Þjóðviljinn - 19.10.1951, Blaðsíða 1

Föstudagur 19. október 1951 — 16. árgangur — 237. tplublað
Segist haía orðiS fyrir
árás
Skipstjóri á brezku skipi hef-
ur tiikynnt stjórninni, að er
það var að sigla inn til Arkan-
gelsk við Hvítahaf 14. þm. hafi
sjóflugvél varpað að því þrem
sprengjum.
Sóistl Hlþingis liggnr við esð svæfa
enn rannsókn á togaraslysunum
Steingríms AðaEsteinssonsr um slíka rannsókn og löggjöf um
slysavarnir rædd í sameinuðu þingl
Þjóðviljinn
kom ekki út í gær
og var ástæðan rafmagnsbilun
í hverfinu umhverfis blaðið. Af
einhverjum ástæðum gat Eaf-
niagnsveiía Reykjavíkur ekki
gert við þá bilun í fyrrinótt,
en hirs vegar tók viðgerðin að-
eins örsíutta stund í gærmorg-
un.
Þegar sjómenn farast, einkum ef þeir farast margir
í einu, minnist forseti Alþingis þess stundum með hjart-
næmum oröum. Þegar Varðarslysiö varð, fyrir tveim ár-
um, lauk forseti Alþingis minningarorðum sínum á þá
ieið, að það væri huggun að þeir fimm sjómenn sem þá
fórust, hafi látið lífið þar sem þeir hafi verið að rækja
skyldustörf sín.
„Mér finnst engin huggun í þeirri staðreynd“ sagði
Steingrímur Aöalsteinsson, er hann rifjaði upp Varðar-
slysiö á Aijþ. 1 fyrrad., og minnti á að alþingismenn hefðu
tvö þing í röð svæft í nefnd tillögu hans um réttarrann-
sókn á togaraslysunum og lagasetningu er legöi ströng
viðurlög við kæruleysi um líf og limi sjómanna. Og hann
minnti einnig á kæruleysi stjórnarvaldanna, sem hefðu
dregið Varðarmálið svo á langinn, að enn væri ekki fall-
inn dómur í því.
Öll framsöguræða Steingríms
var þrungin alvöru og festu,
hann deildi þungt 'á það ábyrgð
arieysi er þingmenn hefðu sýnt
í þessu máli. Er hann flutti
fyrst þessa þingsályktunartil-
lögu um réttarrannsókn á tog-
araslysum, hefði hann tekið
nokkur dæmi, þar sem virtist
sem slys hefðu orði'ð vegna
VINNUFERÐ í skálann um
næstu helgi. Lagt verður af
síað á Iaugardag kL G frá
hórsgötii 1. Skrifið ykkur á
listann.
SKÁLASTJÓRN
í gær og fyrradag
voru , Þjóðviljanum
færðar 1755 kr. og þakkar hann
þær góðu gjafir. 1 dag er ákveð-
inn almennur skiladagur í pen-
ingasöfnuninni og eru allir sem
hafa gjafir í fórum sínum, stór-
ar eða smáar, beðnir að láta ekki
bregðast að skila þeim í dag á
Þórsgötu 1 eða skrifstofu Þjóð-
viljans. Afrnselisgjafir til Þjóðvi'j-
ans eru að því leyti frábrugðnar
flestum öðrum afmælisgjöfuin, að
blaðið þarf mjög nauðsynlega á
þeim að halda tilveru sinnar
vegna, eins og velunnarar blaðs-
ins vita manna bezt. — Og hinu
má ekki gleyma að enn ha.fa a'lir
jafna möguleika til að keppa um
verðlaunin, ferð til Austur-Þýzka-
lands, ritsafn Jóns Trausta og
málverk. Til þess þarf það eitt að
taka til óspilltra málanna tafar-
laust.
Enn er ágætur skriður á áskrif-
endasöfnuninni og bættust við 14
áskrifendur í gær og fyrradag. En
cnn er það svo að Reykjavík hef-
ur a’gera forustu í þessari söfn-
un. Ef sami árangur næst úti um
land og hér í Reykjavík er marg-
falt betri .árangur vís en nokkur
þorði að gera scr vonir um, —
og hví skyldu velunnarar Þjóð-
viljaná úti um land vera eftirbát-
ar Reykvíkiága?
kæruleysis skipstjórnarmanna,
— og lieiöi verið liótað í blaða-
grein að hann ætti málssókn
skilið fyrir.
