Þjóðviljinn - 05.11.1959, Síða 4

4) — ÞJÓÐVILJINN — Fimmtudagur 5. nóvember 1959 —
ALMENNT AmuATlJRSLfNI
gtáámu* hnf* ttndanfam* da|p» hrul mjóg gsunan afí
iOtum *rok»UÍÍh ,4t«o 6M-i •lúdenu" FtúMign tf J»vl.
hretní* lúúuu 01. t> þc*ar <m«3 /HSfkyg
cn twQ, «n mtetun lOáwr HHur \t& vakítí, cr
4 Vaum*m. Skxl AU rtn* «0 . bl Hlnu bir, cnd*
rouo 0e*um »5 MÍnn;*u Jkm, *ff WiniriuB dojí 4ií‘
m <íma »r*:0 libJB. Var «mwjicg« cUfí *tUina v*bíw>, »6
nu-xur6agirci ixm 4r<*p yHK <«W. Ivcpjblcgro hrW
rcríö a» ga* þ*9 * «5mm vw«»»gi.
SMYGLTUJLA.cn rí>MMONiSTA>
Á ‘jirotwan «*« •Wícgn *»ní tr.mv<.‘AttWTOenn og konun-
<r.--d» Btdnn jmAjáankíp. Ijorínu -0 »l»u«rí
mónnum. Líili ímcxfía tr tíl þe» a* óuftw. *6 tf»«nr. Rcrí
konið jnaatu i MÚdrtxariil, j»r «cm ífesttr xúdcnw {K-kkja
<y miitunta »r» *kij>a h*no. Bcir' »tr-.í ft*(*-A» 01 itfí
óttMi þron roAgulríU, *H i-On tivwn* ríuit i hugí
þchra. acm rounvcrulcga mr Mtifíít, >n: ]*i cw>k«.rt rorít-
alnvttáfímiA n»< úkvtzsougir cru frambjóötndum. Ilvcm-
ig K«n um það <r. þá prti Kninn aldn-i b»>lf»ws»i 01
bcw afí lonu tttma dmin. itrnni ;tð, »d>*» matinironn,
K>RARN1 ÓLAfSSYNf. MARr.YFIRl tSTUM KOMM-
C.NISTA.
t>jð cr þ»* ckki af» íiyrfnynja. «6 *iú.tcuijf. pg j»á HtM
iltt »ín»»r. uúdcn«*r, gniní lt<vrtunú«»«•* um »S rth*
wnygla hrVaiw; » rrtfliC onðtr „<ihftffu~ rociVi Þaff <*» Aki
lingt *iíUn ftð krnmtniníssar ittu 5 mc*»n » en hin
tiðftrí ir hcfur a«K*K «*•» * •^rhti.’bmi f)rír þcim. «o
að rwi faMa þtír einungh hafr ríiro frOitrða ..rtdftnljrin
iv<i ií. Á farxðírtglihtnmmi »>»<•*» hftfft |><di cinaugí* nnn
i rtrwj«u nelí. Margt hcndir jm tfl þc**. sfí Ju>romúniu-*r
fayggKt irti Mr»ðJa að kowwngu faúrftii"*, d» Uii VratnWAn
ar- og RþJJ.irKmtúdcíiUim Hiir afl rnwjift Irown^.
tvcggja pun&a ftf l*c»Rii!^H*tanuiT>. factui yiði tíl j*cv». aft
krttnmúnitutr Irngþi tvi fuUtrð* í $túd«»itaríAf 05 hdro-
Ingi Kcrkarí vfjptoOu Cfl áður, IIitr« »v<> sntutfí roál. favrott
ig fajýðva.airtiúdofliuro Uu á að kon»»‘íaOs»a *»1* *í
s*x xífíuitu vírðíngamððu whuí i ÍUanrti
flt.CILKINGARTILRAUNIN CAGNSA* 1
factta herbmgð kíH»miini*ta rt »0 fmw fcytí Mtj.iHt. bcir
viro. að nurgir mr&sl MÚdc*tí ttlj* rfg Ahiaa ng U« c. t v.
IreOLtH i»/ n tfní ÍÍKftfl*. KUmÍg rit.* þrír, sfí raaígír meffftl
„nta" l.ftfs c«n c.nga aí»u>ð« «ck» «U félftga flúrtcrro cg
þvf tiklcgir ul þe» a« 1í«« vt» i nafnfff.
