Þjóðviljinn - 08.03.1959, Side 3

Sunnudagur 8. marz 1959
ÞJÓÐVILJINN
(3
Vopnfirðingar hafa unnið hörðum
höndum og skilað miklu dagsverki
Teigi. 2. janúar 1959.
\Jeörátta á liðnu ári var um
' margt óvenjuleg hér í
Vopnafirði eins og annarstað-
ar á landinu, ekal það nú rak-
ið í höfuðdráttum hvernig
veðurfari var háttað.
Janúar var mjög kaldur, en
! mánáðarlok tók þó upp snjó
í fjögra daga hlýviðri. Febrú-
ar var kaldur og snjóasamur,
tók þá af samgöngur allar og
hélzt svo framyfir miðjan
marz, þá fór veðrátta smá-
hlýnandi ag mátti teljast mild
,og úrkomulítil veðrátta til
sumarmála. Uppúr sumarmál-
um fór svo að syrta 1 álinn
og meðalhiti maímánaðar á
Hofi, þar sem sr. Jakob Ein-
arsson rekur sem áhugamaður
fullkomna veðurathuganastöð,
var 1,84 stig. Meðalhiti í júní
var 7,63 stig, var frost til
heiða hverja nótt allan þann
mánuð og gróðri fór mjög
hægt fram. 14. júní komst
frost í 5 stig í byggð. 1 júlí
fór heldur að hlýna og idálítil
væta og þokusúld snemma. í
þeim mánuði bætti sprettu að
mun. Rúningur sauðfjár stóð
hér til 12. júlí og fóru þá
tún sumstaðar að verða ljá-
bær. 23. júlí kólnaði í veðri
og voru þá sumir að hefja
slátt, jafnvel nýbúnir að slá
meirililuta túna sinna, aðrir
höfðu þá náð töluverðum
heyjum og enn aðrir lítt farn-
ir að bera ljá í jörð, þar sem
sumstaðar var stórfellt kal á
túnum. Þessi kalda óþurrkatíð
stóð svo í mánuð, þá fór að
vora með þokusúld og hlýind-
um fyrst, og á höfuðdaginn
kom svo þurrkur, 8.-15. sept.
voru beztu þurrkarnir og náð-
ist þá mikið hey upp, en yfir-
leitt hrákið eða trénað. Með-
alhiti ágúst varð 7,87 stig,
en september 9,64 stig. Veðr-
áttan til 7. desember var svo
afskaplega góð, meðalhiti okt.
5 stig, og nóvember 3 stig.
Eg fann útsprungið blágresi
og steinubrjót í byrjun októ-
ber, blómstrandi lindadúnurt
og kattarauga í nóvember og
sóley og bleik smávaxin mosa-
blóm í desember.
varð að veruleika á 10 mán-
uðum, en breytir þó Vopna-
firði úr þorpi með litla at-
vinnu- og afkomumöguleika i
síldar- og athafnabæ með ótal
fyrirheit. Þrátt fyrir smátrufl-
anir 1 byrjun reyndust þær
vélar og tæki verksmiðjunn-
ar, sem reyndar hafa verið,
vel. Afköst komust uppí 2600
mál á sólarhring, en reiknað
er með að afköst komi til með
að verða 3500—4000 mál á
sólarhring þegar allt verður
komið í gang. Verksmiðjan
tók á móti 30700 málum síld-
ar og vann úr því magni 620
tonn af lýsi og 600 tonn af
mjöli. Vopnafjarðarhreppur á
og rekur verksmiðjuna.
Jón Haral'dsson á Einarsstöð-
um, 16,71 kg. af um 160 föll-
um og voru meira en 90 lamb-
anna tvílembingar. Tveir dilk-
ar höfðu 25 kg. fall, var ann-
ar frá Möðrudal, hinn frá
Ytri-Hlíð. — Fjáreign bænda
vex hröðum skrefum og eru
um það bil 13500 fjár á fóðr-
um hér í vetur.
npíu jarðir hafa farið í eyði
á undanförnum árum, og
nýtast sem afréttarlönd nær
eingöngu. Verður grasvöxtur.
þar sumstaðár svo stórkost-
legur að með ólíkindum er.
Eg sem þessar línur skrifa
skamms tíma gamlar verzlun-
arbækur, þar sem hægt var að
sjá hvernig forfeðurnir verzl-
uðu, skulduðu og veðsettu bú-
stofn og jarðir.
