Þjóðviljinn - 08.03.1959, Síða 6

6J — ÞJÓÐVILJINN — Sunnudagur 8. marz 1959
þlÓÐVlLJINN
XT*• Rnrrip}nln?a,'nokTjriir albýðu — SósfalisT.afiokkurinn. — Ritst.iórar:
Magnús Kjartansson, Sigurður Guðmundsson (áb.). — Fréttaritstjóri: Jón
B ámason. — Blaöamenn: Asmundur Sigurjónsson, Guðmundur Vigfússon,
ívar H. Jónsson, Magnús Torfi Ólafsson, Sigurjón Jóhannsson, Sigurður V.
Friðbjófsson. — Auglýsingastjóri: Guðgeir Magnússon. — Ritstjórn. af-
greiðsla, auglýsinear, prentsmiðia: Skólavörðustíg 19. — Sími: 17-500 (5
línur. — Áskriftarverð kr. 30 á mánuði. — Lausasöluverð kr. 2.00.
Prentsmiðja Þjóðviljans.
Heimilisböl Framsóknar
17' veinstöfum og kvörtunum
Framsóknarmanna vegna
stjórnmálaástandsins þessa
mánuði er venjulega bejnt gegn
öðrum en rétt er. Um stjóm-
málaástandjð nú og þjóðmála-
horfur eiga Framsóknarmenn
ekki við neina að sakast nema
flokksleiðtoga sína, Eystein
Jónsson og Hermann Jónasson.
Fyrir nokkrum mánuðum voru
þessir me-nn í ríkisstjóín með
öruggum þingmeirihluta, og af
þeim var krafizt þess eins að
þeir stæðu við þann stjórnar-
samning sem þeir höfðu sjálfir-
gert. Þeir áttu þess kost að
leysa vandamálið um stjórnar-
skrárbreytingu og kjördæma-
skipun i samvinnu við alþýðu-
flökkana, samkvæmt stjórnar-
samningnum. Tjl þess var ætl-
azí, að þejr leystu efnahags-
máiin í samráði og samvinnu
við verkalýðssamt.ökin, eins og
einfíig hafði verið heitið við
mjmdun stjórnarinnar. Til þess
var ætlazt. að þeir stæðu við
gefin loforð um brottför hers-
ins. Til ■ þess var ætiazt að
þejr létu ekki nó’iTskt ofstæki
og frekiu Vilhiálms Þórs og
Gúðmúridar í. Guðmundssonar
afstýra því, að tekin væru
miög hagstæð lán til að standa
við loforð stjórnarsamningsins
um kaup 15 stórra togara.
piramsóknai'foringjamir kusu
■“■ að henda frá sér rikis-
stjórnaraðstöðu og þeim stór-
kostlegu mögu’eikum til þjóð-
hollra starfa sem fólst í fram-
kvæmd þessai-a loforða stjóm-
arsamningsins. Þeir kusu að
steypa flokki sínum í þá al-
geru óvissu og hættu sem hann
te’ur nú blasa við, og talað er
um og skrifað í þeim ókarl-
mannlega kveinstafatón, að
vondir menn í ýmsum áttum
ætli nú að vera vondir við
Framsóknarflokkinn og fólkið
í strjálbýlinu. Gegndarlaus
þröngsýni og afturhaldssemi
‘Eysteins Jónssonar. Vilhjálms
Þórs og nánustu félaga þeirra
mun mestu hafa ráðið um að
að Framsóknarflokkurinn tók
þá fíflalegu ákvörðun að rjúfa
stjómarsamstarfjð í desember
og hlaupa frá mörgum beztu
og merkustu málum stjórnar-
samningsins óleystum. Ýmsir
Framsóknarflokksmenn hafa
ymprað á þeirri skýringu, að
Eysteinn og afturhaldsklíkan í
Framsókn hafi verið sárlega
blekkt. Biarni Benediktsson
hafi talað hlýlega um væntan-
legt samstarf og samstjórn í-
halds .og Framsóknar, ásamt
tilheyrandi baráttu gegn kom-
.múpismamim, og Eysteinn
taljð sér fært að rjúka úr
stjórn vegna ixess að hann
gæti jáfoharðan setzt í aðra
enn tryffgi’egri. Ekki skal um
von að foringjar Framsóknar-
flokksins séu ekki þeir erki-
klaufar í stjómmáláforystu og
þeir hafa reynzt undanfarið.
