Þjóðviljinn - 05.01.1956, Blaðsíða 3

Fimmtudagur 5. janúar 1956 — ÞJÓÐVILJINN — (3
Ný veiðiaðferð með síldar- og
þorskanót, er sparar vinnuail
Var reynd á síldveiðum sl. sumar og líklegt að til-
raunir verði gerðar með hana á vertíðinni í vetur
Sl. sumar var ný aðíerö reynd fyrir Norð'urlandi við
síldveiðar með hringnót. Með aðferð þessari, sem einnig
má nota við þorskveiðar, sparast mikið vinnuafl, þar sem
engir nótabátar eru notaðir en nótin undin með vélar-
afli upp á tromlu eða kefli.
Jón Magnússon, Lindarbrekku
Reykjavík, á hugmyndina að
þessari nýju veiðiaðferð og
skýrði hann fréttamönnum frá
henni í gær.
Miklir kostir
Eins og ljóst er af framan-
sögðu, er sérstakur útbúnaður
notaður við aðferð þessa, þ. e.
mjög stórt kefli, sem vindur upp
hringnótina með vélarafli. Er
þvi enginn þörf á nótabát eða
bátum, eins og með gömlu að-
ferðinni við veiðar í hring- eða
snurpinætur. Hafa ýmsir kunnir
skipstjórnar- og útgerðarmenn
kynnt þér þessa nýju veiðiað-
ferð og lokið upp einum munni
um að hún sé hin athyglisverð-
asta, einkum vegna sparnaðar á
vinnuafli. Áhöfn vélbáts, sem
veiðir með þessari aðferð, er
talin hæfileg 8 manns, en annars
eru að jafnaði 12—13 menn á
hringnótabátum og 16—17 manna
áhöfn á bátum, sem veiða með
snurpinót með tveggja báta
kerfinu.
Annar aðalkostur þessarar
nýju veiðiaðferðar er sá, að skip-
ín losna við nótabátana og verða
fyrir bragðið miklu gangbetri;
myndi það spara olíu auk þess
sem veiðimöguleikarnir væru
meiri þar sem skipið yrði frjáls-
sra í sjó.
Helmings sparnaðnr
í bréfi til atvinnumálaráðu-
neytisins haustið 1954 sögðu
skipstjórnar- og útgerðarmenn
þeir, er áður er getið, m. a.:
„Vegna þeirra gífurlegu yfir-
burða, sem við teljum að fisk-
veiðar með þessari aðferð hafi
umfram eldri aðferðir, mælum
við eindregið með því að Jón
verði styrktur fjárhagslega til
þess að koma hugmynd sinni hið
alla fyrsta í framkvæmd, svo að
reynsla fáist svo fljótt, sem unnt
er, á því hvort hugmyndin fær
staðizt, því ef þetta reyndist vel
myndi það geta þýtt helmings
spamað á útgerðarkostnaði við
þessar veiðar.“
Þrír netagerðarmenn sendu
ráðuneytinu einnig álit sitt, þar
sem þeir töldu „alla möguléika
á að hægt sé að búa til nót, sem
að visu verður öðruvísi felld en
vanalegar nætur, en geti þó fuli-
komlega gegnt hlutverki sínu
Vélbáturinn Svanur RE-88 var
notaður við tilraunirnar. Varð
hann allsíðbúinn norður. Fyrstu
tvö köstin með hinni nýju veiði-
aðferð mistókust, aðallega vegna
æfingarskorts, en í þriðja kasti
gekk allt mjög vel og fékkst þá
allmikið sildarmagn. Það óhapp
kom þó fyrir að vélar bátsins
biluðu, þannig að aðalaflahrotan
var liðin hjá, er hann komst loks
á veiðar aftur að lokinni viðgerð.
Skipstjóri á v.b. Svani var
Andrés Finnbogason en skipverj-
Olíufélaginn var skylt að greiða ót-
svar tii Sauðárkrókskaupstaðar
Keflið, sem nótin er undin upp á.
sem vanalegar nætur, og væri
það mikið spursmól, þar sem að-
alvinnan við síldveiðar liggur i
því að þurrka nótina upp, og
myndi þetta þvr spara mann-
afla“ eins og segir í bréfinu.
Tilraunir á síldveiðum
Ríkissjóður veitti Jóni Magn-
ússyni nokkurn fjárstyrk til til-
rauna með veiðiaðferð sína á
síldveiðunum s.l. ■ sumar. Hrökk
sá styrkur þó hvergi nærri fyrir
nauðsynlegum kostnaði og var
því ekki unnt að’ undirbúa þær
sem skyldi, t. d. varð að hafa
nótakeflið fyrir framan stýris-
húsið á tilraunabátnum en Jón
gerir ráð fyrir í hugmynd sinni
að það verði staðsett aftast á
bátnum.
ar 7 talsins. Lætur Andrés mjög
vel af þessari nýju veiðiaðferð.
