Þjóðviljinn - 02.09.1951, Blaðsíða 8

Merlíuarfararnir hjuggu í shólahúsi —
Höfðu setustofu3 fundarherbergi9 shrif-
stofu og fimm túlha
Þjóðviljinn bað Jón B. Nordahl íararstjóra
Berlínaríaranna að segja lesendum sínum nánar aí
íerðinni en kom fram í viðtali hans við blaðið í
fyrradag. Leikur mönnum forvitni á að vita hvernig
aðbúð og þátttöku íslenzku sendinefndarinnar var
háttað í einstökum atriðum ekki sízt vegna hins
geysilega áróðurs borgarablaðanna hér heima og
annars staðar um mótið. Fer viðtalið hér á eftir.
★ Móttökurnar í Warne-
miinde.
Sunnudagur 2. september 1951 — 16. árgangur — 199. tölublað
Kaupfélögin endurgreiddu félags-
mönnum stnum 22,6 millj. kr. af
tðkjuafgangi sJ. 16 ár
Hcildarsala sambandsfélaganna 417 mslj. kr. s. I. ár
— Hafði aukizt um 61 millj. kr. á síðasfa ári
Heildarsala kaupfélaganna innan StS nam 417 millj. kr.
síðastliðið ár, en var 356 millj. kr. 1949 og hafði þannig auk-
izt um 61 millj. á einu ári. Aðfliuttar vörur voru seldar fyr-
ir 236 millj. ktr. (1949: 203 millj. kr.), innlendar afurðir fyrir
118 millj. (1949: 105 millj.) og framleiðsla eigin fyrirtækja.
fyrir 03 millj. kr. (1949: 48 millj. kr.).
Á árunum 1941—1950, að báðum árum meðtöldum, endur-
greiddu sambandsfélögin til félagsmanna sinna samtals 22,6
millj. kr. af tekjuaígangi.
— Við skulum byrja á mót-
tökunum í Warnemiinde. Þú
segir okkur seinna frá mótttök-
uaum í Kaupmannahöfn og
veru ykkar þar. Þið komuð um
kvöldið til Warnemiinde, var
það ekki?
— Jú eitthvað um klukkan
átta. Þegar við komum á land
var okkur fagnað alveg sér-
staklega vel af miklum mann-
fjölda, sem þar hafði safnast
saman til að taka á móti okk-
ur. Þúsundir barna með blóm
heilsuðu okkur með söng. Börn-
in hlupu upp um hálsinn á okk-
ur og fögnuðu okkur eins og
þau væru að heimta systkini
sinum úr helju. Hver og einn
fékk blómvönd og margir voru
komnir með bláan klút um
hálsinn sem ungherjarnir höfðu
gefið þeim. Eftirvæntingin var
mikil þegar við stigum á land,
sem nærri má geta. Ár eftir ár
höfðum við heyrt áróðurinn um
Ikúgun þessa fólks og neyð þess
vegna undirokunar Rússa og
hin fyrsta kynning hlaut því
að hafa mikil áhrif á okkur
öll. Við vorum ekki lengi að
átta okkur á hlutunum við
svona móttökur. Gleði þessa
fólks, áhugi þess fyrir okkur
og þátttqku okkar í alheims-
friðarmótinu í Berlín færði okk
ur heim sanninn um hamingju-
samt og gróandi þjóðlíf í Aust-
ur-Þýzkalandi, falslausan friðar
vilja þess og trú þess á ein-
ingu og sigur friðarunnandi
manna og kvenna í heiminum.
— Voru engar ræður þarna?
— Nei, ekki í Warnemúnde.
Meðan við biðum eftir að lestin
færi af stað komu hljómleika-
flokkur og danshópur og sýndi
okkur listir sínar.
— Fenguð þið ekki fygdar-
menn eða túlka strax í Warne-
múnde ?
★ Fimm túlkar.
— Jú, jú. 1 Berlín höfðum
við fimm túlka og komu fjórir
þeirra á móti okkur til Warne-
múnde og gáfu sig þar strax
fram og tókst þá undir eins
mikil vinátta með þeim og öil-
um í hópnum. Þetta var mjög
elskulegt fóik og sá hlutur var
ekki til, sem það vildi ekki
gera fyrir okkur.
— Voru þetta kvenmenn eða
karlmenn ?
— Erna hét fyrirliði túlk-
anna, og talaði ensku, en stað-
gengill hennar var ungur mað-
ur að nafni Bruno. Auk þeirra
voru þrjár ungar stúlkur, Herta
Cristin og Helga, sem töluðu
ensku og dönsku. I Berlín var
svo mikill áhugi fyrir Islandi
og Islendingum að við fundum
inn á að túlkarnir okkar voru
sáröfundaðir af að vera með
íslenzku nefndinni. Þau fylgdu
okkur til Warnemúnde aftur
þegar við fórum frá Berlín.
Tárin streymdu niður kinnar
þeirra á bryggjunni í Warne-
múnde þegar við kvöddum þau
og þar stóðu þau og veifuðu
til okkar þangað til við sáum
þau ekki lengur.
if Ekkja, móðir, tugthús-
limur og blaðamaður.
— Ég er nú orðinn forvitinn.
Kynntust þið ekki vel þessum
túlkum, fyrra lífi þeirra, starfi
nú og framtíðarhugsjónum ?
— Ég kynntist vel Ernu, því
að hún var mín hægri hönd í
öllum útréttingum fyrir hópinn.
