Þjóðviljinn - 05.06.1957, Blaðsíða 11

Miðvikudagur 5. júní 1957 — ÞJÖÐVILJINN — (lt
eimilisþáttur
- AB vera svoSítlð hífoður
Það er ekki óþekkt fyrir-
brigði 'heldur að hægt er að
venja apa og hunda á áfengi,
já jafnvel villt spendýr svo
sem íkornar drekka hinn gerj-
aða eikarsafa og verða sólgnir
í hann.
Áður en mennimir kynntust
hinum gerjaða hunangsdrykk
er talið að steinaldannaðuiinn
hafi notað gallepli á sama hátt
og mongólslcur ættstofn í Aust-
ur-Siberíu notaði b’erserkja-
svamþ til skamms tíma.
Þegar þtessi frumstæði kyn-
stofn hélt reglulegar hátiðir
í Sovétríkjunum og Póllandi
er drukkið Ijúffengt, mjúkt,
ljósgult hunangsvín. Það er
sætt, dálítið áfengt og afar
bragðgott. Það er þjóðardrykk-
ur í þessum löndum og kallast
mjet og samsvarar miðinum
gamla.
Ö1 og vín ruddu þessum
guðadrykk úr vegi og hann
hvarf alveg úr notkun í hin-
um hluta ’Evrópu á 15. öld.
Mjöður, gerjuð hunangsupp-
lausn, er eiginlega einn elzti
áfengi drykkur sem sögur fara
•aí. Þegar í lok steinaldar var
mjöður mikils metinn af indó-
germönum og víkingum, sem
drukku svo mikið magn að þeir
gengu berserksgang.
1 einni elztu skrifuðu heim-
ild sem til er frá Hellas, er
þess getið að guðinum Seifi
hafi verið ráðlagt að láta f jötra!
og drepa föður Kronos þegar
hann lá í hunangsvímu undir
eikartrjánum.
Síðan í örófi alda hefur mað-
urinn bersýnilega haft þörf fyr-
ir örvandi drykki. En maður-j
inn er ekki einn um þennanj
löst, dýrin drekka sig líka fullj
ef þau fá tækifæri til þess.
Þegar safi rennur úr eik og!
blandast þeim sveppum sem' drakk hann soð af þcssum eitr-
ávallt eru fyrir henni, gerjarj aða svampi sem safnað hafði
híann. Hirtir finna þetta bein- verið í skógunum og hann síð-
línis á sér og koma þjótandi; an þurrkaður og geymdur til
langt að til að drekka og' hátíðahaldanna. Soðið gerði þá
skemmta sér, unz þeir liggja íj óhemju ölvaða og siðan hnigu
öivimu við rætur trésins. Birki- þeir i óvit.
tré með gerjuðum safa eru allt- Kvenfólkið mátti ekki neyta
af eftirsótt af næturflugum, neins af drykknum, þær áttu
geitungum, alls konar flugumj að vera tilbúnar að bera eigin-
og skordýrum sem með undar-j mennina heim, svo að jæir gætu
legri hegðun sinni sýna að þau sofið úr sér vímuna.
hafa drukkið frá scr ráð og' Þetta er ekki alveg óþekkt
rænu. ! fyrirbrigði enn þann dag í dag!

»yning
á myndum úr barnadeildum Myndlistaskól-
í Reykjavík í Bogasal Þjóðminjasaínsins
opin klukkan 2 til 8 e.h.
ans
óskast f setuliðsskemmu (I2V2XÖO m.) á horni Efsta,-
sunds og Drekavogar.
Skemman selst til niðurrifs og brottflutnings nú þegar.
Tilboð óskast send skrifstofunni, Skúlatúni 2 fyrir
kl. 11 þ. 8. júní n.k. og verða Jpau þá opnuð að við-
stöddum bjóðendum.
SJmfstofa bæjarverkfræðíngs
Vern Sneider:

AGVSTMANAMS
f
I
é
f

8.
En Fisby heyrði varla til hans.
