Þjóðviljinn - 23.06.1955, Side 3

Fimmtudagur 23. júní 1955 — ÞJÓÐVILJINN — r(?
Fyrsfu rannsóknum Ægis lokfð
Framhald af 8. síðu.
(Calanus hyperboreus) eða
blöndu af henni og venjulegri
rauðátu (Calanus finmarehic-
us) eða ljósátu. Sannar þetta,
að síldin hélzt við í köldum
sjó eða ef til vill mest í skil-
unum milli hlýsævar og pól-
sævar. Innýflamörinn var svo
mikill, að síldin hlýtur að hafa
nærzt um nokkuð skeið.
Var nú ákveðið að reyna að
fylgja hitaskilunum vestur á
þóginn og kanna útbreiðslu
síldarinnar á ákveðnu svæði,
en þetta svæði takmarkast af
18°37’V og 20°30’V, en 67°30’
N og 67°50’N. Á þessu svæði
Voru sigldar þrjár stefnur og
fundust þar rúmlega 1000 torf-
ur.
Var nú ákveðið að kanna,
hvort síld þessi fyndist nær
landi og því siglt suður á bóg-
inn í stefnu á eystri brún
Strandagrunns, suður á móts
við Skagagrunn. En þegar kom
suður fyrir ofangreint síldar-
svæði varð ekki vart við torf-
ur, hvorki í asdic né dýptar-
mæli.
Síðan var stefnt yfir Skaga-
grunn í áttina til Kolbeinseyj-
ar og frá Kolbeinsey til Siglu-
fjarðar, en á þessari leið varð
einskis vart í leitartækin.
Hitaskilyrði á veiðisvæðinu.
Unnsteinn Stefánsson, mag.
seient., sjófræðingur Fiski-
deildar, hefur stjórnað atliug-
unum á hitaskilyrðum, seltu,
súrefnis- og næringarefnainni-
haldi sjávar. Fer skýrsla hans
hér á eftir:
„Á svæðinu norður af Kögri
réýndist magn hlýsævar ó-
venjumikið miðað við árstíma.
Var hitastigið um 6°C niður á
200 metra dýpi, og hélzt það
hitastig allt að 55 mílum frá
landi. Á sama tíma í fyrra
(1954) var megin hlýsævar-
beltið á þessu svæði mun
mjórra, og hlýsævarins gætti
aðeins í efstu 50-100 metrun-
um, er komið var um 30 míl-
ur frá landi. í júni 1954 var
því sjávarhitinn á norðlenzka
síldveiðisvæðinu, einkum í djúp-
lögunum, talsvert yfir meðal-
lag. Næringarefnainnihald
sjávarins á vestasta hluta svæð-
isins mældist svipað bæði ár-
in. Norðan hlýsævarbeltisins
tók við blöndunarsvæði með
allbreytilegu hitastigi, en um
75 mílur frá landi hrapaði hita-
stigið skyndilega niður fyrir
0°, er komið var út í Austur-
Grænlandsstrauminn. Isröndin
var álíka langt frá landi og
1954, eða um 90 mílur NNV
af Kögri.
Á landgrunnssvæðinu norður
af Siglufirði var hitastigið
svipað og á sama tíma 1954,
en að þessu sinni lækkaði hita-
stigið þó örar í yfirborðslög-
um sjávarins (hitaskiptalag
meira áberandi) í samræmi við
minna magn af næringarsöltum
í efstu 30-50 metrunum. Hald-
íst greinilegt hitaskiptalag á
miðsvæðinu norðanlands yfir
sumarmánuðina, eins og venju-
legt er, má búast við því, að
yfirborðslögin verði brátt
snauð af næringarefnum, og
lífsskilyrði fyrir þörungagróð-
ur fari dvínandi. Ástand sjáv-
arins á þessu svæði hafði ger-
breytzt frá því, sem það var
21. maí s.l., en þá var vetrar-
ástand enn ríkjandi, og hita-
stigið rúmlega 3° allt niður á
200 m. dýpi. Nú var 'hitastigið
3 gráðum hærra í yfirborðslög-
unum. Breytingin á þessu tíma-
bili hefur verið mjög ör og
miklu meiri en s.l. ár. Um 50
mílur norður af Kolbeinsey, þ.
