Þjóðviljinn - 11.02.1960, Blaðsíða 6

6) —; ÞJÓÐVILJINN — Fimmtudagur '11. febrúar 1960
IIIÓÐVIUINN
ÍJtgefandi: Sameiningarflokkur alþýðu — Sósíallstaflokkurlnn. — RitstJórar:
Magnús Kjartansson íáb.), Magnús Torfi Ólafsson, Slgurður Guðmunds-
son. — Fréttaritstjórar: íyar H. Jónsson, Jón Bjarnason. — Auglýsinga-
stjórl: Guðgeir Magnúijson. — Ritstjórn, afgreiðsla, auglýslngar. prent-
emlðja: Skólavörðustig 19?' - Sími 17-500 (5 línur). - ÁoKrlítarverÖ kr. 30
ó mónuði. — Lausasöluverð kr. 2.00.
Prentsmiðja ÞJóðvllJans.
Uppvísir að fölsunum
J^ngum sem hlustað hefur á umræðurnar á Al-
þingi um gengislækkunarfrumvarp ríkisstjórn-
arinnar og fjárlagaumræðuna getur dulizt að í
málefnalegum umræðum stendur ríkisstjórnin höll-
um fæti. Skýringar hennar á því, hvers vegna nú
sé nauðsyn að hefja stórárás á líískjör fólksins í
landinu og draga að miklum mun úr framkvæmd-
um og atvinnu, eru tiltölulega einfaldar og hvíla á
fáum fullyrðingum. Ein þeirra hefur gengið aftur
í áróðri stjórnarflokkanna allt síðan þeir sáu að
þeir hefðu nægan þingstyrk til að ráða hvað gert
yrði á Alþingi. Það er fullyrðingin um að íslenzka
þjóðin hafi lifað um efni fram. Og stjórnarherrarn-
ir hafa þessu til sönnunar hamrað látlaust á ein-
földum tölum, og vitnað þár mjög í hagfræðinga
sína. Þannig fullyrða þeir að greiðsluhallinn við út-
lönd hafi numið hvorki meira né minna en 1000
milljónum undanfarin fimm ár, um 200 milljónir
króna á ári. Þjóðin sé því komin í botnlausar' skuld-
ir sem óhugsandi sé að standa undir á næstu árum.
Cvo gerist það þegar búið er að gera þetta að stór-
atriði og raunar undirstöðuatriði í öllum áróðri
stjórnarliðsins fyrir árásinni á lífskjörin, að þing-
maður kemur fram við 1. umræðu málsins á Al-
þingi og sýnir fram á með ljósum rökum og skýr-
um tölum að þetta undirstöðuatriði í öllum rök-
stuðningi ríkisstjórnarinnar er ekkert annað en ó-
svífin blekking. Það vantaði ekki að ráðherrar
væru viðstaddir og heyrðu ræðu Lúðvíks Jóseps-
sonar fyrsta daginn sem gengislækkunarfrumvarp-
ið var rætt á alþingi, en þar tætti hann í sundur
þessa aðalröksemd stjórnarflokkanna fyrir gengis-
lækkuninni og árásunum á lífskjörin, svo ekki stóð
stafur eftir. Greiðsluhallinn óskaplegi og sívaxandi
er einfaldlega fundinn með því að hagræða stað-
reyndum og tölum, svo að úr verður bein fölsun,
og það fengið út að greiðsluhallinn hafi verið miklu
meiri en rétt er. Og þegar sanna þarf að íslendingar
hafi engin tök á að standa undir vöxtum og afborg-
unum af erlendum lánum nú á næstu árum er ein-
faldlega horft fram hjá þeirri stórfelldu framleiðslu-
aukningu sem orðið hefur hér á landi tvö síðustu
árin, og fyrst og fremst er að þakka ráðstöfunum
vinstri stjórnarinnar, og þeirri fyrirsjáanlegu aukn-
ingu framleiðslu og gjaldeyrisöflunar sem sívaxandi
skipastóll, aukin tækni, m.a. stórbættar veiðiaðferð-
ir, hlýtur að hafa í för með sér, ef framleiðsluat-
vinnuvegirnir fá að starfa.
Oáðherrarnir treystu sér ekki til að vefengja að
Lúðvík Jósepsson hefði farið með rétt mál, er
hann gerði þannig að engu aðalröksemd ríkisstjórn-
arinnar fyrir gengislækkuninni og árásum á lífs-
kjÖr fólksins. Umræðan hélt áfram heilan dag eftir
að Lúðvík kom fram með hina rökföstu ádeilu sína
og reyndu ráðherrarnir að krukka í eitt og annað úr
hinni snjöllu ræðu hans, en þetta atriði, fölsunina
á greiðsluhallanum við útlönd og áætlunum stjórn-
arinnar nú, játuðu þeir með skömmustulegri þögn.
