Þjóðviljinn - 28.08.1959, Side 10

10) — ÞJÓUVILJINN — Föstudagur 28. ágúst 1959
1 Þekkingarleysi í núiímasögu
Biskupsvígsla í Hóladómkirkju 1
Sr. Sigurður Stefánsson á Möðruvölíum
vígður vígslubiskup Hóiabiskupsdæmis
Á sunnudaginn kemur, 30. ágúst, fer fram biskups-
vígsla í dómkirkjunni á Hólum í Hjaltadal.
Framhald af 6. síðu
vera kallaður moskvukommún-
isti, en hann er Ólafur Hans-
son menntaskólakennari. marg-
sinnis frambjóðandi Alþýðu-
fiokksins í Reykjavík. Ekki var
bókin heldur gefin út af neinu
forlagi moskvukommúnista,
heldur af Bókaútgáfu Menning-
arsjóðs 1945, en helzti fyrir-
'svarsmaður þeirrar útgáfu var
Valtýr Stefánsson ritstjóri
Morgunblaðsins.
Ólafur Hansson segir svo í
upphafi bókar sinnar um að-
draganda heimsstyrjaldarinnar:
„Hvers vegna gengu Bretar og
Frakkar að Munchensamningn-
um? Enn er margt ó huldu um
þetta mál og skoðanir manna
mjög skiptar. Þó má benda á
nokkur atriði, er geta gefið
skýringu á undanlótssemi Breta
og Frakka í Munchen. Bretar
voru mjög illa undir styrjöid
búnir haustið 1938. Herbúnað-
ur þeirra hafði verið vanrækt-
ur á marga lund. Flotinn var
að vísu öflugur sem fyrr, en
flugher þeirra var lítill, og-
ekkért skipulag var komið á
loftvarnirnar. Hins vegar vissu
Bretar að flugher Þjóðverja
var orðinn mjög öflugur. Marg-
ir í Bretlandi óttuðust að þýzki
flugherinn mundi á skömmum
tíma leggja allar helztu borgir
landsins í rúst, ef til styrjaldar
kæmi. En hér komu fleiri or-
sakir til. Enginn vafi lék á
því, að ýmsir ráðamenn í Bret-
landi vildu beina athygli Þjóð-
verja i austurátt og koma af
stað ófriði miili þeirra og
Rússa. Þeir töldu að slík styrj-
öld mundi standa lengi og
veikja báða stríðsaðila mjög.
Á meðan gætu Bretar og Frakk-
ar búið við frið en eflt víg-
búnað sinn svo mjög að þeir
gætu ráðið mestu um friðar-
samningana þegar til kæmi.
Til voru og menn í Bretlandi
er óskuðu Þjóðverjum algers
sigurs yfir Rússum og vildu
jafnvel Iáta Breta taka þátt í
UTSALA
allsherjar krossferð gegn komm-
únismanum og Sovét-Rússlandi.
Ef til vill áttu þó slíkar skoð-
anir meira fylgi í Frakklandi.
Rússar þóttust ekki í neinum
vafa um, að eitthvað slíkt
byggi bak við Munchensamn-
ingana. Varð þetta til að auka
mjög á tortryggni þeirra í garð
vesturveldanna“.
Enn segir Ólafur svo um við-
horfin eftir Múnchensamning-
ana:
„Þá gátu og Þjóðverjar ver-
ið þess fullvissir, að Bretar og
Frakkar myndu sitja hjá í ó-
friði milli Þjóðverja og Rússa.
Meira að segja eru talsverðar
líkur til þess, að það hefði orð-
ið hlutleysi velviljað Þjóðverj-
um. Talsverður hluti íhalds-
manna í Bretlandi og Frakk-
landi hefði fagnað innrás Þjóð-
verja í Rússland og reynt að
styðja hana á ýmsan hátt, jafn-
vel með hergagnasendiugum.
Loks er ekki ólíklegt að Japan-
ir hefðu fengizt til að hefja
árás á Rússa í Austur-Asíu
samtímis innrás Þjóðverja að
vestan. Að minnsta kosti er
óhætt að fullyrða, að Þjóðverj-
ar hefðu að ýmsu leyti staðið
betur að vígi í ófriði við Rússa
um þessar mundir en þeir
gerðu 1941, þegar þeir loks
hófu árásina".
Og enn segir Ólafur um
griðasamninginn:
„Rússar sáu sér einnig hag í
griðasáttmálanum eins og allt
var í pottinn búið. Það sem
þeir óttuðust mest af öllu var
árás Þjóðverja samtímis árás
Japana að austan. Eftir Miinch-
ensamningana töldu Rússar
sennilegt, að Þjóðverjar myndu
næst snúa sér að Sovét-Rúss-
landi og njóta velviljaðs hlut-
leysis eða jáfnvel stuðnings
Breta og Frakka. Ummæli
sumra blaða i Bretlandi og
Frakklandi veturinn 1938—’39
voru á þá leið, að ekki var að
furða, þótt Rússar kæmust á
þessa skoðun“.
