Þjóðviljinn - 14.05.1958, Blaðsíða 6

Þjóðviljinn - 14.05.1958, Blaðsíða 6
6) ÞJÓÐVILjrNN — Miðvikudagur 14. tmaí 1958 IMÓÐVIUINN ÚtKefandi: Samelningarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokkurinn. — RitstJórar Magnús Kjartansson (áb.), Sigurður Guðmundsson. — Fréttaritstjóri: Jón Bjarnason. — Blaðamenn: Ásmundur Sigurjónsson, Guðmundur Vigfússon, ívar H. Jónsson, Magnús Torfi Ólafsson, Sigurjón Jóhannsson. — Auglýs- ingastjóri: Guðgeir Magnússon. - Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prent- smiðja: Skólavörðustíg 19. — Sími: 17-500 (5 línur). - Áskriftarverð kr. 25 á mán. í Reykjavík og nágrenni; kr. 22 annarsst. — Lausasöluverð kr. 1.50. Prentsmiðja Þjóðviljans. Efnahagsmálin vegna gera hinar nýju ráð- stafanír ekki ráð fyrir því að hróflað sé við uppbótarkerf- inu, þvert á móti fær TJt- flutningssjóður aukið fjár- magn og aukið verksvið, þar sem dýrtíðamiðurgreiðslur eru nú einnig fluttar til hans. Þannig stendur enn það kerfi sem Framsókn og Albvðu- flokkurinn gagnrvndu hvað á- kaflegast mánuðum saman — og sem auðvelt er að gagn- rvna vegna þess hve ríkisaf- skintiu eru ómarkviss og lausalonaleg þótt gagnrýni þessara flokka væri á öðrum rökum rei«t — vinir hinnar algeru gengislækkunar guggn- uðu frammi fvr'r staðrevnd- unum, er þeím birtist sú vit- neskia að bað er ekki lengur f gær var hið nýja tekjuöfl- -*■ unarfrumvarp rikisstjómar- innar lagt fyrir Alþingi. Ei' jmr gert ráð fyrir að útflutn- ingssjóði og ríkissjóði sé aflað nýrra tekna sem nema veru- legum upphæðum; er áætlað í frumvarpinu að nettó tekjur lítflutningssjóðs aukist um 241 milljón króna á ári og auknar tekjur ríkissjóðs af tollum og söiuskatti nema á annað íhundrað milliónum. Hins veg- ar verða brúttóálögumar mun meiri og munu einnig þær b’rt- ast í umfangsmiklum verð- hækkunum sem erfitt er að gera sér grein fyrir að fullu. Sérfræðingar . ríkisstjómar- innar hafa fylgt alveg á- kveðnu kerfi begar þeir gengu "frá hinum nýju tekjuöflunar- aðferðum einstökum atríðum. Ot frá því hefur auðsjáanlega veríð gengið að miðað skvldi við ca. 35% lækkun á gengi íslenzkrar krónu eða 55% hækkun á erlendum gjaldevri. Hefur þeirri forskrift verið fylgt mjög nákvæmlega og reynt að tryggia að fjárhags- kerfið allt brevtt’st til sam- ræmis við áhrif slíkrar gengis- iækkunar, enda þótt hinu skráða gengi sé ekki brevtt formlega. He'ztu undantekning- amar eru þær að brvnustu nauðsvnjavörur, he'ztu innflutt matvæ'i og fatnaðarvörur fvrir ca. 120 mil'inn'r króna í inn- flutningsverðmæti, era undan- þegnar hinu almenna kerfi og bera talsvert minni álögur; sama er að segja um náms- og sjúkragia'devri. Hins vegar bera hátol'avörnmar hæmí á- lögur, einnig almennur ferða- gjaldevrir og sérstakir skatt- ar eru laeðir aukaiega á ýmsar vörur. svo sem b'freiða.r, benzín og inn'en<iar tol'vörateg- undir. Þá ha.fa. h'-nar nviu r«ð- stafanir ekki áhrif á fjárhags- viðskinti ísiendinga og her- náms'iðsins. F.n að öðra levti er bað Ivki'Iinn að hinu nýia tekiuöflunarherfi að þar er miðað við 35eá gengis'ækkun, eða 55% hækkun á erlendum gja'devri. og áhrífin á a'lt efnahagskerfi bióðarinnar