Þjóðviljinn - 07.12.1957, Side 6

— ÞJÓÐVILJINN — Laugardagur 7. desember 1957
ÞlÓÐVILJINN
Útgefándi: Samelningarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokkurinn. — RltstJórar
Magnús Kjartansson (áb.), Sigurður Guðmundsson. — Fréttaritstjóri: Jón
BJarnason. — Blaðamenn: Ásmunóur Sigurjónsson, Guðmundur Vigfússon,
ívar H. Jónsson, Magnús Torfí Ólafsson, Sigurjón Jóhannsson. — Auglýs-
lngastjóri: Guðgeir Magnússon. — Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prent-
smiðja: Skólavörðustíg 19. — Sími: 17-500 (5 línur). — Áskriftarverð kr. 25 á
mán. í Reykjavík og nágrenni; kr. 22 annarsst. — Lausasöluverð kr. 1.50.
Prentsmiðja Þjóðviljans.
Alvarleg tíðindi
17'ins og rakið er á öðrnm
stað 1 blaðinu hafa mjög
a.lvarleg tíðindi gerzt í ís-
lenzkum stjórnmálum. Al-
þýðubandalagið hefur lagt til
. að samningar verði þegar
hafnir við Bandaríkjastjóm
á nýjan leik um endurskoðun
hernámssamningsins og brott-
för hersins, en þingflokkar
Framsóknarflokksins og AI-
. þýðuflokksins hafa algerlega
neitað og leggja á það megin-
áherzlu að ísland verði her-
numið u m óákveðinn tíma
enn. Framsóknarflokkurinn
og Alþýðuflokkurinn neita
. þannig enn að framkvæma
eitt mikilvægasta fyrirheit
stjórnarsáttmálans, það lof-
orð, sem var slíkt úrslitaat-
riði að „án þess hefði núver-
andi stjórn aldrei verið mynd-
uð“, eins og komizt er að orði
í stjómmálaályktun 11. þings
Sósíalistaflokksins..
I stæða er til að minna á
■ það, að það vom Al-
þýðuflokkurinn og Framsókn-
• arflokkurinn sameiginlega
sem báru fram ályktun þá
sem samþykkt var 28. marz
í fyrra um endurskoðun her-
námssamningsins og brottför
hersins, en sósíalistar báru
fram aðra ályktun sem ekki
■ náði samþykki. Alþýðubanda-
! lagið hefur þannig farið fram
1 á það eitt að Framsóknar-
flokkurinn og Alþýðuflokkur-
:inn standi við þá ályktun,
,sem þeir báru fram sjálfir og
ifengu samþykkta, sem fram-
bjóðendur þessara flokka hétu
hátíðlega að framfylgja fyr-
ir kosningar í fyrra og varð
meginatriði í samningnum um
myndun núverandi stjórnar.
Þess eins er krafizt að for-
ráðamenn Framsóknar og Al-
þýðuflokks hlíti þeirri lág-
marksskyldu heiðarlegra
manna :að standa .við orð sín.
En það er auðsjáanlega erf-
itt að gera hærri kröfur til
manna en þeir gera til sjálfra
sín.
' Tlyf álflutningur sá, sem fram
■ kemur í bréfum þing-
flokka Alþýðuflokksins og
Framsóknarflokksins er gerð-
ur af þeim algeru vanefnum
sem hæfa málstaðnum' Þing-
flokkur Alþýðuflokksins seg-
ir í bréfi sínu ,,að það sé
ekki samrýmanlegt öryggi Is-
lands að taka nú upp viðræð-
ur um endurskoðun varnar-
samningsins með brottför
váfnarliðsins að takmarki“,
enda muni „veiktar varnir
Islands.. . .. . bjóða hættunni
heim.“ Hefði mátt ætla að
þeir ,menn fyrirfyndust ekki
í, landinu sem dirfðust að
nefíia „öryggi“ og „vamir“
í sambandi \nð hernámið, svo
| frá,Ieitt sem það er orðið fyr-
ir löngu að rökræða á þeim
forsendum. Þeir menn eru
ekki lengur til, utan stjórn-
málamanna sem skortir rök
til 'að réttlæta brigðmæli sín,
sem skilja ekki að svo þjóð-
hættulegt sem hernám er á
friðartímum er það lífshættu-
legt á styrjaldartímum, og
það ekki sízt eftir að vitað
er um nýjustu tækni á sviði
herbúnaðar. Þeir menn, sem
vilja hafa vighreiður í landi
sánu á stríðstímum eru að-
eins að búa til skotmark fyrir 1
helsprengjur og flugskeyti.
