Þjóðviljinn - 16.05.1953, Blaðsíða 6

6) — ÞJÓÐVILJINN — Lr.ugardagur 16. maí 1953
J9IÓOVIUINN
Útgeía.ndl: Samelningarflokkur alþýSu — Sósíalistaflokkurinn.
Ritstjórar: Magnús Kjartansson (áb.). Sigurður Guðmundsson.
Fréttastjóri: Jón Bjarnason.
BiaðEimenn: Ásmundur Sigurjónsson, Bjarnl Beftediktsson, Guð-
mundur Vigfússon, Magnús Torfi Ólafsson.
Auglýsingastjóri: Jónsteinn Haraldsson.
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðustíg.
1». — Síml 7500 (3 línur).
Áskriftarverð kr. 20 á mánuði í Reykjavik og nágrenni; kr. 17
•tnnars staðar á landinu. — Lausasöluverð 1 kr. eintakið.
Prentsmiðja Þjóðviljane h-f.
HnsnæðisHeyðin er afleiðing af
stefnn stjárnarfSokkanna
Þessa dagana fá hundruð reykvískra alþýðufjölskyldna ó-
ræka sönnun fyrir því hvert stefoa stjómarflokkanna í hús-
rtæðismálunmn leiðir. Þeir hafa ekki aðeins framJcvæmt þær
fj’rirskipanir ei-lendra húsbænda sinna að banna íslendingum
að byggja yfir sig, loka fyrir þeim lánsstofnunum og banna
iþeim þatxnig allar bjargir; iþeir hafa einnig afnumið stig af
stigi húsaleigulögin sem veita áttu leigjendum nokkra vöm
gegn því að vera sviftir húsnæði og varpað út á götuna.
Þessar aðgerðir stjómarflokkanna hafa skapað almenna neyð
í húsnæðismálunum. Skorturinn á húsnæði hefur skapað mögu-
leikana á húsaleiguokri þvi sem margir húsabraskarar stunda
orðið sem ábatasama atvinnugrein. Þetta okur gleypir nú vax-
andi hluta af tekjum þúsunda alþýðumanna og eru þess fjöi-
mörg dæmi að láglaunamenn verða að greiða um og yfir þriðj-
ung tekna sinna í hít húsaleiguokursins. Liggur í augum uppi
hvemig kjör og afkoma þess fólks er sem stjómarflokkamir
þannig hafa ofurselt í hendur þessarar okurstarfsemi.
Húsaleigulögin voru á sínum tíma sett til þess að koma í
veg fyrir að hægt væri að varpa fólki út á götuna og sundra
fjölskyldum þess. Ofan á byggingarbannið hefur almenningur
nú verið sviftur þessari nauðvöm. Framsóknarflokkurinn, sem
Iýsti húsnæðisneyðinni í Reykjavík af mikilli tilfinnihgu og
réttlátri vandlætingu fyrir siðustu kosningar og hlaut að laun-
um stuðning fjölda alþýðufólks, sveik öll sin fyrirheit og yfir-
lýsingar á svo herfilegan hátt að hann lagði það í vald bæjar-
stjómanna á hverjum stað að afnema húsaleigulögin. Þannig
afhenti flokkur Rannveigar Þorsteinsdóttur og Þórðar Bjöms-
sonar bæjarstjórnaríhaldinu valdið til þess að tæta húsaleigu-
lögin í sundur ögn fyrir ögn og ofurselja leigjendurna ýmist
okurstarfsemi húsaleigubraskaranna eða útburði á götuna.
Þessi fyrirlitlegu svik Framsóknarflokksins notfærði bæjar-
stjómaríhaldið sér út í æsar. Fyrst vom þeir sviftir vöm
húsaleigulaganna sem bjuggu í sama húsi og húseigandi sjálfur.
Síðan steig Ihaldið sporið til fulls og leyfði eirunig uppsögn og
titburð úr íbúðum algjörra leiguhúsa. Það em afleiðingar þess-
arar síðari ákvörðunar íhaldsins í bæjarstjóm sem nú hafa
skollið á 'hundraðum alþýðumanna um miðjan -þennan mánuð
og komið fram í uppsögn húsnæðis í stómm stil og yfirvofandi
útburði húsnæðislej’singjatina.
Þannig hafa stjómarflokkamir báðir hjálpast að þvi að
skapa það hörmungarástand sem nú ríkir í húsnæðismálum bæj-
arins. Þeir eru sameiginlega ábyrgir fyrir neyðinni sem skap-
azt hefur.
Allar tillögur Sósíalistaflokksins um raunihæfar úrbætur í
húsnæðismálunum, sem fluttar hafa verið á Alþingi og í bæjar-
stjóm hafa íhald og Framsókn drepið og stundum notið til þess
stuðning hjáiparkokkvS síns, AJB-flokksins.
