Þjóðviljinn - 09.09.1952, Qupperneq 3

f-----------1------—
A íÞRóni
RITSTJÓRJ: FRÍMANN HELGASON
V.,
Haustmótið
Valur vazut Víkiztg 5:0 -<en KR
og From gerðu jefztfefli
Það mátti fljótt sjá að Val-
iir hafði yfirhöndina í þessum
leik, enda var lið það sem Vík-
ingtir tefldi fram veikt, og
veikara en góðu liófi gegnir
eftir sumarlanga æfingu og
leiki. Manni verður þó á að
spyrja sjálfan sig hvort þessir
menn, svona yfirleitt, æfi nokk-
uð sem nemur, því ef svo værí,
er óhjákvæmilegt að greina
mætti meiri framför en raun
er á.
Valsmenn léku aðeins 10 all-
an síðari hálfleik en eigi að
síður höfðu þeir leikinn 1 hendi
sinni og settu 3 mörk og áttu
mörg tækifæri og skot í stöng.
Fyrsta markið kom þó ekki
fyrr en eftir 15 min leik og
gerði Jón Snæbjömsson það úr
skalla eftir góða sendingu frá
Gunnari Gunnarssyni. Annað
markið gerði Gunnar Gunnars-
son, eftir að þröng hafði mynd-
azt fyrir framan mark Víkings
og lauk fyrri hálfleik 2:0.
Þriðja markið kom eftir 5 mín.
og gerði Hafsteinn Guðmunds-
son það og átti markmaSur að
verja. Fjórða markið kom úr
skoti af löngu færi frá Einari
HalIdórssjTii og hefði mark-
maður átt að verja, Síðasta
markið kom er 5 mín voru eft-
ir af leik. 1 einvígi við mark-
mann hafði Jón betur og knött
urinn fór til Halldórs sem
herti á honum í markið. Virtist
Haildór vera rangstæður en
þetta skeði svo snöggt að erf-
•itt var að átta sig á þvi til
fulls. Valsmenn náðu oft lag-
legum samleik og þeir eru að
finna aftur stutta samleikinn
með virkum sendingum og
skjótum staðsetningum þeirra
sem ekki hafa knöttinn. f þess-
um samleik, er líka að verða
meiri hraði og þetta virðist
nægja til að brjóta vörn mót-
Noregur vaim
Danmörku með
117:95
Um fyrri helgi fór fram í
Kaupmannahöfn landskeppni
milli Norðmanna og Dana í
frjálsum íþróttum, og unnu
Norðmenn með 22 stiga mun.
1 10 km hiaupinu skeði það
óvænta að Norðmaðurinn Oi-
stein Saksvik sigraði hinn
snjalla hlaupara Stokken og
það minnisstæða skeði, að því
að talið er, að þetta er í fyrsta
sinn í sögu 10 km. hlaupsins
sem tveir mcnn frá sama landi
hlaupa þá undir 30 mín., en
tíminn var: Oistein 29,48,1 og
Stokken 29,59,4.
Gunnar Nielsen vann bæði
800 og 1500 m á 1,49 9 og
3,51,4. 3000 m hindrunarhlaup
vann Hallger Brenden sá er
mest kom á óvart á Ólvmpíu-
leikunum í vetur í 18 km
göngunni. Str;mdli (N) kastaði
sleggjunni 59.29. Preben Lar-
sen (D) stökk 14,65 í þrí-
stökki; hann vann líka lang-
stökkið, stökk 7,06.
herjanna á bak aftiir. Breyting
liðsins hefur líka sin góðu á-
hrif. Sveinn Helga sem miðfram
vörður byggir oft skemmtilega
upp og er alltaf með og fylgir
áhlaupunum eins og sóknar-
framvörður og liðið hefur nú
fengið miðherja sem hefur eig-
inleika til að brjótast í gegn,
og að vera á réttum sttað.
