Þjóðviljinn - 13.11.1951, Blaðsíða 5

Þriðjudagur 13. nóvember 1951 — ÞJÓÐVILJINN — (5 ■
Sverð og skjöldur hlns vinn-
andl manns í landlnu
RœSa Sverris Kristjánssonar á 15
ára afmœlishátíS ÞjóSviljans
Félagar.
Fiinmtán ár eru ekki mikill
aldur á mælikvarða mannsæv-
innar. Samkvæmt þeirri stiku
væri Þjóðviljinn, blað okkar,
rétt að vaxa upp úr ferming-
arflíkunum sínum, og röddin
væri enn í mútum- En við vit-
nm það öll, sem hér erum inni
stödd, að Þjóðviljinn hefur fyi-
ir löngu slitið barnsskóm sín-
xom, og vonandi hefur hann þeg
ar tekí.'v alla þá barnasjúkdóma,
sem venjulega verða ungviðirm
að fjörlesti. Hann hefur auk
jx-ss átt að búa við það atlæti
í uppvextinum, sem gamla fólk-
ið taldi vænlegast til miki’s
þroska og orðað var á þessa
leið: á nxisjöfnu þrífast lxörnin
bezt.
Saga Þjóðviljans hefur verio
saga fJokks okkar í miklu rík-
ara mæli en títt er um sögu
annarra flokksblaða. Það ber
oft við um blöð annarra flokka
að þau túlki ekki jafnan ná-
kvæmlega skoðanir og hags-
muni þeirra flokka, hverra mál-
gögn þau eru. Þjóðviljinn hef-
ur sjaldan getað veitt sér sjík-
an munað. Þetta stafar af þvj,
að Þjóðviljinn er málgagn
i'lokks, sem er með allt öðrum
ixætti en aðrir flokkar og stefr-
ir að allt öðrum markmiðum
Stefnumark hans er að fram-
kvæma sósíalismann, að brevta
því þjóðskipulagi, sem nú ríkir
á Islandi í þjóðfélag sósíalism-
ans. Viðfangsefnið er mikils
háttar, það krefst vits og vilja,
skipulagshæfileika og snilli i
áróðri og útbreiðslustarfsemi
Fyrir þá sök getur flokkurinu
ekki veitt blaði sínu leyfi til
að ganga aðrar götur en þær,
er flokkui'inn sjálfur maikar.
Vegna þess hve verkefni flokks-
ins er stórt í broti verður hann
að einbeita öllum öflum sínum
að lausn þess, athafnir hans
og blaðs hans verða að stefna
p.ð sömu miðum, blað og flokk-
ur verða að viima sama verk
Af þessu stafar einnig það.
að blað flokksins verður oft
að fórna því sem talið er vera
skemmtileg blaðamennska, hinu
létta meinlausa hjali, hinxun
liégömlegu hliðum lífsins •—
í stuttu máli sagt: hinu fjör-
efnasnáuða, auðmelta og ljúf-
fenga fóðri tízkublaðamennsk-
unnar, sem er skilgetið afkvæmi
þeirrar amerísku niðursuðu-
menningar, sem flæðir um all-
an hinn borgaralega heim. Þjóð-
viljinn er því alls ekki skemmti-
legt blað — Alí Baba er t. d.
