Þjóðviljinn - 29.11.1958, Side 3

/
Sveinafélag húsgagnasmsða
í Reykjavík 25 ára
Afmœlisins minnzf i kvöld meÖ hófi
"2. nóvember s.l. var'ð Sveinafélag húsgagnasmiða í
■Reyijavík 25 ára og ætlar félagið að minnast þessara
tímamóta í sögu sinni með afmælishófi, sem þaö heldur
i Framsóknarhúsinu í kvöld. Þjóðviljinn náði í gær tali
af formanni félagsins, Bolla Ólafssyni, og lagöi fyrir hann
nokkxar spurningar í tilefni af afmælinu.
— Hvenær var félagið stofn-
iað, Bolli ?
— Það var stofnað 2. nóv-
ember árið 1933 og er því orð-
ið 25 ára gamalt.
— Ætlið þið ekki að minn-
ast þessara tímamóta?
— 'Jú, það verður þaldið
upp á afmælið á morgun með
liófi í Framsóknarhúsinu nýja.
Mun það hefjast með borðhaldi
kl. 7 e.h.
— Hverjir voru aðalhvata-
merihirnir að stofnun félags-
in?
1 Aðalhýatameririirnir að
stófhún þess munu hafa verið
þeir Helgi Jónsson, og Guð-
mundur Breiðdal, en fyrstu
stjórn þess skipuðu þeir Jak-
ob Magnússon, formaður, Har-
aldur Ágústsson, ritari og Jón
Hlíðberg gjaldkeri.
— Hver hafa verið aðalverk-
efni félagsins?
—- Ja, þau hafa nú verið svip-
uð og annarra verkalýðsfélaga.
Fyrst í stað var það nú aðal-
lega fólgið í því að safna mönn-
um saman til samstarfs, en svo
hafa það mest verið kjaramál-
in. Einnig liefur félagið hald-
ið uppi ýmis konar félags-
starfsemi og komið sér upp
sjóðum.
— Hvernig hefur kjarabar-
áttan gengið ?
— Hún gekk erfiðlega til'
að byrja með. Félagið varð
tvívegis að standa í verkfalli
á fyrstu árunum. Síðan hefur
hún gengið betur og félagið
liefur náð samningum án þess
lað til verkfalls hafi komið,
nema hvað félagið tók þátt í
allslierjarverkfallinu 1952. Fé-
lagið hafði þó náð samningum
fyrir sig þá, og samstarfið við
Húsgagnasmíðameistarafélag
Itey'kjavíkur hefur verið gott
á síðari árum en mætti vera
meira.
— Hvenær var það, sem fé-
lagið átti í þessum verkföll-
um?
— Fyrra verkfallið hófst um
miðjan september 1935 og stóð
í 10 vikur. Þá var barizt um
viðurkenningu á félaginu og
einnig gerðar nokkrar kaup-
kröfur, en árangurinn áf þeim
varð ekki mikill. Þá settu
byggingavöruverzlanir af-
greiðslubann á efni til félags-
manna með aðstoð Vinnuveit-
endasambandsins. Síðara verk-
fallið, sem hófst 1. marz 1937,
stóð einnig í tíu vikur. Það
voru atvinnurekendur, sem
sögðu upp samningunum og
ætluðu að koma félaginu á
kné, en það gerði 'kaupkröfur
á móti. Út úr þvi verkfalli
fengust þrír sumarleyfisdagar,
sem var fyrsti vísirinn að sum-
arfríi, og kauphækkun um
nokkra aura á tímann.
— Hvað er að segja um
aðra félagsstarfsemi ?
— Félagið hefur haldið uppi
nokkurri fræðslustarfsemi og
gengizt fyrir skemmtunum,
einkum síðustu árin.
— Þú minntist áðan á sjóði
félagsins. Er það orðið fjár-
haglega vel stætt?
— Já, félagið á orðið og hef-
ur undir höndum allmikla sjóði.
Það byrjaði fljótlega að inn-
heimta .félagsgjald, en það var
lágt fyrstu árin og svo hjálp-
uðu verkföllin tii þess að lítið
safnaðist í' þá. Hafa sjóðir fé-
lagsins einkum I axið síðasta
áratuginn.
— Er féiagsmönnum ekki
orðinn mi'kill styrkur að þess-
um sjóðum?
— Jú. Atvinnuleysisstyrki
hefur að vísu ekki þurft að
veita í mörg ár, en veittir hafa
verið sjúkrastyrkir. Úr styrkt-
arsjóði félagsins, sem er sam-
eignarsjóður, er greitt hálft
kaup í 12 vikur. Svo eiga fé-
lagsmenn annan sjóð, veikinda-
tryggingasjóð, sem er séreigna-
arsjóður. Mun það vera eina
félagið, sem . á slíkan sjóð.
Hann var stofnaður 1954 og er
þannig til kominn, að atvinnu-
rekendur töldu sig þá ekki geta
orðið við beinum kaupkröfum
félagsins, en féllust á að greiða
4% af greiddu dagv. 'kaupi í
þennan sjóð, og var það dul-
búin kauphækkun. Hver félags-
maður á sjálfur sitt framlag
og getur tekið það allt út, þeg-
ar hann þarf á að halda.
— Var félagið ekki fámennt,
þegar það var stofnað?
— Stofnendurnir voru 23, en
nú eru félagsmenn 85.
— Hverjir hafa verið helztu
forystumenn félagsins þessi 25
ár?
—Ja, starfið hefur nú mætt
mest á formönnunum, en þeir
hafa verið þessir frá byrjun:
Jakob Magnússon 1933—36,
Guðmundur Breiðdal 1936—37,
Ólafur Guðmundsson 1937—45.
