Þjóðviljinn - 09.07.1961, Page 4

/r/iL-iivaö c«i
1901' iíót
■!smus<
S) . — ÞJÓÐVILJINN — Sunnudagur 9. júíí 1961 -----
Fílharmoníuhljómsveit Lcningrad leikur undir stjórn Jevgení JVIravinskí.
Síbelíusarhátíð og tónskáldafundur
Jón Leifs tónskáld er
fyrir nokkru kominn heim
frá Helsinki, þar sem hann
|sat 5. aðalfund Alþjóða-
ráðs tónskálda og sótti
einnig Síbelíuaarvikuna,
sem er árleg tónlistarhátíð,
er Finnar halda. Blaðamað-
ur frá Þjóðviljanum liitti
Jón að máli stuttu eftir
beimkomuna og spurði
hann frétta úr förinni.
— Alþjóðaráð tónskálda
var stofnað hér á Islandi 17.
júní 1954, sagði Jón Leifs.
Þetta var fimmti aðalfundur
samtakanna og stóð frá 10.
tii 14. júní. Síbelíusarhátíðin
stóð hins vegar yfir dagana 6.
til 12. júní. Þetta eru einu al-
þjóðasamtökin í heiminum,
sem tónskáld standa ein að.
Takmark félagsskaparins er að
hjálpa tónskáldunum til þess
að koma verkum sínum á
framfæri og vinna að hags-
munamálum þeirra. Austan-
tjaldsmenn eru ekki aðilar að
samtökunum. Þeir þurfa þess
ekki. Þeir hafa það svo gott’
eins og.við ræddum um í við-
tali i fyrra. Þar er það ríkið,
sem kostar útgáfur verka
þeirra, en hér á Vesturlondum
eru það eiginlega ekki nema
2—3 forleggjarar, sem ráða
því, hvað er gefið út af tón-
verkum. Þeir, sem skrifa æðri
tónlist og ekki hafa komist
inn á þessi forlög eru alveg á
flæðiskeri staddir.
— Hvert var helzta um-
ræðuefnið á þinginu?
— Aðallega útbreiðslu-
möguleikarnir. Rætt var um
að koma á fót alþjóðamiðstöð
fyrir alþjóðasamtökin, þar
sem unnið yrði að uppskrift-
um og Ijósprentun tónverka-
handrita. Hollendingar hafa t.
d. komið sér upp slikri mið-
stöð, þar sem vinna 16 manns.
Verk, sem ekki eru skrifuð
fyrir leikhús eða kvikmynd,
eru ekki notuð nema kannske
einu sinni á ári eða sjaldnar,
svo að það er svo lítil eftir-
spurn eftir þeim, að ekki
borgar sig að prenta þau, það
er alltof kostnaðarsamt. Það
hefur verið sagt, að fyrir tón-
skáld séu fyrstu sjötíu árin erf-
iðust. Þessu er öfugt farið með
t.d. rithöfunda. Þeirra bækur
Bréí írá Bessa — Ræktun landsins — Kynlegar
hugmyndir vestrænna höíðingja — Þrenning
gróðrarstarísins: Gunnlaugur, Klemenz, Hákon.
Tvisvar áður heíur mig
langað til að skriía þér fáar
línur. En það farizt fyrir.
Fyrir nokkrum árum lifði
ég unaðslegan sumardag. Ég
fcrðaðist um Suðurlandsund-
irieridið, og gafst kostur á að
sjá mörg þau stórvirki sem
þar hafa vörið Unnin. Kornið
svignaði fyrir blænum á ökr-
unum á Sámsstöðum. Ég kom
í uppeldisstöð skógræktarinn-
ar á Tumastöðum, og víða
■blöstu við reisuleg bænda-
býli. með víðlendum túnum,
þar sem áður voru rýr kot,
og í Landeyjum, þar sem áð-
ur var nytjarýrt votlendi, var
orðið þurrlent, og stór tún á
hverju býli. Þegar ég kom
heim skrúfaði ég frá viðtæk-
inu, og heyrði -síðari fréttir.
Þar sagði frá þvi að hers-
höfðingi frá Bandaríkjunum
hefði komið á Keflavíkur-
flugvöll, og sagt þar í ræðu,
að hann sæi að þetta land
væri hrjóstrugt og lítt hent-
ugt til ræktunar og landbún-
iaðar. Það þyrfti að skapa
þjóðinni nýja lífsmöguleika.
S’ð^ir kom annar höfðingi frá
sama landi og ' sagði, að á
íslandi ætti ekki að rækta
kartöflur, þær ætti að rækta
þar’sam'þær gæfu meiri upp-
skeru. Nú nýlega kom svo sá
þriðji. Hann sagði að fjár-
munum þeim sem varið væri
til skógræktar væri kastað á
glæ. Hér gætu aldrei vaxið
nytjaskógar, vegna legu
landsins.
