Þjóðviljinn - 11.02.1958, Qupperneq 5

Þriðjudagur 11. febrúar 1958 — ÞJÓÐVILJINN — , (5
SÞ efna lii alliióðaráðstefnu
Fiilltníar frá 70—S0 þjéðum koma saman í Gení
Sameinuðu þjóðirnar hafa boðað til alþjóðaráðstefnu
í Genf, sem hefst þann 24. febrúar, til þess aö ræða um
siglingamál og gera tilraun til bess að setja alþjóðaregl- j
ur, eða semja alþjóðalög um þessi rnél. Öiium þátttöku-
ríkjum SÞ hefur verið boðið að senda fulltrúa og er gert
ráð íyi’ir að 70—80 þjcðir þekkist boðið. Gert er ráð' íyrir
s.ð ráðstefnan standi yfir í 9 vikur.
Það er að sjálfsögðu , cþarfi,
að taka fram, að þessi ráð-
stefna getur haft raikla þýð-
ingu fyrir íslendinga sem sigl-
ingaþjóð og þjóð, sern byggir
eyland og hefur aðalframfærslu
sína af fiskveiðum.
Margbrotín dagskrá
Á dagskrá ráðstefnunnar
kennir margra grasa. Ætlazt
er til að rætt verði um land-
helgismál og cnnur fiskveiði-
mál, réttindi til landgrunns og
rétt þjóða til að rannsaka og
og nýta auðlindir hafsins.
Nánar tiltekið er ætlazt til
að ráðstefnan láti til sin taka
allar greinar siglingamála. T.d.
er eitt dagskráratriðið „Rétt-
ur til áreitnislausra siglinga",
annað er „Hegningarlöggjöf
varðandi árekstur skipa“
þrælasala, óhreinindi í sjónum,
sjórán — þar á meðal ef árás
er gerð á skip á hafi úti frá
flugvélum. Þá verður rætt um
þjóðemi og skráningu skipa.
Meðal annars verður tekin af-
staða til þess hvort leyfa skuli
skipum að sigla undir fána
Sameinuðu þjóðanna í vernd-
arskyni.
Loks mun ráðstefnan kynna
sér og væntanlega taka af-
stöðu til réttinda þjóða, sem
ekki liggja að sjó.
Tillcgur Alþjóðalaga-
nefndar SÞ
Alþjóðalaganefnd Sameinuðu
þjóðanna hefur fjallað um öll
dagskráratriði ráðstefnunnar
að því síðastnefnda undan-
skildu. Það eru tillögur nefnd-
arinnar, eða uppkast að al-
þjóða siglingalögum, sem ráð-
stefnan á að taka afstöðu til.
Uppkastið er í 73 greinum og
er búizt við skiptum skoðun-
um á þinginu um mörg ákvæði
þess.
Allsherjarþingið hafði þess-
ar tillögur til meðferðar fyrir
tveimur árum og ákvað þá,
að haídin skyldi alþjóðaráð-
stefna til þess, eins og það er
—orðað, „að athuga alþjóða
siglingalöggjöf, ekki eingöngu
með lögfræðileg atriði fyrir
augum, heldur einnig með til-
liti til tækni, líffræði, efnahags-
mála og stjórnmála, og semja
um þessi mál eina eða fleiri
alþjóðasamþykktir, eða gera
þær aðrar ráðstafanir, sem
lieppilegar eru taldar“.
Það verða því ekki eingöngu
lögfræðingar, sem sitja Genfar-
ráðstefnuna lieldur og sérfræð-
ingar á sviði fiskveiða og haf-
rannsókna, ásamt stjórnarfull-
trúum.
Mörg ágreiningsefni
Síðasta tilraun sem var
gerð til þess að komast að
alþjóðlegu samkomulagi um
siglingarmál og lög um höfin,
mistókst. Það va)’ á alþjóða-
i’áðstefnu, sem boðao var til í
Haag 1930. Það er fyrirfram
vitað, að mörg ágreiningsatriði
verða á ráðstefmmni í Genf.
Þegar skýrsla Alþjóðalaga-
nefndarinnar var til umi'æðu á
Allsherjarþinginu 1956, var
nefndinni að vísu hrósað mjög
fyrir vel unnin störf. Talað var
um „mikilsverðan áfanga“ í
alþjóðlegri lagasetningu og
mörg önnur viðurkenningarorð
féllu til nefndarinnar.
