Þjóðviljinn - 26.10.1954, Side 10

1.0) — ÞJÖÐVILJINN — Þriðjudagur 26. október 1954
Stigamaðurinn------------------------------------)
Eftlr
Giuseppe Berto
------------------------------------y
35. dagur
„ÞaÖ var guðs vilji.“
' „Nei, þú skalt ekki guðlasta. Guð hefði ekki gefið
þér sex börn til þess eins að taka þau frá þér aftur.
Hvað höfðu þau gert af sér aö þeim væri búinn dauði,
rétt eftir að þau fæddust? Og þjáðust þau ekki áður
en þau dóu? Og þjáðist þú ekki líka, þegar þú sást
þau deyja?“
„Það er hlutskipti okkar að þjást.“
„Það er ekki hlutskipti ykkar. Börnin þín dóu vegna
þess að þú gafst þeim ekki nóg að borða, vegna þess
að þú áttir ekki peninga fyrir lyfjum þegar þau voru
veik, vegna þess að ykkur er hrúgað saman í þgssi
hreysi eins og skepnum.“
„Hvernig getum við lifað betra lífi, þegar viö höfum
ekki vinnu?“
„Hvers vegna hafiö þið ekki vinnu? Kunnið þið ekki
að vinna á ökrunum? Og vitið þið ekki hvað mikið
landrými er í La Mellaria, Le Coppe og La Cellia? Það
er gott land, sem gæti séð ykkur öllum fyrir fæði.“
„En það er ekki okkar land. Og eigandinn vill ekki
láta okkur hafa það.“
Það var erfitt að rífa þetta fólk upp úr deyfð sinni,
en stundum voru orð hans eins og orð guðs; þau festu
rætur í hjörtum fólksins og upp af sáðkorninu óx tré.
Fyrst voru þau ekki annað en óljós óánægjukennd, til-
finning um þjáningu, sem orsakaði beizkjubragð í
munninum, því aö svo virtist sem allt þetta gæti ekki
haft annað í för með sér en ófrjótt, tilgangslaust hat-<*>
ur. Þeir þorðu ekki aö viðurkenna þá staðreynd að ó-
vinir þeirra voru raunverulegir og á næstu grösum.
Þeir reyndu að leita að orsök óláns síns hjá einhverju
sem ekki var hægt að sækja til saka; og þeir kölluöu
þaö guð, lögin eða stjórnina. Og samt festu orðin ræt-
, ur í hugum þeirra og hið fyrsta sem af þeim leiddi var
löngunin til að bera ekki lengur áhyggjurnar einn.
Þeir leituðu hver annan uppi þessir menn, hús úr húsi,
sund úr sundi. Og þegar þeir voru margir samankomn-
ir fannst þeim sem jafnvel fátæktin yrði máttur. Og
þeir fundu hjá sér hvöt til að gera eitthvaö hver fyrir
' annan, líta hver á annan sem félaga sem uröu aö standa
saman ef þeir ætluðu að ná ákveðnu marki. Þeir voru
reiðubúnir til að hlusta á hvern þann sem gæti gefið
.þeim einhverja von. Þeir voru reiðubúnir til að láta
einhvern þann leiða sig, sem hafði ljósari og skýrari
hugsjónir en þeir.
Tvisvar eða þrisvar kom það fyrir aö fátæka fólkiö
safnaðist saman og hélt að torginu í Santo Stefano þar
sem ráðhúsið stóð. Og þar fór það að hrópa aö þaö
væri hungrað og vildi fá vinnu. Og í öll skiptin kom ein-
hver og talaði nokkur orð við fólkið, sagði aö þaö yrði
að vera þolinmótt, styrjöldinni væri nýlokið og innan
skamms myndi ástandið batna sjálfkrafa.
Fólkið sneri vonsvikið heim. Það hafði engu komið til
leiðar og fann allt 1 kringum sig kæruleysi og fjand-
skap þeirra sem ekki voru fátækir. Og þó hafði það
fræðzt um eitt — þaö vissi nú með vissu aö þaö var til-
gangslaust aö hrópa og biöja um það sem vantaöi. Án
þess að nokkur þyrfti aö segja því það, vissi það aö það
hafði um tvennt að velja: annaöhvort aö gefast upp og
gefa sig eilífri fátækt á vald eða taka til óspilltra mál-
anna og hjálpa sér sjálft án þess aö biðja neinn um
neitt. Og það var farið að tala um að hefja vinnu á ó-
' ræktuðu landi.