Okeypis vist á
stúdentagarði
Einn nemanidi í Heimspeki-
deild Háskóla íslands getur í
vetur fengið styrk úr Minning-
arsjóði Þórunnar og Davíðs
Schevings Thorsteinssonar.
Styrkurinn er fólginn í því að
styrkþeginn fær ókeypis vist á
öðrum hvorum stúdentagarð-
anna. Umsóknir um styrkinn
þurfa að hafa borizt Heim-
spekideild Háskóla íslands fyr-
ir 20. september.
Mótið ‘hófst á laugandag kl.
6 með setningarræðu Finnboga
Júlíussonar, ritara Jaðars-
stjórnar. Finnbogi bauð ung-
templarana velkomna að Jaðri.
Hann ræddi nokkuð um land-
námið þar og sagði í stórum
dráttum sögu framkvæmdanna
að Jaðri. Á þessu ári, nánar-
tiltekið 20. ágúst, voru liðin
20 ár frá því að fynstu húsa-
kynnin að Jaðri voru vígð.
Á laugardagskvöld var
skemmtun inni að Jaðri. Á
sunnudag var guðsþjónusta,
séra Árelíus Nielsson, formað-
ur ÍUT prédikaði. Þá komu
fram Noregsfarar íslenzkra
ungtemplara og skemmtu með
frásögn af ferðalaginu og söng.
Keppt vair í frjálsum íþróttum,
handknattleik og knattspyrnu.
Fréttamenn segja, að heimsókn
Nixons varaforseta Bandaríkj-
anna til Póllands á dögunum
hafi fært Bandaríkjastjórn heim
sanninn um hversu alvarlegum
augum Pólverjar líta kröfur
vesturþýzku stjórnarin nar til
KR vann Þrótt
1 gærkvöldi fór fram á
Laugardalsvellinum 25. leikur
íslandsmeistaramótsins í knatt-
spyrnu. Leikar fóru þannig að
KR vann, gerði 3 mörk en
Þróttur 1. I hálfleik var staðan
1:1. Leikurinn var ekki sér-
lega fjörugur, hvorugt liðið
sýndi tilþrifamikinn leik. Mega
úrslit teljast réttlát eftir at-
vikum. Frekar fámennt var á
vellinum þótt veður væri gott.
Nú eru fimm leikir eftir af
íelandsmótinu. KR hefur for-
ustuna og er öruggt með sig-
ur en ekki er enn séð fyrir
endann á því hver kemst í ann-
að sæti. Eftir þennan 25. leik,
er staðan þannig:
KR hefur 21 stig og 31 mark
Valur 11 stig og 18 mörk
Fram 10 stig og 17 mörk
Akranes 8 stig og 21 mark
Keflavík 3 stig og 11 mörk
Þróttur 2 etig og 8 mörk.
Biskupinn yfir íslandi, herra
Sigurbjörn Einarsson vígir
séra Sigurð Stefánsson, próf-
ast á Möðruvöllum i Hörgár-
dal, sem hefur verið kjörinn
vígsluibiskup Hólabiskupsdæm-
is forna.
Athöfnin hefst kl. 14 með
skrúðgöngu presta til kirkj-
Á sunnudagskvöld var kvöld-
vaka og dans. Þorvarður Örn-
ólfsson flutti ræðu, sýnd var
kvikmynd frá Landnáminu að
Jaðri, sem Sigurður Guðmunds-
son, ljósmyndari hefur tekið.
Um 350 manns sóttu mótið og
um 200 ungmenni dvöldu að
Jaðri báða dagana, sumir gistu
inni að Jaðri og aðrir lágu í
tjöldum.
Framkvæmdastjóri sambands-
ins hefur heimsótt nokkur hér-
aðssambönd í sumar og haldið
sameiginlega fundi með stjórn-
vesturhéraða Póllands. Jafn-
framt tortryggja Pólverjar
Bandaríkin, vegna þess að þau
eru helzti bandamaður Vestur-
Þýzkalands og hafa beitt sér
fyrir endurhervæðingu þess.
Eisenhower er sagður álíta,
að vænlegasta ráðið til að draga
úr ótta Pólverja við þýzka út-
þenslustefnu sé að vesturþýzka
stjórnin bjóðist til að taka upp
stjórnmálasamband við Pólland.
Hingað til hefur Adenauer ekki
viljað hafa stjórnmálasamband
við neitt ríki sem viSurkennir
Austur-Þýzkaland nema Sovét-
ríkin ein. Fyrir skömmu brá
hann fæti fyrir tillögu von
Brentanos utanríkisráðherra síns
um að Vestur-Þýzkaland bjóði
Póllandi og Tékkóslóvakíu að
gera við þau griðasáttmála.
