Þjóðviljinn - 02.08.1951, Qupperneq 4

4) — ÞJÓÐVILJINN — Fimmtudagur 2. ágúst 1951 -
DIÓÐVIUINN
Útgefandi: Sameiningarfloklcur alþýöu — Sósíalistaflokkurinn.
Ritstjórar: Magnús Kjartansson, SigurOur Guðmundsson (áb.)
Fréttaritstjóri: Jón Bjarnason.
Blaðam.: Ari Kárason, Magnús Torfi Ólafsson, Guðm. Vigfússon.
Auglýsingastjóri: Jónsteinn Haraldsson.
Rltstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðustig
19. — Siml 7500 (þrjár línur).
Áskriftarverð kr. 16 á mánuði. — Lausasöluverð 75 aur. eint.
Frentsmiðja Þjóðviljans h.f.
Borgarstjéri sýnir loftfimleika
Það er ekki oft sr-m jafn greiövikinii, fimur og veitull
maöur velst til mikilla trúnaðarstarfa og borgarstjóri
Reykjavíkur Gunnar Thoroddsen.
Á þessu ári hefur hann einkum vakið veröskuldaöa
athygli fyrir ríflegar veitingar víns og tóbaks — á kostn-
aö' almennings í bænum auövitaö, því hann er ekki
þannig maöur aö hann vilji sjálfur hafa allan heiöurinn
af því að borga veitmgarnar. Nú lætur hann Morgun-
elaöiö birta viðtal vio sig í æsifréttastíl þar sem hann
segist hafa látiö fram fara mikimi og vandaðan undir-
búning aö skipulagmngn smáíbúöahverfis í Reykjavík,
og ,,þýöingamiest“ af öllu sé aö bygging smáíbúöa veröi
gefin frjáls! Hinn stórveituli borgarstjóri Sjálfstæöis-
flokksins auglýsir þannig af alkunnri hæversku þá skoö-
un sína aö líklega sé réttast aö borgarbúai- hans elskulegir
þúi sem flestir í mamiabústöðum. Hinsvegar sé til skugga-
leg stofnun í landinu, nefnd fjárhagsráð, sem hindri
góöan ásetning borgarstjórans í þessum málum og lilýði
rkki einu sinni Alþmgi!
Viðtal þetta er Ijós vottur þess aö greindir menn, þó
íhaldsmenn séu, geti lært. Áratugum saman hefur Sós-
íalistaflokkurinn hamraö á þeirri stefnu áö bæjarstjóm
Reykjavíkur yrði að taka forystu í byggingarmálum
bæjarins. íhaldiö, öðru nafni Sjálfstæöisflokkurinn, hélt
aö hann gæti fyrst snúiö sig út úr málinu meö þeirri yfir-
lýsingu að húsnæðismál bæjarbúa væm bæjarstjórn ó-
viökomandi. Sívaxandi þrýstingur almenningsálitsins hef-
ur neytt bæjarstjómaríhaldiö til viöurkenningar á því
cð oæjarstjórn yrði aö hlutast til um þessi mál. En til-
lögur sósíalista, sem hefðu aö vemlegii leyti bætt úr hús-
næöisvandræöunum i bænum ef framkvæmdar hefðu
verið, hefur hin dauöa hönd bæjarstjóma’ríhaldsins
slltaf drepið, það sem hún hefur veriö neydd til að fram-
kvæma hefur veriö gert meö hangandi hendi, og þær
framkvæmdir verið ailsendis ófullnægjandi.
Það er vandræðalegt fyrir hinn veitula borgai-stjóra
íhaldsins aö svara nú spurningu Morgunblaðsins um
bvggingarþörfina í Reykjavík þannig: „í Reykjavík þarf
aö byggja 5—600 íbúöir á áxi hverju til þess aö mæta
eölilegri fóiksfjölgun hér í bænum. Aö þessari niöurstöðu
komst hagfræöingur bæjarins eftir ýtarlega rannsókn
fyrir þremur árum. Því miður hafa nýjar íbúðir síðustu
tvö árin ekki náð þessari tölu.“
„Því miöur,“ herra borgarstjóri. Iní miður visaöi flokk-
ur yöar frá beinni tillögu bæjarfulltnía sósíalista 3.
iebrúar 1949 um framkvæmdir samkvæmt þessu áliti hag-
fræðingsins. „Því miður“ hefur Sjálfstæöisflokkurinn í
bæjarstjórn fargaö eöa vísáð frá öllum hinum raunhæfu
tillögum Sósíalistaflokksins um húsnæöismálin.