Það var erfitt að trúa á slíkan möguleika. Ef til vill
trúðu mennirnir sem töluðu um það ekki sjálfir á það,
en umtalið eitt nægöi til aö gera fólk hrætt. Hvar end-
aöi þetta? AnnaÖ eins og þetta hafði aldrei fyrr heyrzt
meöal okkar, aö þjónarnir ætluöu aö voga sér að brjóta
gegn vilja húsbænda sinna, án þess aö aðrir húsbænd-
ur hvettu þá eöa styddu.
Faðir minn var ekki samþykkur þessu. Og sama var
að segja um alla þá sem höföu nóg að bíta og brenna og
gátu haft nægan mat á borðum á hverjum degi. Þeir
þráðu líka betri framtíð, en þeir gátu ekki skilið að hún
I yrði tryggö meö ofbeldi. Þeir höfðu komizt í efni smám
' saman, meö margra ára striti og nú ætluðu aörir aö
skipa sér í flokk með þeim án þess að hafa gengið gegn-
um sama þrældómshreinsunareldinn. Þeir höfðu líka j
. barizt gegn yfirlæti og kænsku sterkari manna, en j
þeir höfðu barizt einir; og hreykni þeirra yfir velgengni j
sinni gerði þaö að verkum að þeir töldu að maðurinn j
ætti sjálfur að hugsa og koma undir sig fótimum með j
vinnu sinna eigin handa. En þó vildu þeir ekkert gera j
til að halda aftur af hinum mönnunum. Þeir vissu að :
■
ógnanirnar beindust ekki gegn litlu býlimum þein-a né j
búrekstrinum; og þeir stóðu því álengdar sem áhorf- j
endur og létu sér nægja að láta í ljós háværa van- j
þóknun.
■
Og svo var fólk af lágaðlinum sem bjó á meðal okkar, j
sumt auðugt, annað fátækt, en allt vildi það halda j
dauðahaldi í foiTéttindaaðstöðu sína. Ógnuninni var j
ekki beint gegn þeim, heldur þeim sem enn Jiærra j
stóðu. En þetta fólk óttaðist að röðin kæmi að því á j
eftir. Umfram allt vildi það ekki að hin vinnandi stétt j
risi upp úr eymd sinni og örbirgð, vegna þess að ef það j
missti forréttindin sem það hafði fram yfir almúgann, j
þá var ekkert lengur sem gaf lífinu gildi. Þess vegna j
var þetta fólk hrætt og leitaði verndar laganna. Það j
vildi fá fleiri lögregluþjóna. En óánægjan var ekki ein- !
göngu á okkar slóðum; hið sama var uppi á teningnum j
alls staðar, og það var ekki hægt að taka lögreglu- j
þjóna frá einum stað og senda þá annaö. Og lágaðallinn ;
komst að þeirri niöurstööu að ekki væri hægt að leggja j
sig í hættu til að verja annaö fólk. Heldra fólkið fór því j
aö semja í leyni, duldi gremju sína. Á ytra borðinu virt- j
ist þaö kærulaust eða lét jafnvel í ljós velvild í garð fá- j
tæklinganna, .því að það var eins og kalkaðar grafir. j
Og svo voru það stóreignamennirnir, sem hægt var j
aö beita ofbeldinu við; en þeir bjuggu langt í burtu og j
þeirra var ekki von. Þeir sendu skilaboö til ráðsmanna ■
sinna og umboðsmanna og varöa aö þeir yrðu aö verja j
rétt þeirra. Og ráðsmenn, umboðsmenn og vopnaðir j
verðir töldu það sjálfsagt aö verja rétt húsbænda sinna, j
því aö um leið voru þeir að verja hina þægilegu tilveru j
sína fyrir fátæklingunum sem vildu svipta þá henni. j
Og þeir tóku höndum saman og létu það berast út að j
Fyrirmyndar nœrskyrfa
Þótt peysur og yfirhafnir séu
mikilvægar þegar kólna fer í
veðri er ekki síður mikils virði
að nærfötin séu hlý. Ullar-
nærföt eru að vísu beztu nær-
grófa tréprjóna. Framstykki og
bak eru alveg eins og svona
treyja er mjög fljótprjónuð.