Óvíst um áframhald
Jón Magnússon er nú að reyna
að afla fjárstyrks til frekari til-
rauna með veiðitæki sitt og að-
ferð á komandi þorskvertíð. Hef-
ur hann sótt um stuðning til
sjávarútvegsmálaráðuneytisins en
enn ekkert svar fengið. Tilraunir
sem þessar eru mjög kostnaðar-
samar, ef framkvæma á þær
eins og æskilegast er. Þarf
tv d. á sérstakri þorskanót að
halda, asdic-tækjum o. fl. Er
því ljóst að slíkar tilraunir eru
fjárhagslega ofviða einstakling-
um og einsætt að ríkissjóði ber
að styrkja þær með fjárframlög-
um.
Við niðurjöfnun útsvara í
Sauðárkrókskaupstað 1953
lagði niðurjöfnunarnefnd út-
svar á Olíufélagið li/f á Is-
landi: t’tibúið á Sauðárkróki,
að upphæð 18125 kr. Olíufélag-
ið neitaði að greiða og krafð-
ist því bæjarstjórinn lögtaks í
eignum þess til tryggingar og
lúkningar á framangreindu út-
svari. Bæjarfógetinn á Sauðár-
króki kvað siðan upp jrnnn úr-
skurð, að liið uinbeðna lögtak
skyldi fara fram, og var sú
niðurstaða staðfest í Hæsta-
rétti nýlega með skírskotun til
forsendna úrskurðarins.
í forsendunum segir m. a.:
„Það er upplýst að gerðarþoli
á hér í kaupstaðnum erfða-
festuland, 1895 fermetra að flat
armáli. Á því hefur hann byggt
olíu- og benzíngeyma ásamt
í afgreiðsluskúr og eru mann-
virki þessi afgirt birgðastöð
hans við höfn kaupstaðarins.
Auk þessa á gerðarþoli benzín-
geymi með dælu, er Vörubif-
reiðastjórafélag Skagafjarðar
notar við afgreiðslu á benzíni
frá birgðastöðinni við höfnina,
og gasolíugeymi er Kaupfélag
Skagfirðinga notar við af-
greiðslu á gasolíu frá framan-
greindri birgðastöð. Þá hefur
gerðarþoli einnig hér tankbif-
reið, sem er í förum frá Sauð-
árkróki alla tíma ársins og
flytur olíu frá birgðastöðinni
til framannefndra útsölumanna
og auk þess út úr kaupstaðnum
víðsvegar bæði innan og utan
Skagafjarðarsýslu .... Vöru-
bifreiðastjórafélagið er „út-
sölumaður" og hefur í því
skyni ,,að láni“ benzíngeyminn
og dæluna ......... Félagið er
skuldbundið til að kaupa hjá
gerðarþola allt það benzín og
smumingsolíur, sem það kann
að nota sjálft og getur selt á
Framhald 4 8. síðu
Strangari reglur
um geymslu og af-
hendingu brauða
o.fl.
Á fundi heilbrigðisnefndar
rétt fyrir jólin var eftirfar-
andi samþykkt gerð:
1. Að ákvæði 118. gr. heil-
brigðissamþykktarinnar um
geymslu og afhendingu brauða
í umbúðum komi til fram-
kvæmda eigi síðar en 1. febrú-
ar n. k.
2. Að frá og með 1. apríl n.
k. skuli allt kex, sem ætlað er
til smásölu, vera geymt og af-
hent í hreinum smásöluumbúð-
um, enda ætíð flutt á sölustað
í þeim.
3. Að frá og með 1. febrúar
n. k. kuli allt sælgæti, sem
ætlað er til smásölu, vera
geymt og afhent í hreinum
smásöluumbúðum, enda ætíð
flutt á sölustaði í þeim.
Verðor eínt til samkeppni um teikn-
ingar ú íkúlabyggingum bæjaríns?
Húsameistarafélag íslands hefur snúið sér bréflega til
bæjarrá'ðs með áskorun um að efnt verði til almennrar
samkeppni milli starfandi arkitekta um teikningar að
fyrirhuguðum íbúðabyggingum Reykjavíkurbæjar.
