Þjóðviljinn - 06.02.1958, Qupperneq 3

Fimmtudagur 6. febrúar 1958 — ÞJÓÐVILJINN
OSíueinkasala
Framhald af 1. síðu.
lægra verð á olíur en verið
hefði, ef olíufélögin ein hefðu
ráðið. Þessum afskiptum ríkis-
stjórnarinnar lauk í árslok 1944
með þeim afleiðingum, að olíu-
verðið stór hækkaði.
•fa Olía ílutt inn íyrir
185 milljónir
Olíuinnflutningurinn vex með
ótrúlegum hraða. Árið 1945 var
hann rétt 40.000 tonn, en 1956
nam hann samtals 293.620
tonnum og var verðmæti hans
þá rúmlega 185 milljónir kr.
Þessi ört vaxandi notkun ó-
fyrir að ríkisstjórnin hra<5i
svo undipbúningi málsins, ai
unnt verði að leggja fram frv.
til li.ga um einkasöluna og fá
á því afgreiðslu þegar á þessu
þingi.
Ingólfur Jónsson flutti langa
ræðu um það hve fyrrverandi
ríkisstjórnir hefðu verið harðar
við olíufélögin, en nú væri öld-
in önnur. Tók hann dæmi m.a.
af þvi er Sjálfstæðisflokkurinn
samþykkti með Framsókn og
Alþýðuflokknum í innflutnings-
nefnd sl. sumar til að ákveða
óþarflega hátt olíuverð. Vitnaði
liann í Þjóðviljann um þetta,
en steingleymdi að skýra frá
missandi vörutegundar og þær j þátttöku og ábyrgð Sjálfstæðia-
miklu fjárhæðir, sem fyrir hana fiokksins í hneykslinu!
eru greiddar, ættu að vera j Umræðu var frestað og jnál-
stjórnarvöldum hvatning til að jnu vísag til fjárveitinganefnd-
Núverandi stjórn Félags ísl. iðnrekenda, talið frá vinstri: Sigtirjón Guðmundsson, Gunnar
Fiiðriksson, Gimnar Jónsson, Axel Kristjánsson, Sveinn B. ValfelSs, Guðmundur Ágústsson og
Árni Jónsson.
Félag íslenzkra iðnrekenda er 25 ára í dag. Félagið
mun bráðlega gefa út afmælisrit, þar sem saga þess
verður rakin, en. afmælishátíð halda iðnrekendur annaö
kvöld.
Stjóm félagsins ræddi við
blaðamenn. í gær í tilefni af-
mælisins. Formaður félagsins,
Sveinn B. Valfells kvað stofn-
endurna hafa verið 13 talsins
fyrir aldarfjórðungi, en nú
væru í félaginu flestallir iðn-
relrendur landsins. Tilgangur
félagsins var þá og síðar „að
efla og vernda íslenzkan verk-
smiðjuiðnað og vera málsvari
hans í hvívetna".
Allt efnahagslíf og velsæld
í dag, sagði Sveinn, grundvall-
ast á tæknivísindum, vélum og
vélaorku í framleiðslustörfun-
um. Starf frumstæðra þjóðfé-
laga miðast við það að afla
fæðu. Viðbótarlífsgæði, fram
yfir það að geta lifað eru ár-
angur iðnaðartækninnar, sagði
hann. Islendingar voru lengst-
af friunstæð landbúnaðarþjóð.
Velsæld þjóðarinnar í dag
grundvallast fyrst og fremst
á fiskveiðum og nýtingu afl-
ans, og þeirri véltækni sem
byrjað var að nota í»þeim at-
vinnuvegi um síðustu aldamót.
Segja má að í framhaldi af
því höfum við síðasta aldar-
fjórðung reynt að flytja inn í
landið nokkuð af þeim tækni-
störfum er alltaf voru flutt til
landsins áður. — Það er ekki
öryggi í þvi fyrir þjóðina að
öll iðnaðarst"rf fyrir hana séu
unnin af útlendingum erlendis,
því þarf að framkvæma sem
AðaSfundur
Verhalýðsfélags Kaldr-
aiianeshrepps
Aðalfundur Verkalýðsfélags
Kaldrananeshrepps var hald-
inn 10. f.m.
Formaður var kosinn Guð-
mundur R. Árnason, Magnús
Guðmundsson ritari, H",skuldur
Björnsson gjaldkeri, Ingimar
Elíasson fjármálaritari og
Haukur Torfason varaformað-
ur.
mest af þeim í landinu sjálfu.
í nýtízku þjóðfélagi, sem
lengst er komið á þróunar-
brautinni lætur nærri að að-
eins tíundi hver maður þurfi
að vinna að framleiðslu mat-
ar, og 9 af hverjum 10 mönn-
um gætu því unnið að menn-
ingar- og lífsgæðaframleiðslu
— og að því tilskildu að menn
búi allir í friði í heiminum.