Eða í hverju er „öryggið“
fólgið, hvernig birtist „vernd-
in“?
I bréfum beggja hemáms-
flokkanna í ríkisstjórn-
inni er það rakið að viðsjár
hafi verið í heiminum að und-
anfömu og séu víða enn. Eigi
að beita þessari röksemd er
hætt Við að íslendingum sé
ætlað að una heraámi um
mjög langan aldur, því eflaust
verður þess langt að bíða að
veröldin verði slíkur friðar-
heimur að hvergi örli á átök-
um. Á sömu forsendum væri
einnig liægt að halda því
fram að Islendingar hefðu
aldrei átt rétt á óskoruðu full-
veldi, því átök og styrjaldir
hafa tíðkazt í heiminum jafn
]engi og saga þessarar þjóðar
verður rakin. Jafnijóst er það
að öryggi íslands er háð því,
að friður haldist í heiminum
en einnig það er röksemd
gegn hemáminu. Hernám Is-
lands er þáttur í kalda strið-
inu, valdstefnu þeirri sem
hvílir eins og mara á þjóð-
um heimsins, magnar tor-
tryggni og úlfúð og þær við-
sjár sem leitt geta til styrj-
aldar. Hernám Islands — og
herseta í öllúm öðmm lönd-
um — eykur styrjaldarhætt-
una, en það væri friðartákn
ef herinn færi héðan og myndi
auðvelda sættir og samninga
á alþjóðavettvar,gi. Kenningin
um viðsjár í heiminum er rök-
semd gegn hernáminu, eklci
réttlæting á svikum hernáms-
fiokkanna.
Heraám íslands verður ekki
varið með neinum rökum,
afstaða hernámsflokkanna
innan ríkisstjórnarinnar staf-
ar aá, annarlegum sjónarmið-
um. Með svömm sínum em
þeir ekki að túlka vilja fylgis-
manna sinna, heldur bregðast
þeir honum einu sinni enn.<j>.
Það er fullvíst að allur þorri
af kjósendum Alþýðuflokksins
og Framsóknar krefst þess
að staðið sé við loforðin um
brottför hersins undanbragða-
’laust. En þá er það verkefni
þeirra að bindast samtökum
við aðra hemámsandstæðinga
um að berjast fyrir brottför
hersins..(Það hefur alltaf ver-
ið Ijóst að til þess þyrfti lát-
lausa og einarða baráttu að
knýja- núvérandi stjóm til að
Bréf um hernámsmálirs
Framhald af 1. síðu.
þingis frá. 28. marz 1956 stæði
sjálf í fullu gildi.
Þingflokkur Alþýðubanda-
lagsins álítur, að nú sé tími
til kominn að hefja þegar
samninga við Bandaríkja-
sljórn um endurskoðun samn-
ingsins frá 1951 nieð það fyrir
augtim að hcrinn hverfi úr
landi, cn til þess þarf aðeins
yfirlýsingu ríkisstjómar ís-
lancls gagnvart ríkisstjórn
Bandarikjanna nm að hún
óski endurskoðunar, og þar-
nteð byrji þeir frestir að líða,
sent áskildir eru í samningn-
um.
Leggjum vér tíl, að ríkis-
stjórnin gefi slíka. yfirlýsingti
nú fyrir nóvemberlok, en nú
þegar sé sett nefnd af hálfu
ríkisstjórnarinnar, skipuð full-
trúunt allra stjórnarnokk-
anna, til þess að hafa samn-
ingana við Bandaríkjastjóm
og undirbúning þeirra með
höndum“.
Svar Framsóknar-
ílokksins
„Reykjavík,
5. desember 1957
Þingflokkur Framsóknar-
manna hefur móttekið bréf
yðar, dags. 1. nóv. þ.á., sem
fjallar um varaarmálin.