verða þau sem s'íkri gengislækkun era samfara. Þetta er þó ekki sú gengis- 'ækkun sem ráðamenn Framsóknarflokksins iog sumir ieiðtogar A'bvðuf'okksins) beittu sér fvrir og íhaldið bráði jafn inni'ega. Hugmvndin með þeirri gengis'ækkun var sú að hún ætti að hr"kkva til bess að afnema al't uupbótarkerfið; hún átti að gera hið kauítal- istíska kerfi siálfvirkt á nvian leik á fslandi. tryggja að at- vinnulífið gengí án ríkisaf- lyerklýðssamtökin hafa þegar skipta. Sérfræðingar reiknuðu ’ varað alvaríega við hess- Undlrbuningur verður hafinn nú þegar að byggingu verzlunarhúss á lóð KRON Vörusala félagslns ham á s.l. ári 42.2 milli. kr. - reksfrarhallinn 987 þús. Aðalfundur Kaupfélags Reykjavíkur og nágrennis var Rekstrarhalli varð rúmar 987 haldinn sl. sunnudag. Fundinn sátu 104 fulltrúar af 140 þús. krónur. sem rétt áttu til fundarsetu, félagsstjóm, framkvæmda- Þa raktl kauPfelagsstjori ýt- Formaður félagsins, Ragnar hann um húsnæðismál félags- Ólafsson hæstaréttarlögmaður, ins, og lagði áherzlu á að haf- flutti skýrslu félagsstjómar. izt yrði handa um byggingu stjérl „ endurskoðendur, svo og nokkrir starfsmenn ** f“ felagsins. Fundarstjórar voru kjömir Steinþór Guð- fremst oreaka hans að íeita í mundsson og Guðmundur Illugason, en fundanitarar því að leyfð álagning á ýms- Þórhallur Pálsson og Gunnar Ámason. ar vörar var íækkuð í ársbyrj- un 1957, en ýmsir kostnaðar- liðir, svo sem laun, umbúðir o.fl. hækkuðu veru'ega án þess t að tekið væri tillit til þess I Ræddi hann um hvaða ástæður framtíðarhúsnæðis á lóð fé- hinni leyfðu álagningu lægju til hinnar slæmu rekstr- lagsins á homi Hverfisgötu og arafkomu á árinu, og tillögur Smiðjustígs, var í því sam- til úrbóta., Ennfremur ræddi bandi samþykkt einróma eftir- árslok 102. Útboreruð laun a farandi tillaga, sem borin var árinu námu 4.8 millj. króna. I fram af félagsstjóm: lifevríssjóði fyrir starfsmenn „Fundurinn telur nauðsjai að félagsins, sem stofnaður var félagið eignist sem allra fyrst fvrir tveimur áram, yora verzlunarhús í miðbænum fyrir , röskar 314 þús. krónur um ára- starfsemi sína. Hann felur því mót Starfsmenn félagsins vorti í Lífeyrisfrumvarp fyrir Framhald af 1. síðu, hvort ekki mætti stofna togarasjómenn lífeyrissjóð svip- stjórninni að hefjast nú begar aðan þeim sem embættismenn handa um undirbúniug að bygg- njóta. ingu verzl’unarhúss á lóð fé- Þingmenn sósíalista tóku síð- iagsins við Smiðjustíg og hægt að framkvæma „friáls- an -að vinna að íramkvæmd þess- Hverhsgotu". an“ kanítfl'ismn á Tslnndi án arar hugmyndar og var þá þegar ■ KaupfélagsStjórinn, Kjartan . ' , ag maHg átti mikinn hlióm Sæmundsson, flutti skýrslu um kaunfelagsstjora, og nkti mik- svo harðneskiu'egra. ráðstaf- að mahð atti mikmn hþom- g j [r Qg lag in áhugi og eindræeni meðal ana að a'lur þorri bióðarinn- =runn meðal togarasjomanna. -■■■■■ Innstæða í innlá.nsdeild fé- lagsins nam 31/12 1957 kr. 3.691.974.67 og hafði aukizt um kr. 482 þÚ3. kr. á árinu. Miklar umræður urðu á aðal- fundi um skýrslu formanns og ar myndi rísa gegn þeim. Þess vegna er nú enn farið btl begeia.. mi'li ríkisaf- skinta og gróðareksturs, milli