Vopnfirðingar skulda að
vísu ennþá, en hafa unnið
hörðum höndum, skilað miklu
dagsverki og lagt drjúgar
fúlgur inn á sparisjóðsbækur
fjárfjöldi gæti það einnig, en
til þess yrði að bera steinefna- .. ". , , * .
áburð a lanlið, svo að gras-.g,_____-___________________
ið yrði nægilegt. Sinubruni |
gæti hjálpað, en er hættu-1 ri , * .1 '
legur. Skógarverðir i Skot- j F yi 11 lCS Llll 3.
landi hafa það starf með;
höndum m.a. að brenna beiti-
lyngið þegar það hefur náð á-
kveðnum aldri og búfé er hætt
að nota sér 'það; þeir upp-
skera stundum skógareld, ban-
vænan skógardýrunum sem
þeir eiga að gæta. fyrir „mill-
ana“ sem landið eiga.
Bændur í Vopnafirði hafa
gert stórt átak í byggingar-
og ræktunarmálum s.l. 12,-
15 ár, en mörg hundruð hafa
úrvalsræktunarland bíða enn-
þá eftir plóg og herfi.
^pvær söltunarstöðvar voru
starfræktar hér s.l. sumar
og a.m.k. ein bætist við á
næöta sumri. Heildarsöltun
varð um 3000 tunnur.
Útgerð varð engin frá
Vopnafirði á árinu þar eð eng-
in fleyta er á staðnum utan
smátrilluhom. Á þessu verð-
ur stór breyting nú, því einn
af 250 lesta togurunum sem
ríkisstjórnin Iét smíða i A-
Þýzkalandi verður félagseign
aðila í kauptúnum hér á
Norð-Austurlandi (Raufar-
höfn, Þórshöfn, Vopnafirði).
K.V.V. á myndarlegt hrað-
frystihús, en hráefni hefur
vantað.
Slátrað var á Vopnafirði
14 100 f jár, þar af 741 ltind
fullorðinni, og er það hærri
tala en nokkru sinni fyrr.
Þegar gamaveikin svarf fast-
ast að komst tala sláturfjár
niður í ca. 6000 fjár. Meðal-
þungi 13 389 dilkafalla var
15,11 kg. og má það teljast
mjög gott eftir þetta kulda-
vor og sumar, þó er það lítið
eitt lakara en í fyrra, enda
met-vænleiki þá, 15,9 kg. eða
einu kg. meiri en nokkru sinni
áður. Hæsta meðalvigt hafði
Vilhjálmur Jónsson í Möðru-
dal, 18,12 kg. af ca. 50 föll-
um, en hæsta meðalvigt af
bændum í Vopnafirði hafði
þýzku bókasýn-
ingimni í dag
Kl. 5 síðdegis í dag verður
flutt erindi á þýzku bókasýn-
ingunni í þjóðminjasafninu.
Þýzki sendikennarinn við Há-
skóla íslands, Hermann Höner
lektor, talar um þýzka lýrik á
tuttugustu öld (DeUtsche Lyrik
in 20. Jahrhundret). Fyrirlestur-
inn verður fluttur á þýzku.
Ollum er heimill aðgangur
meðan húsrúm leyfir.
Fréttabréf
ur
VopnafirSi
\Jopmifjörður telur nú lið-
lega 750 sálir og fjölgar
fólki æði ört, margt ungt fólk
hefur gift sig og stofnað hér
heimili undanfarin ár, og Framhald af 12. síðu
Loftleiðir
gisti á eyðibýli í Vopnafjarð-
ardölum við fjórða mann hér
um haustið; vomm við í fjall-
göngum. Er við morguninn
eftir lögðum af stað ríðandi
á færleikum okkar, íklæddir
klofháum vaðstígvélum, sat
dögg á strám. Okkur til mik-
illar undrunar vætti hún bux-
ur okkar ofan við stígvélin
allt á lærhnútu. Og sem við
komum til baka í sól og and-
vara síðdegis með sjö-átta
hundmð fjár, létum við hóp-
inn renna inn á slétta grund
á túninu og eftir andartak
hafði punturinn hulið hópinn
svo gjörsamlega að engin
kind sást fyrir framan okkur.
Lúðagras var einnig um allan
dalinn, en á tiltölulega stutt-
um tíma verður sinuþófinn
svo mikill að sauðfé lítur ekki
þarna niður, landið verður því
að litlum nytjum þar sem
gróskan er mest. Það vantar
holdanaut til þess að nauð-
beita þetta valllendi. Mikill
í fyrra færidust 32 börn á
tæpa 700 íbúa og 22 s.l. ár.