e. nálægt 68 °N var komið í
hreinan íshafssjó, en í júní í
fyrra lágu hlýsævarmótin á
þessu svæði nokkru norðar. I
djúplögum sjávarins var á-
standið mjög svipað bæði ár-
in.“
Átuskilyrði á norðvestur-
svæðinu.
Ýtarlegar áturannsóknir voru
gerðar á fimm línum, sem
liggja út frá landinu frá ísa-
fjarðardjúpi, Kögri (2 línur),
Húnaflóa og Siglufirði. Ákveðn-
ar reglur i útbreiðslu ogmagni
átunnar komu í ljós. Næst landi
er strandsvif og magnið víðast
hvar lítið. Þegar kemur út í
meginstraum hlýsævarins eykst
magnið verulega og rauðátan
er yfirgnæfandi. Rauðátan er
hér fitumikil, og nálgast fulla
stærð. Þörungagróður er lítill.
Þegar lengra dregur frá landi,
smækkar átan, yngri stig verða
ríkjandi, átan er ljósari að lit
og fituminni, þörungagróður
eykst og magn átunnar minnk-
ar verulega. Þetta þörungabelti
er breitt, eins og sakir standa.
Við hitaskilin breytir um.
Vart verður annarrar átuteg-
undar, pólátunnar, og þörunga-
gróður minnkar eða hverfur.
Magn pólátunnar er mest í
nánd við hitaskilin og þverr,
þegar norðar kemur í kalda
sjóinn.
Ályktunarorð,
Síld sú, er við höfum orðið
varir við fyrir norðan land,
heldur sig langt frá landi eins
og fyrr segir, aðallega hlýsæv-
armegin við straumskiptin.
Fyrir innan þetta síldarsvæði
liggur breytt þörungabelti, en
brezkir fiskifræðingar hafa
fært fram sterkar líkur fyrir
því, að síld forðast svæði, þar
sem mikið er um kísilþörunga.
Fyrir innan þetta þörungabelti
er talsvert efnilegt rauðátu-
belti, en í því er ekki síld, svo
okkur sé kunnugt. En það
verður fróðlegt rannsóknarefni
að athuga, hvort rauðátan í
þörungabeltinu á ■ fyrir sér að
vaxa og gróðurinn að dvina.
Kynni þá síldin að færast nær
landi, ef kenningar útlendra
sérfræðinga eiga við þetta haf-
svæði.
Yfirleitt má segja, að nú
sé meira magn af hlýsævi á
vestasta hluta svæðisins heldur
en á sama tíma s.l. ár. I sam-
ræmi við það er átan þroskaðri
og er magn rauðátunnar í átu-
beltinu tvöfalt eða þrefalt
meira en á sama tíma í fyrra.
„Ægir“ kom tíl Siglufjarðar
kl. 20.00, 16. júní og leggur á
stað til rannsókna á austur
svæðinu kl. 04.00, 17. júní.
Munum við bæta netaútbúnað
okkar hér.
Pt. ÆGIR, 16/6 1955.
Hermann Einarsson,
leiðangursstjóri.