gengis'ækkunar, sem á að bitna jafnt á öl'u, og skatt- he'mtu, sem á að miðast við efni og: ástæður. Það má vera að ekki. séu pólitískar forsend- ur fyrir annars háttar úrræð- um. e'ns og nú standa sakir hér á landi. Hitt er Ijóst að þessar ráðstafanir leysa engin vandamál nema um stundar- sakir; þær valda nvrri verð- bólguskriðu sem enn evkur bilið milli verð'agsins innan- la.nds og l ess verðs sem við fá.um fvrír útflutningsafurð- ir-iar r>rf TYVUnil irman tíðaT gera nýjar aðgerðir óhjá- kvæmilegar. Með framvarpinu er tryggt að a'menn lífskjör munu ekki skerðast næstu mánuði. Þar er gert ráð fvrir 5% almennri katmhækkun sem komi til framkvæmda 1. júní; hún jafngildir 9 visitölustig- um sem þannig verða bætt fvrirfram áður en verðhækk- anirnar koma til framkvæmda fvrir alvöra, en þessi 9- stig Mál þetta kom t.d. til umræðu Hvert verður fordæmið? reikninga þess. Vörasala nam fu'ltrúa um málefni félagsins. kr. 42.263.284.51 á árinu, hafði i Úr stióra áttu að ganga: í Sjómannafélagi Akureyrar um auhizt Um 1.78%. Sala mat- Ragnar Ólafsson, Þorlákur G. þetta leyti og ræddi formaður v"rabúða félagsins hafði auk- Ottesen og Guðmundur Hiart- félagsins Tryggvi Helgason á- izt um 10% én sala í Öðram arson en vora allir endurkjörn- samt öðrum stjómarmeðlimum vöruflokkum dregizt saman. ir. málið við stjóm Útgerðarfélags^ ‘ 1 ’ : ~~ ' Akureyrar. Útgerðarfélagsstjóm- in snerist þá öndverð gegn mál- inu og felldi það. Frumvarp um stofnun lífeyris- sjóðs togarasjómanna var síðan flutt í fyrsta sinn á Alþingi haustið 1955 af þeim Einari Ol- geirssyni, Sigurði Gnðnasyni og Gunnari Jóhannssyni, þingmönn- um Sósíalistaflokksins. Frum- varpið var ekki afgreitt þá og fluttu þeir Einar og Gunnar það því ‘aftur á næsta þingi, að af- loknum kosningum 1956. Nefnd skipuð af sjávar- útvegsmálaxáðherra Með bréfi dagsettu 10. maí 1957 skipaði Lúðvík Jósepsson sjávarútvegsmálaráðherra síðan nefnd til þes að semja frumvarp til laga um lífeyrissjóð togaria- sjómanna. í nefndinni áttu sæti Guðmundur J. Guðmundsson og Tryggvi Helgason, ásamt þeim Óiafi Jóhannessyni prófessor, Jóni Sigurðssyni og Eyjólfi Jóns- syni lögfræðingi. Hefur þessi nefnd samið frumvarp það, sem verða "hins 'vefrar ekki" bætt lagt var fyrir Þingið 1 gær' W samkvæmt vísit-lukerfinu. - hefur ríkisst'órnin ^ert & frum- Ekki harf að dei'a um að varpi. nefndarinnar nokkrar þessi fvrirframgreidda upnbót hreytingar. er hasrkvæm vinnandi fólki^——---------------------- meðan hún endist. en haeíræð- inear hafa reiknað út að hún duyi aðeins fáa mánuði. Þá hefiast á ný vixláhrifin milli verð'asrs oer kauneia'ds. það kanohlauo sem verkalýðssam- tökin vita af lanerri reynslu að er þeim óhag’kvæmt. út að til þes3 þvrfti a.m.k. 53% 'ækkun á ereneri krónunn- ar, eða 114% hækkun á erlend- um erialdevri. oer mvndi það ■ ,,biare:ráð“ þó sennilega aðeins duga örskamma stund! Þess varað alvarlega við þess- um ráðstöfunum og afleiðing- um þeirra, og það er rík á- stæða til þess að taka undir þá aðvörun. Alþýðubandalagið barðist fyrir því að stöðvunar- stefnunni yrði haldið áfram og efnahagsvandamál ríkisins leyst með því að skerða