Hún var 38 ár^ gömul, tvígift
og höfðu báðir menn hennar
verið drepnir af nasistum. Hún
átti tvo syni, annar þeirra var
eldri en ég en hinn yngri. Erna
var sjálf árum saman í fanga-
Framhald á 7. síðu.
Þessar upplýsingar eru birt-
ar í nýútkomnu hefti af tíma-
ritinu Samvinnan, en þar segir
m. a. að birgðir innlendra og að
keyptra vara, að meðtöldum
birgðum fyrirtækja, hafi auk-
izt um 11,3 millj. kr. í 72,4
millj. kr. í árslok 1950.
Rekstrarafkoma félaganna
var svipuð bæði árin. Tekjuaf-
gangur áður en lagt var í
sjóði, var 5,9 millj. kr. og yf-
irfært frá fyrra ári 1,5 millj.
kr. Þessu var ráðstafað þann-
ig: Úthlutað til félagsmanna
0,4 millj. kr., lagt í stofnsjóð
1,9 millj. kr., lagt í sameignar-
sjóði 2,9 millj. kr., aukaafskrift
ir o. fl. 0,2 millj. kr. og yfir-
fært til næsta árs 2,0 millj. kr.
Fjölmennasta kaupfélag
landsins í árslok 1950 var
Kaupfélag Reykjavíkur og ná-
grennis með 5847 félagsmenn.
Næst er Kaupfélag Eyfirðinga
með 4694 félagsmenn, Kaup-
Lýkur í dag
SEPTEMBERMÓTIÐ, síðasta
frjálsíþróttamót ársins hófst í
gær á íþróttavellinum. — Mót-
inu lýkur í dag með keppni í
fjölmörgum greinum og er úr-
slita í mörgum þeirra beðið
með eftirvæntingu.
Högni Torfason, fréttamað-
ur útvarpsins, og kona hans
fóru með Gullfossi í gær. —
Verður Högni fréttamaður út-
varpsins í Kaupmannahöfn n. k.
vetur.
Högni er fyrsti íslenzki frétta
maðurinn sem hefur frétta-
mennsku erlendis að aðalsstarfi
fyrir íslenzka fréttastofnun.
Erlendis hafa öll stærri blöð
og fréttastofnanir sína eigin
fréttamenn starfandi í öðrum
löndum, en vegna smæðar ís-
lenzkra blaða hefur slíkt ekki
tíðkazt hér fyrr en nú að rík-
isútvarpið sendir Högna til K-
hafnar. Er í ráði að starfsmenn
Fréttastofunnar skiptist á um
það starf og annar taki við því
þegar Högni kemur heim í vor.
Högni er ungur maður. Að
loknu skólanámi gerðist hann
um þriggja ára skeið starfs-
maður bandaríska flotans hér
á stríðsárunum, en síðan hjá
félag Árnesinga með 1750,
Kaupfélag Þingeyinga með
1353 og Kaupfélag Borgfirðinga.
Borgarnesi með 1240.
Sala aðkeyptra vara var
mest hjá Kaupfclagi Eyfirð-
inga, nam samtals 42 millj.
kr. KRON seldi fyrir 22,4
Framhald á 7. síðu.
n ijrti q ■
Þrioja ping
AlþýSusambands
Norðurlands
Alþýðusamband Norðurlands
heldur þriðja þing sitt á Ak-
ureyri dagana 24.—25. okt. n.
k. Sækja það fulltrúar verk-
lýðsfélaganna á Norðurlandi.
Ný málverk eftir
Sigurð Sigurðsson
1 Listvinasalnum við Freyju-
götu verða nú um helgina til
sýnis og sölu nokkur ný mál-
verk eftir Sigurð Sigurðsson
listmálara, sem er fyrir
skömmu kominn heim frá Paris.
Salurinn er opinn í dag frá kl.
1—10 en á virkum dögum frá
kl. 1—7.
sendiráði Bandaríkjanna 1945
þar til hann snemma árs 1948
réðist til Ríkisútvarpsins, þar
sem hann hefur starfað síðan.
Högni á sæti í stjórn Blaða-
mannafélags Islands.
Högni Torfason.
Sex íslenzkar stúlkur sótlu æskulýðsmótið í Berlín, á myndinni
sjást þrjár þeirra í íslenzka þjóðbúningnum, sem vakti mikla
athygli, á stúlknadegi mótsins 9. ágúst. Stúlkurnar eru (talið frá
vinstri): Lára Helgadóttir, Sigurbjörg Guðlaugsdóttir og Guð-
rún Hjartardóttir, allar úr Keykjavík.
SÝNING
Berlínarfaranna
Klukkan tvö i dag opna Berlína.flhc.rarnir sýningu
að Þórsgötu 1 á gjöfum þeim og minjagripUm, sem þeir
komu heim með sér frá Berlín.
Eru það margvíslegir munir frá ýmsum erlendum
fulltrúum og mörgum aðilum í Austur-Þýzkalandi, svo
sem útskorin hnifapör úr fílabeini frá Kínverjum, postu-
línsvasar, þjóðbúningar, listaverkabækur, frímerki o. s.
frv.
Verður sýningin opin til klukkan 11 í kvöld og er
öllum heimill aðgangur.
Aðgangur kostar aðeins 2 krónur.
Berlínarnefndin.
Högni Torfason fyrsti íslenzki
frétfamaðurinn sem hefur fréttamennshu erlendis
að aðalstarfi fyrir ísienzka fréttastofnun