Eréf Húsameistarafélags ís-
Hafnarstjórn á-
kveður lóðaleigu
Hafnarstjórn Reykjavíkur hef-
ur nýlega samþykkt, að allar lóð-
ir hafnarinnar, sem seldar eru á
Fylgizt með verðlaginu:
Mikill verðmunur á hrísmjöli, hris-
grjónum, hðuuum o.fl. vörutepndum
Hæsta og lægsta smásöluverð
ýmissa vörutegunda í nokkrum
smásöluverzlunum í Reykjavík
reyndist vera bann 1. þ. m. sem
hér segir (í fremsta töludálki er
er lægsta smásöluverð, en i
næsta dálki hæsta verð og í
þeim þriðja vegið meðalverð):
leigu með samningi uppsegjan- Rúgmjöl kg. 2.25 2.50 2.41
legum með 6 mánaða fyrirvara, Hveiti — 2.60 2.95 2.78
skuli fyrst um sinn meðan ekki Haframjöl — 3.30 4.00 3.78
er öðruvísi ákveðið, leigðar á kr. Hrísgrjón —* 4.80 6.25 5,90
15.00 hver fermetri á ári. Sagógrjón 5.00 5.85 5.32
Á sama fundi ákvað hafnar- Hrísmjöl — 2.95 6.20 4.95.
stjóm að lóð Landssambands ísl. Kartöflumj. — 4.65 4.85 4.76
útvegsmanna, að stærð 1325,6 Baunir — 4.50 6.70 5.35
ferm. skuli leigð á kr. 40.00 hver Te i/s lbs. ds 3.40 5.00 4.48
fermetri á ári næstu 5 árin. Kakao y2 lb s. ds. 8.30 10.25 9.72
Einnig var ákveðin leiga til áuðusúkk. kg. 58.00 64.00 63.54
næstu 5 óra á lóð Slippfélagsins Molasykur — 4.35 4.60 4.36
að stærð 771 ferm. kr. 18.00 hver Strásykur — 2.80 3.50 3.44
íermetri á ári. Púðursykur — 3.30 4.50 3.62
Kandís —> 5.75 5.75 5.75
Rúsínur — 12.00 14.40 13.02
Sveskj 70/80 — 15.00 19.00 16.14
Sítrónur — 14.40 14.40 14.40
Þvottaefni
útl. pr. pk. 4.85 4 85 4.85 Halldórssyni og var engum öðr-
lands um þetta efni var lagt
fram á fundi bæjarráðs 23. f. m.
en engin ákvörðun tekin um af-
afstöðu bæjarráðs til málsins.
Fellt í bæjarstjórn
Þegar íhaldið samþykkti „plan“
sitt um ibúðabyggingar bæjarins
á næstu 5 árum voru fluttar
tvær tillögur um að efna til
samkepþni um teikningar að í-
búðunum. Felldi íhaldsmeirihlut-
inn báðar tillögurnar en sam-
þykkti að fela Gísla Halldórs-
syni umsjón og framkvæmdar-
stjórn bygginganna. Raðhúsin
sem verið er að byggja við Rétt-
arholtsveg eru teiknuð af Gísla
innl. pr. pk. 2.85 3.30 3.19
Á eftirtöldum vörum er sama
verð í öllum verzlunum:
Kaffi br. og malað pr. kg. 40.00
Kaffibætir pr. kg. 18.00
Mismunur sá er fram kemur á
hæsta og lægsta smásöluverði
getur m. a. skapazt vegna teg-
úndamismunar og mismunandi
innkaupa.
Skrifstofan mun ekki gefa upp-
lýsingar um nöfn einstakra verzl-
ana í sambandi við framan-
greindar athuganir.
(Frá skrifstofu verðgæzlustjóra).
um gefinn kostur á að gera til-
lögur um útlit og fyrirkomulag
þeirra íbúða.
Samkeppni sjálfsögð
; Enda þótt hinar samþykktu
íbúðabyggingar bæjarins séu
smáar í sniðum og dreift á lang-
an tíma nær vitanlega annað
engri átt en að efna til almennr-
ar samkeppni arkitekta og húsa-
meistara um skiþulag og fyrir-
komulag bygginganna. Það er
ekkert einkamál varabæjarfull-
trúa íhaldsins, Gísla Halldórs-
sonar, hvemig þeim byggingum
er fyrir komið að ytra og innra
útliti sem bæjarfélagið lætur
reisa og standa eiga um langan
tíma og setja þar af leiðandi
svipmót sitt á heil bæjarhverfi.
í þessu tilfelli eins og fleirum
er sjálfsagt og eðlilegt að velja
það bezta sem fram kemur en
það kemur ekki í ljós nema arki-
tektum almennt sé gefinn kostur
á að koma tillögum sinum á
framfæri.
Svíf þii*
snnnanblær
Blaðinu hefur borízt dálitif
Ijóðabók með þessu nafni. Er
höfnndur hennar Kristján Jó-
hannsson, hinn kunni íþrótta-
rnaður; og hefur Frjálsiþrótta-
deild ÍR gefið bókina út.
Bókin, sem er prentuð í ísa-
foldarprentsmiðju, er 63 bJað-
síður að stærð og flytur rösklegs
30 ljóð, öll stutt. Nokkrar
skemmtilegar teikningar prýð*
bókina, en höfundar þeirra fSt
ekki getið.
Höfundur tileinkar bókina
minningu foreldra sinna: Ingi-
bjargar Árnadóttur og Jóhanns
Sigurjónssonar.