Enginn maður dó hér s.l. ár
og mun það fágætt í jafn-
stórri sókn.
Byggingar í kauptúninu
hafa verið miklar um skeið
og ber þar hæst stórt og
glæsilegt félagsheimili, eem
verður þvínæst fullgert í vet-
ur og leysir af hólmi gamla
Miklagarð, sem byggður var
um aldamót og þótti mikil
höll á sínum tíma. Þá hefur
verið í smíðum stórt verzl-
unar- og skrifstofuhúsnæði
K.V.V. og verða opnaðar þar
skrifstofur og verzlunardeild-
ir, m.a. sjálfsafgreiðsla eftir
miðjan janúar, en þá eru lið-
in 40 ár og mánuði betur frá
því Kaupfélag Vopnafjarðar
var stofnað. Þetta nýja,
glæsilega liús leysir líka af
liólmi gamalt hús, sem á sér
merka sögu og þótti á sinni
tíð eitthvert glæsilegasta
verzlunarhús á Austurlandi,
byget ca. 1880-1890 af Örum
ogWuIf, sem hófu verzlun hér
1814 og höfðu lengi verzlun
þar sem nú hefitr verið korn-
loft og vörugeymsla marga
áratugi. Þar gat að líta til
Vinna hófst við byggingu
eíldarverksmiðjunnar á
Vopnafirði 19. sept. 1957; var
þá unnið af kappi meðan þíða
var við að steypa grunn að
byggingunni og útveggi að
þrónum. Var Sigurjón Jóns-
son á Hólmum yfirsmiður og
verkstjóri við þessar bygging-
ar. Eftir áramót vann frem-
ur fámennur vinnuflokkur við
grjótnám og sprengingar, sótt-
ist það verk furðu vel þrátt
fyrir vetrarhörkurnar. 1. maí
kom svo vinnuflokkur frá
Héðni sem sá um uppsetningu
véla, geyma og járngrind
verksmiðjuhússins og allt þar
að lútáiidi, Verkstjóri var Ein-
ar Magnússon. Jafnframt
þessu var svo byggð löndun-
arbryggja með tilheyrandi
löndunartækjum. 15. júlí var
löndun hafin og bræðsla hófst
viku eíðar.
Þetta er í örfáum orðum
saga þessa stórvirkis, sem
þykki viðkomandi rikisstjórn-
ar, sem enn er ekki fengið.
Gert er ráð fyrir að hækkunin
komi til framkvæmda 1. apríl
n.k.
Þessi ákvörðun mun engin á-
hrif hafa á fargjöld Loftleiða
milli Islands, Bretlands og meg-
inl. Norður-Evrópu, en hinsvegar
leiðir hún til þess, að smávægi-
leg hækkun er fyrirhuguð á flug-
förum Loftleiða milli íslands og
Bandaríkjanna. Hækkar flugfar-
ið aðra leiðina úr kr. 4352 í kr.
4493, en báðar leiðir úr kr. 7336
í kr. 8.088. Fargjöld sem í gildi
eru á vesturleið frá Reykjavík
frá 1. okt. — 30 júní og á aust-
urleið frá New York frá 15.
ágúst — 16. maí hækka úr kr.
6.704 í kr. 6.796,-—.
Frádráttur fjölskyldufargjald-
anna á sama tímabili verður
2387 aðra leið en kr. 3.398, ef
farið er fram og aftur. Á þessu
tímabili greiðir fyrirsvai-smaður
fjölskyldu fullt verð fyrir far-
miða sjnn, en verð hvers far-
miða sem hann kaupir að auki
fyrir maka eða börn á aldrinum
12—25 ára verður kr. 2.106 aðra
leið en kx-. 3.398, sé farið fram
og til baka.
Hinar væntanlegu breytingar,
sem Loftleiðir fyrirhuga að gera
um næstu mánaðamót á flug-
töxtum s'ínum milli Bandaríkj-
anna og íslands til samræmis við
ákvarðanir IATA eru, að sjálf-
sögðu, háðar sambvkki ríkjs-
stjórna Bandaríkjanna o" ís-
lands.
Frá Vopnafirði.
jón Rafnssoíi
sextugur.
Aaðvaldinu eykur tjón
fnnsir tímar sanna,
þegar Rafnsson rœðir Jón
réttinn verkamanna.
Veiti þér guð og góðir
m&ixn
gleði lífs að una,
þó bú tarvr ár-tug enn
út í veröldina.
6. marz 1959.
Halldór H. Snælróím