A ÍÞRÖTTIR
FITSTJÖRl: FRIMANN HELCASON
Þýzku piltarnir unnu Fram 2:0
Það væri synd að segja að
veðurguðirnir hafi leikið við
þessa ungu, þýzku knattspyrnu-
menn. Víða um völlinn voru
tjarnir svo djúpar að knöttur-
inn sat fastur ef hann lenti í
,þeim. Þetta skemmdi mjög fyrir
öllum samleik og má vera að
Þjóðverjar hafi liðið meira fyr-
ir þetta, þar sem leikur þeirra
var styttri og þeir héldu knett-
inum betur niðri. Samleikur
naut sín ekki á vellinum eins
og hann var. Þjóðverjarnir
höfðu meiri leikni,og hraða en
Framarar og þetta að sjá svo-
lítið fram í tímann. Eigi að
siður var frammistaða piltanna
í Fram mjög góð miðað við það
að þeir áttu í höggi við úr-
val frá Hamborg. Lið þeirra
virtist heilsteyptara en lið Vals
Svíþjóð — Noregur 19:11
Svíar sigruðu Norðmenn í
handknattleik um s.l. helgi með
19 mörkum gegn 11 (11-6).
Sigur Svíanna var talinn verð-
skuldaður.
Nilsson stekkur 2.04 m
Svíinn Bengt Nilsson hefur á
þessu sumri stokkið hæst 2,04
metra, sem er bezti árangur í
Evrópu í ár.
□ I dag- er fimmtudagurinn 23.
júní. Eldríðarmessa — 174. dagur
ársins. Voivertíðarlok. Hefst 10.
vika sumars. Ái-degisháflaeði kl.
8.37. Síðdegisháflæði kl. 21.02.
Kóræfing í
kvöld kl. 7.30
tijá stúlkun-
um.
Leiðrétting.
í greininni „Hættan og smánin
af hernáminu" var villa á 5.
dálki á 5. síðu, sem vert er að
leiðrétta. Þar stendur: „Árið 1954
var veitt til nýrra varna á 184
stöðum....“ á að vera: „veitt
til nýrra vega.“
9.00 Morgunútvarp
— 10.10 Veðurfr.
15.30 Miðdegisútv.
— 16.30 Veðurfr.
19.25 Veðurfr. 19.30
Lesin dagskrá næstu viku. 2020
Synoduserindi: Reynsla í sál-
gæzlustarfi (Séra Bjarni Jónsson
vígslubiskup). 20.55 Tónleikar:
Svíta fyrir flautu, fiðlu, víólu og
hörpu eftir d’Indy (Pranskir
hljóðfæraleikanar fiytja). 21.10 Frá
norrænni stefnu í Rvík 14. þm.
Fimm norrænir hagfræðingar
ræða um sameiginlega mynt fyr-
ir Norðurlönd: Útdráttur úr
ræðum þeirra og ennfremur tón-
leikar (Benedikt Gröndal býr til
útvarpsflutnings). 21.40 Einsöng-
ur: Isobei Baillie syngur. 22.10
Með báli og brandi, saga eftir
Henryk Sienkiewicz; (Skúli Bene-
diktsson stud. theol.). 22.30 Sin-
fónískir tónleikar: Sinfónía op.
58 (Manfred-sinfónían) eftir
Tschaikowsky (Hljómsveitin Phil-
harmonía leikur; Paul Kletzki
stjórnar). 23.20 Dagskrárlok.
LYFJABÚÐIR
Holts Apótek | Kvöldvarzla til
50(5? | kl. 8 alla daga
Apótek Austur- | nema laugar-
bæjar | daga til kl. 4.
Næturvarzla
er í lyfjabúðinni Iðunni, sími
7911.
hófttitinl
Skipadeild SIS
Hvassafell fór frá Hamborg í gær
áleiðis til Rvíkur. Arnarfell kem-
ur til Akureyrar í kvöld. Jökul-
fell lestar freðfisk á Austfjarð’a-
höfnum. Dísarfell fór frá Rvík 18.
þm áleiðis til N.Y. Litlafell er í
oliuflutningum á Faxaflóa. Helga-
fell fór frá Fáskrúðsfirði í gær
áleiðis til Rostock. Wilhelm Bar-
endz er væntanlegt til Svalbarðs-
eyrar á morgun. Corneiius Hout-
man er í Mezane. Cornelia B er i
Mezane. Straum er á Sauðárkrók.