Stjómarflokkamir og AB-menn hafa sameiginlega hindrað
framkvæmd laganna frá 1946 um aðstoð ríkisins til að útrýma
'hdlsuspillandi húsnæði.
Stjómarflokkarnir hafa fellt allar tillögur sósíalista á
þingi um fjárframlög til íbúðarbygginga og afnám byggingar-
bannsins.
íhaldið 1 bæjarstjóm Reykjavikur hefur hvað eftir annað
hundsað kröfur sósialista og fellt tillögur þeirra um byggingar
íbúðarhúsa á vegum bæjarfélagsins, sem dregið gætu úr hús-
na?ðisneyðinni og orðið þeim fátæku til bjargar.
Og svo er allt kórónað með því að neita þeim einstaklingum
ran lán og nauðsynlega aðstoð sem lagt hafa á sig að vinna
allar frístundír og jafnvel næturnar með til þess að koma upp
þaki yfir höfuð sér af litlum eða engum efnum.
Þannig er ástandið sem við blasir. En brátt murvu þeir sömu
flokkar sem þannig níðast á fátækum aimemiingi koma hræsn-
andi fram fyrir fólkið, biðjandi það enn einu sinni um stuðning
til þess að halda sömu stefnunni áfram.
Þessa flokka afturhalds og arðráns á fátækri alþýðu þarf
nú að svifta umboði við kosningamar 28. júní. Það er ekki
eízt neyðarástandið í húsnæðismálum þjóðarinnar sem gerir
iþað að knýjandi nauðsyrt. Því verður ekki aflétt. og engar raun-
hæfar ráðstafanir framkvæmdar nema með sameiginlegu átaki
altrar alþýðu undir forustu Sósialistaflokksins..
Skuli Guðjónsson:
Postuli valdsins
Maður á gráum fötum
Þœffir af Hermanni Strandaþengli III.
Það mun hafa verið í mai-
mánuði 1334, er sú fregn barst
um Hrútaf.iörðinn, að nýstár-
legur gestur væri kominn til
ÍBorðeyrar. Menn þustu að til
þess að sjá þennan nýkomna
farfugl og hlýða á rödd hans.
tÞetta reyndist vera Reykviík-
ingur í gráum sportfötum og
með fast ferkantað bros á and-
'litinu, líkast !því að það væri
klippt út í pappa.
Við nánari atihugun kom í
ljós að þetta væri Hermann
Jónasson lögreglustjóri 'í
Reykjavík og fyrrverandi glímu
kóngur. Að sjálfs hans sögn
hafði íhann tekið sig upp írá
umfangsmiklu starfi og lagt í
þetta ferðalag til þess að skýra
afstöðu þess hluta Framsókn-
arfilokksins sem var óánægður
með Tryggva Þórhallsson. Hins
vegar tck hann það skýrt fram,
að hann væri ekki kominn til
þess að vinna á móti Tryggva
eða tala illa um hann. Það er
nefnilega föst regla hjá Her-
manni ef hann ætlar að tala
illa um fiarstaddan andstæð-
ing, að hann Íýsir því yfir, áð-
ur en hann byrjar að tala, að
hann ætli ekki að gera það.
Þegar hann var ibúinn að
tala, eins mikið og hann þurfti,
fékk hann sér í nefið hjá
bændum, setti upp ’núfu sína
og göslaðist sem leið liggur
allar 'götur kjördæmið á enda.
Síðar um vorið kom hann
svo aftur og lét kjósa sig á
þing og áður en noklcur gat
áttað sig var hann setztur í
forsætisráðherrastólinn.
Eftir að Hermann var orðinn
æðsti maður jþjóðarinnar, gerði
hann sér ekki eins mikið far
(um að heimsækja karlana, sem
höfðu lyft honum upp í ráð-
herrastólinn, og taka í nefið
hjá þeim. Það liðu nokkur ár
í röð, án þess að honum sæist
bregða fyrir á Ströndum.
flEn rödd hans heyrðist stund-
um bregða fyrir í útvarpi, bæði
við eldhúsdagsumræður oS á
hátáðlegum stundum, þegar
liiann þurfti stöðu sinnar vegna
að flytja þjóðinni boðskap. En
af orðræðum þessum mátti
jafnan marka að sá talaði sem
valdið hafði og v-issi það meira
að segja sjálfur.
lEnn liðu ár og alltaf varð
Heinnann sjaldséðari fugl á
Ströndum.
