Þjóðviljinn - 28.08.1959, Blaðsíða 3

Föstudagur 28. ágúst 1959
ÞJÓÐVILJINN
(3
Tékknesk alþýða ánægð meðkjörinog
lífur björfum augum fil framfíðarinnar
Fyrsti skipulagði íslenzki ferðamannahópurinn
kominn heim frá Tékkóslóvakíu
Fyrir nokkru kom heim frá Tékkóslóvakíu fyrsti ís-
lenzki ferðamannahópurinn er þangaS fer í skipulegri
hópferð á vegum tékknesku ferðaskrifstofunnar, Zedock.
I hópi þessum voru 9 menn
og urðu flestir samferða héðan
að heiman, en hittust allir í
Kaupmannahöfn og fóru þaðan
með járnbrautarlest til Praha.
Þrír úr þessum hópi, Gunnar
Össurarson, Kristján Þorleifs-
son og Þórir Hallgrímsson
segja í eftirfarandi spjalli
nokkuð frá förinni.
— Þegar til Praha kom tók
á móti okkur túlkur er ferða-
ekrifstofan lagði okkur til og
fylgdi okkur og aðstoðaði með-
an við dvöldum í landinu. I
Praha vorum við fyrst 3 daga
og skoðuðum aðallega gamla
bæinn, en þar er margt fagurra,
fornra og sögufrægra bygginga.
Ennfremur skoðuðum við
Hratsínkastalann, Vítuskirkj-
una o.fl. fræga staði, sem vant
mun vera að sýna ferðamönn-
um, m.a. gullgerðarmanna'kof-
ana við kastalamúrinn, en þar
sátu á miðöldum þeir menn sem
fengust við að búa til ,,gull“.
Gerðar hafa verið eftirlíking-
ar þeirra þar sem þessir öldnu
þulir sitja við „vinnu“ sína
Einnig skoðuðum við Þjóð-
minjasafnið tékkneska, sem
er stórt og merkt safn,
sem mjög skemmtilegt og fróð-
legt er að sjá. Þá komum við
einnig á baðstað við Vlatava
(Moldá) sem var mjög sóttur
af ungum og gömlum.
Góði ðátinn Zweik.
— Einn þeirra staða sem
Við komum í var gömul krá
þar sem Jaroslav Hazek sat
löngum á sinni tíð. Þar inni er
mynd af honum á heiðursstað,
auk þess sem veggir eru
skreyttir f jölda mynda af atrið-
um úr hinni heimfrægu skáld-
sögu hans, Góða dátanum
Zweik.
Safn Metterniks.
— Hvert fóruð þið svo frá
Praha ?
— Frá Pra'ha fórum við
fyrst til heilsulindabæjarins
Mariánské Lasné. Á fyrsta
ferðadeginum utan Praha skoð-
uðum við m.a. höll Metterniks,
en henni hefur nú verið breytt
í söfn. Er þar samankomnar
geysilegar brigðir af kónga- og
furstamyndum, og þar er; éinn-
ig Napoleonssafn ,er Metternik
hafði komið sér upp eftir að
þessi fjandmaður hans hafði
beðið ósigur, í valdabaráttu
sinni. Þarna er ennfremur á-
gætt safn frá Austurlöndum.
iDraníumbærinn Slavkov.
— Við komum einnig í bæinn
Slavkov, en þar eru miklar úr-
aníumnámur. Þar var áður
mjög margt Þjóðverja, en eft-
ir síðustu heimsstyrjöld urðu
þeir flestir að fara heim til
Þýzkaiands. Mikið af gamlá
bænum stendur nú autt, því
Tékkar fluttu ekki inn í híbýli
Þjóðverjanna, heldur byggðu
þar er nú einkum aðsetur
námumanna er vinna í úraní-
umnámunum í grenndinni.
Við bjuggum þarna í nýju,
mjög smekklegu hóteli og mun
flestum okkar hafa fundizt það
bezta og þœgilegasta hótel sem
við komum á í ferðinni.
Kins og lijá lieildsala í
Keykjavík.