ríkis- kerfið, takmarka óskynsamlega fjárfestingu og með skatt- heimtu sem miðuð væri við efni og ástæður. En Alþýðu- bandalagið hafði ekki póli- tískan styrk til að tryggja stefnu sinni framgang. Þar er að finna meinsemdina í ís- lenzkum stjórnmálum; meðan stjórnmálasamtök alþýðunnai' era ekki nægilega áhrifamikil verður þróun efnahagsmál- anna ekki heldur í samræmi við hagsmuni og þarfir vinn- andi fólks. Margt er það í. þjóð'ífi voru sem miður fer, þó; fleira fari betúr, og ; oft heyrist söngur þeirra sem komnir era um og yfir ihiðjan aldur, þar sem allt er lastað, málað sv"rtum litum. Verður þá einkum æsk- an fvrir barðinu á h’utaðeig- endum, enda litur þá hin ver- andi kvnslóð í siun eigin snegil, þvi að í æskunni sér hún ávöxtinn af sínum eisrin verkum, sínu eigin framferði, sem í mareföldum mæli kem- ur fram hjá hinum yngri. bæði til il's og góðs. kemur þar til aukið frjálsræði. meiri þroski, og betri efnahagur. Er skammt að miunast eins al- varlegs atburðar af norður- landi, þar sem nemendur kunnrar menntastofnuuar fóra í. kirkiuhús og fr”mdu hinn fáránlegasta verknaA verður hann vart má'aðnr of svörtum litum. enda hafði hið unga fólk bergt heídur mikið af hinum dvra guðaveígum „Bakkusar konungs", svo sem gert bafa flestar þær kvnslóð- ir, er betta iánd hafa bvggt; eru til margar sagnir bar til söununar, og mörgum orðið að fu'lkomnu fiörtjóni. og enn fle'ram stevpt í ógæfu. Sann- ast hér sem oftar gam'a mál- tækið, „Hvað höfðingjarnir hafást að hinir ætla sér levf- ist það“. Frá æðstu embætt- um bessarar fámennu þjóðar berast. fréttir til okkar ó- brevttrar alþýðu um dvrar veizlur, þar sem hinar gullnu veigar „Bakkusar“ g'itra ó- snart, enda vit, lífsbróttur og fjör sumra veizlugesta stund- um að mun þorrið í veizlu- lok. Ríkið tekur á móti þeim sem unnið hafa frama á er- lendum vettvangi, sjálfum sér og þjóðinni allri til lofs og heiðurs, einnig þá glitrar hinn görótti drykkur. Mættu sumir framámenn þjóðarinnar muna sinn fífil fegri, er þeir á ung- um aldri stóðu í brjóstfylk- ingu þeirra, er studdu gegn slíku framferði. Sagt er að starfsfóík stjórn- arráðsins fari að minnsta kosti eina same'ginlega skemmtiferð á sumri hverju, er það að sjálfsögðu lofsvert félagslyndi, og ætti að vera öðrum starfshónum og allri þjóðinni til fyrirmvndar, enda munu viðkomandi stjórnarvöld hafa viðurkennt þetta sjónar- nhð, með því að gefa levfi til ]iess að hver starfsmaður stofnunarinnar fengi levfi til áfengiskaupa, áður en ferðin er farin, með heildsöluverði, frá útsölu ríkisins, að magni tvær fl"skur pr. höfuð, en þessi fríðindi að sjólfsögðu skattfrjáls. Mættu feður og mæður þessa lands vel hug- leiða allt þetta framferði. Fvrir Alþingi liggur riú þingsá'vktunartil'aga um af- nám áfengisve'tinga í opiriber- um veiz'um — hefur : þessi. Utla en sjálfsagða tillaga orð- ið fyrir hrakningum og að- kasti einstakra bingmanna, en bióðin mun f.vlgiast með þessu máli, þvi að hér e'ga þing- menn vissulega sitt gullna tækifæri. Hvaða fordæmi ætla þeir, með stjórnarráð Islands í fararbroddi, að gefa þjóðirini? F. J.

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.