miklu skemmtilegri. En þó hef
ég séð þá sjón, að forríkir
heildsalar og sannir Sjálfstæð-
ismenn hafa valið Þjóðviljann
fyrstan úr blaðastranganum
þegar þeir drekka morgunkaff-
ið á Hótel Borg og lesið gaum-
gæfilega þetta leiðinlega mál-
gagn Rússa og kommúnismans,
en létu hin blöðin mæta af-
ganginum Hvers vegna? Vegna
þess að þeir treysta ekki blöð-
um síns eigin flokks og sinn-
ar eigin stéttar. Svo langt geta
blekkingar auðvaldsblaðanna
gengið, að einstaklingarnir inn-
an auðvaldsins verða stöðu
sinnar vegna að leita sannleik-
ans í málgagni Sósíalistaflokks-
ins. Þótt ég vilji kannski ekki
fortaka það, að afmælisbarninu
okkar, Þjóðviljanum hafi orðið '
þa’ð á einstaka sinnum að segja
ósatt, þá skiptir hitt meira
máli, að hann hefur frá fyrstu
byrjun jafnan túlkað hinn pól-
itíska sannleika í sögulegri þró-
im lands vors og þjóðar síð-
ustu fimmtán ár — þið munuð
geta sannfært ykkur um það í
samfelidu dagskránni hér á
eftir — og það er meira en
sagt verður um blöð annarra
íslenzkra stjórnmálaflokka. —
Þjóðviljinn hefur sem málgagn
Sósíalistaflokksins sagt þjóð-
inni sannleikann um pólitíska
og efnahagslega tilveru lienn-
ar á síðasta hilfa öðrum ára-
tug. Hann hefur jafnan unnið
málstað hinna fátæku gagn,
hann hefur verið blað allra
beirra íslendinga, sem skapa
verðmætin í landinu, efnaleg
og andleg- Hann hefur verið
vörður landsréttinda okkar,
menningar okkar, minninga
okkar og sögu- Hann hefur ver-
ið stórhöggur í sókn þegar
vinnandi stéttir Islands sóttu
fram til meiri hlutdeildar í
veltigróða stríðsáranna. Hann
varði þær vígmóður í hvert
skipti, sem reynt var að skerða
aftur hlut þessara stétta. Aldr-
ei var rómur hans meiri en
þegar hann hvatti alþjóð lög-
eggjan um að verja fullveldi
Islands, sjálfstæði þess og
frelsi. Fyrir þetta og fyrir svo
margt annað þökkum við af-
mælisbarni okkar hér í kvöld.
Ég hygg, að það muni ekki
ofmælt þótt sagt sé, að Þjóð-
viljinn sé ástsælasta blað þessa
lan.ds. Þjóðviljinn hefur einn
allra blaða á Islandi þorað að
segja lesendum frá fátækt sinni
og reyna rausn þeirra. Og
sialdan hefur hann gengið bón-
leiður til búðar. Ef Þjóðvilj-
inn er gefinn út fyrir rússneskt
gull, þá hefur íslenzk alþýða
klófest gullforða Rússaveldis
ireð einhverjum dularfullum
bætti. Maður rekur sig nærri
daglega. á ástsældir blaðsins,
og maður sér þessar ástsældir
jafnt í lofi og lasti. Þegar Þjóð-
viljinn er einhvern daginn sér-
staklega þurr, leiðinlegur og
mjósléginn þá er sorg á heimil-
:im hundruða manna, sú tegund
sorgar, sem menn finna er efni-
legt. barn ætlar að artast illa-
Þjóðviljinn er eign lesenda
sinna í miklu ríkara mæli en
cærai eru ti] um nokkurt blað
á Islandi bæði fyrr og sfðar.
Við íslenzkir sósíalistar höl'-
um fulla ástæðu til að fagna
Þjóðviljanum að verðleikum á
15 ára afmælisdegi hans. Ævi
bans, þótt stutt sé, hefur ver-
ið æði stormasöm. Og það þarf
ehki spámann til að skynja
þau óveður, sem í aðsigi eru.
cg rkki mun sízt mæ'ða á Þjóð-
viljanum í byljum næstu ára.
Við vitum það öll, að verið er
að undirbúa stórfelldar árásti
f. lífskjör vinnandi alþýðu á Is-
landi. Við vitum, að pólitísku
xg efnahagslegu frelsi þjóðai-
innar hefur verið stefnt í voða.
V'ið vitum að visu ekki hvermg
þe.ssum árásum ver'ður háttað í
einstökum atriðum. Við vitum
það eitt. að allra veðra or
\m, Það er kunnugt, að meðat
ráðamanna þessa lands er m;k-
ill á.hugi á því að brjóta á bak
a'"iur það pólitíska vald, som
Sósíalistaflokkurinn er á. ís-
’.andi Það verður sennilega
h'.rjáð á að. hrekja menn úr
vinnu sinni, beita hinu gan\n>-
kunn? íslenzka húsráði ihalds-
íns. svörtu listunum. Ef það
ekki dugar verður hvassaii
vopnum beitt- Og til eru jaCn-
vel háttsettir menn innan Sjálí-
st x isflokksins sem þykir siim
vi.v.ur lítill nema þeir geti bætt
við embættisframa sinn titli
hermálaráðherrans. Gamalkunn-
ar ofbeldishneigðtr Siálfstæðis-
flokksins hafa vaknað af vetr-
arsvefni í vorlofti hins banda-
ríska afturha’ds. En hvernig
avo sem íslenzka yfirstéttin og
ílokkar hennar ætla sér að
leysa pólitísk vandræði sín, þá
er eitt víst, að bsittustu skeyt-
unum verður beint aö hinu
unga afmælisbarni, Þjóðviljan-
nm. sem við hylium í kvöld.
f>ao mun verða. reynt. að' hitta
hjarta flokksins. Það mun
verða reynt að kæfa rödd
flokksins. er jafnan hefur túlk-
að lífshagsmuni allra vinnandi
ma.nna á Islandi. Því verður
bað blutverk okkar áð slá
skjaidborg um Þjóðviljann, efla
Framhald á 6. siðu.