Nú er bað á vitorði .allra
landífma’nna, aðl á /síðudtuj
áratugum hefur verið unnið
það stórvirki í landgræðslu
og skógrækt, að undrun hefur
vakið margra útlendra sér-
fræðinga, og vakið trú lands-
manna á gróðurmætti ís-
lenzkrar moldar, og enda líka
útlendinga sem fylgzt hafa
Framh, á 10. síðu
seljazt bezt riieðan-. þær eru
nýjar en falla Svo oft í
gleymsku.
-— Jón snýr nú máli sínu
að Síbelíusarvikunni.
— Síbelíus er þjóðhetja
Finna eins og Jón Sigurðsson
okkar Islendinga. Þeir halda
Síbelíusarvikuna árlega og
og voru byrjaðir á því áður
en hann dó. Þetta cr alþjóð-
leg tónlistarhátíð þar sem
fram koma innlendir og er-
lendir listamenn. Finnar eiga
sjálfir þrjár sinfóníuhljóm-
sveitir í Helsinki. Eftirminni-
legasti atburðurinn á hátíð-
inni var leikur Fílharmóníu-
hljómsveitarinnar frá Lenin-
grad, er kom tvisvar fram á
vikunni. Eg álít, að það sé
bezta hljómsveit, sem eg hef
heyrt til. I hljómsveitinni eru
120 manns, allt þrautreyndir
prófessorar. Stjórnendur voru
tveir, Jevgeni Mravinski og
Arvid Yansons. Hljómsveitin
var á hljómleikaferð um Norð-
urlönd’ lék meðal annars í
Stokkhólmi og gerði mikla
lukku.
Eg minnist þess sérstaklega,
að á öðrum tónleikum hljóm-
sveitarinnar varð rafmagnsbil-
un og öll Ijós dóu í 3—5
mínútur, svo að það varð kol-
niðamyrkur. Allir bjuggust við
að hljómsveitin myndi verða
Framh. á .10. síðu
þetta 1953 og hef síðan verið
hjá nokkrum kennurum. en
það er fyrst núna, síðan ég
byrjaði hjá lúðrasveitinni, áð
ég hef fengizt við þetta svo
orð sé að gerandi.
— Þú ert ekki í pilsi þegar
þið Jeikið oninberlega?
—- Ner, : ég vil láta sem
irinnst á mér bera innán um
strákána. fólk gónir svö á mig
anna og buxurnar hjá öðrum,
en sá sem átti buxurnar var
svo ummálsmikill, áð ég varð
að rykkja þær utan um mig
og heíöi líklega nægt önnur
skálmin. en því miður athug-
að ég það einum of seint.
-— Og bú ætlar ekki að gefa
saxófón’.eikinn upp á bátinn
strax?
— Néi. cr'.u alveg ’frá þér,
—■ Ert þú nýliði í lúðrasveit-
inni?
— Nei. nei. Ég hef staðið í
þessu síðan sumarið 1958 og
þar áður var ég nokkurn tíma
■ineð Lúðrasvéit verkalýðsins.
; —' Þú' eft “feina koftafi -kém v
- ». K-Ms *t.: - > r --v
leikið hefur í lúðrasveit, að því
er ég bezt veit?
— Já, að minnsta kosti hér
í Reykjavík, en ég er ekki frá
því. að ein hafi verið í lúðra-
sveit á Akureyri.
— Finnst þér þetta skemmti-
legt?
*— Já, þetta er ágætt tóm-
stundastarf. Við æfum oftast
saman tvisvar til þrisvar í
viku og svo er alltaf verið að
spila úti á götum og við ým-
is tækifæri.
— Hve lengi hefurðu fengizt
við saxafónleik?
___ Ég byrjaði að föndra við Anna Friðrikíidóttir leikur á Lækjartnrgi 1. maj. (Ljósm.: A.K.)
Fyrir nokkru mátti sjá unga
og gjörvulega stúlku meðal
lúðurþeytaranna i lúðrasveit-
inni Svaninum. Hún lék á
saxófón og virtist sízt eftirbát-
ur karlmannanna í lúðrasveit-
inni í því efni. og svo. var hún
klædd einkennisbúningi lúðra-
sveitarinnar og skyggnishúfan
sómdi sér prýðilega á hrokknu
hárinu.
Stjórnandi lúðrasveitarinnar
gaf fréttamanni Þjóðviljans
þær upplýsingar, að stúlkan
héti Anna Friðriksdóttir og
ynni í Póststofunni í Reykja-
vík, og þar náði fréttamaður-
inn tali af henni.
ef ég er klædd öðru vísi en
þeir. Fyrsta skipti sem . ég . lék
með Svaninum, það var sum-
arið 1958 á hestamannamótinu
á Þingvöllum, þá átti ég eng-
an einkennisklæðnað og fékk
jakka lánaðan hjá einum strák-
kona?
Þegar hér var komið, hafði
Anna ekki lengur tíma til að
sinna forvitnum fréttasnáp. því
á póststoíunni beið fjöldi fólks
sem vildi fá afgreiðslu sem
fyrst. — D.S.