Helgi Jónsson 1945—46, Jón
Magnússon 1946, Benóní Magn-
ússon 1946, Þórólfur Beck
1946—53 og svo ég síðan 1953.
Annars er gjaldkerastarfið nú
Núverandi stjórn Sveinafélags húsgagnasmiða í Reykjavík;
Ólafur E. Guðmundsson, Jóhann Ó. Erlendsson, Bolli A. Ól-
afsson. Ilalldór G. Sícfánsson og Kristinn Guðmundsson.
Laugardagur 29. nóvember 1958 — ÞJÓÐVILJINN — (3
Misnotkun verðjöfnunarkerfis-
ins gæti orðið því að falli
Einstöku staðir hafa hækkað óhóflega
vörugjald af olíu
Tilraunir vissra staða til að gera vörugjald af olíu að
verulegum tekjustofni geta orðið til þess að hækka olíu-
verðið fyrir alla landsmenn, vegna verðjöfnunarinnar.
Verði mikil brögð aö þessu getur það orðið til að eyöi-
leggja verðjöfnunarkerfið, er tryggir að menn geti fengið
olíu á nokkurnveginn sama verði frá öllum sölustöðum.
Á þessa leið skýrði Lúðvík
Jósepsson viðskiptamálaráðherra
nauðsyn frumvarps, sem nefnd
flytur að beiðni hans, um breyt-
ingu á lögunum um verðjöfnun
á olíu og benzíni. Er lagt til að
í lögin bætist heimild til
verðmunar þessara vara sem
stafar af mismunandi kostnaði
svo sem mismunandi vörugjöld-
um á útsölustöðunum sjálfum
eða umskipunarhöfn til þeirra.
Lúðvík sagði að þess væru
dæmi að vörugjöld á olíu hefðu
verið hækkuð upp í 30 kr. á
tonn, en hámark vörugjalds sem
verðjöfnunarsjóður greiðir sam-
kvæmt núgildandi reglugerð, er
12 kr. á tonn. Vilji einhver bæj-
arsjórn eða hreppsnefnd hækka
vörugjald af þessari vöru svo
mjög verða íbúar þess staðar að
horfast í augu við að varan geti
orðið þar dýrari en annars stað-
ar.
Sigurður Ágústsson mælti
gegn frumvarpinu og taldi það
andstætt tilganginum með. iög-
unum um verðjöfnun á olíu og
benzíni.
Frumvarpinu ‘vaf vísað 'til 2.
umræðu með samhljóða atkvæð-
um.
HátMöld stódenta L éseifer '
með lðm sniði og indanfarm ár ' í
Pélur Oltesen ftylur aSakæðu dagsins
Stúdentaráð Háskóla íslands efnir að venju til há-
tíðahalda 1. desember. Aðalræðu dagsins flytur Pétur
Ottesen alþingismaður.
Hátíðahöldin hefjast kl. 10.30
að morgni með guðsþjónustu í
kapellu háskólans, Sigurb'jörn
Einarsson prófessor prédikar.
Kl. 13.30 flytur svo Pétur Otte-
sen ræðu sína í útvarpssal.
Klukkan 15.30 hefst hátíða-
samkoma í hátíðasal háskólans,
og er öllum heimill aðgangur.
Samkomuna setur formaður
stúdentaráðs, Ólafur Egilsson.
orðið umfangsmesta starfið í
stjórninni síðan sjóðir félags-
ins stækkuðu.
— Hverjir eiga sæti í nú-
verandi stjórn félagsins ?
-— Það eru Bolli A. Ólafsson,
formaður; Kristinn Guðmunds-
son, varaformaður; Jóhann Ó.
Erlendsson, ritari; Ólafur E.
Guðmundsson, féhirðir og Hall-
dór G. Stefánsson, aðstoðarfé-
hirðir.
Um leið og við kveðjum
Bolla og þökkum honum fyrir
upplýsingarnar vill Þjóðviljinn
færa félaginu beztu afmælis-
óskir og árna því allra heilla
á komandi árum.
Því næst syngur Háskólakór-
inn nokkur lög undir stjórn
Höskuldar Ólafssonar. Davíð
Ölafsson fiskimálastjóri flytur
ræðu og talar um landhelgis-
málið. Að ræðu hans lokinni
syngur frú Guðrún Tómas-
dóttir einsöng með undirleik dr.
Fritz Weisshappel. Að lokum
verður í hátíðasalnum flutt
samfelld dagskrá um 1. des-
ember 1918, sem Gils Guð-
mundsson rith"fundur hefur
tekið saman. Nýstofnað Leik-
félag stúdenta mun annast
flutning þessa atriðis.
Um kvöldið heldur stúdenta-
ráð hóf fyrir háskólastúdenta
og gesti að Hótel Borg, og
hefst það með borðhaldi kl.
18.30. Þar mun prófessor Ein-
ar Ólafur Sveinsson halda
ræðu og dr. Sigurður Þórarins-
son hafa uppi gaman. Sungið
verður undir borðum sem í
öðrum samkvæmum stúdenta,
og ennfremur verða sungnir
gluntar. Að lokum verður stig-
inn dans.
Þessi mynd er af alþýðufólki, sem hefur sameinazt á fundi til baráttu fyrir bættum kjörum og betra þjóðskipulagi. Bezta
vopn alþýðunnar í þeirri ba-áttu hefur alltaf verið málgagn hennar Þjóðviljinn, en til útgáfu hans þarf mikið fé. Enn einu
sinni hefur blaðið efnt til happdrættis í fjáröflunarskyni og heitir á þig, lesandi góður, og allt alþýðufólk í landinu, að veita lið-
sinni við sölu happdrættismiðanna. Sameinumst öll um eflingu blaðsins okkar. — Styrkjum HAPPDRÆTTI ÞJÓÐVILJANS.