Út af því vill þingílokkur-
inn taka eftirfarandi fram:
Þegar ályktun Alþdngis um
varnarmálin var gerð 28. marz
1956, var það skoðun okkar
og stjórnmálamanna víða um
heim, að ástandið í heimsmál-
unum hefði breytzt svo til
bóta, að friðvænlegra væri 1
heiminum en verið hefði, og
að horfur væm á því, að þró-
unin héldi áfram í þessa átt,
m.a. í framhaldi af Genfar-
fundinum, svo að timabært
væri að ákveða, að vamarlið-
ið færi úr landi.
Eins og kunnugt er, ger-
hreyttist ástandið til hins
verra haustið 1956 í sambandi
við árásina á Ungverjaland
og átökin um Súezskur$inn.
Við þá óvæntu atburði bár-
ust friðarmálin skyndilega á
fremstu nöf, svo að sjaldan
hafa þau tæpar staðið, að
áliti manna bæði 1 austri og
vestri.
Var þá ekki rétt, eins og
sakir stóðu, að halda áfram
framkvæmdum samkvæmt á-
lyktuninni frá 28. marz, enda
í samræmi við ályktunina
sjálfa.
Hins vegar var ákveðið, að
fram færi á vegum íslenzku
og bandarísku ríkisstjórnanna
sérstök athugun á framtíðar-
skipan varnarmálanna, og að
skipuð yrði -fastanefnd í því
skyni.
Því miður er alls ekki hægt
að sjá, að horfur í alþióða-
málum hafi tekið slíkum
stakkaskiptum til bóta eftir
þá atburði, sem gerðust í
fyrra haust, að telja megi þær
hliðstæðar því, sem þær voru
í marzmánuðí 1956.
framkvæma róttæka og virka
vinstristefnu á þessu sviði
sem öðm, og því aðeins fær
núverandi stjórn staðizt að sú
barátta beri árangur. Her-
námsstjórn og vinstristjórn
em andstæður, því er það
skylda allra vinstrima.nna ax5
leiða baráttuna gegn hernám-
inu til sigurs, knýja Fram-
sóknarflokkiim og Alþýðu-
flokkinn til þess að standa
við sin -eign loforð.
I þessu sambandi koma m.a.
til greina ný viðhorf vegna
hinna nýju viðburða á sviði
tækninnar. Hafa íslenzk
stjómarvöld ekki haft aðstöðu
til að kynna sér þau viðhorf
til nokkurrar hlítar.
Af öllum þessum ástæðum
telur Framsóknarflokkurinn
ekki tímabært að gera. nú nýj-
ar ráðstafanir til þess að
varnarliðið hverfi úr landi, en
vill leggja megináherzlu á að
kynna sér sem bezt hin nýju
viðhorf og einnig á það, að
þær viðræður fari fram um
varnarmálin og sú endurskoð-
un á skipan þeirra, sem síð-
astliðinn vetur var ákveðið að
efna til með slrpun sérstakr-
ar nefndar í því skvni.
Virðingarfyllst, f.h. þing-
flokks Framsóknarmanna
Evsteinn Jónsson
Til þingflokks Alþýðubanda-
Iagsins“.
Svar Aiþýðuilokksins
„Þingflokkur Alþýðuflokks-
ins hefur móttekið bréf yðar
varðandi endurskoðun varnar-
samnings íslands og Banda-
rikjanna og vill í því tilefni
taka fram:
Ályktun Alþingis frá 28.
marz 1956 um endurskoðun
varaarsamningsins var byggð
á þeirri trú, að viðhorf í al-
þjóðamálum hefði breytzt svo
til batnaðar frá 1951, að
a.m.k. mætti jafna við ástand-
ið á árinu 1949, þegar ísland
gerðist aðili að Atlantshafs-
bandalaginu og allir vora á
einu máli um, að hér væri
ekki þörf varnarliðs. Þessi trú
átti meðal annars rætur sin-
ar að rekja til fundar ráða-
manna Sovétrikjanna og
Bandarikianna i Genf 1955 og
þess friðvænlega andrúms-
lofts. sem við þennan fund
virtist skapast i lieiminum.
