síðdegis
í gær. Esja er á leið frá Austfj.
til Akureyrar. Herðubreið er í
Reykjavík. Skjaldbreið fór frá
Reykjavík til Húnaflóa, Skagafj-
og Eyjafjarðarhafna. Þyrill kemur
væntanlega til Reykjavíkur 1 dag
frá Bergen. Ármann fer frá R.>-
vík síðdegis í dag til Vestmanna-
eyja.
Áfengisvarnanefnd kvenna í
Reykjavík og Hafnarfirði hefur
opnað skrifstofu að Fríkirlcjuvegi
11 (kjallaranum) til að hjálpá
heimilum ofdrykkjumanna um jól
in. Skrifstofan er opin á þriðju-
dögum, fimmtudögum og laugar-
dögum kl. 5—7.
Fyrirlestur um Balzac.
Franski sendikennarinn við há-
skólann hér, herra Schydlovslcy
flytur fyrirlestur í I. kennslustofu
háskólans fimmtudaginn 14. des.
kl. 6.15 e.h. um franska skáldið
Honoré de Baizac. Sýnd verður
jafnframt kvikmynd úr lífi skálds
ins. Öllum er heimill aðgangur.
Fástir liðir eins og
k ven ilega. Kl. 20.30
Kvöidvaka: a) G.
M. Magnúss rithöf
undur flytur frá-
söguþátt: Ljóð og
stökur Ljósvíkingsins. b) Elinborg
Lárusdóttir rithöfundur les kafia
úr bók sinni: „I faðmi sveitanna."
c) Tónleikar: Elsa Sigfúss og Stef
án íslandi syngja. d) Andrés
Björnsson les úr ljóðabók Heið-
reks Guðmundssonar: „Á heiðar-
brún“. e) Einar Ól. Sveinsson próf-
essor les úr bókinni: „Samgöngur
og verzlunarhættir Austur-Skaft-
fellinga" eftir Þorieif Jónsson
fyrrum alþingismann. Dagskrár-
lok. (22.05 Endurvarp á Græn-
landskveðjum Dana).
Flugfélag lslands.
Innanlandsflug: I
dag er áætlað að
fljúga til Akureyr-
ar, Vestmanna-
eyja, Isafj., Hólma-
víkur og Helli-
sands. Frá Akureyri verður flogið
til Siglufjarðar. Á morgun eru ráð
gerðar flugferðir til Akureyrar,
Vestmannaeyja, Reyðarf jarðar, Fá
skrúðsfjarðar, Neskaupstaðar,
Seyðisfjarðar og Sauðái-króks.
Frá Akureyri er áætlað að fljúga
til Siglufjarðar og Kópaskers. —
Millilandaflug: Gullfaxi er vænt-
anlegur til Reykjavíkur í dag um
kl. 18.00 frá Prestvík og Kaup-
mannahöfn. Flugvélin fer auka-
ferð til Prestvík í fy.rramálið og
er væntanleg til baka samdægurs.
Flugferðir Loftleiða h.f. miðviku-
daginn 13. des. I dag er áætlað að
fijúga til: Akureyrar og Siglufj.
kl. 10 til ísafjarðar og Patreksfj.
kl. 10.30 og til Vestmannaeyja kl.
14.00. Á morgun er áætlað að
fljúga til: Akureyrar kl. 10 og til
Vestmannaeyja kl. 14.00.
U