Þjóðviljinn - 25.03.1962, Qupperneq 6

Þjóðviljinn - 25.03.1962, Qupperneq 6
pIÚÐVILJIHH fitcafandl: Bamalnlngarflokknr albfSa - SÍBlaUitaflokknrtnn. - Rltatjóran Maanús KJartansson <áb.). Maanús Torft Olafsson. BlgurSur QuBmundsson. - Fréttarltstjórar: íyar H. Jðnsson, Jðn BJarnason. - Auílýslngastjórl: QuBíSlr Maanússon. — Rltstjðrn. afarelBsla. auglýslngar. prentsmiBJa: SkðlavðrBust. 1». ■<»i 17-500 (5 linur). AskrlftarverS kr. 55.00 'á mán. — LausasöluverS kr. 3.00. FrsntsmlBJa PJðBvUíanj hJ. ’f Hervæðing íslands oú var löngum kenning stjórnarflokkanna að erlent ^ hernámslið væri hér einvörðungu til varnar, hér væru ekki og yrðu aldrei heimiluð árásarvopn. í sam- ræmi við það var hið upphaflega hernámsliö að verulegu leyti landher, nokkur þúsund hræður með fáeina ryðgaða skriðdreka, og auðvitað var ekki hægt að nota fótgöngulið og skriðdreka á íslandi til árása á nokkra þjóð! Hins vegar var öllum hugsandi mönn- um ljóst aö þessi vist landhers á íslandi var fárán- leg blekking; tilgangur hans var sá einn að rökstyðja þá upplognu kenningu að ísland þyrfti á einhverri vernd að halda meðan hernámið var treyst í sessi. f skjóli þess vann bandaríski herinn síðan að því að koma hér upp hinum veigamestu árásarstöðvum; auk Keflavíkurflugvallar var komið upp radarstöðv- um á fjórum landshornum, gerðar voru áætlanir um nýjan flugvöll á Suðurlandi, herskipahöfn í Njarð- vík og kafbátalægi í Hvalfirði. Þaö varð fslending- um til mikils láns að öll þessi áform röskuðust þeg- ar Alþingi gerði ályktun sína um uppsögn hernáms- samningsins 1956 og vinstristjómin hét að fram- kvæma þá ályktun. Bandaríska herstjórnin hætti þá við þessar ráðagerðir sínar en einbeitti sér í staðinn að því að hervæða Grænland. Var þetta mjög mikil- vægur árangur, þótt Framsóknarflokkurinn og Al- þýðuflokkurinn svikju síðan fyrirheit sín um algera brottför hersins. ]|/feð valdatöku þeirra flokka sem nú fara með stjórn hafa viðhorfin í hernámsmálinu gerbreytzt. Bandaríska herstjórnin hefur kallað landher sinn heim ásamt skriðdrekunum; hún telur ekki þörf á því lengur að eyða fjármuntim sínum í jafn tilgangs- lausar blekkingar og þær að halda því fram að ein- hver hætta sé á árás á ísland. Nú er ísland í stað- inn orðið „hlekkur í varnarkerfi” Bandaríkjanna; það er viðurkennt opinskátt að herstöðvarnar hér séu ekki okkar vegna. Jafnframt hefur bandaríski flot- inn fengið ísland til umráða, og hann hefur flutt •hingað deild þá sem stiórnar kafbátaflotanum á norðanverðu Atlanzhafi. ísland er þannig orðið ná- tengt árásartækjum þeim sem bandaríska herstjórn- in hefur lagt mesta áherzlu á að undanfömu. Það er einnig kunnugt að bandarísk stjórnarvöld hafa nú um skeið lagt æ fastar að ríkisstjórn íslands að afhenda Hvalfjörð, þannig að kafbátarnir geti haft þar birgðir og fasta bækistöð. Ptjórnarflokkarnir hafa margsinnis verið að því ^ spurðir hvernig beir myndu snúast við kröfun- um um árásarvopn á íslandi, en þeir hafa ekki gefið nein skýr svör. En forustumenn þeirra hafa æ oftar að undanförnu komizt svo að orði að nauðsynlegt væri að styrkja ..varnirnar' enn. Þegar svo er ástatt er það auðvitað engin tilviljun að einn af forustu- mönnum Heimdallar