Ýmislegt fleira sagði Sveinn,
sem ekki verður rakið hér.
Fyrstu starfsár félagsins
var mikil vantrú á gildi inn-
lends iðnaðar, en þetta hefur
mjög breytzt á síðustu árum.
Eitt af því sem iðnrekendur
hafa látið sig miklu skipta eruj agjnn_
tollalögin, en tollar voru lengi
mjög óhagstæðir fyrir iðn-
reksturinn. Fyrir nokkrum ár-
um var tollalöggjöfin endur-
skoðuð og ný l"g sett.
Þá hefur félaginu verið það
mikið áhugamál, og nauðsyn,
að upp væri komið sýningar-
svæði, þar sem hægt væri að
kynna framleiðslu iðnaðarins,
en iðnsýningin 1952 gerbreytti
áliti þjóðarinnar á innlendum
iðnaði. Á s.l. sumri var stofn-
aður félagsskapur, Samtök at-
vinnuveganna, til að hrinda
sýningarskálamálinu í fram-
kvæmd. Hafa þessi samtök
gert samning við Reykjavíkur-
bæ um byggingu stórhýsis á
mótum Suðuriandsbrautar og
fyrirhugaðs Þvottalaugarvegar
(þar sem biskupinn stakk fyrir
allmörgum árum fyrsta hnaus-
inn í grunni fyrirhugaðrar
æskulýðshallar Reykjavíkur, en
sem hefur nú í framkvæmd-
inni breytzt í iðnsýningar-
skála). Jafnframt skuldbindur
bærinn sig til þess að láta í
samvinnu við Sa.mtöic atvinnu-
veganna skipuleggja í'raintí&ar-
sýningarsvæði á þessum stað
og verður þeim gefinn kostur
á því að reisa þar sýningar-
skála. Iðnrekendur binda mikl
ar vonir við þessar fram-
kvæmdir vegna þess hve mikil
vægt það er að kynna fram-
ieiðsluvörurnar með veglegum
vörusýningum.
Þá lét stjórn Fél. ísl. iðn-
rekenda ennfremur eftirfarandi
upplýsingar í té:
Eitt þýðingarmesta málið,
hafa fulla aðgæzlu og stjórn
á sölu olíunnar, en láta ekki
óvalin einkafyrirtæki hafa þar
svo að segja öll ráð.
Þótt olíuverzlunin hafi skil-
að miklum hagnaði á umliðnum
ámm, þá hefur það ekki verið
fyrir neina hagsýni í rekstri.
Hin einstöku olíufélög hafa
borizt mikið á og ekki til spar-
að í inribyrðis kapphlaupi um
hylli viðskiptamanna. Nok'kuð
dró að vísu úr þessu nú eftir
að verðlagseftirliti var komið
á. Þá var eitthvað farið að huga
að rekstrarkostnaði. En ennþá
stendur hið sígilda þrefalda
dreifingarkerfi olíufélaganna,
sem órækur vottur þarflausrar
sem F.I.I. hefur barizt fyrir sóunar verðmæta.
var stofnun Iðnaðarbanka ís- Ekki eru mörg ár síðan upp
lands h.f., sem stofnaður var komust fjársvik olíufélaga í
af félaginu og Landssambandi sambandi við farmgjöld. Þau
iðnaðarmanna. Bankinn hefur
nú starfað í 5 ár og hefur
reynzt þess megnugur að leysa
mikinn vanda fyrir iðnaðinn,
enda hafa iðnrekendur og iðn-
aðarmenn skipað sér um
bankann og eflt hann eftir
mætti. Er bankastofnunin mik-
ilsverðasti árangur af ágætu
samstarfi Landssambands iðn-
aðarmanna og Félags ísl. iðn-
rekenda til hagsbóta fyrir iðn-
ar með samhljóða atkvæðum
Bætter flugsani-
göugur við Vest-
mál skulu þó ekki rifjuð unp
hér, en vel mættu þau hvetja
til nánari afskipta ríkisins af
innflutningi og sölu olíunnar.
-fc Olíuverðið varðar
alla þjóðina miklu
Atvinnuvegi þjóðarinnar
skiptir það miklu máli, að oliu-
verði sé að staðaldri haldið eins
lágu og mögulegt er. Þetta á
ekki livað sízt við nú, þegar
sjávarútvegurinn berst . í bökk-
um, þrátt fyrir háar uppbætur.
Er honnm ekki hvað sízt bráð
nauðsyn á að fá olíuvörur sínar
á sannvirði, og fyrir þeirri
nauðsyn eiga óþarfir milliliðir
að víkja. Það verður einnig að
tryggja hagkvæmari flutning
olíunnar til landsins en verið
, . , . ,, , , hefur og einfalda dreifingar-
i þagu iðnaðarms her a landi .... , , „ . ,
1 ,. ,____ _t, ____; kerfi ínnanlands.. Fynr þessu
öllu yrði bezt séð með olíu-
verzlun ríkisins.