— Þarna skoðuðum við m.a.
nýtt leikhús með hreyfanlegu
sviði, sem jafn framt er kvik-
myndahús, barnabíó, og litum
eiinfremur inn í bókasafn, þar
var t.d. Atómstöð Kiljans á
tékknesku.
Við heimsóttum þarna ungan
námuverkamann: Vinnan í
námunum getur verið hættuleg
og er heilbrigðiseftirlit mjög
nákvæmt og stöðugt. Laun í
námunum eru há og hafði þessi
maður frá 2500 til 3000 tékk-
neskra kr. á mánuði. Námu-
maður þessi bjó í nýrri íbúð
er hann borgaði 170 kr. leigu
fyrir á mánuði. I íbúðinni hafði
hann útvarps- og sjónvarps-
tæki, ísskáp, þvottavél o.fl. af
unum. Við komum í bæ þar
sem Heyderich hinn tékkneski
kvislingur hafði áður fyrr ver-
ið skólakennari. Við komum í
bæ er nefnist Albeogen og skoð-
uðum þar einn gamlan kastala,
sem Þjóðverjar notuðu sem
tugthús yfir tékkneska föður-
landsvini, en hefur nú verið
breytt í þjóðminjasafn; m.a. er
þar Göthesafn, en hann hafði
eitt sinn dvalið á þeim slóðum.
Við komum í hinn mikla stál-
iðnaðarbæ Kladnov og enn-
fremur til Lidice. — Þegar við
fórum frá Karlovy Vary þótti
Tékkum svo kalt að þeir komu
með teppi í bílana til okkar,
— hitinn mun hafa verið allt-
af ein 15 stig!
Hann var ánægður.
— En hvað sagði fólkið sem
þið hittuð? Rædduð þið ekki
við eitthvað af fólki?
— Fyrsti Tékkinn sem við
hittum á leiðinni til Praha
þegar við komum var ungur
kolanámumaður frá Ostrava.
Hann kvaðst hafa 1800 kr.
tékkneskar á mánuði í kaup.
Aðbúnað og heilbrigðiseftirlit í
námunum kvað hann mjög gott.
Hann kvaðst nýgiftur og hafa
tveggja herbergja íbúð er hann
Nokkrir í.slcndinganna í Tékkóslóvakíuferðinni,
ri: Þórir, Gunnar, Kristján.
talið frá hæg
einn mann er kvaðst mjög á vegna þess hve lítið er kennt
móti núverandi þjóðskipulagi í hér i september verður stunda-
Tékkóslóvakiu, og fullyrti að fjöldinn 38 stundir á viku.
85% Tékka væru á móti þvi. J Þá litum við einnig inn í
Þegar hann var spurður hvers-, gagnfræðaskóla og var þar
vegna þessi 85% breyttu þá
ekki skipulaginu fann hann
engin rök fyrir því. Þeir spurðu
hann um gleðikonur. Jú, á hin-
um góðu gömlu dögum hefði
ekki verið hörgull á þeim í
Praha, en nú væru þær horfn-
cr. Þeir spurðu hvað liefði orð-
ið af þeim. Ek'ki vissj hann
það, en hélt helzt að þær væru
farnar að vinna.
Maður þessi mun hafa verið
ítali, og fengu þeir félagar þær
upplýsingar hjá honum að
hann hefði húsgagnaverkstæði.
Fyrir stríð hefði hann haft
marga menn í vinnu, og blóm-
legan atvinnurekstur, en sam-
kvæmt núgildandi skipulagi
mættu einstaklingar ekki reka
Frá baðlióteli einu í Marianskí Lasní.
slíku tagi, teppi á gólfum og
mjög ríkmannleg húsgögn og
var íbúðin yfirleitt þannig bú-
in að líkast var og hjá heild-
sala í Reykjavik. Vinnutíma
kvað hann 6 stundir á sólar-
hring, og mun vandfundinn
verkamaður í Vestur-Evrópu
sem býr við sambærileg kjör.
Fullt af erlendum ferða-
mönnum.