„Heyrið mig Fisby“, sagði rödd ofurst-
ans. „Hugsiö yður nú um. Þér hljótið að
hafa komið einhverju í verk síðast lið-
inn mánuó auk geitanna".
Fisby hugsaði og hugsaði. „Jú, við
byrjuöum aö byggja nýja skólann sam-
kvæmt menningarskipulagningunni í á-
ætlun B“.
„Þér byrjuðuð á honum fyrir sex vik-
urn. Fisby“.
„Já, herra. Jæja, við settum á stofn
heimili til að annast gamla fólkiö“.
„Þaö geröuð þér fyrir tveim mánuð-
um“.
,,Já, herra. Við skulum sjá — já, vió
komum á skömmtunarkerfi“.
„Það var gert á innrásardaginn“. Rödd
Purdys ofursta var nístandi. „Fisby, má
ég spyrja yður einnar spurningar. Hvaó
eruö þér að gera þessa stundina?“
„Þessa stundina? Ég sit bara viö skrif-
borðið mitt“.
„Mér datt þaö í hug. Og hverju hafið
þér komið í verk í morgun?“
Fisby hugsaöi sig um. „Ja, einn eyjar-
skeggi gaf mér minjagripi, ofursti,
og —“
„Er það allt og sumt sem þér hafið
gert — að þiggja minjagripi! Fisby, þér
ætlið þó ekki að segja mér aó þér haíið
ekki haldið fyrirlestra í Félagi lýðræðis-
sinnaðra kvenna nýlega“.
Fisby hikaói. Hann mundi eftir kvöld-
inu í liósforingjaklúbbnum í San Fran-
ciseo, þegar hin skelfilega frú Purdy
hafði króað hann af og flutt yíir hon-
um fyrirlestur um gildi þessa félags-
skapar. „Þér megið með engu móti van-
meta skoöanir kvenmanna í sambandi
við þetta hernám, höfuösmaöur1, hafði
hún sagt. Fisby reyndi að benda henni á
að sem piparsveinn væri hann ókunnug-
ur skoðunum kvenna. En frú Purdy
sinnti því engu. Hún hélt áfram að mala.
Þegar hún hafði loks lokið máli sínu
átti að fara aö loka klúbbnum, og hann
gat ekki leikið eitt einasta kúluspil það
kvöld.
„Svariö mér, Fisby“, sagði ofurstinn ó-
þoiinmóðlega.
„Afsakið? Já, ofursti. Já, við héldum
næstum fund í félaginu fyrir nokkrum
vikum“.
„Hvað eigið þér við — héiduö næstum
fund?“
„Við vorum byrjuö, þegar krakki kom
hlaupandi og sagði að ungfrú Higa
Jiga ....“
„Ungfrú hvað?“
Fisby bar nafnið fram skýrt og skil-
merkilega. „Ungfrú Hí-ga Jí-ga. Hún er
forsetinn. Jæja, en þessi krakki sagði að
eitt af svínunum hennar hefði sloppiö.
Jæja, ungfrú Susano, ritarinn, stakk upp
á því að félagið næði svíninu. Stjórnin
féllst á það og . .. . “
Fisby heyrði hvernig ofurstinn saup
hveljur. Þaö leið nokkur stund áður en
oíurstinn náði andanum. „Ætlið þér að
segja, Fisby, að svínið hafi verið metið
meira en fyrirlestur yðar?“
„Nei, ofursti. En ungfrú Higa Jiga
seg'ir að þetta sé bezta svínið sitt, og
hún vill ekki að það strjúki". Fisby fanrt
að stormur var í uppsiglingu, svo að
haim flýtti sér aö halda áfram. ,,AÖ öð’ru
leyti, ofursti, hef ég ekki haft mikinn
tíma til fundai’halda. Ég hef nefnilega
verið svo önnum kafinn“.
„Önnum kafinn. Þér hafið verið önn-
um kafinn“. Vantníin var auðheyrð í
rödd ofurstans.
„Já, ofursti. Ég hef átt í miklum erfíö-
leikum í sambandi við heilbrigðisáætl-
unina í þorpinu. Eihhverjir eru alltaf að
stífla framræsluræsin til að þvo sér um
fæturna, svo að ég verð að vera á. þön-
um að losa stíflurnar“.