’st. Walburg er i Þorlákshöfn.
Ringás er í Þorlákshöfn. Lica
Mærsk væntanleg til Keflavikur á
morgun. Jörgen Basse fór frá
Riga 20. þm áleiðis til Isl'ands.
Skipaútgerð ríkisins
Hekla kom til Reykjavikur í gær
frá Norðurlöndum. Esja var
væntanleg til Rvikur í nótt að
vestan úr hringferð. Herðubreið
er á Austfj. á norðurleið. Skjald-
breið var á Akureyri í gærkvöld.
Þyrill er i Álaborg. Skaftfellingur
fer frá íRvik á morgun til Vest-
mannaeyja. Ba.ldur fór frá Rvik
í gærkvöldi til Gilsfjarðarhafna.
Eimskip
Brúarfoss kom til Rvíkur í fyrra-
dag frá Hamborg. Dettifoss kom
til Rvíkur 16. þm frá Leníngrad.
Fjallfoss kom til Rvíkur 14. þm
frá Leith. Goðafoss kom til Rvik-
ur 16. þm frá N.Y. Gullfoss fór
frá Leith 21. þm til Kaupmanna-
hafnar. Lagarfoss fór frá Siglu-
firði í gær til Rvíkur. Reykja-
foss. kom til Hamborgar i gær
frá Norðfirði. Selfoss fór frá
Leith 20. fm til Rvíkur. Trölla-
foss fer frá N.Y. 27.-28. þm til R-
víkur. Tungufoss kom til Lyse-
kil 20. þm frá Djúpavogi. Hubro
kom til Rvíkur 15. þm frá Gauta-
borg. Tom Strömer fór frá Gauta-
borg 18. þm. Væntanlegur til
Keflavíkur í dag. Fer þaðan til R-
víkur. Svanefjeld fór frá Rotter-
dam 18. þm til Rvikur.
Millilandaflug
Sólfaxi er væntan-
legur til Rvíkur
kl. 17.45 í dag frá
Hamborg og K-
höfn. Gullfaxi fer
til Osló og Stokkhólms kl. 8.30
í fyrramálið.
Edda er væntanleg til Rvíkur kl.
9.00 f.h. i dag frá N.Y. Flugvélin
fer kl. 10.30 til Stafangurs, Kaup-
mannahafnar og Hamborgar.
Hekla er væntanleg kl. 17.45 i dag
frá Noregi. Flugvélin heldur á-
fram tij N.Y. klukkan 19.30.
Innanlandsflug
í dag er ráðgert að fljúga til Ak-
ureyrar 3 ferðir, Egilsstaða, lsa-
fjarðar, Kópaskers, Sauðárkróks
og Vestmannaeyja 2 ferðir. — Á
morgun er ráðgert að fljúga til
Akureyrar 3 ferðir, Egilsstaða,
Fagurhólsm., Flateyrar, Hólmav.,
Hornafjarðar, Isafjarðar, Kirkju-
bæjarkl., Patreksfjarðar, Vest-
mannaeyj'a 2 ferðir og Þingeyrar.
Starfsmannafélag
Reyk javíku rbæjar
fer gróðursetningarför í Heið-
mörk í kvöld (fimmtudaginn 23.
júní). Lagt verður af stað frá
Varðarhúsinu klukkan 8 siðdegis.
Fjaryistlr lækna
Jónas Sveinsson frá 4. mai til 30.
júni ’55, staðgengill: Gunnar
Benjamínsson. Kristbjörn Tryggva
son frá 3. júni til 3. ágúst 1955,
staðgengill: Bjarni Jónsson. Arin-
björn Kolbeinsson frá 4. júní
staðgengill: Bergþór Smári.
Guðmundur Björnsson um óá-
kveðinn tím:a, staðgengill: Bergsv.
