Þjóðviljinn - 26.05.1957, Blaðsíða 7

'r\
A
£ L. ður en við kvöddum
Peking, var okkur boðið að
skoða herlegheitin í Sumarhöll-
inni. Það var 2. október og
mikið um dýrðir í Kína. Höll
þessi stendur nokkuð norðvest-
ur frá borginni og er heilt
landslag, en þar er ógerlegt
að greina milli hins náttúrlega
og manngerða; þetta er marg-
slungið listaverk ofið úr nátt-
Úrufegurð og mannvirkjum;
sumir lelja þetta fullkomnasta
listavérk sinnar tegundar í
heimi. Hér eru hæðir, djúpir
dalir, veiðivötn, ár, lækir, vell-
ir með blómaskrauti, heilir
frumskógar og alls konar
mannvirki, jafnvel brýr; ég
held að sumar séu yfir hreint
ekki neitt, einungis til augna-
yndis. Garðurinn er talinn
rúmar 800 ekrur eða eins og
allstór ábýlisjörð á íslandi, og
mig minnir, að hann sé stæl-
ing á einhverjum fögrum stað
í Suður-Kína. Auðvitað þurftu
vestrænir Vandalar að brjót-
ast hér inn og' brenna og eyði-
leggja á síðustu öld, en þau
spellvirki hafa verið lagfærð.
Örnefni eru hér hlaðin kín-
verskri rómantík: Jaðlindar-
hæð, Höll gleði og langlífis,
Vísdómshofsvatn, Höil afl-
þrungins samræmis, Höll gæzku
og langlífis; Höll sem teygir
turna skýjum ofar, Garður
samstilltrar hugðar og rnörg
önnur svipaðrar merkingar.
MARMARASKIP SÖFN
OG FEGURÐARDÍSIR
Okkur var sag't að ekkju-
drottning á 19. öld hefði eytt
öllu flotafé ríkisins til þess að
fullkomna þennan töfraheim,
og út í einu vatninu lét hún
reísa marmarahöll í líkingu
skips; það var allur flotinn
sem hún lagði til landvarna.
Japanir fóru með her á hendur
Kínverjum og unnu lönd af
þeim í norð-austri. en drottn-
ingin dundaði við garðinn sinn
eins og ekkert hefði í skorizt;
hún iagði að vísu • sérstakan
skatt á þegnana, því að þeir
vildu verjast árásinni, en hér
sér árangur skattheimtunnar.
Við, Bingdátarnir, áttum varla
orð til þess að lýsa hrifningu
okkar á stjórnvizku drottning-
ar. Brynjólfur vildi jafnvel
reisa henni marmaralíkneski.
Hefði hún látið smiða vopn og
herskip væri það allt löngu
fyrir bý og hefði aldrei komið
að gagni, en listaverkin varð-
veitast óbomum kynslóðum.
Hvenær skyldu þjóðir heims
verða svo gáfaðar og fullar
sjáifstrausti, að þær breyti
hemaðarútgjöldum í greiðslur
til listsköpunar? Það þarf
sennilega kínverskt hugarfar
til slíkra hluta enn sem kom-
ið er, sérstaklega til þess að
nostra við lystigarða mitt í
Stórstyrjöld. Ég held, að Kín-
verjar séu sannfærðir um, að
þeir séu ósigrandi, þótt
hemaðarsaga þeirra sé fremur
óglæsileg síðustu þúsund ár,
að því er ég bezt veit. En nú
telja þeir sig hafa unnið fræg-
an sigur á öllum heimsveldum
veraldar undlr forustu Banda-
ríkjanna í Kóreustyrjöldinni,
og mér virtust þeir vera dálít-
ið undrandi á fyrirbrigðinu,
þegar ég færði þetta í tal við
þá.
Áf því að við vorum svo á-
Sunnudagur 26. maí 1957 — ÞJÓÐVILJINN — (t
kafir unnendur hinnar fram-
liðnu drottningar, sem hefur
víst fengið fgemur slæm eftir-
mæli, var farið með okkur um
einkaherbergi hennar. Við
fengum að setjast í hægindin,
þar sem hún hvíldi sig við
annan mann endur fyrir löngu
og drakk te, og fengum einnig
te. Eftir þá skoðunarferð var
haldið um garðinn, þar sem
grúi Kínverja spókaði sig og
tugir þjóðerna úr fjörrum hlut-
um ríkisins skörtuðu í furðu-
legum þjóðbúningum. Sumir
báru heljarmikia vefjahetti um
höfuð, á öðrum stóð öfugt
braggaþak upp af hvirfli,
nokkrir virtust ætla á grímu-
ball, en stúlkurnar frá Sinki-
ang, norðvesturhéruðum Kína,
báru af öllum í baldiraðri
treyju og íslenzkum möttli.