Hann hefði þá hlífzt við að
minnast á Varðarslysið, vegna
þess að þáð var þá alveg ný-
orðið. En nú væru að verða
tvö ár liðin án þess að stjórn-
arvöldin hefðu komið því í
kring að dómur gengi í því máli.
Það væri því tvöföld ástæða til
að rifja það upp, og þar sem
ekki lægi opinberlega fyrir úr-
slit rannsóknarinnar, gerði
hann það samkvæmt heimildum
Morgunblaðsins, sem varla yrði
sakað um að hafa viljað halla
á hlutaðeigandi skipstjóya, öðru
nær.
Rakti Steingrímur málsatvik
eins og þau voru samkvæmt
þeim heimildum, ..og lauk fram-
sögu sinni, einni áhrifamestu
ræðu sem flutt hefur verið á
þessu þingi, með því að eggja
alþingismenn á að gera ráðsta'f-
anir til a'ð fyrirbyggja að slík
slys gætu komið fyrir. Sómi
Alþingis lægi við að svæfa ekki
enn þetta m'ál, sem varðar ekki
einungis sjómannastéttina held-
ur þjóðina alla.
1 sstilil"
Eftir fund sambandsfulltrúa
stríðsaðila í Kóreu i gær sagði
talsmaður bandarísku samn-
inganefndarinnfár, að nokkur 'á-
rangur hefði orðið, en þó væri
enn eftir að ákveða nokkur at-
riði áður en vopnahlésviðræð-
urnar gætu hafizt á ný.
haitsmenn ekki á íundi
I dag á að greiða atkvæði í
öryggisráðinu um tillögu Breta
í olíudeilunni. Fulltrúar Irans
hafa lýst yfir, að þeir muni
ekki sitja þennan fund þar sem
þeir viðurkenna ekki áð ráðið
hafi vald til að láta málið til
sín taka.
í Gamla bíó á sunnu-
daginn
Menningartengsl íslands
og Ráðstjórnarríkjanna
(MÍR) liafa kvikmynda-
sýningu og stuttan félags-
fund á sunnudaginn kem-
ur í Gamla bíó kl. 2.30.
Sýnd verður músík-mynd-
in MOUSSORGSKI í AG-
FA-Iitum.
Félagsmenn vitji að-
göngumiða fyrir sig og
gesti sína í skrifstofu
MlR, Þingholtsstræti 27
(niðri), kl. 5—7 í dag og
á morgun. -
NébelsverSIaun íyns
malaríubélueísii
Læknar karolinska sjúkra-
hússins í Stokkhólmi veittu í
gær Suður-Afrikumanninum Dr.
Max Tayler nóbelsverðlaunin í
læknis- og lífeðlisfræði fyrir
rannsóknir á malaríuvirusnum
og fyrir að finna bóluefni gegn
malaríu.
Sovétstjórnin fús til við-
ræðna um öll deilumál
Lýsir sök á Kóreustríðinu og slæmri sambúð á
hendur Bandaríkjastjórn
Sovétstjórnin hefur lýst yfir, að hún sé enn sem
fyrr reiðubúin til viðræðna um öll deilumál við Banda-
ríkin.
Þessu er lýst yfir í svari
Vishinski utanríkisráðherra við
málaleitan Kirk, sendiherra
iBandaríkjanna, sem hvor-
Alan G. Kirk
VISHINSKI
tveggja var birt í Moskva í
fyrradag.
Áður en Kirk fór heimleiðis
fyrir hálfum mánuði flutti hann
Vishinski iþann munnlega boð-
skap frá stjórn sinni, að hún
Brezkur her hefur nú alg'erlega hernumið svæöið í
kringum Súesskurðinn í Egyptalandi.
Brezkt herlið hefur vikið
egýpzkum yfirvöldum til hlið-
ar í borgunum Ismailia og Port
Said.
Bardagi um brú.