¥»að er ekki nema von að ríkisstjórn, sem þannig
gerir sig uppvísa að auvirðilegum fölsunum í
því skyni að fá afsökun til að framkvæma aftur-
haldsáform auðstéttarinnar í landinu, þykist þurfa
að misnota almannafé til að dreifa þessum fínu rök-
semdum inn á hvert heimili í landinu, en bækling-
ur stjórnarinnar „Viðreisnjn" er lítið annað en end-
urþrentun á greinargerð gengislækkúnarfrumvarps-
ins, fullur af fullyrðingum, sem þegar hafa verið
reknar öfugar ofan í ráðherrana á Alþingi svo þeir
standa. þar uppvísir að fölsunum og reyna áð skýla
sér með þögninni. — s.
HátoIIavörur, íjáríesting
og rússneska lániö
Lúðvík Jósepsson svarar blekkingum Gylfa Þ.
Gíslasonar um afstöðu Alþýðubandalagsins
1 umræðumim á Alþingi um
jrengislsekkunarf runivarp svar-
aði Lúðvík Jósepsson áróðri
Gylfa P. Gísiasonar um tiiIÖR-
ur ráðherra Aiþyðul>aiulala-s-
ins vorið 1958. Fer hér á eftir
útdráttur úr þessum kafla
ræðunnar.
Ráðherrann gerði að um-
talsefni ábendingar sem ráð-
herrar Alþýðubandalagsins
lögðu fram í ríkisstjórninni
1958, er mikill ágreiningur
var milli , stjórnarflokkanna
um leiðir. Ekkert í þessum
ábendingum eða tillögum er á
þá leið að það sé í ósamræmi
við stefnu okkar og túlkun
mála þá eða síðar.
Gylfi lagði einkum áherzlu á
að í tillögum okkar hefðum
við bent á að á árinu 1958
mætti auka hátollavöruinn-
flutninginn um 10% frá því
sem hafði verið á árinu 1957.
Og svo hitt að við hefðum
bent á að draga mætti úr
fjárfestingu með því að áætla
á fjárfestingaráætlun ársins
útgefin f járfestingarleyfi 20%
minni en þau voru árið' áður.
Hvernig var ástar.dið þegar
þessar ábendingar voru gefn-
ar?
Það er öllum kunnugt að
tekjur Útflutningssjóðs höfðu
verið byggðar á því að hann
ætti sérstaklega að njóta
tekna af háum tolli af hinum
svonefndu hátollavörum. En
sú breyting varð i árslok 19
56 að stórkostlega var dreg-
ið úr innflutningi á hátolla-"
vörum. Árið 1956 var varið
t;I innkaupa á þeim 265 mill-
jónum króna. En 1957 var
ekki varið í þessu skyni nema
170 milljónum. Svo mjög
minnkaði innflutningur á
hátollavörum það ár. Tekjur
Útflutningssjóðs af þessum
lið urðu því allmíklu lægri en
áætlað hafði verið.
Það var þá að við bent-
um á að eðlilegt væri að auka
aftur hóflega þennan inn-
flutning eða um 10%, þannig
að hann gæti orðið kringum
187 milljónir.
Hvern:g hefur svo ver
ið farið með þennan inn-
flutning eft:r að Gylfi Þ.
Gíslason fékk með hann að
gera sem viðskiptamála-
ráðherra? Taldi hann það
ógurlegt og ógerlegt að
flytja inn hátollavörur
fyrir 180-187 milljónir á
ári?
Nei, liann gerði áætlun
um innflutning h'tollavara
upp á 219 milljónir kr. Ár-
ið 1858 var innflutn:ngur-
inn 190 milljónir og 1959
er hann sagður í gengis-
lækkunarfrumvarpinii að
hafa vérið kringum 190
milljónir.
Það er því augljóst að okk-
ar tillögur voru byggðar á
því, að ekki var samtímis
hægt að reikna með að Út-
flutningssjóður hefði tekjur
af hátollavöruinnflutningi og
svíkjast svo um að flytja þær
inn. Enda var sannleikurinn
sá, að sérstaklega var kvart-
að undan því að þessar vör-
ur vantaði á markaðinn, en
margar þessara hátollavörur
eru óhjákvæmilegar i almenn-
an rekstur og engar lúxus-
vörur.
