Þjóðviljinn - 12.12.1959, Síða 3

Laugardagur 12. desember 1959 — ÞJÖÐVILJINN — (3
Frá suiullaug æfingastöðvarinnar í Reykjavík.
feri
o P
aia
æiingameí
t\
Á síð'asta starfsári Styrktarfélags lamaöra og fatlaöra
vaf. alls veitt 8571 æfingameöferö í æfingastöö félagsins
liér í Reykjavík, en 1586 á sumardvalarheimilinu aö
Varmalandi.
Tap á rekstri. æfingastöðvar-
innar nám 4(30. !>ús. kr. og sum-
ardvalarheirriilisins ' 39 bús. kr.
Var íekjum • félagsiris varið til
að mætá þessum. halla. Hrein
eign . var .30'. sept. s.l. rúmar 3
millj. kr.
Stofnun til rannsókna á
• vinnuhæfrii öryrkja
Frá þessu var skýrt á aðal-
furidi Styrktarfelags lamaðra og
fatlaðra, sgm ,. . háldinn . var sl.
surinudag.
I skýrslu sinni drap formað-
ur félagsins, Svavar Pálsson, á
nauðsyn þess að koma á fót
stoínun til rannsókna á vinnu-
hæfni fatlaðra og lamaðra og
skrifstofu. sem taki að sér út-
vegun atvinnu og aðra -f-yrir-
greiðslu, sem falin sé sérmennt-
uðu starfsjiði. Slíkar stofnanir
eru nú starfræktar hjá öðrum
þjóðum til ómetanlegs gagns f.yr-
ir alla öryrkja og er það nú við-
urkennt sem hin eina raunhæfa
leið til lausnar á öryrkjavanda-
málum pg leið til .eins fullkom-
innar endurliæíingar og tök eru
Skipað í sf öðiir
a
Sigurður Ingasön póstfulltrúi
hefur verið skipaður deildar-
etjóri við tollpóststofuna í
Reykjavík frá næstu áramót-
um. Þá hefur Bjarni Linnet
póstful’trúi verið skipaður
stöðvarstjóri pósts- og síma
á Egi’sstöðum frá 1. febr. n.k.
á að við verði komið, sagði Svav-
ar.
Framkvæmdastjóri félagsins,
Sveinbjörn Finrisson. gat, þess að
um 40' börn hefðq dvaiið á sum-
ardvalarheimilinu að Varma-
landi í júlí og ágúst sl. og not-
ið þar útiveru. æfinga og sunds
daglega.
I aðalstjórn Styrktarféiagsins
voru kjörnir Svavar Pálsson for-
maður. Andrés Þormar ritari,
Aðalbjörn Gunnlaugsson g'jald-
keri.
Umbœtur á rekstri bifreáSe-
verkstœðannei nauðsyniegur
— segir norski vélaverkíræðingurinn J. Meyer
Norskur vélaverkfræðingur, Johan Meyer aö nafni, hef-
ur dvalizt hér á landi nokkrar undanfarnar vikur og
gert athuganir á starfsskilyröum bifreiöaverkstæöa á
vegum Iönaðarmálastofnunar íslands.
Verkfræðingurinn hefur m.a.
tekið til athugunar menntun
og starfsreynslu forstöðumanna
og viðgerðarmanna, og fjár-
hagsgrundvöli og húsakynni
verkstæðanna og útbúnað. Þá
hefur hann haldið námskeið
fyrir' viðgerðarmenn í sam-
vinnu við Félag bifvélavirkja,
svo og námskeið fyrir verk-
stjóra og verkstæðaeigendur í
samvinnu við Félag bifreiða-
verkstæðaeigenda. Voru nám-
skeið þessi vel sótt, þátttak-
endur í því fyrsttalda t.d. um
75.
Verðlagsákvæði til trafala
Johan Meyer ræddi stundar-
korn við blaðamenn í gær og
skýrði frá bráðabirgðaniður-
stöðum athugana sinna. Kvað
hann nauðsynlegt að gerðar
yrðu ýmsar umbætur á rekstri
bifreiðaverkstæða hér á landi.
Sumar umbótanna væri unnt-
að gera án frekari fjárfest-
ingar, svo sem að koma á
kerfisbundinni starfsáætlun,
Framhald á 9. síðu
Ný geimferða-
ga
Út er komin ný vísinda-
skáldsaga eftir Kristinann
Guðmundsson „Ævintýri í
himingeimnum“.
Þetta er önnur geimferða-
skáldsaga Kristmanns, hin
fyrri kom út í fyrra og var
höfundarnafn dulnefnið Ingi
Vítaiín.