Hinsvegar fóru fulltrúar ekki
leynt með þær skoðanir sínar,
að vel gæti farið svo, að erfitt
reyndist að samræma skoðan-j
ir og hagsmuni þjóðanna í
þessum efnum. Bent var á, að1
það gæti haft slæm áhrif, efi
illa færi á ráðstefnunni og ekki
næðist samkomulag. Þá væri
m.a. hætta á, ,,aö reglur, sem
komnar eru í hefð í alþjóða-
samskiptum“ yrðu afnumdar.
Umræðumar á Allsherjar-
þinginu leiddu í ljós að hættast
er við að ekki náist samkomu-
lag um stærð landhelginnar,
fiskveiðiréttindi og ráðstafanir
til þess að varðveita stofnauð-
æfi hafsins. Laganefndin lagði
til, að ef ekki næðist sam-
komulag um þessi mál á ráð-
stefnunni, yrou þau sett í gerð
sérstakrar nefndar. Verður
ráðstefnan á sínum tíma að
taka afstöðu til þessarar til-
lögu.
Það er vitanlega á þessum
sviðum, sem íslendingar hafa
mestra hagsmuna að gæta.
Landhelgismálin
Alþjóðalaganefndin lætur í
ljós það álit sitt í uppkast-
inu, að landhelgi eigi ekki að
ná lengra frá sti’öndinni en 12
i sjómílur. Það er hinsvegar á
valdi ráðstefnunnar að breyta
tillögunum eftir vild.
I sambandi við Iriggja mílna
landhelgina er þess getið í
nefndarálitinu, að mörg ríki
vilji ekki viðurkenna stæiri
landhelgi en 3 fnílúr, einkum.
þau ríki, sem ekki’ hafa stærri |
iandhelgi sjálf én' þrjár mílur. J
Fulltrúar Bandaiúkjanna,
Bretlands og Hollands skýrcu
allir frá því að ríkisstjórnir
þeirra væru hlynntar þriggja
mílna landhelgi. Aðrir fulltrú-
ar, þar á meðal fulltrúar Sov-
étríkjanna, Póllands, Rúmeníu
og Tékkóslóvakíu, héldu því
fram, að það ætti að vera
þjóðunum í sjálfsvald sett, að
ákveða landhelgismörk s*.n eft-
ir eigin þörfum.
Enn aðrir fulltrúar voru
þeirrar slcoðunar — og var
hér aðallega um að ræða full-
ti’úa frá Suður-Ameríkuríkjun-
um •— að ákveða bæri land-
helgistakmörk hvers lands út-
af fyrir sig eftir ástæðum á
hverjum stað.,
Framsögumaður Alþjóðalaga-
nefndarinnar, J. P. A. Francois
prófessor, lét svo ummælt eftir
umræðurnar á Allsherjarþing-
inu, að ekki væri ástæða til að
’fast um að þjóðimar kæmu
sér saman, þctt sumar þyrftu
að slá eitthvað af kröfum sín-
um vegna hagsmuna heildar-
innar.
Verndun íiskstoínsins
Amennur skilningur virtist
vera meðal fulltrúa á Alls-
herjarþinginu á því, að nauð-
syn bæri til að vernda fisk-
stofninn við ofveiði. Hinsvegar
var nokkur ágreiningur um,
hvað væri rányrkja í þeim efn-
um.
Fulltrúar þeirra þjóða, sem
ekki ráða yfir nýjustu veiði-
og vinnslutækjum, mæltu á
móti því, að iðnaðarþjóðirnar
sendu skip sín með stórvirk
veiðitæki á mið framandi þjóða.
Talsmenn iðnaðarþjóðanna
héldu því hinsvegar fram, að
tilgangur þeirra væri sá einn,
að notfæi'a eina af helztu mat-
vælaauðlindum heimsins, og
það væri síður en svo hætta
á að rányrkja hlytist af.
Réttur fiskiveiðiþj'ða til
þess að gera ráðstafanir til að
vernda fiskstofninn á miðum
sínum er viðurkenndur í upp-
kasti Alþjcðalaganefndarinnar.
Er t.d. gert ráð fyrir þrví, að
þjóð geti gert, sínar ráðstaf-
anir. á eigin spýtur í þessum
efnum, ef ekki hefur tekizt að
ná samkomulagi við eriendar
þjóðir, sem sækja fiskimið á
hrygningar- og uppeldsstöðv-
urn við strendur lands hennar.
V estur-Þ jóðver jar
eindregið anelvígir
rg-**^
Scrstaða íslands
Fulltrúi íslaiids í lagadeild
Ailsherjarþingsins (sj"ttu)
neíndinni) taldi það óþarfa
drátt að láta ráðstafanir til
verndar fiskstofninum bíða í
tvö ár eftir því að ráðstefnan
yrði haldin.