Og engrar skýringar annarrar
er þörf en að mikið vantar á
að menn eins og Eysteinn Jóns-
son og Vilhjálmur Þór hafi
verið samstarfshæfir við verka-
lýðsflokka, svo rótgróið er aft-
urhald þeirra, þröngsýni og
algert vanmat á verkalýðs-
hreyfingunni í landinu og því
hvert vald hún er orðin í ís-
lenzkum stjórnmálum.
vað eftir annað hafa þeir
Framsóknarmenn, sem eru'
einlægir vinstrisinnar orðið
fyrir sárum vonbrigðum með
flokkinn. Þó tekizt hafi að
losna við verstu afturhalds-
draugana úr foi'ystunni þegar
íhaldsþjónusta þeirra var orðin
að algeru hneyksli, hefur jafn-
an sótt í sama farið. Það
þurfti hvorki meira né minna
en uppreisn á flokksþinginu
1956 til þess að takast mætti
að draga Eystein á drottnjng-
areyrunum út úr hinni illa
þokkuðu afturhaldsstjóm með
íhaidinu. Hann lézt þá slá
undan í bili og tókst að halda
völdunum í flokknum með bví
að lofa bót og betrun. En í
stjórnarsamstarfinu við Al-
þýðubandalagið var löngum
ljóst að hann hafði ekkert
lært og engu gleymt, aftur-
haldsklíka Framsóknar hélt enn
um alla valdaþræði flokksins,
uppreisnin á flokksþinginu
1956 rann út í sand vegna þess
að látið var ógert að losa flokk-
in.n við þá foi'ystumenn sem
svo gegnsósaðir eru íhaldslund,
þröngsvni óg skiiningsleysj á
verkalýðshreyfinguna áð. þeir
hl.ióta að verða dragbítur og
.skemmdaraði'i á hverri til-
raun til heiðaríegs vinstra sam-
starfsí hverri tilraun til vinstri
stjórnár sem ætti það nafn
skiljð. ,
ess vegna er ekki til neins
fyrjr Framsóknarmenn að
bera á torg kveinstafi sína um
vonda menn, sem vjlji vera
vondir við Framsóknarflokkinn
og fó’kið í slrjálbýlinu. Það
sem vinstri menn í Framsókn-
arflokknum eiga nú við að
stríða. ér hejmilisböl flokksjns,
aft.urhaldssamii', þröngsýnir
forustumenn, sem .reynzt hafa
ósamstárfshæfir um vinstri
stiórn og vinstri stefnu í þjóð-
málum. Eysteinn Jónsson og
Hermann Jónasson áttu þess
kost fyrir fáum mánuðum að
levsa kjördáerPamálið Og önnur
stómnál íslenzkra stjómmála í
dag, nieð því einu að standa
heiðarlega að framkvæmd
þeirrar stjómarstefnu og beirra
stiómarloforða sem jxeir og
flokkur þfeirra höfðu gengizt
það dæmt hvé mikið er til í undir 1956. Þeif kusú að hendá
þessari >kýri.ngu vonsvikinna Ixeirri aðstöðu frá sér og flokki
Framsóknarmanna, sem i sínum,' og eiga Framsóknar-
lengstu lög vilja halda í þá menn við énga aðra að sakast.
BÆJARPÓSTURINN -
Um húsnæðismál — Bæinn vantar hentugt hús-
næði til að leigia einstaklingum — Um kaup-
gjald og verðlag.