Og svo vondu mennirnir í fjárhagsráði sem hinn
veituli borgarstjóri reynir alltaf aö skjóta sér á bak viö
Hverjir ráöa þar?
Það er flokkur Gunars Thoroddsen sem ræður öllu
i fjárhagsráði, ræður einolumar- og haftastefnu þess,
ræður því að Reykvíkingum og öðrum landsmönnum
hefur verið bánnað að byggja sér þak yfir höfuðið.
Það var flokkur Gunnars Thoroddsen sem lyppaðist
niður á Alþingi í vetur og þorði ekki að samþykkja frum-
varpið um að slaka örlítið á einokunarhöftunum og auka
frelsi til bygginga smáíbúða, þorði ekki að samþykkja
það vegna þess að inn á Alþingi var flutt bandarísk fyr-
irskipun um að íslendingar mættu ekki ráða þeirri fjár-
lestíng'u sem þama var um að ræða.
Það er flokkur Gunnars Thoroddsen, Sjálfstæðis-
flokkurinn, sem ræður því aö bankarnir hafa beitt öllu
valdi sínu til að gera mönnum erfitt fyrir með byggingar.
Það er flokkur Gunnars Thoroddsen, Sjálfstæöis-
ílokkurinn. sem hefur hindrað á Alþingi að lögin um út-
rýmingu heilsuspiilandi íbúöa kæmu til framkvæmda,
og þar með hefði þúsundum reykvískra alþýðufjöl-
skyldna ver:ð tryggt húsnæði sem mönnum sæmir.
Það er ánægjulegt ef bæjarstjórnaríhaldiö hefur nú
lært þaö mikiö af sósíalistum aö þaö fáist loks til aö

Áróður og gagnrýni. en ég“. Óamerísku nefndinni
N.N. frá Nesi skrifar: þótti þessi hugsunarháttur ó-
„Heill og sæll, Bæjarpóstur! amerískur og jafnframt minna
— Áróður er sla&orð, sem oft á sósíalisma. Þannig sér aftur-
heyrist núorðið og er notað í haldið ættarmót með sósíalisma
óvinveittum tilgangi. Menn eru og hverri ærlegri hugsun.
að verða undarlega hörundssár-
ir og þola helzt ekki að heyra „Einhverjar andskot-
gagnrýni um neitt nema Rússa. ans skoðanir“.
Einkum kemur þessi áróðurs- Þá kem ég aftur að
ótti hart niður á bókmenntun- sögunum og þeim vesældarbrag
um. „Þetta er bölvaður áróður“, sem útgefendur, gagnrýnendur
segja menn, ef skáldsaga fjallar og margir lesendur heimtn. að
um eitthvað annað en kærustu- sé á þeim. — Lítt þekktur rit-
pör, sem kyssast vel og lengi höfundur kom með handrit sitt
og verða rík. (Til bragðbætis til útgefanda. „Er þetta "ekki
geta söguhetjurnar auðvitað einhver andskotans áróður“?
sleikt hver upp í aðra, eins og spurði bókmenntaráðunautur
gerist í þeirri afburða vinsælu útgáfunnar. „Það er enginn
bók, „Glitra daggir, grær kommúnismi í sögunni", svar-
fold.“) — „Ósvífinn áróður“! aði höfundurinn, því að hann
seeja menn. Áróður gegn bænd grunaði hvað klukkan sló. „En
um! Áróður gegn kaupstaðarbú- einhverjar andskotans skoðan-
um! Áróður gegn kaupsýslu- ir“? spurði hinn. Kröfurnar um
mönnum! Bindindisáróður! — léttmeti í útvarpi og bókmennt
Kommúnistaáróður! Og hvað á um koma frá þeim, sem eru
þessi áróður að þýða ! Okkur orðnir þreyttir á steinlögðum
dettur ekki í hug að skipta um strætum, símaþvaðri, bílaæði,
skoðun! blekiðju — og sjálfum sér! —
• Hræðslan við „áróður“ kemur
Nokkrar spurningar. frá þeim, sem hafa vonda sam-
Hvað mundi verða sagt um vizku gagnvart þjóðinni.