Handa átta ára dreng þarf ca.
150 g af garni og 250 g handa
föt sem hugsazt getur, en það
eru ekki allir jafn hrifnir af
því að nota þau, og hér er
bómullarskyrta sem er talin
fyrirmyndarflík.
Það er svokölluð skíðabrynja,
sem mjög er notuð í Finnlandi
og Norður-Svíþjóð og þessi
mynd er tekin upp úr sænska
blaðinu „Barngarderoben".
I flíkina á að nota fiskigarn
12/18 og hún er prjónuð á
fjórtán ára dreng.
Einhverjum kann að þykja
undarlegt að svona götótt
skyrta, sem minnir mest á
fiskinet, geti verið hlý. Skýr-
ingin er sú, að það er ekki
garnið, heldur loftið í lykkjun-
um sem hlýjar. Loftið er góður
einangrari og skíðabrynjan
heldur loftlági milli líkama
barnsins og fatanna — og það
er hitandi.
OC CAMMsl
Talið er að franska skáldið
Voltaire hafi átt um hálfa
milljón dollara, er hann var
fertugur að aldri. En hann
hafði ekki unnið sér inn þessa
peninga með því að skrifa
bækur heldur auðgazt á því
að lána illa stöddum aðals-
mönnum.
Hann var vanur að lána vænt-
anlegum erfingjum að miklum
eignum peningaupphæðir með
þeim skilmálum, að hann borg
aði sér 10% af upphæðinni á
ári meðan báðir lifðu. Og
skuldunauturinn þurfti hvorki
né mátti losa sig við skuld-
ina, því að samningurinn gilti
þar til Voltaire lézt.
Þannig samdi Voltaire aðeins
við unga menn, og vegna þess
að hann hafði veiklulegt útlit
var hann í engum vandræðum
. með að verða sér úti um slíka
skjólstæðinga.
En það er sagt að ef fyrir
kom að eitthvert hik var á
girnilegum viðskiptavin, þá
hafi Voltaire bara hóstað
veiklulega, og þar með hafi
björninn verið unninn.
m
Og skíðabrynjan er ekki að-
eins góð á veturna, í sólinni er
hún á sama hátt vörn gegn of
miklum hita.
Og við þessa góðu eiginleika
bætist að auðvelt er að þvo
brynjuna og hún er nasstum
óslítandi. Er hægt að heimta
meira ?
Perlur á skónum
Og nú er farið að nota perl-
ur sem skóskraut. Það er ekki
eins glannalegt og ætla mætti.
Oft eru aðeins notaðar ein eða
tvær hvítar perlur á svartan
rússkinnskó. Það lítur mjög
vel út og ef um tauskó er að
ræða er auðvelt að sauma perl-
urnar á sjálfur. Perlur eiga
auðvitað ekki við gönguskó,
heldur aðeins létta spariskó.
Taska meó mörgum
hólfum
Ef þið hafið þörf fyrir nýja
tösku þá veljið umfram allt
tösku með mörgum hólfum. Nú
eru þær orðnar mjög algeng-
ar. Margar plasttöskup eru
hólfaðar niður í fjögur, fimm
hólf og það er mikill kostur,
ekki sízt þegar sumum er lokað
með rennilás. Þá er hægt að
hafa meðferðis peninga eða
verðmæti, sem maður er hrædd-
ur við að týna ef það liggur
laust í töskunni.
9ENNILEGA eru dagar papp-
írsrúllugardínanna nú taldir,
fyrst farið er að framleiða
rúllugardínur úr plasti. Glugga-
tjöldin eru framleidd úr þykku
plasti og jafnvel sterkustu
menn eiga fullt í fangi með að
rífa það sundur. Auk þess þola
þau fitu, olíu, sól. og loft og
þola allan þvott.