Ólafsson. Þórarinn Sveinssori um
óákveðinn tíma, staðgengill: Berg-
þór Smári. Karl S. Jónasson frá
8. júni til 27. júní 1955, staðgeng-
ill: Ólafur Helgason. Jón G. Niku-
lásson frá 20.6. til 13.8. '55, stað-
gengill: Óskar Þórðarson. Páll
Gislason frá 20.6. til 18.7. 1955,
staðgengill: Gísli Pálsson. Kjart-
an R. Guðmundsson 196. til 20.7.
staðgengill: Ólafur Jóhannsson.
og sýndi meiri baráttuvilja og
kraft. Þeir gerðu ágætar til-
raunir til samleiks á miðjum
velli en voru of dreifðir er upp
að marki Þjóðverja kom.
Spyrnurnar fyrir markið voru
líka oftast of háar en með
skallanum höfðu þeir yfirburði
yfir Framara, og þó eru þar
á okkar mælikvarða margir
dregnir með góðan skalla.
Yfirleitt lá meira á Fram all-
an leikinn. Þó gerðu Framarar
áhlaup við og við en árangurs-
laust, eina tækifærið sem Fram
fékk var eftir aukaspyrnu frá
vinstri sem straukst framhjá
markinu og Framara sem nærri
hafði náð að beina knettinum
inn í horn marksins. Var það
seint í síðari hálfleik.
Fyrra mark Þjóðverja kom
eftir 10 mín. leik. Kratz hefur
knöttinn og sendir hann strax
fram til Mullers sem skaut inn-
fyrir Rúnar og skorar óverj-
andi. Á 20; mínútu er þröng
við mark Fram og allt getur
skeð en hættan leið hjá. Á 25.
mín. var Schlumberger frír en
of fljótur á sér og skaut fram-
hjá.
Síðari hálfleikur var svipað-
ur. Heldur lá á Fram en þeir
gerðu þó alltaf við og við á-
hlaup en án árangurs. Þjóð-
verjar áttu nokkur skot á mark
Fram en flest of há.
Á 28. mín telcst Muller að
komast framhjá Gunnari Leos-
syni og afram að markinu.
Markmaður hleypur út en það
dugar ekki, Muller sendir
knöttinn í mannlaust markið.
Þrátt fyrir slæm skilyrði hafa
þessir þýzku menn sýnt knatt-
spyrnu sem okkar menn bæði
í II. og I. aldursflokki geta lært
mikið af og hafa sýnt jafn-
öldrum sínum hér að með elju,
áhuga og þjálfun er á þessum
aldri hægt að ná miklum ár-
angri. Það er því vonandi að
þessi heimsókn hafi mikil og
góð áhrif í þá átt að ungir
menn taki iðkun knattspym-
unnar fastari tökum en hingað
til. Efniviður er hér sízt lakari
en í hinum stóru löndum.
Af Þjóðverjum sem voru þð
yfirleitt jafnir veitti maður
mesta athygli þeim Muller mið-
herja, sem var mjög hreyfan-
legur, og Dehn, vinstri útherja,
sem er þeirra leiknastur og
byggir sérlega vel upp. Bak-
verðirnir Blanke og Wagner
voru líka sterkir.
í liði Fram voru það þeir
Gunnar Leósson og Rúnar
Guðmannsson sem mest bar á í
vörninni. Guðmundur var aðal-
maður sóknarinnar en hann
leyfir sér stundum of mikinn
einleik.
Dómari var Magnús Péturs-
son.
Eftir leikinn hélt Fram
Þjóðverjunum myndarlegt sam-
sæti í félagsheimili sínu og
skemmtu menn sér þar við söng
og dans, auk þess sem þar voru
flutt ávörp og ræður. Hannes:
Sigurðsson stjórnaði hófinu.
Á morgun leika Þjóðverjarn-
ir við Val á grasvelli félagsinal
við Hlíðarenda. J