bækur Einars Kvarans, ef þær •
væru nútímabækur? „Syndir Umræðuefnið í sveitinni.
annarra" segja frá mönnum, Um hvað er eiginlega rætt
sem vildu selja helga dóma í sveitum landsins um þessar
þjóðarinnar fyrir erlent fé. mundir? Við tölum um harð-
Hvað yrði sagt um ádeilur Þor indin í vetur, sem leið, fjár-
gils gjallanda í garð kirkju og skipti, landbúnaðarvélar, —
presta? Og hvar mundi Guð- fræðslulögin, sildveiðina og sitt
mundur Friðjónsson fá „Bréf hvað fleira. Um margt eru
til vinar míns“ birt annars menn sammála. Sammála eru
staðar en í Þjóðviljanum ? þeir um að dekrið við íþrótt-
I þá daga þótti viðeigandi og únar sé orðið meir en nóg, að
skemmtilegt að málsnjallir Framhald á 7. síðu.
menn segðu álit sitt á þjóðlíf-
inu. — Líklega hafa menn þol-
að gagnrýni betur þá. vegna
þess, að samvizka þjó'ðarinnar
var góð. Þá voru Islendingar
að brjóta af sér erlent vald og
verzlunc.rkúgun, eins og stór-
huga menn.
★ \ ★
Það sem við er átt.
Það, sem átt er við, þegar
„áróður“ er bannsunginn, er
í raun og veru aðeins eitt og
hið sama: Engan sósíalisma í
útvarpi og bókmenntum! Allur
annar áróður er leyfilegur. —
Reynslan sýnir að vísu, að æði
margt er nefnt „kommúnista-
áróður“. En það er eðlilegt.
Allar mannúðlegar hugsanir eru
svo nátengdar sósíalisma, að
illa upp öldum íhaldssálum þyk-
ir oft nærri sér höggvið þó að,
hvergi sé minnst á þjóðnýtingu.
Ef afturhaldið væri sjálfu sér
samkvæmt, mundi það banna að
kenna angmennum Fjallræðuha.
Amerísk kvikmynd sætti gagn-
rýni í Bandaríkjunum, vegna
þess, að einn leikandinn í mynd
inni er látinn segja við veðlán-
ara: „Þú færð mig ekki til að
féfletta þá, sem eru fátækari
Ríkisskip
Hekla kom til Glasg-ow í morg-
un. Esja er á Austfjörðum á suð-
urleið. Herðubreið er á Austfjörð-
um á norðurleið. Skjaldbreið er
í Reykjavík, fer þaðan annað
kvöld til Skagafjarðar- og Eyja-
fjarðarhafna. Þyrill var væntan-
iegur til Reykjavíkur í morgun.
Ármann er í Vestmannaeyjum.
Skipadeild S.I.S.:
Hvassafell fór frá Finnlandi 31.
fm., áleiðis til islands. Arnarfell er
í Napoli. Jökuifell fór frá Valpar-
aiso 26. f. m. til Ecuador.
Flugfélag Islands
Innanlandsflug: í dag er ráðgert
að fljúga til Akureyrar (2 ferðir),
Vestmannaeyja, Ólafsfjarðar, Reyð
arfjarðar, Fáskrúðsfjarðar, Blöndu
óss, Sauðárkróks, Siglufjarðar og
Kópaskers. — Á rnorgun eru áætl-
aða.r flugferðir til Akureyrar (2
ferðir), Vestmannaeyja, Kirkjubæj
arklausturs, Fagurhólsmýrar,
Hornafjarðar og Siglufjarðar. —
Millilandaflug: Gullfaxi fer til
gera ráöstafanir til undirbúnings smáíbúðahverfa. En
hœtt er við, aö hinum veitula borgarstjóra reynist þeir
ioftfimleikar um megn, aó láta menn halda aö íhaldiö
í bæjarstjórn Reykjavíkur sé eitthvað allt annaö og
hreinna en þðú sótsvarta afturhald í1 ríkisstjórn, á
Alþingi og í fjárhagsráði sem reyrt hefur landsbúa í ein-
okunar- og haftafjötra og bannaö flestar bjargir undan-
farandi ár.
Vasri ekki ráöiegra, herra borgasrtjóri aö sýna ekki
án öryggisnets?