Atburðírnir í Ungverjalandi
í október 1956 leiddu hinsveg-
ar í ljós, að þrátt fyrir fög-
ur orð skorti mjög á, að horf-
ið væri frá ofbeldi og vfir-
gangi á viðskiptum ríkja á
milli. Verður vart um það
deilt, að ekki hafa aðrar að-
gerðir verið hættulegri friðn-
um í Evrópu síðan seinustu
heimsstyrjöld lauk en innrás-
in í Ungverjaland og meðferð
sú, sem ungverska þ.ióðin varð
að þola. Á meðan slíkt. ástand
ríkti í alþjóðamálum vildi AI-
þýðuflokkurinn ekki eiga að-
ild að því að gera ráðstaf-
anir til brottfarar varnarliðs-
ins frá íslandi og átti flokk-
urinn því sinn þátt í því, að
endurskoðun vamarsamnings-
ins var ekki haldið áfram á
s.l. ári.
Ennfremur má minna á at-
burði þá, sem gerzt hafa við
austanvert Miðjarðarhaí, og
hið uggvænlega ástand. sera
ríkt hefur og rikir enn í ná-
lægum Austurlöndum.
Á því ári, sem liðið er síð-
an endurskoðun vamarsamn-
ingsins féll niður, hafa -engir
atburðir gerzt, sem yakið gæti
hjá mönnum réttmætar vonir
um friðvænlegri horfur í ai-
lyjóðamálum. Reynslan hefur
sýnt, að þótt menn tali um
friðsamlega lausn ágreiiiíngs-
mála, þá iætur öfbeldið ekki
á sér standa. þegar það sér
leik á borði. Það hiýtur
einnig að vekja efa og tor-
trvggni í hngnm manna. að
þótt allir þykist fýlgjaniii af-
vopnun og samningum um
bann við ægile'mstu morð-
tækjtim, bá er -öllum -kröfum
lýðræðisbióða um eftirlit með
he’ðnrlep'ri fvamVvæmd slíkra
samninga skilyrðisiaust itafn-
að. Tækniþróun sú. sem orðið
hefur seinustu mánuðina og
svo mi"g virðist tengd hern-
aðarmálunum, er vissuiega
ekki heldur til þess failiu, að
auka trú manna ’á friðvæn-
legar liorfur.
Það er skoðun Alþýðu-
flolcksins, að það sé ekki sam-
rýmanlegt öryggi tsland.3, að
taka nú upp viðræður um end-
urskoðun vamarsamningsins
með brottför varnariiðsins að
takmarki. Telur flokkurínn,
eins og nú er ástatt, að veitet-
ar varnir tslands myndú auka
ófriðarhættu og því þjóna
heim tilgangi einura að bjóða
liættunni heim með ófyrirsjá-
anlegum afleiðingúm fyrir
íslendinga og ba.ndalagsriki
beirra innan At'antsháfs-
handalagsins. Alhyðuflokkur-
inn hafrar hví tilmæluni yð-
ar um að taka nú unp endur-
skoðun varnarsamningsins
með b”ð fvrir aúgitm, að
vavnarliðið liv°rfi úr landi.
F h. þingflokks Aiþýðu-
flokksins
Emii Jónsson.“
Herinn burt
Framhald af 1. síðu.
Einar Braea, Eldflaugar og vetn-
isvopn á ísiandi, Bréf til þih eft-
ir Stefán Jónsson, Opið bréf til
ríkisstjómar íslands, frá Guð-
mundi Böðvarssyni. Menn þjóð-
arinnar, eftjr Drífu Viðar og
Arfurinn eftir Jón. Sapisonarsoií.
Kvæði eru eftir Snorra. Hjartar-
son, Halldóru B. Björnsson, og~
Jón Oskar.
Frá Heilsuverndarstöðinni
Sú breyting verður á viðtalstíma bamadeildar Hcilsu-
vemdarstöðvarinnar í Langholtsskóla, að framvegis-
verður opið:
Flnuntudaga kl. 1—2 e.h. (en ekki 9—10 f.h.)
HeilsuverndarsKöð Reykjavíkur
Mænusóttarbólusetning
í Reykjavík
Fyrst um sinn verður opið fyrir mæimsóttarbólu-
sytningu alla rírka daga nema laugarda.ga
klukkan 2—4.30 eftir-hádegi. • ý
Heilsuverndarstöð Reykjavíkur d.