Þjóðviljinn - 28.11.1953, Blaðsíða 2

2)w ÞJOÐVILJIJO; ,-r Lajj^dagur. 28v npxember, 1953 -
Gnindvöllurinn
eini mikli 1
Só'arge/slarnir eru orkugjafar
alLs lífs á jörðinni. Fyrir tilstilli
ijósorkunrar geta jurtimar klof-
ið kolsýru loftsins, hagnýtt kol-
efnið til framleiðslu kolvetna og
annarra nœringarefna. Á jurt-
uimun fæðast menn og skepnur,
næringarefnin brenna í líköm-
um þeirra, orka efnabreytlng-
anna verður að starfsorku vöðva,
íaugakerfis og heila. — Jurtirnar
deyja og rotna, en aðrar vaxa á
moldum þeirra. Á steinkolatíð
jarðar, fyrir 300 miiijónum ára,
var uppi meiri jurtagróíur en
nokkm simii fyrr eða síðar.
Hinlr miklu fnxmskógar þeirra
tíma fél'u og rotnuðu, jarðlög
hlóðust á þá ofan, og nú er þar
steinkolaforði sá, sem enn í dag
er aðalorkugjafi framleiðslu-
íækja vorra. í rauninni er það
því ekki fyrst og frcmst hitaork-
an, sem knýr áfram gufuvé'ina,
Iieldur ármilljóna gömul geisla-
orka, sem jurtir fyrri tíma gátu
urmið úr sólarljósinu fyrir til-
stilli blaðgrænu sinnar og legið
hefur í kolunum alla tíð síðan
sem bundin efnisorka. (Bjöm
Franzson: Eínisheimurinn).
t dag er Iaugardagurinn 28.
nóvember. 333. dagur ársins.
Bókmenntagetraun.
Vísan sem við birtum í gær er
syo alkunn að líklega halda ýms-
ir að hún sé húsgangur sem eng-
gn höfund eigi. Hún er nú samt
sem áður eftir Sigurð Breiðfjörð.
Hvaðan er þessi vísa:
1 morgunroðans myndum
muna þú bros’r við,
svifur með sumarvindum,
syngur i fugla klið,
á beði blómgra stranda
mig blíðast dreymir hnoss,
kvöldvindar að mér anda
ósýnilegrar koss.
TJngmennafélag Óháða fríkirkju-
safnaðarins heldur fund að Lauga-
veg 3 kl. 5 e.h. á morgun. f félag-
inu verða 12 ára börn og eldri
Á fundinum á morgun verða fé-
iagsmál á dagskrá, ennfremur ein-
söngur, hljóðfæraleikur og mjög
skemmtilegar kvikmyndir.
Bólusetning gegn bamaveiki
Böntunum veitt móttaka þriðju-
daginn 1. desember kl. 10-12 ár-
degis í síma 2781. Bólusett verð-
ur í Kirkjustræti 12.
Kæturlaknir
er í Læknavarðstofunni Austur
bæjarskólanum. Sími 5030.
Kæturvarzla
í Reykjavíkurapóteki. Sími 1760.
SVIR og Starfsmannafélag KRON
halda skemmtun i Skátaheimilinu
við Snorrabraut i kvöld klukkan
9. Sjá auglýsingu á 10. síðu.
Þegar menn
verða frægir
Chaplin hvarf ungur og ókunn-
Ur frá London Hann heimsótti
fæðingarborg sna heimsfræg-
ur,. maður. Segir svo af at-
burðum í hinni nýju bók Máls
og memvngar um Chaplin.
Þetta var þreytandi og töfr-
andi heimsókn. Annarsvegar
eftirsjá hins liðna, hinsvegar
óslltiö skemmtanalíf; hvar-
vetna tröllauknir vitnisburðir
um furðulega frægð og vin-
sældlr. Bréfasendingamar voru
svo geysilegar að það varð að
ráða marga ritara til að fást
við þær. Fyrstu þrjá daga
heimsóknarinnar fékk hann
sjötíu og þrjú þúsund bréf og
kort; meira en þriðjungurinn
voru betlibréf. I>ar komst hann
að raun um að hann átti næst
um sjö himdmð ættingja í
Lundúnum sem hann hafði
enga hugmynd um, niu þeirra
kváðust vera móðir lians.