Til Þjóðviljaiis
Kveðja flutt á flokksþingi
Sósíalistaflokksins
Þú komst eins og lýsandi kyndill tll mín,
er kveldhúmið vafðist að hjarta,
og opnaðlr fjöldanum fegurðarsýn
að framtíðarríkinu bjarta.
I*ú vissir, að Ielðin sú var ekki greið
tU velsældar öreigalýði,
or heldraugareiðin að baki þér beiö
brynjuð í árásarsti-íði.
I*á dimmt er í heimi og stormar og stríð
strandhofpr á lslandi vinna,
þú brýnir með stálörvum land vort og lýö
í lesniáli hlaðaniia þinna.
Vér þölckum í dag ykkur ÞjúðvUjamemi
þróttinn í riti og orSi
og fögnum hér saman að ísland á enn
svo elnliuga skákmenn á lioröi.
Og munum að sá er uni sigurinn berst
og sofnar þar ekki á verði
í dafranna ei-ii liann dauðanum verst,
þó clraugaher leggi hann sverði.
HÓLMFRIDUR JÓNASDÖTTIR.
Land ©g þjóð
Kveðja Jóhannesar úr Kötlum á 15 ára
afmælishátíð Þjóðviljans
1 sama lancli vér hefjum för vora og hnígum,
i bjortmn vomm ilynm það sama blóS
o'! sama raál oss ómar öllum á tunqu
— vér emm hin saraa þjóð;
Q
0
0
Q
Q-
Q
ö
hin eina þjóS í þessu sérstaka landi,
sú þjóS er fann þaS og vann það til lifs sér ein,
sú þjóS er helgaSi hveri þess einasta blórostur
og hvern þess cinasta stein;
sú þjóS cr gaf þessu landi afl sitt og anda
wrn aldaraSir, gaf því bros sín og tár
og kœrleika sinn og dapurt striS sitt viS dauSa
og djöful i þúsund ár.
Aíun búa hér önnur þúsund ár þjóS i landi?
O þjóð 1 landi sern frelsisviljinn oss gaf:
hvi vekur þaS oss nú blygSun er brimiS rýki
um björgin viS yzta haf?
Hví biSum vér hér i leynum lítilla sanda,
tneSan loginn helgi breytist i fólskvaSa glóð
og brauS vort í Ölmusu, lög-vor og réttur i lygi
og land vort 1 heljarslóS?
Hvl biSum vér hér i loqni lítilla sceva,
meSan lyddurnar hrópa á kúgarans gull og stál
til varnar gegn rauSu hœttunni: hönd vorri og tungu
og hjarta voni og sál?^
Hvort btSum ‘vcr þess aS bórn-vor smám saman týnist
sern blekkt og rótlaus þý 1 framandi svörS,
itnz engin þjóð sern ber Island 1 beiti sinu
er ttppi á þessari jörS?
A þjóðin þá engan vilja, er valdið ognar
oo vopni beinir að frelsisins hjartastað?
Var öll þessi barátta elskandi feSra og mœðra
þá einskis nýt — eða hvað?
Æ, hvar er nú viljinn mikli sem brýzt fram bjartur
úr bólvun myrkursins, stöðvar hinn grimma leik
oo kallar til sakar oq dóms án nokkmrar náðar
O O
hvern niðino er land vort sveik —
einn vilji, einn vilji, einn þjóSvilji þúsundfaldur
sem þekkir sinn vitjunartíma og strengir þess heit
aS clcyja helclur meS blómstur og stein við brjóstið
en berjast 1 þrælasveit?
O smáði, hikandi hópur, ó þjóð i landi,
ver höfum einskis aS biða: vort land er ber
— i hljóðri bœn sinna bláu og hvítu fjalla
það biður eftir þér.
ÞaS biður eftir einni leiftrandi Imgsjón
og einum brennandi vilja í sömu þjóð
— þjóðinni einu, sem fann þaS i leit að frclsi
og fól þvl lif sitt og blóð.
Q
o