X+X skrifar: „Eg var að enda
við að lesa grein í Lesbók
Morgunblaðsins um almenn-
jngsgarð í Árbæ. Er bar greint
frá, að friðun Árbæjar hafi
verið samþykkt af bæjarráði,
fyrir tveimur árum; þangað
eigi að flytja gömul hús, koma
upp skemmtigarði, o. s. frv.
Þetta hlýtur að kosta bæinn
stórfé. En ber ekki bænum
fyrst og fremst að sjá um, að
vel sé búið að borgurunum? í
því efni er mörgu mjög ábóta-
vant. Það vantar tilfinnanlega
gott húsnæði, þar sem fólk
gæti fengið herbergi til íbúðar
og þyrfti að vera þar matstofa,
svipað og er á „Pensionötum”
í Danmöi'ku. Það er mjög erfitt
fyrir einhleypar, efnalitlar,
konur að fá inni; stofur, sem
eru leigðar út, eru oft óþarf-
lega stórar, og þar af leiðandi
dýrar, og hvergi neitt afdrep
til að elda mat í. Því miður
eru þess mörg dæmi, að fólk,
einkum konur, sem eru heilsu-
tæpar, verða að hýrast máske
árum saman á dvalarheimilum
eða .spitölum, vegna þess '&ð
bærinn á ekkert hentugt hús-
næði, þar sem þær eigi þess
kost að búa. Það er meira en
tími til kominn að athuga
þetta mál gaumgæfilega. Sjálf-
sagt væri hægt að kaupa hús í
þessu aúgnamiði, og væri ósk-
andi, að konur í bæjarstjórn
vildu kjmna sér málið. Þær
þekkja ekki af eigin raun að-
stæður ejnstæðingskvennanna,
sem ég minntist á, en ég trúi
ekki öðru en þær sýni þá
mannúð að reyna af fremsta
meeni að bæta kjör bágstaddra
kynsystra sinna.”
EINS OG kunnugt er, hefur sú
kenning verið boðuð af tals-
möhnum atvinnxxrekenda af
miklu kapp.i, að, kaupgialdið,
o.g þá einkum kaupgjald lág-
launastéttanna. sé öllurb at-
vinnurekstri mesti fjötur um
fót. Aðgerðir núverandi ríkis-
stjórnar i efnahagsmálum eru
bein afleiðing ■ þessarar kenn-
ingar. þær eru stórfelld óbætt
kauplækkun, og ættu því að
létta veslings atvinnurekend-
unum róðurinn svo um munar,
Nú geri ég ráð fyrfr, að kaup
starfsfólksins hjá Tóbakseinka-
sölunni og Áfengisverzluninni
hafi lækkað eins og kaup ann-
ars launafólks. En hvemig
stendur á því, að kauplækkun
starfsfólksins hjá j þessum'
tveimur fyrirfækjum fylgir
stórhækkað verð á tóbákif og
áfengj? Eg veit raunar ekki
hve margt fólk vinnur hjá þess-
um fyrirtækjum, en ef kappið
lækkar um ca. g.OO krónur á
mánuði h.já hverjpm einstpk-
um. bá hlýtur bað að verða
talsverð unphæð I alít sem
„snarast" í kaupgrejðslúm ■ hjá
„Áfenginu" og „Tóbakinu".
Kannski verður því hafdið
fram að verð á lobáki -og á-
fengi hafi verið hækkáð"-til
þess að fá unn i niðurgrojðsl-
urnar á Iandbúnaða>'vöniT>Um,
og verðhækkunin rét.tlætt jyieð
því að tóbak og vín .sýu ,.ekki
naiiðsynjavörur. Þeð:, er apðyát-.
að rétt'þpn bó er tóbak, spr í
lagi síganettur. syo'. jalmenn
neyzluvara. að hæpið er . að
hækka Wð heirra á béásúm
forsendnm. Það allt aðíiví
jafrjgildír bví. að rikisstjórnin
skikkj npy+endur tjl að gefa
sér aura til að grejða niðtir
miólkjna. sem bpir kaúnáu'SVo
að bægt sé að -þáída . vísitól-
unni og kaupgjaldlriu ,niðril+ T