^ Kl. 8 00 Morgun-
J. V útvarp. 9:10 Veður-
$ fregnir. 12:10 Há-
degisútvarp 12:50
Óskalög sjúkiinga
(Ingibjörg Þor-
bergs). 15.30 Miðdeg'sútvarp. 16.30
Veðurfregnir. 17:30 Útvarpssaga
barnanna. 18:00 Dönskukennsla II.
fl. 18 25 Veðurfregnir. 18:30 Ensku
kennsla I. fi. 19:00 Prönsku-
kennsla. 19.25 Tónleikar. 19 35 Aug
lýsingar. 20:00 Fréttir. 20:30 Tón-
leikar (pl.): Lög úr bailettinum
Sylvia eftir Delibes. 20:45 Leik-
rit: Ég er Tech eftir Loft Guð-
mundsson. Le'kstjóri: Hara’dur
Björnsson. 22 00 Fréttir og veður-
fregnir. 22:10 Danslög: a) Ýmis
iög af piötum. b') 23:00 Útvarp
frá Breiðfirðingabúð: Danshljóm-
sveit Kristjáns Kristjánssonar
leikur. c) 23; 30 Útvarp frá Iðnó:
Danshljómsveit Óskars Cortes
leikur. Dagskráriok kl. 24:00.
Bariiasamkoma
Óháða fríkirkjusafnaðarins (fyrir
yngri börn) vérður í kvikmynda-
sal Austurbæjarskó'ans á morgun
og fram vegis á hverjum sunnu-
dagsmorgni kl. 10.30. Athugið að
breytt er um stað vegna m'killar
aðsóknar og fengið rýmra hús-
næði. Séra Emil Björnsson, Bog'i
Sigurðsson kennari, og Ólafur
Skúlason stud. theol. og fleiri sjá
um þessar samkomur. Þar er
sunnudagaskóli, söngur, upplestur
og kvikmyndasýning.
Bókasafn Lestrarfélags kvenna
í Reykjavík er á Grundarstíg 10.
Fara bókaútlán þar fram eftir-
greinda vikudaga: mánudaga
miðvikudaga og föstudaga kl. 4r —
3 og 8—9. Nýir félagar innritTðir
alia mánudaga kl. 4—6-
Barnasamkoma
í Tjarnarbíói á morgun kl. 11 ár-
degis. Séra Jón Auðuns.
MESSUR A MORGUN:
CifiVi’fi Laugarneskirkja
Messa kl. 2 e. -h.
Barnaguðsþjónusta
kí. 10.15. Sr. Garð'
ar Svavarsson. —
Fríkirkjan Messa
kl. 2. Séra Þorsteinn Björnsson.
Langholtsprestakall Messa kl. 5 í
Laugarneskirkju. Barnasamkoma
að Hálogalandi kl. 10.30 Áre'íus
Níelsson.
Bústaðaprestakall Messa í Foss-
vogskapellu kl. 5 (ath. breyttan
messutima). Barnasamkoma sama
stað ki. 10.30 árdegis. Séra Gunn-
ar Árnason.
Dómkirkjan Messa kl. 11 Séra
Óskar J. Þorláksson. — Messa kl.
5. Altarisganga. Séra Jón Auðuns.
Nesprestakall Messa í Mýrarhúsa-
skóla kl. 2.30. Séra Jón Thorar-
ensen.
Hallgrímskirkja Messa kl. 11 ár-
degis. Ræðuefni: Ríkisvald, kirkju
vald, Kristsvald. Séra Jakob Jóns-
son. — Barnaguðsþjónusta kl. 1 30
e.h. Séra Jakob Jónsson. — Messa
kl. 5. Séra Sigurjón Þ. Árnason.
Óháði fríkirkjusöfnuðurinn Messa
í Aðventkirkjunni kl. 2 e.h. Sé.ra
Emil Björnsson.
Stanzið! Stanzlð!
Það er í skáld-
sögusamkeppni
sem hann hefur
unnið.
Fimmtugsaf mæli
Jósef Finnbjarnarson málara-
meistari Óðinsgötu 6, er fimmtug-
ur í dag.
ÚT VAKPSSKÁKIN:
1. borð
15. leikur Reykvíkinga er Rd4-b5.