Yff Jrtv íc)tí er facrhrag&ið Wb» *cjp»r óflfti. aff clift þcir.
vm brkkjs riUhvaff tU cf*U mírtm U'.ians, riu, zfí harm
hefar vcriff og rr ákfttfm Yomroúrfaii. tea* vegnn «tlí eng-
in«> *<ú<t<fl> fúift blrkkþwt «f Olraun kommiVnUta 01 þcm
,a ™.l.irv,lp il«il lll. I .-IWni nrldrm,. i ir»m.
jicgar áliríf krtmmúníM# voru Uraff *<eik«>i i KiHlenu
riðfa vftr roðíð linff *»>«»« en vccrongnt Mpútahktft unu
.ftffro* og íícifam «ro ftrnan- og uronríViuniI. P*fí v*ri Jrcí
faláí^p/cf »>háffir flúrtttnar yrðu ónfvKatwH 01 þ«w *fí btfp
Bi.rt mcð píJitíkina úr rtúdenUrAffil
KjÓMi.n gegn auknum áitrifum hvromúnúift i *nidouw-
■Mí rocff því *ð cflft VÖKU ~ Hna félagíS, ««
faroai gtgn þvt, afi xifíifí sé atjúnuHálftlcg «»41-
tkrftfwamkumla*
K fúíO’fl fí-littcun I
„Oháílr" vteto úr irtofnuskró Viiku
í.Mt. „óíiáðift’ htJm >t"» Ol vAr c V. Mcímflkii. kc«n-
, Jj*> vfff Jcsmr hcfltwr. rff þcsjí öj jtcfm.aííiAi. »c«i
upjj mi talro. fftll i algerfcga wroan vlff wríivu Vokul
l blaff; jxir»> *<g«: ,A»u«niag»rticnn 1í»Uir tcljft. að
vtúrk-ntarlAf faerí ftff íiarfa cingðngu »ff hagnmmamaluia
<>g lílftgunáh.in s«»dc«iR, og rígí <kki að bírta j*6lítí>kar
yfiríy*i»»jSnr ‘ Síffftt «g<r »v<>: „Vjeotnnkgir fnllmiar lí»«ns
(.rtitiu tkjíi uka niuöfíu tíl páUadijft máU, »cro uPP Ímwa
aff k./nift í AÚílcnwM. <n tnuro. kggj* 01, að þríro *«ríli
v»wð tíl ali.Hrtinro siúrtcttiaíuada. cl ktlxfí* þyk.r t»*.
Mórgum <»<«» hofft u<ffi« i »fí 1»««. « þf‘> •*«» kO*'
tr,mK.ii j-K-.D , Jr. i ftff J.j r ffttlu i »:»«»» <*K «*,,,, Wirtftrt v»S
maigjfírlf-»ta og nwgínwwkvjrnMl* wcfnu Vtikot
Vría cr ciuft Kíftgiff, vtm bariu hcfur fyrii þc**.«n *»rínu.
c.i ><«<tr> htt Mftðiff f Kegfl- Vegar Vaka hríur haft
mriríhluur, Ivciur *tcf»«i þtt*«i vcriR framfylgt. þútt <'in»UÍ
fcltJKÍ'* l»s.íi >* tíaff íð *««. vJ5 þi ákvörðun Vótu aff h.Odft
«ijí><flmilufl. t»un wurknrftrlffe. fastflnig hrfur Vaka t. d.
vieftff úlJiwuifl'.iifaRtí »nar.oft um vanmmál tjUndj M. <tfl
b-iH á þftff, aff »mr;eS<»r og saroþykVtíi un> *1.k mil eigá
hcnna á atmrimum stúdíftitafundrtro. líafa vitiMri fél<*gi.i
: Muwfum áwdt aff IrgftJa ik i <iík«n fund. ctt HuOdum efcki
f He$ inyiiit avrs I*óra»T.i Óijfssyrti 01 þt»* aff framfylijja
þ< >.»irí strinu?