— Of langt yrði að rekja
nákvæmlega leið okkar, en við
komum m.a. til heilsulindabæj-
arins Karovy Vary og gistum
þar á gömlu yfirstéttarhóteli
þar sém hátt var til* loft'T og
vítt til veggja, Þar var nú fullt
af erlendum ferðamönnum,
bæði úr löndum aust?m tjalds
borgaði 140 kr. fyrir á mán-
uði. Hann var mjög ánægður
með lífskjör sín og kvað félaga
sína vera það líka og væru
flestir Tékkar einlægir stuðn-
ingsmenn núverandi þjóðskipu-
lags og litu björtum augum til
framtíðarinnar,
Minntist Islandsveru.
1 bókabúð einni sem Þórir
leit inní lifnaði yfir manni þar
inni er það barst í tal að Þórir
væri frá Islandi. Maðurinn
kvaðst heita Franta Loucki og
hafa verið flugmaður í síðasta
stríði og þá oft komið ’í bæki-
stöðyar á Islandi, Jíji er hanp
stjórnandi umræddrar bóka-
verzlunar
nýjan bæ; Nýja Slavkov, og og véstan, m.á. frá Bandaríkj-
85% á móti
I Praha hittu þeir félagar
verksmiðjur, og hann ynni
einn — og mun þar hafa verið
'að finna orsökina fyrir gremju
hans.
Gagnfræðaskólar o.g
Kennaraskóli Islands
— Hittir þú enga stéttar-
bræður Þórir?
— Jú, ég ræddi töluvert við
einn stéttarbróður um kjor
tékkneskra kennara. Iiann
kvaðst kenna 121 stund á viku,
hafá 10 vikna sumarfrí osr 1200
kr. tékkneskar á mánuði, og
mun allmiklu léttara að lifa
á þeirri upphæð í Tékkóslóvak-
íu en kennaralaunum hér
heima. — Til samanburðar má
líka geta þess að fastur
kennslustundafjöldi , kennara
hér er 36 stundir á viku, en
margt kennslutækja, einkum i
eðlis- og efnafræði, sem ekki
eru til í Kennaraskóla Islands,
hvað þá í gagnfræðaskólunum
okkar.
Langferðabílstjórinn
— Síðasta kvöldið o'kkar í
Praha hittum við á kaffihúsi
m.a,. langferðabílstjóra. Hann
hældi kjörum sínum á hvert
reipi og kvaðst hafa 3000 kr.
tékkneskar í mánaðarlaun Þeg.
ar við dróum það í efa kom
hann með úr vasa s'inum út-
borgunprseðil og sýndi okkur,
bá hafði hann unnið nokkra
vfirvinnu við akstur.
Ódýrt að lifa
— Var þetta dýrt ferðalag?
— Nei, 11 daga og 12 nátta
dvöl í Tékkóslóva'kíu kostaði
okkur sem svarar 1600 ’ísl. kr.
á mann. Þegar við fórum
keyptum við okkur brauð með
áleggi í nestið og kostaði sneið-
in sem svarar 2 ísl. kr., en
samskonar brauðsneiðar myndu
kosta kr. 1,50—2.00 danskar
i Kaupmannahöfn. Það virðist
því fremur ódýrt að lifr, í
Tékkóslóva'km, og kemur það
heim við það hve það fólk sem
við snurðum um það var anægu
með kjör sín.
Verksmiðjugerð hús
— Áður en við fórmn frá
Praha skoðuðum við nýbygg-
ingahverfi þar. Fyrr á árum
notuðu Tékkar aðallega múr-
stein til byggingar, en nú eru
þeir farnir að framleiða steypt
hús í verksmiðjum og eru hús-
hlutarnir settir saman á bygg-
ingarstað. Þeir segjast reisa
þriggja hæða blokk á 22 dög-
um og það líði 2 mánuðir þar
til hægt sé að flytja inn í
íbúðirnar. Þarna var verið að
byggja stórt hverfi slíkra húsa
dg var þegar flutt, inn í nbk -
ur húsanna.
I spjalli þessu hefur verið
farið nokkuð fljótt yfir sögu,
og verður hér látið staðar num-
ið
J.IJ.
ÞJÓÐVIUfiNN
ÚTBREIDIÐ
i