2. borð
15. ieikur Reykvíkinga er Rg4-f6.
Mogg'nn og Al-
þýðubiaðið hafa
fundið sér verðugt
deiluefni: rífast
þau nú dag eftir
dag um það hvort
það hafi verið Gylfi Þ. Gislason
eða Jóhann Hafstein sem urðu
þingmönnum aðhlátursefni á þing-
fundi fyrir nokkrum dögum. Vér
viijum að sjálfsögðu engan veg-
inn blanda oss d' svo merkilega
deilu, en þó kemur oss til hugar
hvort b'öðin gætu að lokum ekki
sætzt á að hlegið hafi verið að
báðum þingmönnunum, Persónu-
lega þykir oss þettá trúlegast.
Krossgáta nr. 238
Lárétt: 1 spil 4 grip 5 ending 7
verkfæris 9 á andliti 10 títt 11 atv.
orð 13 korn 15 ræði 16 æstur.
Lóðrétt: 1 ábend.fornaln 2 kraft-
ur 3 hin 4 vita 6 kenndir 7 föður-
faðir 8 hljóð 12 lærdómur 14
kyrrð 15 tólf mán.
Lausn á nr. 237
Lárétt: 1 söngvar 7 ks 8 ropa 9
æpi 11 rak 12 ás 14 RK 15 vota
17 ak 18 Óli 20 fjöllin.
Lóðrétt: 1 skæl 2 ösp 3 gr. 4
vor 5 apar 6 rakki 10 -iáo 13
stól 15 VKJ 16 all 17 af 19 ii.
hóíninni
Skipaútgerð ríkisins:
Hekla er væntanleg til Reykja-
víkur í dag að Vestan úr hring-
ferð. Esja verður væntanlega á
Akureyri í dag, á austurleið.
Herðubreið er á Austfjörðum á
norðurleið. Þyrill var vcentanleg-
ur til Akureyrar x gærkvöid.
Skaftfellingur fór frá Reykjavík
i gærkvöld til Vestmanr.aeyja.
Skipadeild S.l.S.
Brúarfoss fór frá Antverpen 24.
þm. til Rvikur. Dettifoss kom til
Kotka 25. þm. fi'á Ventspils, fer
þaðan til Rvíkur. Goðafoss kom
til Hamborgar í fyri-adag frá
Hul, fer þaðan væntanlega 30.
þm. til Rotterdam, Antverpen og
Hu'.I. Gullfoss fór frá Reykjavík
24. þm. til Leith og Kaupmanna-
hafnar. Lagarfoss • fór frá Kefla-
vik 19. þm. til N.Y. Reylcjafoss
fór frá Akureyri í gær til Siglu-
fjarðar. Selfoss fór frá Raufar-
höfn 23. þm. til Oslo og Gauta-
borgar. Tröllafoss fór frá Rv'k
20. þm. til N.Y. Tungufoss fór frá
Krstiansand 24. þm. til Siglufj.
og Akureyrar. Vatnajökull fór frá
Antverpen 24. þm. til Rvíkur.
Eimskip.
Hvassafell fer frá Helsingfors
í dag til Rvíkur. Arnarfell kom
til Valencia í gær. Jökulfell fór
frá Rvík 24. þm. til N.Y. Dísai'-
fell lestar og losar á Húnaflóa-
höfnum. B'áfell fór frá Húsavík
25. þm. til Mántyluoto.
=SS5=
GENGISSKRÁNING (Sölngengi):
t bandarxskur dollar kr. 16,32
1 kanadiskur dollar 16.73
l enskt pund kr. 45,70
100 tékkneskar krónur kr. 226,67
100 danskar kr. kr. 236,30
100 norskar kr. kr. 228,50
100 sænskar kr. kr. 315,50
LC0 finsk mörk kr. 7,09
(00 belgiskir frankar kr. 32,67
1000 franskir frankar kr. 46,63
100 svissn. frankar kr. 373,70
100 þýzk mörk. kr. 389.00
100 gyllini kr. 429,90
1000 lírur kr. 26,12
• ÚTBREIÐID
• ÞJÓÐVILJANN
Ritsafn
Jóns Trausta
Bókaútgáfa Guðjóns ð.
Sími 4169.