Er brezkir hcrmenn tóku á
sitt vald einu járnbrautarbrúna
fyrir Súesskurð kom til viður-
eignar milli þeirra og egypzkra
hermanna. Segjast Bretar hafa
fellt tvo Egypta og sært fimm.
Brezka herstjórnin tilkynnti
einnig að skotið liefði verið á
brezka herbílalest. nálægt Is-
mailia.
Krefjast stríðsyfirlýsingar.
Á fundi í Kairo í gær sam-
þykktu þúsundir stúdenta að
skora á ríkisstjórn Egyptalands
að lýsa yfir ófriðarástandi
gagnvart Bretlandi og að farið
skyldi með brezka hermenn við
Súes og í Súdan sem óvini.
Lögregla dreifði mannfjölda í
Kairo og Alexandríu, sem safn-
azt hafði saman þr’átt fyrir að
herlög hefðu verið sett um alit
Egyptaland. Egypzku lögregl-
unni hefur verið skipað að
handtaka alla brezka hermenn,
sem láta sjá sig utan Súessvæð-
isins.
Libanonsþing lýsir
aðdáun.
Þingið í Libanon samþykkti
í gær að lýsa yfir aðdáun á
baráttu Egypta og stuðningi
við þá og skoraði á öll önnur
Arabaríki að gera slíkt hið
sama. Libanon er það Araba-
ríkjanna, sem talið hefur verið
hliðhollast Vesturveldunum.
Utanríkisráðherrg Egyptalands
hefur farið þess á leit, að
stjórnmálanefnd Arabahanda-
lagsins komi saman til að ræða
ástandið.
vonaðist til að sovétstjórnin
beitti áhrifum sínum til að flýta
fyrir vopnahléi í Kóreu. Um
þetta segir í svari Vishinskis,
sem Bandaríkjastjórn var sent
skriflega á mánudaginn, að
Bandarikin hafi byrjað árásar-
styrjöld í Kóreu og yfirlýsing-
ar þeirra um að þau leiti þar
friðar af einiægni stangist við
þær staðreyndir, að bandaríslka
herstjórnin hafi gert allt
mögulegt til að torvelda og
eyðileggja vopnahlésviðræðurn-
ar. Bent er á, að það voru Sovét
ríkin en hvorki Bandaríkin né
SÞ, sem áttu frumkvæði a.ð þvi
að reynt var að stilla til friðar
í Kóreu.
Um þá yfirlýsingu Kirk, að
Bandaríkjastjórn vilji bætta
sambúð við Sovéitríkin og hafi
ekki í hyggju að ráðast á þau
segir Vishinski, að ef þetta væri
af einlægni mælt hefði Banda-
ríkjastjórn ekki neitað að ræða
A-bandalagið og bandarískar
herstöðvar erlendis á utanrík-
isráðlicrrafundi og eíkki hafnað
öllum tillögum Sovétríkjanna
urn kjarnorkueftirlit og afvopn-
un. Vishinski minnir á, að yfir-
lýsing Bandaríkjaþings og Tru-
mans forseta um vináttu í garð
sovétþjóðanna var fylgt eftir
með því að Truman lýsti úr gildi
fállinn verzlunarsamninginn
milli Sovétríkjanna og iBanda-
ríkjanna og Bandaríkjaþing
setti lög uhi að svipta hvert það
land efnahagsaðstoð, sem skipti
við Sovétríkin.
Vishinski segir, að sovét-
stjórnin geti ekki látið athuga-
semdalaus orð Kirk, að „óæsíki-
legar afleiðingar" og „frekari
misklíð" gæti risið af því ef
vopnahlésviðræðurnar í Kóreu
færu út um þúfur. Vandséð sé,
hvernig sambúð Sovcitríkjanna
og Bandaríkjanna geti orðið
verri en hún hefur verið síðan
Truman forseti lýsti yfir, að
samningar við Sovétríkin væru
minna virði-en pappírinn, sem
þeir væru skrifaðir á.
Vishinski segir að þrátt fyr-.
ir þetta sé sovétstjórnin reiðu-
búin til að ræða ráðstafanir til
að bæta sambúðina.
S dag: almennur skiladagur í afmœlissöfnun Þióðvil;ans
173