Af þeim málum, sem í dag
eru efst á baugi hjá F.Í.I.
má nefna lagfæringu á skatta-
löggjöfiuni, þannig að mögu-
legt verði hér á landi að stofna
og starfrækja stórfyrirtæki á
sviði iðnaðar m.a. með erlendu
fjármagni, en það má heita
útilokað. Þá leggur félagið á-
hcrzlu á aukin rannsókuarstörf
og skipulegar athuganir á
möguleikum á uppbyggingu
stóriðnaðar með útflutning
fyrir augum. Einnig að slíkar
rannsóknir verði gerðar í sam-
ráði við einstaklinga og félög,
sem áhuga kynnu að hafa á
því að hefjast handa um fram-
kvæmdir á viðkomandi sviðum.
Hinn kunni brautryðjandi í
íslenzkum iðnaði, Sigurjón Pét-
ursson á Álafossi var formaður
F.I.I. fyrstu 12 árin. Síðan
var Kristján Jóh. Kristjánsson
formaður um 11 ára skeið, sem
var mikill athafnatími í sögu
félagsins. Er Kristján Jóhann
-t af formennsku var liann
kjörinn fyrsti heiðursfélagi
þess í viðurkenningarskyni
fyrir ágæta forystu í félaginu
og margháttuð störf að vel-
ferðarmálum íslenzks iðnaðar.
Fyrstu stjórn Félags ísl. iðn-
Framhald á 11. síðu.
^ Frumvarp lagt íyrir
betta þing
Á þingskjali 85 leggjum við
hv. 8. landskjörinn þm. til, að
ríkisstjórninni verði falinn
undirbúningur löggjafar um ol-
íueinkasölu ríkisins. Við tök-
um ékki á þessu stigi afstöðu
til, hvort hafa á þennan ríkis-
rekstur algeran frá byrjun eða
ekki. Ef hagkvæmara þykir eða
líklegra til samkomulags, er
vel við unandi til að byrja með,
að ríkið hafi aðeins innflutning
olíunnar og heildsölu með liönd-
um og taki þá ekki alla verzl-
unina að sér fyrr en síðar. Hitt
drögum við flutningsmenn ekki
dul á, að við teljum algera olíu-
einkasölu eiga að vera tak-
markið. 1 tillögunni er gert ráð
Alþingi aígreiðir þingsí-
lyktunartillögu Sigur-
vins og Eiríks
Afgreidd var sem ályktun Al-
þingis á fundi sameinaðs þings
í gær tillaga þeirra Sigurvms
Einarssonar og Eiríks Þorstems-
sonar um flugsamgöngur Vest-
fjarða.
Þingsályktunartillagan er
þannig:
„Aiþingi ályktar að fela rík-
isstjórninni að láta fara fram
hið fyrsta rannsókn á því, hvern-
ig flugsamgöngum við Vestfirði
verði bezt og hagkvæmast fyrir
komið. M.a. skal athugað, hvort
hagkvæmt muni að taka upp
landflugvélar til þeirra sam-
gangna og hvort núverandi flug-
vellir á Vestfjörðum geti full-
nægt slíkum flugvélum, svo að
sem almennust not geti orðið af
flugsamgöngum fyrir þer.-.an
landshluta“.
Skákþing Reykjavíkur:
Fjölmennasta
skákþing haldið
hér !
Skákþing Reykjavíkur hóist á
sunnudagin var, og hafa nú ver-
ið tefldar tvær umferðir. Fjórir
meistaraflokksmenn hafa unnið
báðar skákir sínar, og tefia þeir
sín á milli í 3. umferð, sem fer
k
fram í Þórskaffi í kvöld, þann-
ig að Ingi R. Jóhannsson teflir
við Jón Þorsteinsson og Stefán
Briem við Ólaf Magnússon.
Meðal annarra meistaraflokks-
manna, sem saman tefla í kvöld
eru Kári Sólmundarson og Benó-
ný Benediktsson.
í þessu skákmóti er f jöldii
þátttakenda meiri en dæmi eru
til áður, eða samtals 95 manns.
Þar af eru 36 í aðalflokktium,
sem .skipaður er 24 meistara-
flokksmönnum og 12 úr 1. fiokki
í 2. flokki eru 40 manns og 19
í drengjaflokki.
Keppnin hefst kl. 7.45 í kvöld
og stendur til kl. 12.45, og 'ýk-
ur öllum skákunum á þeim
t'íma, því að biðskákir eru ekki
Framhald á 10. s:Fj.