„Hvað þá?“ Purdy ofursti var skelf-
ingu lostinn. „Fisby, núna ættuð þér að
vera farinn að skipuleggja hjúkrunar-
hjálp eins og mælt er fyrir í áætlun B.
En þess í stað — eruð þév að sparka
burt stíflum úr ræsum. Hvers vegna
notið þér ekki þorpslögregluna til þess?
Til hvers haldið þér að ég hafi ætlazt
af henni?“ .
„En ofursti, lögreglan sækir svo út á
flugvallarsvæðið að horfa á vélarnar
lenda“.
„Mér stendur á sama hvert hún sæk-
ir“. í miðri þórdrununni togaöi Sakini
í ermi Fisbys og brúnt andlit hans var
vandræðalegt. „En húsbóndi. Herra
Motomura skildi minjagripina eftir".
Fisby bandaöi honum frá sér. Hann
heyrði í símanum: „Hafið þér enga
stjórn á þessu þorpi?“ og „Hvern fjand-
ann haldið þér eiginlega að þér séuð
að gera þarna?“ Satt að segja vissi hann
það ekki.
„Heyrið mig nú“, sagði Purdy ofursti.
„Ef þér hefðuð kynnt yöur áætlun B,
þá vissuð þér hvaö þér ættuð að gera
við lögregluna undir slíkum kringum-
stæöum“.
„En ég fór eftir áætluninni, ofursti“,
flýtti Fisby sér að segja. „Ég setti þá
alla í fangelsi. En þeir voru svo hrifn-
ir af matnum og þeir máttu sofa allan
daginn — já, ofursti, áður en ég vissi af
vildu allir í þorpinu láta setja sig í fang-
elsi og borgarstjórinn líka, svo aö ég
varð að reka alla út og loka fangelsinu.
„Sjáið þér til, ofursti, ég held að það
myndi borga sig' að hafa fangelsið sem
eins konar umbun“.
„Gera fangelsið að umbun“. Rödd
Purdys ofursta var aöeins hvísl, þrungið’
skelfingu. „Fisby, mynduö þér vilja setja
þvílíkan blect á æru manna? Vilduð þér
að fólkið gengi um og segði: „Sjáið þið,
þarna er tukthúslimur“.
Fisby ók sér til. „Eg átti ekki við það,
ofursti. En þeim fellur býsna vel við
staðinn".
„Og þér gerið yður ekki ijósar afleið-
ingarnar, Fisby? Þér skiljið ekki hvað
af þessu ieiðir?“
„Nei, ofursti“ .
„Jæja, yður hefur mistekizt í uppeldi
ýðar. Þér hafið ekki innrætt fólkinu
hinn rétta hernámsanda. Þarna vill þaö
liggja í fangelsi alian daginn í staö þess
aö vilja fúslega vinna tuttugu og fjóra
tíma á sólarhring ef nauösyn krefur“.
Rödd ofurstans varö mjög ströng. „Ég
verð aö segja aö ég er ekki ánægður
k*llftlkl, Úiicefandl: SamelulnEarflokkur alWSu ~ Sósiallatafloltlrurlnn. — RítaUórar: Magnús Eiartanaaoa,
SUWfltflUINlV Bl«urSur Ouðmunrtssnn (ób.) — Pret,tarltat.Jórl: Jón BJarnanon. - BlnSamenn: Ásmundur Slsrnr-
m- • Jónsson.' Guómunrtlir VJgfússon. xvar H. Jónsson, Magnús Torfl Ólafsson. Stcurjón Jóhannsson. —
AualyslnoantJrtH: GuBrelr Maanússon. - Ritstjórn, aferetBsl*. auulístnear. oranUínxaja: SkólavörSustin 1«. - Sími 7500 O
vnuri. -- ABirlftftTVetS Jcr. 25 ft mé.n. < Ctorklavtt o*»*»r«nni: kr 82 ar>nn.r*staSsr. - hausasöluv. kr. t Prantsm. Móó-vtljau*.