Sjú Enlæ að svipast um eftir höfðlngjum og sér Jörund Brynjólfsson.
fiðrildi á mórberjablaði eða
margra álna skrollur með fólki
og hestum á stjákli, og það er
allt kappklætt. Menn eru ávallt
dúðaðir á kínverskum lista-
verkum frá upphafi vega; ber
B j ö r n Þorsteinsson:
Höfðingjar
a
glámhekk
Guðni Jónsson skólastjóri sagði
mér í fyrra, að það væri satt
sem stæði í Landafræði Karls
Finnbogasonar, að fegurst
kvenfólk á þessari jörð væri í
Grúsíu. Nú veit ég betur. Hér
þreyttu menn tqningskast á
miðju stræti, stigu þjóðdansa
af gáska, en á þremur torgum
var dansað að vestrænum sið.
Einhverjir Hofs-Lákar þöndu
dragspil, en fólk var þar hátíð-
legt og stíft eins og á fundi í
Alliance Francaise. Það var
vítt siðferðisbil milli dansenda
nema stúlkna, sem dönsuðu
saman, og umferðarlögreglan
var ailsporglöð. Við læki og
vötn stóðu menn að stangveiði,
en engan fisk sá ég þá draga;
hins vegar var önglinum gjamt
að festaðs í trjákrónum í
grennd við veiðistaðinn, en
hjálparsveitir úr slökkviliði
ferðuðust um svæðið með
brunastiga og losuðu færin úr
þessari frumlegu veiðistöð. Um
vatnið sigldu víkingaskip með
gapandi höfuð og gínandi
trjónu eins og þau kæmu úr
úr nýbrotnum haug í Noregi.
En þau fluttu ekki með gunn-
reifa víkinga, heldur glaðværa
veizlugesti; þau voru fljótandi
veitingahús. j
Höllum garðsms hefúr verið
breytt í söfn. Við komum þar
m.a. á mikið málverkasafn,
sem okkur þótti fagurt og
kostuglegt. En það er ekki mín
sterka hlið að ræða málaralist,
kínverska hesta, sem varla
tylla fæti á jarðríki, enda um-
hverfið mjög stílfært, heiftúð-
uga hana, sem skutu okkur Jóni
Helgasyni skelk í bringu, silki-
mannslíkami sést þar hvorki
á málverkum né höggmyndum.
ÓVÆNT ÁRÁS
Á göngu okkar um garðinn
bar okkur að opnum leikvangi
með allstóru sviði. Við settumst
þar til þess að hvílast um
stund. Á sviðinu var hljómsveit
og lék þjóðlög, þegar við kom-
um, en brátt birtust þar söngv-
arar með jafndásamlegar
eng'laraddir og Ásmundur bisk-
um heyrði austur í Rússlandi.
Fimleikaflokkar leystu söngvar-
ana af hólmi, og þeir sýndu alls
konar jafnvægiskúnstir af enn
meiri leikni en íslenzk ríkis-
stjórn, þegar henni tekst bezt
í efnahagsmálum. Menn léku
þama listir standandi á höfði
náungans eða upp í átta til
tíu hæðum af skökkum stólum,
sem stóðu á flöskum, léku að
prikum, sem virtust gædd
þeirri náttúru að vilja helzt
svífa í lofti. Að lokum þeytt-
ust hjólreiðarkappar inn á
sviðið og hringsnerust þar í
ofboði. Þeir skrúfuðu framhjól
undan gangvaranum á fullri
ferð og fleygðu þeim. Þá kom
í ljós, að framhjól eru öidung-
is óþörf reiðhjólum, því að
kempumar skeiðuðu miklu
liprar um sviðið eftir að þær
höfðu losnað við þau.
Meðan við störðum á þessi
furðuverk, varð ég var við ó-
kyrrð utarlega á áhorfenda-
svæðinu. Þar þyrptist fóik
saman og gaf ekki gaum að
hjólreiðasnillingum, Ég komst
að því, að herra Liú Shao-chin,
ritari Kommúnistaflokks Kína
og margfaldur ráðherra, væri
þar umkringdur rithandasöfn-
urum. Ég hef aldrei safnað
rithöndrlm, en hef dálítið gam-
an af því að taka myndir. Ég
axlaði því veiðitösku mína,
sem ég keypti eitt s nn hjá H.