Hann lofar þvi góðu fyrir lið
Vals. í þessum leik var það þó
Hafsteinn Guðmundsson sem
vakti athygli fyrir sérlega góð-
an leik, ég vil segja hans
bezta á á.rinu. Einar Halldórs
son átti lika sinn bezta leik
á þessari nýju (gömlu) stöðu.
Sem heild féll liði'ð vel samar
og hvergi veila i þvi. Raunar
var mótstaðan svo veik að
varla er hægt að draga styrk-
leika-ályktanir af þessum leik.
Víkingsliðið var sundurlaust og
vantaði allan baráttuvilja.
Rejmir lék ekki með að þessu
sinni, og þá vantaði Bjaina
betri helming sinn, enda var
Bjarni sýnilega ekki í leik-
skapi, og fékk litlu áorkað.
Virðist hin knattspyrnulegi á-
rangur Vikings eftir sumarið
allt of lítill, og hinir imgu
menn ná ekki eðlilegum þroska.
Dómari var Haraldur Gisla-
son og slapp allvel frá því
starfi.
Framliðið gekk ekki- heilt til
skógar að þessu sinni þar sem
vantaði bæði Karl Guðm. og
Guðmund Guðmundsson eða
báða bakverðina, sem báðir
voru forfallaðir. Það virtist
líka sem um þáð ætlaði að
muna því KR-ingar voru meira
í sókn til að byrja með og eft-
ir nokkrar mínútur hafa þeir
gert mark. Var það Hörður
Óskarsson sem það gerði með
föstu og mjög fallegu óverj-
andi skoti. En er á leið tók
leikurinn að jafnast og Fram-
arar að verða ágengari svo
ekki mátti á milli sjá og svo
kom að þeir jafna, er síðari
hálfleikur er hálfnaður, og þar
við sat: Maður hefði getað
haldið að hér hefði verið djarft
barizt um sigur, en það var
engann veginn svo. Flest til-
þrifalítið og áhugalítið, jafnvel
kæruleysislegt á köflum. Ótrú-
Framhald á 6. síðu.
Meisfaramótinu lauk meó 10 km
hlaupi og tugþraut
Tómas vann tugþrautina, Kristján hlaupið
Tugþrautarkeppni meistara-
mótsins fór fram nm s. 1. helgi,
fyrri hluti hennar á laugardag
og • hafði Tómas Lárusson þá
um 250 stigum fram yfir Sig-
urð Friðfinnsson, og siðari dag
inn bætti hann • nærri öðrum
cins við þangað til að hann
varð tæpum 500 st. hærri en
Sigurður. Tími hans í 400 m.
hlaupi var sérlega góður, og
er þriðji bezti timi á 400 m.
hér í sumar. Það er afrek sem
vert er að minnast að sami
maður verður íslandsmeistari
bæði í fimmtarþraut og tug-
þraut, og verður þar með fjór-
faldur íslendsmeistari í ár
(langstökk, 110 metra grind).
— 7 menn byrjuðu í tugþraut-
arkeppniimi, en aðeins 3 luku
henni, og eru það satt að segja
óeðlilega mikil forföll.
Lokastig urðu' þessi:
I 1. Tómas Lárusson UMSK
5516 (3395).
2. Sigurður Friofinnsson FH
5042 (3195)
3. Þorsteinn Löve KR 4269
(2382).
Keppt er í 100 m, langstökki,
kúlukasti, 400 m., 110 m. grind-
hlaupi, kringlukasti, stangar-
stökki, spjótkasti og 1500 m.
hlaupi.
Hér fer á eftir árangur þeirrn
sem luku keppni, i einstökum
greinum, í þeirri röð sem sagt
er að framan.
Tómas Lárusson:
11.1 — 6.33 — 11.02 — 1.70
— 51,0 — 16,4 — 34,66 —
3.00 — 40 97 — 4.40,2.
