Þjóðviljinn - 21.09.1960, Blaðsíða 5

Miðvtkudagur 21. september 1960 — í>JÓÐVILJINN
(5
SMpstjórinn á norska fiskiskipinu „Jaco“, Trygve And-
al, hefur borið þungar sakir á brezka togara fyrir stór-
felld sjórán. Af ásettu ráði toga brezku togararnir í
stórum stíl yfir línur og dufl norskra fiskibáta.
Andal fullyrðir að brezku
togaramir liafi á undanförn-
Um fáum vikum validið Norð-
mönnum á þennan hátt tjóni
er nemur 40 þús. sterlings-
pundum (ca. 4,2 millj. ísl. kr.).
— Ef þeir halda þessum sjó-
ránum áfram, verðum við að
gera kröftugar gagnráðstafan-
ir, t.d. hlaða dufl okkar með
eprengiefni sagði Andal. Hann
sagði að það væru eingöngu
Englendingar sem stunduðu
þessi sjórán, — Skötar taka
ekki þátt í þeim.
Andal setti kæru sína fram
í Lenvick. Hann afhenti norska
ræðismanninum í bænum kvört-
unarbréf og bað hann að koma
því áfram til fiskimálastjórn-
arinnar í Noregi.
1 bréfi þessu er togari frá
Fleetwood sakaður um að hafa
togað yfir og eyðilagt 100
bjóð og 30 flotdufl frá „Jaco“.
Þetta skeði fyrir vestan Shetl-
antseyjar hinn 3. sept. Tjónið
af þessu sjóráni nemur yfir
120 sterlingspundum (12720
ísl. kr.).
— Ég hef frétt að 20 önn-
ur norsk fiskiskip hafi kæru-
mál á hendur brezkum togur-
um í undirbúningi, sagði Andal.
Kongó
Framhald af 2. síðu
að reyndar væri óvíst hvort hon-
um yrði veitt hún.
Síðar í gær var frá því sagt
að Mobútú hefði sent hóp her-
manna til flugvallarins við Leo-
poldville og hefðu þeir skipun
um að handtaka Lúmúmba og
fylgdarlið hans ef hann reyndi
að fara úr landi.
Mobútú sagðist annars í gær
hafa afsalað sér öllum völdum í
hendur stjórnarnefndarinnar og !
manns þess í henni sem fer með
hermál, Kassadi að nafni. Óstað- {
festar fregnir hermdu hins veg- Þessi föngulega stúlka liefur verið ltjörin „Ungfrú ítalía í
ar að Kassadi þessi væri fangi liörkuspeunandi fegurðarsamkeppni, sem háð var í Salsomaggi-
stuðningsmanna Lúmúmba í ore á Norður-ítalíu. Ungfrúin heitir Lajla Rigazzi og er ífrá
Lúlúaborg'. i Mílánó.
Rskaflinn í heiminum var 34 milljónir lesta
i • *
• e
BiliS milli þróaðra og vanþróaSra landa eyksf enn
í felaöi UNESCO, Mennta- og vísindastofnun Sameinuðu þjóöanna, greinir dr. D. B.
Finn, sérfræöingur FAO (Matvæla- og landbúnaðarstofnun S.Þ.) 1 fiskveiöimálum frá
ástaoidi í fiskveiðum í heiminum, og frá verkefnunum í næstu framtíð.
_ Höfin þekja 70 prósent af
yfirborði jarðar. Það er ein-
kennilegt í þessu sambandi, að
fiskafurðir eru aðeins eitt pró-
sent af þeim mat sem jarðar-
búar neyta. Eigi að síður eru
höfin alveg eins frjósöm nær-
ingarliníd eins og hið þurra
land, segir dr Finn.
VeiSin eykst
1 skýrslu sinni greinir Finn
frá því að árið 1959 hafi veiðzt
34 naillj. lesta af fiski í heim-
ínum. Árið 1938 veiddust hins-
vegar aðeins 20 millj. lesta. Or-
sakir aukningarinnar eru bæði
betri fiskiskip og fullkomnari
Veiðiútbúnaður.
Síldveiðin á norðurhveli jarð-
ar t.d. tvöfaldaðist síðan 1938.
Suður-Afríkumenn veiddu á
síðasta ári 400.000 lestir af
síldartegund, er nefnist pilc- Hinar fátæku tæknivana þjóðir stunda fiskveiðar við frumsíæð-
hards. Árið 1938 höfðu þeir ustu skilyrði. Hér sjást indverskir fiskinienn bjástra við að
ekki byrjað slíkar veiðar.
Afli Sovétríkjanna 'hefur
auldzt úr 1 millj. lesta árið
1938 í 2,6 millj. lesta árið 1956.
Fiskveiðifloti Sovétríkjanna
hefur allur verið endurnýjaður
og .stækkaður.
Japanir veiða mest fiskmagn
Japanir draga mest fisk-
magn á land. Þeir veiíddu 5,5
millj. lesta árið 1958, en sama
ár veiddu Rússar og Banda-
ríkjamenn 2,7 millj. lesta hvor
þjóð. Þær þjóðir aðrar en þess-
ar þirjár, sem veiddu meira en
milljón lesta eru: Kína, Noreg-
ur, Indland, Bretland og Kan-
ada. Indverjar eru nýkomnir
í þénnan hóp, en þeir hafa
undanfarin ár kappkostað að
bæta fiskiskip
ferðir.
draga inn netstnbb, og fleytan er óhrjálegur samanbundinn
fleki, sem ekki þolir minnsta sjó.