Efíír skájásöcu Charlas dc Costers* Teikninear eftír Hélée
En hann lét ekki þar við sitja. Hann tók
éinnig fram blóðpylsu. skinku, baxxn'r o g
fiskmeti. Og niðri í kjallaranum, sagði hann,
er vín frá Lævi, rautt og skært se.u rubmii.
En þú hefur vænti ég ekki séð Ugluspegil,
son minn? — Nei, svaxaði hinn. — Hefurðu
einhverjar fréttir að færa mér af Jósa
bróður' mínum ? spurði Klér og iagði á
borðið.
Maðurinn svaraði: Jósi bróðir þinn er dá-
inn. Hann var stegldur á hjóli sem villu-.
trúarmaður fyrir að hafa borið vopn móti
keisaranum. — Klér varð örvita af sorg.
Veslings bróðir! Jósi minn! Ó, mig aum-
an! — Þá sagði gesturinn af mikillx mildi
og skiiningi: Sorg vor og gleði er ekki af
þessum heimi.

r* ,*r
Laugardagur 28. iróveœber l953 — WOÐVUJINN — (3
.. x£»--»"'»-rx»- ♦ ,♦ ♦ ■ ♦ » »
« « t « ♦ » »
Dregið 5. desember
- i
Vi
ínnmgar:
Dag!.tofuhúsgögn ------------------ kr. 15.000,00
Svefrherbergishúsgögn .............. kr. 10.500,00
3. Útvíxrpsgrammifónn ...... ........ kr. 9.000,00
4 Stofuskápui 7.200,00
5, Hra rivél kr. 2.000,00
6' Rykrmga kr. 1.500,00
7. jMýcdavél kr. 1.600,00
8. Rítyé!' .. -v,.... íu . nnn*. kr. 1.500,00
, ycasiúMr-.tjgc} '.'. f). Reiðlxjól 1.200,00
30. íslei' d'ngasögur 500,00
Samtals kr. 50.000,00
Kaupið miða sirax!

r####################################»#######»###
kr á
til ls|grs!iérnarkesiiiíiga í Reykjavík,
c.i fiMif fak 24. j%.úas SS54 íil 23. jauúai: 1955,
iiggur Sst&mms 'j&lsúeasmgi til sýmis í skdfs!©fu
' kovgarstjóUj Augtarsirsti 16, Srá 30. nóvfmkev
tsl 2B. desembér, aS feéðusm áögum meStöiácm,
: virfra dara kL 9 f. Siád. tsl bl. S o. Má. —
rCsmr yfis kjö'ssbráimi sfenln kemnar til borgar-
sfijóra eip síSai en- 9. janúar næstfeosiandi. k
BorgarstíÓrírsn í leykjavífe, 26. nóvemfeec 1953.
Guð almáttngur, ef Rússinn hefði komið!
Hafa bæjaryfirvöldin enn lokað augununt
fyrir hættunni af sprengiefnaflutningi?
I gær var uimið af kappi við útskipun í eitt af hinura
stóru herflutningaskipum hernámsliðsins. Hingað til
hefur hernámsliðið dyngt hér vörum á land en ekki fintt
út. Útflutningur þessi er á 4. hundrað tonn af riffil- og
vélbyssuskotum. Ástæðan til útflutningsins: Skotin
pössuðu ekki í byssurnar á Iíeflavíkurflugvelli!
Lögregla og brunalið var mætt við útskipunina í gær,
en Kanarnir þorðu ekki að láta sjá sig á liafnarbakkan-
um — hitt skipti minna máli þó nokkrir „innfæddir"
slösuðu sig á sprengiefni!
En hvar var eftirlit bæjaryfirValdanna? Eru þau
kannske sofnuð á „verðinnm" einu sinni enn!
átur ferst
Framhald af 1. síðu
barðsevrl og Hrísey. Þá voru
skip fengin fró Akureyri, Snæ-
fell og Drangur, til að svipast út
eftir Evjafii'ði, og strandferða-
skipið Hekla, er var á leið til
Siglufjarðar, þar sem engir dekk-
bátar voru í heimahöfn. Ffá Dál-
vik var leitinni haldið áfram' alla
fyrrinótt, en í fyrradag um kl.
20 tók að reka úr bátnurn, um
600 metra austan kauptúnsins,
svo sem lóðabe’gi, línustampa
og fleira lauslegt. Ekkert annað
hefur enn fundizt úr bótnum.