Rændaflokkurinn var dauður,
en við hann hafði Hermann
löngium eldað grátt silfur. Loks
var svo komið, að Hermann
samdi frið við reginandstæðing
tsinn, Sjálfstæðisfilokkinn, þótt
hann hefði fyrir skömmu svar-
ið, að svo skylrii aldrei verða.
innbyrti hann í ríkisstjórnina
og myndaði hina frægu þjóð-
stjóm.
Þá var eiginlega ekki leng-
ur við neinn að etja nem-a
Sórí al Ls taflokk i rrn og Hermann
■lagði sig iítt niður við slíka
smáínunki þá daga.
Þar með er sköpunarverkið
fullkomnað.
Hermann þarf eklci lengur
að 'berjast fyrffr valdi sánu eða
verja það fyfir utanaðkomandi
árásum. Nú fyrst getur hann
farið að njóta valdsins, líkt og
um, þótt hann á hljóðum ein-
verustundum taeki sér á munn
orð Mynsters sáluga: Önd min
er þreytt, hvar mun hún finna
hvíld.
Þetta órólega tómabil í ævi
Henmanns Jónassonar má skil-
menn drekka góðan kaffisopa
eða reykja piípu sina.
Skrif hans frá þeim tíma og
orðræSur þær er varpað var út
yfir landslýðinn, bera því glöggt
vitni.
Þá fer hann að tala við
fólkið í landsföðurlegum tón.
Hann er hógvær, stundum
bljúgur og innfjálgur. Stundum
talar hann 'lika um guð. Það er
eins og alsjáandi auga hans,
þ. e. Bermanns en ekki guðs,
vaki jifir hverri hreyfingu
hinna umkomulausu bama
'landsins. Hann er inpilega sæll
í hinú veglega hlutverki lands-
föðuriris likast þvtí sem hann
hvíli á mjúku hægindi, sveipað-
ur værðarvoð frá Sigurjóni á
Álafossi.
Það er meiri vandi að gæta
fengins valds en afla þess.
Sá tiímj. kom fyrr en varði að
Hermann fékk ekki lengur not-
ið vaSdsins á hægindi þjóð-
s’tjórnarinnar.
Hann hætti að tala um guð
og hinn landsföðurlegi hreim-
ur 'hvarf úr rödd hans.
Þótt Hermann Jónasson sé
rnikill stjórnvitringur að eigin
dómi og ýmsra annarra, varð
hann fyrir 'þvtí óhappi að forjóta
valdafley sitt á skeri verklýðs-
hreyfingarinnar. Siðan hefur
hann í raun og veru mátt kall-
ast póilitáskur skipbrotsmaður.
Látlaust hefur hann verið skek-
inn fram og aftur milli hinna
andstæðustu skauta, ýmist knú-
inn af sinni innri börf til að
ná völdurn og njótra þeirra,
eða hrakinn af hinum óútreikn-
anlegu sviftibyljum stjórnmál-
anna.'
Væri það ekkí með ólíkind-
greina imeð einni setninigu:
Vinstri samvinna í orði, íhalds-
þjónkun á borði.
iEitt ófrávikjaniegt skilyrði
hefur Hermann jafnan sett þeg-
ar hann hefur skrafað um
vinstri samvinnu. Hún átti að
v-era undir íorystu Framsókn-
arflokksins.
Þetrta þýddi þó jafnan annað
og meira en það, að forsælis-
ráðherrann ætti að vera fram-
sóknarmaður. Út af fyrir sig
var ekkert við slíkt að athuga.
Það kom sem sé alltaf upp
úr kafinu að væntanlegir sam-
starísF-okkar þurftu að gera hjá
sér ýmsar veigamiklar betrúm-
foætur áður en þeir urðu það
sem Hermann kallaði samstarfs
hæfir. Þeir þurftu með öðrum
orðum að umsmíðast þannig,
að þeir lytu fullkomlega að
stjórn Hermanns. Hefur Her-
mann á umræddu támabili
skrifað margar og langar grein-
ar til skýringar þvá hvernig
s’iík endursmáðun megi verða.
Öðru máli gognir þegar Her-
imann eða flokkur hans 'hefur
gengið til samstarfs við Ihald-
ið. Þá er ekki verið að gera
ósanngjamar kröfur um betr-
vimbót eða endurfæðingu. í-
haldið er ævinloga takið sem
góð og giDd vara, alveg eins og
guð hefur skapað það. Þá held-
ur Hermann langar ræður og
iskrifar margar greinar til þess
að sýna fram á, að það sé ó-
umflýjanlegt, þegar tveir flokk-
ar sámeinaist um ríkisstjórn,
þá verði foáðir að slá nokkru
af. Hkiu gleýmir hann af. skiilj-
anlegum ástæðum, að það er
• Framhald á 11. síðu