Bilið breikkar
Þrátt fyrir þessar framfarir
reka menn sig á eina sorglega
staðreynd. Bilið milli hinna
ríku og fátæku — milli þró-
aðra og vanþróaðra landa —
heldur áfram að stækka. I
Norður-Evrópu jókst fiskaflinn
um allt að því helming á tíma-
bilinu 1938-1957, en í Asíu
jókst hann aðeins um þriðjung
á sama tíma.
Þetta er þeim mun alvar-
legri staðreynd þegar það er
haft í huga, að meira en helm-
ingur jarðarbúa býr í Asíu.
Þar gengur þróunin hægt. Þar
sín og veiðiað-iverður meira en helmingur jarð-
I arbúa að láta eér nægja minna
en þriðjung
heimsins.
af fiskafurðum
Valda norskum íiskibátum milljónatjóni
með því að toga yíir línur þeirra
Að borða kökur
Ýmsir kunna að segja, að
líklega geti fólk nú borðað
margt annað en fisk þannig að
þetta sé ekki svo alvarlegt.
1 því sambandi má minnast
ummæla Marie Antoinette,
drottningar Lúðviks 16.. Þeg-
ar hún heyrði að fólkið í Par-
ís byggi við sult og lægi við
hungurmorði vegna skorts á
brauði, gerði hún þessa
ógleymanlegur athugasemd:
„Guð minn góður, hvers vegna
borðar fólkið ekld kökur?“
Sulturinn er staðreynd í
mörgum löndum Asíu. Dr Finn
segir að um það bil 1500 millj.
manna, eða um hehningur
mannkyns, hafi svo litla nær-
ingu að heilsa þeirra bíði tjón
af. Það er athygiisvert að eigi
að síður var framleiðsla mat-
væla á hvern íbúa í heiminum
meiri árið 1957 heldur en hún
var fyrir heimstyrjöldina. Þá
voru mun færri sem sultu,
þannig að bilið milli ríkra cg
íitækra hefur breikkað.
Hvaðð er nú til ráða?
Dr. Finn segist örugglega
geta fullyrt, að hægt sé að
auka fiskveiðar í heiminum um
helming, án þess að fiskstofn-
inum sé hætta búin. Lang-
mestur hluti þessarar aukning-
ar á að koma á hinar van-
þróuðu þjóðir.
Takmarkið nú er samt ekki
að auka fiskveiðarnar um
helming almennt, heldur að
auka þær sem mest í þeim
hluta heims, þar sem fólk þjá-
ist miiljónum saman vegna
skorts á eggjahvítuefnum og
langvarandi næringarskorti.
Þróun fiskveiða hefur verið
örari á síðustu 30 árum heldur
en á 3000 ára tímabili þar á
undan. Þrátt fyrir þetta er
mörgu ábótavant. M.a. er nauð-
synlegt að vernda örugglega
fiskstofnana. Gerðar hafa ver-
ið ævintýralegar áætlanir um
fiskveiðar og fiskrækt í fram-
tíðinni. I dag er fiskurinn í
höfuðatriðum veiddur líkt og
í fornöid. I framtíðinni verður
íisktorfum haldið líkt og fjár-
hjörðum á heit, fiskurinn al-
Inn þannig vísindalega og veið-
arnar auðveldar. Tæknin mun
gera þetta kleift.
Málfrelsi með
skilyrði
Félag erlendra fréttdirLtára
í New York hefur boðið Krúst-
joff, forsætisráðherra Sovét-
ríkjanna, að tala á fundi í fé-
laginu, og tólc hann boðinu.
Fyrir þetta hefur félagið sæ't
miklu ámæli í bandarískum
blöðum. Stjórn þess sagði 'i
gær að hún 'héldi fast við boð-
ið, en setti þó það skilyrði að
félagsmenn mættu að lokinni
ræðu Krústjoffs leggja hvaða
spumingu sem væri fyrir hann,
en. þyrftu ekki að leggja þær
fram skriflega fyrir fundinn.
Mikið tjón vegna
A.m.k. 43 menn hafa beðið
ban^ í miklum flóðum sem
orðið iiafa á ítaláu vegna lát-
lausra rigninga í fimm sólar-
hringa I gær stytti upp en
flóðin eru iþó ekki farin að
réna enn, heldur ixækkar yfir-
borð ánna stöðugt og vatn
flæðir yfir bæi og sveitir. Ótt-
ast er að manntjónið sé enn
meira, því að margra er sakn-
að enn.
Sprenging í kola-
nárnu í Japan
Sprenging hefur orðið í kola-
ixámu í norðurhluta Japans og
eru 67 námumenn lokaðir inni.
Óttazt er um líf þeirra. Við
sprenginguna varð mikið jarð-
rask og iflæddi vatn úr ná-
lægri á inn í námuna.
Uxigfrú Ítalía