Sigurður Friðfinusson:
11,6 — 6,33 — 11,85 — 1,73
— 53,9 — 16,8 — 31,86 —
3,25 — 46,74 — 5,21,0.
Þorsteinn Löve:
12,4 — 5,77 — 12,80 — 1,65
— 65,0 — 18,5 — 46,38 — 3,15
— 45,96 —• hætti í 1500 m.
hlaupinu.
Ivristján Jóhannss., vann 10.000
m. hlaupið og varð fimmíaldur
meistari..
Keppnin í 10.000 m. hlaupinu
fór fram á laugardag og voru
keppendur aðeins tveir: Kristj.
Jóhannsson og Sigurður Guðna-
son ,en hann hætti eftir 2.600
m hlaup' en Kristján hljóp
keppnislaust vegalengdina á
32,13,8. Millitímar hans voru
A 3000 9,07, og 5.000 m var
tími hans 15,39 eða 8 sek. betri
en á mótinu um daginn. Með
sigri sinum á laugardag varð
hann fimmfaldur meistari. Því
auk þess sem áður var frá
sagt féll niður að geta þess
að hann varð íslandsmeistari í
víðavangshlaupinu sem fór
fx-am í júní sl. Kristján hefur
vex-ið lýsandi perla í jxeim öldu-
Framhald á 6. síSu.
íþróttamótiS
á FáskrúðsfirSi
Athugasemd
1 frásögn. af íþróttamóti n
Fáskrúðsfii'ði dagana 24. og
25. ágúst, er talsvert viUandi
sagt frá úrslitum, þar sem
sagt er að Fáskrúðsfjörður
hafi unnið Tý úr Vestmanna-
eyjum með 112 stigum gegn
98. Þess vegna vildi ég taka
fram eftirfarandi:
Framhald á 7. siðu.
I Minsk, höfuðborg hvítriissneska sovétlýðveldis-
ins, eru miklar bílasmiðjur. Myndiil sýnir vínnu
við 25 tonna vörubíl, en þeir eru notaðir við stór-
framkvæmdirnar, vatnsvirkjanir, skspaskurði og á-
veituskurði ,sem nú standa sem hæst í Sovét-
ríkjiuium
Ávörp forsefa íslencis vi3
opnun iðnsýningarinnar
Góðir Islendingar!
Það er vel til fundið, að
stofna til þessarar veglegu iðn-
sýningar á tvö hundruð ára af-
mæli „Innréttinganna'*. Skúli
fógeti, höfimdur Reykjavíkur,
verður og jafnan talinn frum-
kvöðull íslenzks verksmiSjuiðn-
aðar. Afrek hans voni í senn
vísir til höfuðborgar og inn-
lendrar iöju.
Það er ekki langt siðan a.ð
enginn bær eða. borg var á ís-
landi, nema ef nefna skyldi Ai-
þingi á Þingvöllum meðan al-
menningur sótti þang'að og liKx
þar tjaJdborgarlííi í há’fan
mánuð á hverju ári. Til
skamms tima voru allir ís-
lendingar að kalla sveitamenn.
Þar fyiir skyldi enginn halda
að hvorki útgerö né iðnaður
hafi verið í-ekinn i þá daga.
1 Bóndinn- sendi vinnumeim sína
í vorið og var stundum foi-mað-
ur sjálfur á vei-tíðum. Á hverj-
um bæ var smiðja, smíðahús
og baðstofa þar sem kambar,
snældur og i-okkar léku undir
lestur og kveðskap á kvöldvök-
unni. Þar fékk hver handverk
að vinna eftir sínum þroska og
hæfileikum. Þáð mætti segja
mér að þriðjungur af öllum
störfum á fjölmennu sveita.-
heimili hafi verið ýmiskonar
handiðn og stórsmíði.
En svo breytast tímamir og
verkaskiptingin fer vaxandi.