Kaupmannahafnar á laugardags-
morgun.
Loftleiðir h. f.
1 dag verður flogið til Vest-
mannaeyja (2 ferðir), Isafjarðar,
Akurejrar og Keflavikur (2 ferð-
ir). Frá Vestmannaeyjum verður
flogið til Heliu.
Fastir liðir eins og
venjulega. Ki. 19,30
Tónleikar Danslög
(pl.) 19,40 Lesin
dagsk. næstu viku.
20,20 Einsöngur:
Elisabeth Schawarzopf syngur
(pl.) 20,45 Dagskrá Kvenréttinda-
féiags Islands: Upplestur: Biðin
smásaga eftir Guðlaugu Bene-
diktsdóttur (frú Sigurlaug Árna-
dóttir les). 21,10 Tónleikar
(plötur). 21,15 Frá útlöndum
(Þórarinn Þórarinsson ritstjóri).
21,35 Sinfónískir tónleikar (pl.)
Fiðlukonsert i a-moll eftir Dvorák
(Yehude Menuhin og hljómsveita
leika; Enesco stjórnar). 22,10
framhald sinfónísku tónleikanna:
Sinfónía nr. 8 í F-dúr eftir Beet-
hoven (Philharmoniska hljómsveit-
in í London leikur; Weingartner
stjórnar). 22,35 Dagskrárlok.
Nýlega opinber-
uðu trúlofun sína
ungfrú Áslaug Þor
steinsdóttir, Hring-
braut 115, Reykja-
vík og Gunnar
Bjarnason, Böðvarsholti, Staðar-
sveit.
Frá raiuisóknarlögregluiini
Maður sá og stúlka er voru
með Dodge Cariol-bifreið rétt fyr-
ir kl. 9 að kvöldi 31. júli á mal-
bikinu fyrir ofan Árbæ er ölvað-
ur maður kom og talaði við þau,
eru vdnsamlega beðin að tala við
rannsóknarlögregluna sein fyrst.
Ennfremui tveir menn er fóru út
úr bifreiðinni R-503 um sama
leyti en svolítið áustar.
V isj 1 va.ro oivv

við þá hirtingu, er
hann féltk hér í
■ , í biaðiiiu útaf ánis
hans á Huseby og
segist nú aldrei
, hafa dylgjað uni Huseby eða
nokkurn annan il>róttamann“. I
þriðjudagsblaðinu segir Vísir í
tveggja dállta fyrirsögn að Guiin-
ar Huseby sé „góður í Berlín en
óhæfur í Aþenn!" og að „hann
hafi ekki fengið að talva boðinu
iim Aþenuför". Með leyfi að spyrja:
Hvað er þetta annað en dyigjur,
þegar ekkert orö af þessu er
sannleikur?
Nýlega voru
gefin saman í
> hjónaband ung-
frú i ngveldur
Magnúsdóttir,
Baldursgötu 36,
í Ágúst H. Pétursson, bakari,
ima stað. Heimili ungu hjón-
Ungbarnavernd Líknar, Templara-
sundi 3, er lokuð 1.—12 ágúst.
Til Sólheimadrengsins. Frá NN kr.
50,00. Frá NN kr. 20,00.
Næturvörður er í lyfjabúðinni
Iðunn. — Sími 7911.
Næturiæknir er í læknavarðstof-
unni, Austurbæjarskólanum. —
Sími 5030.
Skrifstofa ÆF verður framvegis
opin alla virka daga frá kl. 8—10
e.h. nema á laugardögum.
SÖFNIN:
Landsbókasafnið er opið kl. 10—
12, 1—7 og 8—10 alla virka daga
nema laugardaga kl.10—12 og 1—7.
Þjóðskjalasafnið er opið kl. 10—12
og 2—7 alla vdrka daga nema laug-
ardaga yfir sumarmánuðina ki.
10—12. ■— Þjóðminjasaínið er lok-
að um óákveðinn tíma. — Lista-
safn Eiuars Jónssonar er opið kl.
1,30—3,30 á sunnudögum. — Bæj-
arbókasafnið er opið kl. 10—10
alla virka daga nema laugardaga
kl. 1—4. -— Náttúrugripasainlð er
opið ki. 10—10 á sunnudögum kl.
2—3. — Listvinasalurinn, Freyju-
götu 41, er lokaður um óákveðinn
tíma.