I f>i*|ft Iftgi faéfnr hann ivíksíi onm»r eim fyt.ri*rít <>g
jx'tift
f <iðn. lagi « fyiirvaiínn- .,cf ásia-ffur þvkjft t»i' 'a*köp
Ii<iiidl»ftfg.ir
f Jir.ffja higi ro*mU þc'uarini. Jittríi aff ftkvcffft l Incrt
O.iþii <>it »uál c>- apj> ixrr.ð, bvon það sé póUvOki effft «Vfc»-
f r liat.r. f.rr «»n Oikar *ýjg»c»»»»»»g<»r> F.r»> t d- varnsrtwál
hlsnd* pdliOsk I ham 4ug»»m cffft rfck»>.
í fjúrðft log« er l•ffrartnn ól.ifuwn lonroiúiifatí <*g n>yttrti
jrt í l'ftji'.an Ivlgja þí-.rtti stff málum S.*».»kcrror knkkabókmn
kt»fru»»rtH<M,< cr;fa»eg»>r y.jihriiftfl aff flokka fíest púlitfak roól
úlxjir J>;<!»NflviirtaiflAÍ Miufimw, að ckká »< tol ið ttm JrcUti
m;t! vttirifrtu'. kv'ínirtrtrtísor luifft áv-alli i.rlfff. aff Iftrnfa-
tHÍfadcsJúr (*j$:þfrt»ffroáiahaÁifT*» mcrti stúdcnta Hciút «m
*iika.
M, ftr þv» rkfcí n»ig »"cff föff. ft« »»«urð )x*u Usta <sg
suroú;fn»i>K»« vé faifls.m missftu óykhpww. hrí»*ur *»‘ff-
íst þaff clflft bankmuuiliú «ff ticv«-i k«mroúnf»ta r.l þros
að fromívlgþ* *U-f««i VfAu!
Félag róttækra stúdenta
hefur ávallt litið svo á, að
um sérhagsmunamál stúd ■
enta rfki enginn ágreining-
ur Þar hljóta allir stúdent-
ar að vera á sama máli. Hins
vegar eru stúdentar ekki
fyrst og fremst stúdentar,
heldur ábyrgir þjóðfélags-
þegnar og hljóta sem slíkir
að láta sig varða baráttumál
þjóðarinnar. Og þá ber sjálf-
stæðismálin. auðvitað hæst.
Fyrir rúmum 15 árum öðl-
uðust íslendingar sjálfstæði
og lýstu yfir ævarand} hlut-
leysi sínu í átökum stórvelda
heimsins. Vorið 1947 rufu ís-
lenzkir ráðamenn hlutleysis-
stefnuna, gegn vilja mikils
hluta þjóðarinnar, með því að
ganga f hernaðarbandalagiö
NATO, og stofnuðu sjálfstæði
þjóðarinnar í hættu með því
að leyfa hér herstöðvar og
setulið.
íslendingar hafa iöngum
verið stoltir af þjóðlegri
menningu sinni Engum dylst
þó, hve lamandi áhrif lang-
varandi herseta hefur á
menningu og siðferðisþrek
þjóðarinnar. Enda er nú svo
komið, að mikill hluti ungu
kynslóðarinnar á Suð-Vestur-
landi, þar sem áhrifa her-
námsins gætir mest, er orð-
inn meira og minna afsiðaður.
Glæpir færast í vöxt og að-
altómstundaiðja unglinganna
er að hanga á sjoppum eða
hlusta á menningarsnauðar
útsendingar útvarpsstöðvar
hernámsliðsins.
Efnahagslegu sjálfstæði
þjóðar er einnig stefnt í voða
þar sem vinnuafl er tekið frá
framleiðsluatvinnuvegunum i
hernámsvinnu og hefur nú
svo verið um hríð, að ráða
verður útlent vinnuafl á fiski-
skipin og í landbúnaðinn á
meðan hundruð Islendinga
ganga á mála hjá hinu er-
lenda setuliði.
Bandaríska herstöðin í
Keflavík er látin heita varn-
arstöð og herinn varnarlið.