Árabátum fer fækkandi. Fiski-
skipin fara stækkandi og eru
ekki lengur dregin á land í
ruddri vör. •Tjtgerðin Ieitar
hinna beztu hafna og fólkið
flyzt með. Nú stækka þorpin
og verða að bæjum. Líka sögu
er af iðnaðinum að segja. Með
vaxandi vélanotkun um allan
heim hlaut hann einnig að
flvtjast að miklu leyti í þétt-
býlið. Á vegi hans ui-öu margar
torfærur og lá við um skeið,
að hann yrði úti á milli bæja
í flutningunum. Iðnaðarbvlting-
in i nágrannalöndunum reynd-
ist honum þungur kepþinautur.
■Áprentaður shirtingur fór að
sjást á baðstofurúmunum í
staö þykki-a satonsofinna á-
bx-eiða, — svo ég nefni eitt
dæmi, Ailri handiðn hrakaði í
sveitum af oviðráðanlegum á-
stæðum, eii óx ”ekki að sania
skapi i kauþstöðum. Þvi var
jafnvel haldið fram, að oss
væri hentast að fela útlending-
um iðnaðarstörfin og fram'eiða
sjálfir landbúnaðar- og sjávar-
afnrðir til útflutnings og
greiðslu á iðnaðarvörunum.
Eins og við var að búast gekk
brautryðjendastarfið á íslenzk-
um iðnaði misjafnlega. íslend-
inga skorti í upphafi kunnáttu,
tækni og fjármagn — og máske
einnig skilnhxg á því, hve mikið
var í húfi.
Þessi saga verður ekki rakin
til neinnar hiýtar í stuttu á-
varpi, cn allt gekk hægt og
toi-veldlega hin fyrstu tuttugu
ár þessarar aldar, en hjamaði
svo við á næsta áratxig fram
að hinni fyrstu almennu iðn-
sýningu árið 1932, sem var til
sóma. Var þá talið að ixm
sjötti hver íslendingur stundaði
einhverja handiðn eða iðju. Sið-
an eru txxttugu áx-, og nú gefat
oss aftur kostur á að sjá á-
vöxt íslenxkrar iðju. Nú ei'
talið að þriðji hver Islendingur
sé iðnaðarmaður með nokknim
hætti, og mun þá. stappa nálægt
því hlutfalli sem áður var
miili heimilisstarfa í, sveitum
landsins. Ef við getum talaö
um iðnbyltingu hér á landi, iþá
hefur hún oröið á þxessum síð-
ustu tuttugu árum milli sýn-
inga. Við yður, forvigismenn
íslenzks iðnaðar, vil ég segja:
Njótið heilir handa!
Iðnaðurinn skipar nú sinn
foma sess við hlið landbúnað-
a.r og sjávarútvegs. • Þessar
greinar eru allar þrjár arftakar
og afkomendur hins forna at-
vinnulífs. Nokkur rígur hefur
stundum verið milli atrfnnu-
greina, en það situr sízt á mér
að fara út i nokkurn jöfnuð um
það, hver sé Hárr .Jafnhárr eðH
Þriði, og læt mér nægja að
mhxna á að allir eru fingumir
jafnir þegar þeir koma í lóf-
ann. Þegar þessar þrjár höfuð-
gx-einar bjuggu undir sama þaki
og á ‘ sama sveitalxeimili, þá
var það g'öggt að hönd veitir
hendi og fótur fæti. Nú vinna
þær m?ð líkum hætti sanxan á
þjóðarbúinu. Þar mxm nú, engu
síour en fyrr á tímum, sjálfs
höndin vera hollust.
Ég hefi nokkx-um sinnum tek-
ið líkingu af lxendimxi. Iðn og
iðja er það starf sem tíðast
cr kennt rfð höndina. Höndin
er sá líkamshlutx, sem við höf-
um helzt fram yfir dýrin. Meö
hendinni vinnum við öll meim-
ingai-störf, bak við er hugur-
Framhald á 6. síðu.
%