„Hverskyns dráttur í þessu
máli“, sagði hann, „er hættu-
legur. Áður en varir getum við
átt á hættu að stóreflis nióð-
urskip (verksmiðjuskip), sem
útbúin eru rafmagnsveiðitækj-
um, valdi stcrkostlegu tjóni á
fiskstofninum. Við eigum á
hættu, að áður en varir komi
frarn veiðitæki, sem gera nú-
gildandi ákvæði um möskva-
stærð ónóg og úrelt. Breyting-
ar á þessum sviðum era ákaf-
lega örar, og tími er til kom-
inn að við gerum okkur þetta
ljóst og gerum okkar ráðstaf-
anir þegar í stað“, sagði ís-
lenzki fulltrúinn.
(Frá upplýsinga-
skrifstofu SÞ)
Skoðanakönnunarstofnunin
EMNID í Bielefeld í V-Þýzka-
landi hefur gert ckyndiathugun
á afstöðu manna í tólf vestur-
þýzkum stórborgum til fyrir-
ætlana um að koma upp flug-
skeytastöðvum í laiidinu o g
búa vesturþýzka heriiui kjarn-
orkuvopnum.
Niðurstöður athugunarjnnar
vora þær, að 59 af iiunclraði
voru eindregið ahdvíg r því .að
vesturþýzki lierinn feági kjarn-
orkuvopn, en 14 af hundraði
voru því andvígir með vissum
skilyrðum, eða samta's 73%.
65 af hundraði voru eindreg-
ið andvigii' flugskeytasfðvum,
níu með vissum skilyrðum,
samtals 74%.
27 af hundraði voru með-
mæltir kjaraorkuvopnum cg 24
af hundraði flugskeytastöðv-
um.
Samstarfsmaður
nazista
ei ekki
eidflaugar
Guy Mollet, foringi franskra
sósíaldemókrata og fyrrverandi
forsætisráðherra, sagði i ræðu
nýlega, að sér væri ekkert um
það gefið, að Bandaríkjamönn-
um yrði leyft að koma sér upo
eldflaugastöðvum í Frakklandi.
Kvaðst Mollet ekki fá séð,
hvernig slíkur viðbúnaður ætti
að auka öryggi Vestur-Evrópu.
Mollet sagði að stjórnum
Vesturveldanna bæri að grípa
fegins hendi tillögur sovét-
stjórnarinnar um ráðstafanir til
að binda endi á kalda stríðið
og eyða viðsjám í heiminum.
Eiun af æðstu embættismönn-
um Vichystjórnarinnar í Frakk-
landi á hernámsárunum, Jacqu-
es Guerard, var í síðustu viku
dæmdur í 5 ára fangelsi fyrir
samvixmu við nazista, en dóm-
urinn var skilorðsbundinn og
hann var látinn laus þegar í
stað. Hann kom nýlega heim til
Frakklands frá Spáni, þar sem
hann hefur dvalizt frá stríðslok-
um. Talið er að þetta sé síðasti
dómurinn sem kveðínn vei’ður
upp í Frakklandi vegna sam-
starfs við nazista.
Dngin Éei&gsl
við NAT®
Mexíkóstjóm er algerlega
andvíg fyrirætlunum Dullesar,
utanríkisráðherra Bandaríkj-
anna, um að tengja Samband
Ameríkuríkja Atlanzhafsbanda-
laginu. Padilla Nervo, utanrík-
isráðherra Mexíkó, hefur lýst
þessu yfir og komizt svo að
| orði, að þjóðir rómönsku Ame-
ríku muni kunna Dulles litla
þökk fyrir að reyna að innlima
' þær í herbandalagskerfi sitt.
! í vetur hljóp af
stokkunum í Len-
; íngrad fyrsta
skipið, sem sigla
l á um yfirborð
; sjávar knúið
i kjarnorku. Það
j er ísbrjótur, setn
; hlaut nafnið Lexi-
j ín. Isbrjóturimi
j er 16.000 lestir
| og vélaraflið 44.
'ooo hestöfl. Má-
þrýstigufa fi*á
vatnskældum
kjarnorkuofni
| knýr hverfi-
i rafala aflvél-
!
anna. Skipið
getur siglt 400
daga samfleytt
án þess að koma
í höfn til að
taka nýjar birgð-
ir. Myndin er
tekin í skipa-
smíðastöðinni