Hverjum dettur í hug
að hnkla því fram að all-
ir varahlutir til alira bif-
reiða í landinu sé einskær
lúxusvara. En þar er ein-
mitt um að ræða stærsta
liðinn af hitollavörunum.
Og mjög raikið af bygg-
ingayöru er þar líka.
Hvernig voru kringumstæð-
urnar þegar við gerðum það
að tillögu okkar í marzmán-
uði 1958 að draga nokkuð úr
f járfestingunni, veita lítið
eitt minna af fjárfestingar-
leyfum en áður hafði verið
leyft?
Þegar við lögðum þetta
til voru samstarfsflokkar
okka.r í ríkisstjórn, Al-
þýðuflokkurinn og Fram-
sókn að leggja til að bygg-
ingavöruinnflutningurinn
til landsins, timbur, jirn,
sement, yrði hækkað úr 16
prósent yfirfærslugjaldi
upp í hvorki meíra né
minna en 90%. Þeir ætl-
uðu að draga úr fjárfest-
ingunni í landinu með því
að gera allar byggingar-
vörur og fjárfestingarvör-
ur margfalt dýrari en þær
höfðu iður verið.
Þá var það sem við bent-
um á: Ef ætlunin er að draga
úr fjárfestingunni er miklu
eðlilegra að ríkisstjórnin.
áætli heildarf járfestinguna
nokkru minni en áður og
draga þá vitanlega úr þeim
liðum fjárfestingai'innar sem
helzt mættu bíða og rr.innst
kæmi að sök fyrir þjóðar-
framleiðs’una sem heild.
Við þetta voru tillögur ckkar
miðaðar. Fjárfestingin 1957
hafði náð slíku hámarki að
hún hefur aldrei orðið hærri
síðan og fór he’dur minnk-
andi 1958 og 1959. Það var
ekki nema eðlilegt að ríkis-
stjcrnin Iiefði stjórn á því
hvernig f járfestingin dræg-
ist saman með hóflegum
hætti, eins og við lögðum tiL
Og enn minnist við-
skiptamálaráðherra á eitt
stórsaknæmt i þessum til-
lögum okkar frá 1958. Við
hefðum lagt til að lán það
sem ríkisstjórnin var þá
þegar búin að ákveða að
taka i Rússlandi í sam-
bandi við skipakaup yrði
ekki 50 milljónir eina og
varð he'dur skyldi lánið
verða 100 milljónir króna.
Greinilega var tékið fram
að öllu láninu skyM; varið
til skipakaupa og sérstak-
lega að nokkrum „hluta
þes^ skýldi varið til kaupa.
á togurum. Það var hið
hættulega við þá tillögu.
Ritgerðasafn um efnahagsmál
eftir Harald Jóhannsson
Komið er út ritger'ðasafn eftir Harald Jóhannsson
hagfræðing, sem hann nefnir Epiahagsmál.
Bókinni er skipt í fimm fjórðunginn 1929 til 1954,
kafla, sem heita: Um útflutn-
inginn og þjóðarbúið, Um
tekjur, Um fjárfestinguna, Um
Haraldur Jóhannsson
stefnuna í efnahagsmálum og
loks Um ríkið og efnahags-
málin.
I formála segist höfundur
fjalla um vöxt raunverulegra
þjóðartekna á mann aldar-
vöxt kaupmáttar tímakaups-
verkamanna í Reykjavik árin
1914—1956, vöxt verðgildis-
útflutnings og innflutnings á
mann 1914—1954, viðskipta-
kjörin 1914—1953 og áhrif
þeirra á verðlag og raunveru-
lega þjóðarframleiðslu. Einnig
er rætt um gengið og áhrif
þess á hag launþega og út-
flutningsatvinnuveganna. Síð-
an segir höfundur: „Athygli er
vakin á, að samlráttur varð
í raunverulegum tekjum á.
mann 1948—1952, Á þessu
tímabili varð jafnframt rýrn-
un bæði í verðgildi útflutn-
ings og innflutnings á mann.
og kaupmætti tímakaup®
verkamanna ’í Reykjavík....
Rök eru leidd að því, að sakir
sveiflna í aflabrögðum, kaup-
gjaldskostnaðþ erlendu sölu-
verði sjávarafurða, kaupverði
innflutnings (og viðskipta-
kjörum) geti fast gengi við
núverandi skipan efnahags-
mála ekki til lengdar skapað
Framhald á 11. síðu.