Þjóðviljinn - 12.05.1951, Blaðsíða 1

harnashélann
Rœðumenn:
í Reykjavík býr meira en þriðjimgur Islendinga. Hér hefur íslenzka þjóðin komið fyrir veruíegum hluta af eignum sínum.
— Hafa stjórnarvöldin gert sér grein fyrir því hverjar geta orðið afleiðingarnar af bandarískum herstöðvum í Reykjavík?
Þjóðviljinn hefur m fengið erugp vilneskju um það a§ æflunin er aS koma fyrir bandarískum
sem Norður-Atlanzhaíssamningurinn tekur til, íyrir
augum, lætur ísland í té þá aðstöðu í landinu,
sem feáðir aðilar eru ásáiiir um, að sé nauðsynleg."
Þriöja grein hljóðar svo:
,,Það skal háð samþykki íslands, hverrar þjóð-
ar menn eru í varnarliðinu svo og meS hverjum
hæiii það tekur við og hagnýtis þá aðstöðu á ís-
laisdi, sem veitt er með sammugi þessum,"
Og fjórða gvein segir að íslenzk stjórnarvöld skuli
ráö’a því hversu fjölmennt herlið sé hér á landi.
fjAÐ ER ÞANNIG augljóst mál að samkvæmt samn-
* ingnum er það á valdi íslenzkra stjórnarvalda
hvort erlendur her og herstöðvar verða hér í Rsykjavík
eða ekki. At' þeim rökum sem að framan voru greind
ber íslenzkum stjórnarvöldum að leggja algert bann við’
allri slíkri aðstöðu í höfuðborginni. Það verður ekki séð
að það geti veriö neinn hernaðarlegur ávinningur fyrir
Bandaríkin að klessa sér hér niður; þau ættu með sama
árangri aö geta komiö sér fyrir í strjálbýli og sem lengst
frá mannaliíbýlum. Með herbækistöðvum hér er aðeins
verið að leiða hina geigv-ænlegustu hættu yfir reykvískan
almenning. Ráðamönnum Bandaríkjanna er ef til vill
sama um slíka smámuni, -en islenzkum stjórnarvöldum
ætti — þrátt fyrir ailt — ekki að vera sama.
JjAÐ HLÝTUR AÐ VERA krafa allra íslendinga áðl
* herstöðvum Bandar. veröi komið þar fyrir sem
hættuminnst -er fyrir íslenzkan almenning. Það hlýtur
að vera ófrávíkjanleg krafa að enginn her og engar her-
stöðvar verði í Reykjavík, að Reykjavíkurflugvöllur verði
aðeins notaður cil fr’ðsamlegra starfa, og að því
lýst yfir opinberlega að í Reykjavík verði engin hv—i-
aðarleg skotmörk til að hæfa. íslenzkum stjórnarvöidum
ber áð hagnýta ákvæði hernámssamningsins til að kcma
í veg fyrir herstöðvar og hersetu í Reykjaví.k og á öðrum
þéttbýlum stöðum; allt annáð væri óafsakanlegt, glæp-
samlegt athæfi.
Einar Olgeirsson
Á fundinuoi verða
gefnar nýjar upp-
lýsingar um her-
námið og aðgerðir
sem væetanlegar
eru.
ALLT ERU ÞETTA þó viöráðanieg vandamál hjá
þeim geigvænlegu hættum sem blasa við ef til
þeirrar styrjaldar kemur sem bandaríska auðvaldið undir-
býr nú af ofurkappi, m. a. meö hernámi íslands. Á styrj-
aldartímum yröu herstöðvar hér á landi notaðar til
sóknar og varnar. Hernaðarsérfræöingar hafa þegar bent
á að héðan sé.hægt að halda uppi loftárásum, ekki að-
eins á Vesturevropu, heldur einnig á verulegan hluta
Sovétríkjanna, m. a. Moskvu. Héöan væri hægt að kasta
kjarnorkusprengjum á flestar borgir Evrópu.
IT'NGUM MUN KOMA annað til hugar en að slíkar
^ stöðvar yrðu fyrir gagnárásum í sömu mynt. Ef
stöðvar eru hér í höfuöborginni, yrði Reykjavík fyrir
slíkum árásum. Hér hefur íslenzka þjóðin komið fyrir
helstu eignum þeim sem hún hefur safnað sér. Hér
býr meira en þriðjungur allra íslendinga. Það þarf ekki
orö til að skýra hverjar afleiðingarnar yrðu af tortím-
ingurárásum eins og þeim sem nú eru kunnar frá Kóreu.
— En hættan á slíkum örlögum ætti áð blasa við
nverjum viti bornum manni ef herstöðvar verða hér í
höfuðborginni á styrjaldartímum.
f SAMNINGI ÞEIM sem birtur hefur verið um her-
nám íslands stendur skýrt og skorinort að íslenzk
stjórnarvöld ráði því' sjálf hvar setuliðið fái bækistöðvar.
í fyrstu grein segir svo:
,,í þessu skyni og með varnir á svæði því,
Brynjólfur Bjarnason
Sigfús Sigurhjartarson
rj
KIN ÆTLA AÐ KOMA
r j
I REYKJAVIK
IsSeizk stjórnarvöM geía saiiikvæmt liei'itámssaiiiiiiiigii’
mii kenaiil í veg fyrsr herseíii i lilifiiilkergtiisii
herslöðvum cg bandarssku sefuliði hér í Reykjavík cg nágrenni Reykjavíkur. Hun ISjétlega von á fyrsfu
sveifunum og áformað ao þær setjist aS á ðarnSa ðarSi, í Fiugvailarhéfelinu
á meéan þær eru að búa endanlega m sig.
e. f. v. í sko
í-jAÐ ÆTTI EKKI aö þurfa að skýra það út fyrir
1 reykvískum almenningi hversu alvarleg þessi
tíðindi cru. Hér í þéttbýiinu kemst erlendur her í langt-
um nánari snertingu við þjóðlífið en nokkurs staðar
annars staöar á landinu. Allt daglegt líf hér 1 höfuð-
borginni hiýtur að mótast af hinum nánu tengslum við'
hina erlendu menn. Hér fær setuliðið einstæða aöstöðu
til að hafa víðtæk áhrif á æsku Reykjavíkur, siðgæöi
hennar, tungu, menningu og sjálfstæðisþrek. Slíkt sam-
býli — ef til vill árurn saman — gæti haft þær afleið-
ingar fyrir íslenzka menningu sem seint yrðu bættar.
/