Ævintýri í liimingeimnum er
155 blaðsiðna bók. Útgefanli
er Prentsmiðjan Rún h.f.
Reykjavík og þar
einnig prentuð.
er bókin
Út er komið þriðja liefíi
„Skruddu" Ragnars Ásgeirs-
sonar.
Eins og í fyrri heftunum
tveim, birtast í þessu sögur,
sagnir og kveðskapur, auk
nafnaskrár fyrir öll bindin
þrjú.
I lokaorðum segir Ragnar
Ásgeirsson að með þessu þriðja
bindj sé útgáfunni lokið, „Rg
hef ekki verið í neinum elt-
ingaleik við svokallaðan sann-
leika, sem er vægast sagt oft
mjög vafasamur,“ segir Ragn-
ar í eftirniálamim, „og það
hefur enda oft verið gert út af
við margar góðar sögur með
leit að heimildum og með leið-
inlegum vitnaleiðslum. Hef ég
þó jafnan gert mér far um
að skrá sögur og vísur eins og
þær hafa verið sagðar mér, og
helzt hirt það sem mér hefur
að einhverju leyti þótt fróð-
legt og skemmtilegt."
Þetta síðasta bindi ,,Skruddu“
er 240 biaðsíður að stærð. Út-
gefandi er Búnaðarfélag ís-
lands.
Einar H. Kvaran var eins og
kunnugt er um áratugi ötul-
asti talsmaður spíritismans hér
á larJdi. Ritaði hann margt um
þau e.ni, og nú á aldarafmæli
hans hefur Sálarrannsóknarfé-
lag íslands safnað ræðum hans
og ritgerðum af þvi tagi í bók
sem nefnist Eitt veit ég.
Þetta er nær 400 blaðsíöna!
rit og geymir greinar úr
Morgni og öðrum tímaritum, |
erindi flutt á opinberum fund- j
um, á fundum Sálarrannsókna-j
félagsins og í útvarp.
Á miðvikiulaginn vildi
það slys til í E.vjafirði að
18 ára gainall piltur, Ragn-
ar Elíasson, lirapaði fram
af 15—20 metra háum
hamri í fjallshlíð fyrir ofan
bæinn Arnarfell í Saurbæj-
arhreppi.
Kagnar var vetrarmaðiir
að Arnarfelli og var að
huga að kindum í fjallinu,
þegar slysið varð um þrjú
leytið á miðvikudaginn. Mun
hann hafa runntð á liarð-
fenni, runnið um 60 metra
spöl, síðan fram af foss-
brún, sem lá uiidir klaka-
fcrynju, og enri niður bratta
urð.
Ragnar Elíasson slasaðist
mikið, mjaðmargrindar- og
handleg'gsbrotnaði og hlaut
fleiri skrámur, en líðan
lians í gær var eftir vomun.
iiisi vesÉiirfara
Vesturfararnir heitir saga
eftir sænska skáldið Vilhelm
Moberg, sem Norðri hefur gef-
ið út.
Þarna er komið út á íslenzku
fyrsta bindi þess skáldverks
sem mesta athygli hefur vakið
í Svíþióð á undanförnum ár-
um. Það segir Moberg sögu
sænsks sve'.tafólks, sem reif
sig upp úr átthögum sínum
um miðja síðustu öld og hélt
til Ameríku til að nema land
Þetta bindi fjallar um aðdrag
anda þess að sænskt bændafólk
ákveður að freista landnáms
annarri heimsálfu og förina
vestur um haf.
Sögur Mobergs um vestur-
farana hafa ver'ð metsölubæk-
ur í Svíþjóð ár ertir ár og
hlotið milcið lof. Jón Plelgason
hefur þýtt bókina á íslenzku.
Nýr sæsíma
streiigur \
Berufjörð
Samkvæmt upplýsingum
frá vita- og hafnarmálaskrif-
stofunni var nýlega lagður
nýr sæsímastrengur yfir
Berufjörð, skammt innan við
gömlu sæsímaleguna. Sam-
tímis var gamli sæsimastreng-
urinn tekinn upp.
StríSsbækur frá
Ægisútgáfuniii
Ægisútgáfan hefur sent frá
sér tvær bækur. Önnur þeirra
heitir Að sigra eða deyja og er
eftir Will Bertho'.d. Segir þar
frá síðustu för þýzka orustu-
skipsins Bismarck og sjóorust-
unni frægu fyrir vestan ísland
þegar Hood var sökkt. Mun
mörgum áreiðanlega enn
fersku mínni, sá æsilegi elt-
ingaleikur, sem iyktaði með
bví, að þýzka bryndrekanum
var sökkt. Þýðarrli bókarinnar
er Stefán Jónsson.