í gær var leitinni haldið áfram
bæði á sió og landi en árangus-
laust.
Annar trillubátur
hætt kominn
Önnur lítil trilla var mjög
hætt komin, en náðí landi um
k1. 20 i fyrrakvöld. Á henni voru
Tómas Pétursson og Viðar Jóns-
son, rúmlega tvítugir .að aldri.
Vél bátsins hafði stöðvazt
austur og fram úr Gjögrum með
því að kaðall hafði farið í skrúf-
una. Settu Þeir þá upp tókku og
sjö horn af stórsegli. Á leiðinni
í land fengu þeir nokkrum sinn-
um áföll, er hálffylltu bátinn og
töldu þeir um tíma litlar líkur
á að þeir myndu nokkurn tíma
ná landi. Telja þeir að seglin
muni hafa bjargað þeim, þar
sem báturinn hafi varið sig
, betur en ef vélin hefði verið 1
gangi. Þykir það undrum sæta.
að svo lítill bátur skyldi afbera
slíkt veður.
Ireiðfeyltmgafékg
Framhald af 12. síðu
lögreglúþj., meðstj.: hiisfrú Jón-
ina Pétursdóttir, Jóhannes Jóns-
son innheimtum. og Sigurður
Jóhannesson.
Stjórnin hyggst fara nú þegar
að vinna að framgangi þeirra
mála sem félagið telur brýnasta
nauðsyn á.
Bátstap á Húsavík
Framhald af 12. siðu.
um illa að ná landj því bæði var
haugasjór og myrkur. Voru
sendir bílar hér út með strönd-
inni að austan og vestan til að
bátarnir gætu séð Pós þeirra
og áttað sig. Snjókoma var mikil
í hríðinni, en strax í fyrrakvö’d
fór veður batnandi og í gær var
ágætt veður.
Rhee fer á
fiind Sjangs
Syngman Rhee flaug í gær til
Taivan (.Formósu) til viðræðna
við Sjang Kajsék.. Látið er heita
að um „kurteisisheimsókn“ sé
að ræ'ða.
Sjémenn kjésið
X B-l
S*rey$€i má
þorrann
Ný Ijóðabók Kristjáns
írá Djúpalæk
Eftir helgina kemur út ný
ljóðabók eftir Kristján frá
Djúpalæk. Nefhist hún Þreyja
má þorrana, og er 5. ljóðabók
hans. Áður eru komnar: Frá
nj'rztu ströndum, Villtur vegar,
I þagnarskógi og Lífið kallar.
Er Kristján eitt bézta og vin-
sælasta Ijóðsltáld okkar meðal
yngri manna.
Af þessari nýju bók Kristj-
áns verða 100 eintök tölusett
og árituð. Ættu þeir sém kynnu
að vilja eignast sérstök númer
að trj'ggja sér þau strax, en
það er hægt í síma 5055, Bóka-
búð Máls og menningar Skóla-
vörðustíg 21.
Stjórnarkjör í Sjómanna-
félagi Reykjavíkur hófst í
fyrrad. og stendur fram til
dagsins fyrir aðalfund. Kos-
ið er á hverjum degi frá kl.
3 til 6 e.h. í skrifstofu fé-
Iagsins Alþýðuhúsinu við
Hverfisgötu.
I kjöri eru tveir listar,
annars vegar listi stjórnar-
innar, A-listi, en hinsvegar
listi starfandi sjómanna, B-
listi, borinn fram af yfir 150
félagsmör.num, og er hann
þannig skipacur:
Formaður: Karl G. Sigur-
bergsson.
Varaformaður: Hólmar
Magnússon.
Eitari; Hreggviður Daníelss.
Féhirðir: Einar Ölafsson.
Váraféhirðir: Bjarni Bjarna-
son.
Meðstjórneiidur; Guðmund-
ur Elías Símonarson og
Valdimar Björnsson.
Varastjórn: Aðalsteinn Joeh
umsson, Stefán Hermairas-
son og Ólafur Ásgeirsson.
SJÖMANNAFÉLAGAK,
kjósið snemma og fylkið
ylikur um B-listann, k,jósið
trausta stjórn fyrir félag
vlíkar —- X B-Iisti