En þegar hessi herstöð er
'kennd við varnir er áreiðan-
lega ekki átt við varnir Is-
lands. Það hefur glöggt (kom-
ið í ljós á liðnu ári, þegar
Bretar hafa hvað eftir annað
ráðizt inn í íslenzka landhelgi
með ofbeldi og ,varnarliðið“
hefur ekki hreyft hönd né fót
Islandi til bjargar En hér
mun vera átt við varnir
Bandaríkjanna sjálfra. ís-
landi er ætlað það hlutverk
ef til heimsstyrjaldar kemur
að vera skjöldur Bandaríkj-
anna, fyrsta skotmarkið. Og
það er blátt áfram hlægilegt
að láta sér detta í hug, að
hið svokallaða verndarlið
muni 'geta varið Islendinga
fyrir þeim vopnum, sem til-
heyra nýtízku hertæ'kni og
sem andstæðingar Bandar'íkj-
anna ráða yfir Fyrsta kjarn-
orkusprengjan, sem varpað er
á íslandi mun strádrepa eða
limlesta meiri hluta þjóðar-
innar. Hér er því ekki lengur
aðeins um sjálfstæði þjóðar-
innar að -tefla heldur og lif
hennar.
Eina vörnin fyrir smáþjóð,
sem halda vill lífi sínu og
Vilborg Harðardóttir
sjálfstæði, er að vera hlut-
laus. Ef til nýrrar heimsstyrj-
aldar kemur, verður hún ekki
háð á nokkrum árum, eins
og sú síðasta. Ekki einu
sinni á nokkrum vi'kum. Hún
verður háð á mjög skömmum
tíma, og hvorugum aðilanum
mun detta i hug að eyða
tíma eða sprengjum á land,
þar sem ekki eru nein hern-
aðarmannvirki fyrir.
Ljóst er, að þau rök her-
námssinna fyrir hersetu, að
Nýl ega er lokið kosningum
til Stúdentaráðs Háskóla Is-
lands, Fjórir listar voru í
kjöri, bornir fram af krötum,
íhaldinu, óháðum stúdentum
0g vinstri stúdentum.
Ekki tókst fyrir þessar
kosningar, fremur en undan-
farin ár, að sameina alla í-
haldsandstæðinga um einn
lista. Þar við bættist, að nú
var fram borinn listi svokall-
aðra óháðra stúdenta. Halda
stuðningsmenn þessa lista því
fram, að hagsmunamál stúd-
enta verði greind frá hags-
munum annarra þegna þjóð-
. félagsins og verði lausn
þeirra -bezt tryggð með „ó-
pólitísku" eða „óháðu“ stúd-
entaráði
Hér verður ekki vikið nán-
ar að þessari „ópólitísku“
draumsjón. Rétt er þó að
vekja athygli á -því, að það
er gamalkunnugt herhragð
afturhaldsins, er það hyggst
ná tangarhaldi á verkalýðsfé-
lögum og öðrum hagsmuna-
samtökum alþýðu, að gera
þau „ópólitísk", „óháð“. I
flugriti Vökuafturhaldsins,
herinn sé hér til að verja
Islendinga fyrir erlendri á-
rás, fá ekki staðizt. Önnur
rök þeirra eru, að vernda
þurfi rikjandi þjóðskipulag.
Það er erfitt að sjá ástæðu
til að vernda ríkjandi þjóð-
iskipulag -meðan meiri hluti
þjóðarinnar vill halda því.
-En fari svo, að þorri. þjóð-
arinnar vilji brevtta þjóð-
skipulagshætti, ætlar fámenn
hernámsklfka að tryggja sér
áframhaldaudi völd í krafti
erlends herliðs Herinn á sem
sa;gt að íhjálpa þeim til að
passa að lýðræðið verði ekki
of lýðræðislegt.
Enn eru þau rök hernáms-
sinna ótalin, að efnahagskerfi
hióðarinnar þoli ekki að vera
án þeirra tekna og atvinnu,
sem skanast í kring um her-
inn. Þetta var rækilega af-
sannað í tíð vinstri stjórnar-
innar, þegar framkvæmdir á
vegum hersirts drógust all-
verulega saman og vinnuliði
var stórlega fækkað, en engu
að síður hélzt full atvinna ’í
landinu.
Það er því auglióst, að
engin skynsamleg rök mæla
með hernáminu, en mörg og
þung á móti. Stúdentar eiga
að sjá sóma sinn í því að
iganga á undan öðrum í að
aflétta þeirri rökleysu, sem
dvöl hersins hér -er, og krefj-
ast þess, að Alþingi standi
við ályktunina frá 28. marz
1956 um brottför hersins.
sem -birt er mynd af hér á
síðunni kvartar það líka yfir
því að „óháðir“ hafi stolið
af sér „stefnunni"!!