Hin bókin nefnist Hersveit
hinna fordæindu og er eftir
Sven Hassel, danskan ríkis-
borgara af þýzku faðerni, er
kallaður var í þýzka herinn
síðasta stríði. Fjallar bók hans
um bardaga á austurvígstöðv-
unum, dvöl í fangabúðum, líf-
ið að baki víglínunnar o.fl. —
j Þýðandi er Baidur Hólmgeirs-
' son.
Meyfiskur-
inn frá Hollívúdd
Félag' íslenzkra myndlistar-
manna er sammála um bað að
.,hÖrmulega hafi til tekizt" um
listaverkakaup Reykjavikur-
bæjar; hafa listamennirnir
sent bæjarráði mótmæli af
bví tilefni og benda sérstak-
lega ,,á hlut bann sem komið
hefur verið fyrir í tjörninni
í Reykjavík.“ Hlutur bessi,
sem listamennirnir geta auð-
sjáaniega ekki nafngreint fyr-
ir hryllings sakir. er meyfisk-
urinn frá Hollívúdd, eða sjó-
skvísan eins og unglingarnir
nefna hann.
Jaínvel bótt listgildi hlutar-
ins só sleppt er varfy hægt að
hugsa sér einkennilegra til-
tæki en að koma fyrir í
Reykjavíkurtjörn höggmynd
af meyfiski. Meyfiskasögur
eru mjög sjaldgæfar hér á
landi; íslendingar hafa ekki
bundið kynóradrauma sína við
sjó og vötn, heldur haía beir
séð bar ófreskjur og skrímsl,
í bezta falli vel mylkar sækýr.
begar iítið var um mjólk
heimafyrir. Og aldrei hef ég
heyrt bess getið að meyfiskar
haíist við í vötnum eða tjörn-
um hvorki erlendis né hér-
lendis; i vötnum á íslandi hefur
nykurinn dvalizt, ásamt vatna-
skratta og öðrum skrímsium.
Er óneitanlega í mikið ráð-
izt h|á listaverkanefnd
Reykjavíkurbæjar að brjóta í
senn í bága við listrænan
smekk og' náttúrulögmál ís-
lenzkra bjóðsagna.
Hin
sanna o-
freskja Tjarnarinnar
Allt er betta beim mun
hörmulegra sem listaverka-
nefndin hafði taékifæri til að
beita sér fyrir gerð sérstæðs
listaverks, úr bví að hún vildi
að hinum annariegu íbúum
undirdjúpanna yrði reist
minnismerki í Tjörninni í
Reykjavik. Einmitt í sam-
bandi við Tjörnina hefur- ver-
ið skráð einhver eftirminni-
legasta ófreskjusag'a sem til er
í gervöllum bókmenntum ís-
lendinga og bótt víðar væri
leitað. Hana er að finna í
Bréfi til Láru og segir Þór-
bergur bannig frá:
,,Mig dreymdi að ég væri
á gangi suður Tjarnarbakk-
ann eystri. Það var fagurt
vorkvöld, heiður himinn og
sól að hníg'a til viðar í vestri.
Ég reikaði í hægðum mínum
íram við vatnsborðið. Hugur
minn mókti í sælli leiðslu.
Þetta var óvanalega fagurt
vorkvöld. Ég er kominn suð-
ur á móts við kvennaskól-
ann. Ég var að virða fyrir
mér litaskrautið í kveldroð-
anum á vesturhimninum. Þá
veit ég ekki í'yrri til en upp
úr Tjörninni slöngvar sér
hrökkáll, bítur í besefann á
mér og hangir bar. Ég' ætla
ekki að reyna að iýsa skelf-
ingunni, sem heltók hverja
taug i líkama mínum. Þarna
stóð ég stirður á Tjarnar-
bakkanum eins og' steingerv-
ingur frá ísöldinni og horfði
á helvítis kvikindið leika list
sína. Eftir heila eilífð tókst
mér einhvern veginn að hrista
óvininn af mér. Og' ég baut í
dauðans ofboði upp á Laufás-
ves. És viidi ekki láta brsehnn
ná í mig aftur. í bví hrökk ég
upp og lofaði guð fyrir lausn-
ina. Síðan hef ég' enga nátt-
úru haft til kvenna“.
Mikil er sú fyrirmunun að
setja meyfisk í tjörn sem
tengd er svo magnbrunginni
SÖgu. Vill nú ekki iistaverka-
nefndin bæta ráð sitt og láta
gera minnismerki af hrökk-
álnum; bað mætti t.d. velja
honum stað íraman á ráðhús-
inu nýja. — Austri.