Petersen, og fór á stúfana, en
komst ekki í færi. Ég náði mér
því í stói, og gerði nýtt áhlaup
á þvöguna kringum herra Liú
og tókst að lokum að skjóta
á hann ofan af stólnum. Ég
hoppaði niður hinn hróðugasti,
en rakst þá á gamlan og
grettinn náunga, sem stóð ut-
arlega í hópnum. Mér til undr-
unar og dálítillar skelfingar sá
ég að þetta var Sjú The, aðal
hersnillingur kínversku bylt-
ingarinnar. í gamla daga var
hann mandaríni, átti níu kon-
ur og reykti ópium, en gekk í
bindindi, setti konurnar á eft-
irlaun og fór að stríða með
Maó. Ég reyndi að stynja upp
afsökunum og flýði í sæti mitt
til þess að launa ekki lieimboð-
ið með því að steypa
stjórnarherrum í svaðið. En
þar var enginn griðarstaður;
ég var varia setztur, þegar ég
sé, hvar sjálfur forsætis- og ut-
anríkismálaráðherrann, Sjú
Enlæ kemur steðjandi upp
svæðið með forseta Indónesíu,
Sukamo, forsætisráðherrann í
Himalaja og mágkonu Chiang
Kai-sheks á Formósu eða Tai-
Sjú Enlæ tigna vini sína, sendl
þá inn í höll að baki áhorf-
endasvæðis, en tók upp háttu
íslenzkra bænda í skilaréttumf,
klofaði yfir hvað, sem fyrir
var, unz hann náði að fagna
langt að komnum stórmennum,
þar á meðal Jörundi Brynj-
ólfssyni og Jakobi Benedikts—
syni. Ég tók upp hætti forsæt-
isráðherrans og klofaði yfir
háttvirta leikhúsgesti meSt
skjóðuna og skaut á tignarfólk-
ið eftir beztu getu.
ÞYRNIRÓSAR-
IIÖLL
Þegar ríkisstjórnin var öíl
á burt, voru hjólreiðakapparn-
ir horfnir af sviðinu bæði meðl
fram og afturhjólin, en þangað
kominn karlskröggur, sem
kunni fuglamál og mælti a
tungu þrasta, hrafna, lævirkja,
páfugla, hrossagauka, hænsna
og ótal fugla, sem ég kann ekki
að nefna, en auðheyrt var, að
allar þær tungur voru náskyld-
ar kínversku. — Skömmu síð-
ar héldum við áfram skoðun-
arferð um garðinn.
Eftir nokkra göngu korpunii
við þar, sem menn þreyttu
blindingsleik, reyndu að klippa
niður alls konar smávarning,
sem hékk á þráðum, og voru
með bundið fyrir augu.
Skammt þaðan skyldu menn;
setja blindandi munn á mál-
verk af barni. Við gengum tH
leiks við lítinn orðstír, en vegn-
aði skár við það að kasta
hringum inn í dýragarð mfeð
gervikvikindum. Og við héld-
um áfram göngu um friðsæla
skógarstíga niður með silungs-
læk. Það var að verða kvöld-
sett og dansað í rjóðri í skóg-
inum, en engir elskendur ieið-
ast á villigötum milli trjánna.
Skammt frá rjóðrinu séti
skyggja í hallarrústir um-
slungnar frumskógi og vafn-
ingsviði. Mér fannst, að hirt
kínverska þymirós mundi sofa
þarna einhvers staðar inni í
rústunum. Ég skundaði þangaS
og tók að klifra upp molnuf?

» !»j
Marmaraskip.
wan sér við hlið og í slóða
þeirra komu ýms önnur stór-
menni og stúlkur frá Sinkiang.
Hr. Súkarno minnti mig á
hráblaut múrsteinsþrep, vaxirt
illgresi. Uppi á virkisveggnúrrt
stöðvuðu verðir mig og sögðu,
að mér væri ráðlegt að farA
mjóíkurbílstjóra, sem ég þekkti- ekki lengra. Þyrnirós fékk því
eitt sinn hjá Flóabúinu. Hann
vár í marskálksbúningi og með
svipuskaft í hendi, en slíka
múnderingu átti mjólkurbíl-
stjórinn auðvitað ekki. Þetta
svipuskaft mun nefnast mar-
skálksstafur og er senni-
lega leif af veldissprota
sem marskálkar beittu, þegar
þeir voru yfirmenn í hesthús-
um endur fyrir löngu. Þegar
fylkingin kom gegnt sætum
okkar Bingdátanna, yfirgaf
að sofa í friði mín vegna inn-
an um gapandi rústirnar, eu
e.t.v. er hún vöknuð fyrir
nokkrum árum.
Menn þóttust alls hugar fegn-
ir, þegar ég birtist aftur í
rjóðrinu, því að sumir nefnd-
armanna voru haldnir þeirri
firru, að ég myndi týnast á
þessu ferðalagi. Á leið út úr
garðinum bar okkur að nýju
að útileiksviðinu. Þar stig,v»
Framhald á 10. siðu.