1 Æskulýðssíðunni hefur
áður verið rækilega hent á,
að það að vera ópólitískur er
að styðja íhaldið.
» —
Hér á síðunni birtist grein
eftir Vilborgu Harðardóttur
stud. philol., fulltrúa Félags
róttækra stúdenta á sameigin-
legum lista vinstri stúdenta.
Grein þessi birtist í kosninga-
blaði listans.
I því sambandi er rétt að
vekja athygli á hinum sið-
lausu áróðursaðferðum aftur-
haldsins í háskólanum. Skulu
hér hirtar klausur úr kosn-
ingablaði þess, Vöku (nafn-
-gift þessari fyl-gir háðglósan:
blað lýðræðissinnaðra stúd-
enta!) Orðbragðið minnir ó-
þyrmilega á þá staðreynd, að
samtök íhaldsstúdenta við
Hí eru vaxin beint upp úr
félagsskap ungnazista, er
reyndu að brjótast til valda
S háskólanum upp úr 1930:
Framhald á 11. síðu.
Þegar Vaka hafði tapað meirihluta sínum í Stúdentaráði eftir
íítúdentaráðskosningarnar, gengu fulltrúar hennar á fund Þór-
arins Ólafssonar, efsta manns á lista óháðra stúdenta og buðu
honum upp á að mynda með sér meirihluta í ráðinu. Buðu
þeir honum formannsstöðu í ráðinu og það með, að þeir
.skyldu éta ofan í sig á prenti það sem sagt er á sneplinum
hér fyrir ofan!!
UM HERSETUNA
Ályktun 18. þings Æskulýðsíylkingarinnar
7 meira en átta ár hefur bandarísk herseta
lamað íslenzkt atvinnulíf og þjóðarsiðgœði.
Vopnaþróunin gerir hættuna af herliðinu œ
uggvœnlegri.
Bretar ráðast inná íslenzk fiskimið í bandalagi
við „varnarliðið“.
Til þess að friðlegar megi horfa í heiminum
þurfa erlendar herstöðvar að hverfa.
Það ku vera vont að liggja í drullupolli en það
er verra að liggja í duftinu í stöðugri lífshœttu til
að hjálpa hernaðarsinnum að viðhalda kalda
stríðinu.
18. þing Æskulýðsfylkingarinnar skorar því á
íslenzkan œskulýð að vinna að því, að ísland
losni við hersetu og Atlanzhafsbandalag og lýsi yf-
ir hlutleysi í átökum stórveldanna.
Orðsending til stuðnings-
manna G-listans í Reykjavík
Um leið og þakkað er öllum þeim fjölmörgu,
sem lögðu fram fé til greiðslu á kostnaði viö kosn-
ingabaráttu Alþýðubandalagsins í Reykjavík, er
þeim tilmælum hér með eindregið beint til þeirra,
sem enn hafa í höndum söfnunargögn, að gera
nú þegar skil við kosningasjóöinn. Enn er ógreidd-
ur ýmiss óhjákvæmilegur kostnaður við kosninga-
baráttuna. Það er því mjög áríðandi að þeir, sem
eiga óuppgjört við sjóðinn eða eiga eftir að koma
með framlög sín, geri það sem fyrst.
Ritstjóri: Franz A. Gíslason
EKK! KLÍGJAR ÞA UIÐ
Þegar Vaka, félag ílialdsstúdenta, sá fram á það fyrir stúd-
entaráðskosningarnar, að hún myndi tapa meirihluta sínum
S ráðinu, greip hún til þess ráðs í örvæntingu sinni að gefa
út þetta níðplagg um Þórarinn Ólafsson, efsta mann á
• lista óháðra stúdenta.
VAKA
«l*» LÝOHÆMSSIMHAOa* STÚOiHT*
4uki*blað 30. okí. 1»»»
Vilborg Harðardóttir stud. philol.
HernnmsrökleHsnn
Etsti maður „ðháGa“ llstans var yfirtýstur hammúnisti
- ttyklst «ú Þjóívarr.arnuriSMr - Er haroi óháSor?
þú oroft á »ý rocff þ*i *ff krxtanúmjUrtfl or þjúff-
mUftkjafiftftkútidna í efsu wti.
Um stúdentaráðskosningar
Nazistískar áróðursaðferðir Vöku