Eisenhower ræddi við Aden-
auer í sex klukkutíma í gær. í
hléi svaraði hann spurningum
fréttamanna, og kvaðst vona að
fundir þeirra Krústjoffs á næst-
unni myndu verða til þess að
bræða að minnsta kosti nokkuð
af ísnum sem skildi austur og
vestur að.
Um miðaftan kom Eisenhower
til London og tók Macmillan
forsætisráðherra á móti hqnum..
-I..- ■■■-. ■ i y, ‘
unnar. Er ætlast til, að allir
viðstaddir prestar verði hempu-
klæddir og taki þátt í skrúð-
göngunni.
Altarisþjónustu að upphafi
messunnar annast prestur stað-
arins, sr. Björn Björnsson, og
sr. Stefán Snævarr á Völlum
í Svarfaðardal. Sr. Benjamín
Kristjánsson, Laugarlandi, lýs-
ir vígslu. Vígsluvottar verða:
Sr. Páll Þorleifsson, prófastur,
Skinnastað, sr. Frðirik A.
Friðriksson, prófastur, Húsa-
v'ík, sr. Þorsteinn Gíslason,
prófastur, Steinnesi, og sr. LárJ
us Arnórsson, Miklabæ.
Að lokinni vígsluathöfninni
mun hinn nývígði vígslubiskup
predika. Þá fer fram altaris-
ganga, og munu prestar staðar-
ins og dr. IBjarni Jonsson,
vígslubiskup, þjóna að henni.
Kirkjukór Akureyrarkirkju
annast sönginn undir stjórn
Jakobs Tryggvasonar.
Kirkjumálaráðherra, Friðjón
Skarphéðinsson, mun bjóða til
kvöldverðar að Hólum um
kvöldið.
um eambandanna og sambands-
félaganna. Fundirnir voru vel
sóttir og mikill áhugi ríkti hjá
fundarmönnum fyrir auknu
starfi í þágu samtakanna. Flest
héraðasamböndin hafa haldið í-
þróttamót í sumar eins og
venja er til og f jöldi ung-
mennafélaga hefur þreytt
keppni í íþróttum innanfélags
eða við önnur félög.
Sambandsstjórn hefur látið
leggja nýja girðingu um
Þrastaskóg og nú er í athug-
un að koma upp leikvangi í
skóginum.
Sambandsþing UngmennaféJ
lags Islands, hið 21. í röðinni,
verður haldið í Reykjavík dag-
ana 5. og 6. september n.k.
70 til 80 fulltrúar frá 19 hér-
aðasamböndum og nokki*um fé-
lögum, sem ekki eru í héraðs-
sambandi, eiga rétt á að sækja
þingið.
Eitt aðalmál þingsins verður
—» Félagsheimilin og rekstur
þeirra. Þingið tekur ákvörðun
um, hvar landsmótið 1961 verð-
ur haldið og ákveður keppnis-
greinar.
Brezka stjórnin hefur lýst yf-
ir að hún muni ekki hefja, á
ný tilraunir með kjamorku-
vopn, meðan samningar halda
áfram um bann við slíkum til-
raunum.
Flugfélagið
Fraihh. af 12. síðu.
orca verði nauðsynleg leyfi
fyrirliendi. .
Margir hafa þegar pantað far
í þessum ferðum. Flogið verð-
ur til Palma um Lomdon og
tekur flugið tæpa átta tíma
með Viscount flugvélum félags-
ins.
ÚTSALA
á dilkasviðum hefst í fyrramálið.
Stórkostleg verðlækkun á eftirstöðvum
dilkasviða.
Smásöluvezð aðeins á kr. 12.00 pr. kg.
Dilkasviðin fást í flestum kjötverzlunum.
Samband íslenzkra samvinnuíélaga.
Heilsuhæli N.F.L.L
óskar eftir stúlkum til eldhúss- og hreingerninga-
starfa. Ennfremur eftir karlmanni til aðstoðar í
baðdeild.
— Upplýsingar í skrifstofu Heilsuhælisins í Hveragerði.
Auglýsið í Þjóðviljanum
\
Templaraheimilið að Jaðri 20 ára
350 manns sóttu ungtemplaramótið þar
sem haldið var um síðustu helgi
íslenzkir ungtemplarar héldu 2. landsmót sitt aS Jaðri
um síöastliöna helgi.
Ike hvetur Adenauer til að
taka upp samband við Pólland
Haft er fyrir satt í Bonn aö Eisenhower Bandaríkja-
forseti hafi lagt fast aö Adenauer forsætisráðherra aö
taka upp stjórnmálasamband við Pólland.
21 þing Ungmennafélags íslands hef st
hér í Reykjavík 5. september n.k.