og Varðbefgs er látinn bera fram þá kröfu opinskátt í málgagni forsætisráðherr- ans að eldflaugum og vetnissprengium verði komið fyrir á íslandi. Með því er verið að þreifa fyrir sér um það hversu langt sé óhætt að ganga, og komi það í liós að hernámssinnar láta sér ekki lengur bregða þótt land þeirra sé gert að bækistöð fyrir mik- ilvirkustu tortímingarvopn nútímans, mun fram- kvæmdanna ekki langt að bíða. Frumvarp ríkisstjórn- arinnar um almannavarnir bendir í sömu átt; ef fs- land er gert að augljósu og óhjákvæmilegu skotmarki í styrjöld. þarf að hafa einhverja tilbm-ði til þess að halda bví fram að stefna stjórnarvaldanna jaíngildi ekki sjálfsmorði fslendinga. fjannig bendir allt til þess að nú sé mikill háski á ■ ferðum. Aldrei hefur verið brýnna en nú að her- námsandstæðingar treysti samtök sín sem bezt, og að hófsamlegt og hugsandi fólk innan hernámsflokk- anna láti að sér kveða svo að eftir verði tekið. — m. ÞINGAÐ UM LANDBÚNAÐ MOSKVU, frá fréttaritara — Enn hefur miðstjórn Kommún- istaflokksins komið saman til að ræða vandamál tandbúnað- arins. Það er eðlilegt: skattar, húsaleiga og annað þessháttar tekur lítinn hluta af tekjum manna í Sovét, en matvæli aft- ur á móti mikinn. Þau eru of dýr yfirleitt, og af sumum teg- undum er ekki framleitt nóg. Ástandið í landbúnaðinum hef- ur því í dag úrslitaáhrif á lífs- kjör manna í landinu c.g bróu.n þes-sara lífskjara. og þessvegna — beint og óbeint — sterk á- hrif á það hvermg heimurinn metur sósíalistískt haskerfi. Hér er ekki rúm til að rekja enn einu sinni forsögu land búnaðar í Rússlandi. Ég vil þó aðeins minna á það, að við sovétskipulag hefur iðnaður tekið miklu hraðari framförum en landbúnaður, bæði var betur hlynnt að honum, og skipu- lagsmal hans reyndust sýnu auðleystari en landbúnaðar. Ennfremur: í landbúnaði hafa á ýmsum árum verið framdar stórar syndir gegn hagfræði- legri skynsemi. Samt tókst á árunum eftir 1953 að koma mál- •um þessarar atvinnugreinar á góðan rekspöl: síðan iþá hefur kornframleiðslan aukiz.t um 66%, kjötframleiðslan um 50%, mjólkurframleiðslan um 70%. Kúm fiölgaði um 11,1 millj. <upp í 36,3 millj.). Hinsvegar hafði í fyrra skap- azt alvarlegt ástand í mörgum greinum — fólkinu fjölgar og þá einkum í borgum, kaup- geta hafði vaxið, þarfirnar miklar. Hinsvegar höfðu árin 1959—’60 gefið litla sem enga framleiðsluaukningu, og aukn- ing kjötframleiðslunnar hafði t. d. reynzt hermdargjöf, því meira hafði verið skorið niður en mátti. í janúarlok 1961 kom miðstjórn saman til að ræða málin. Þá voru ábyrgðarmenn landbúnaðarmála harðlega gagn- rýndir og margir settir af fyrir dáðleysi eða svindl; rætt var um ráðstafanir til endurbóta á stjórn landbúnaðarins, um auk- in fjárframlög, sérstaklega til áveitna og áburðarframleiðslu. Á árinu voru einnig haldnar margar héraðsráðstefnur um jaessi mál — þar kom líka á dagskrá skynsamlegri hagnýt- ing ræktaðs lands. Sá mið- stjórnarfundur, sem starfað hefur þessa daga, hefur einkum rætt þrjú mál: endurskipulagn- ingu, hagnýtingu landsins og aukna aðstoð ríkisins við land- búnað. Krústjoff hélt framsöguræðu. Hann ræddi um þá alvarlegu staðreynd, að þrátt fyrir fram- farir á ýmsum sviðum, og þótt í fvrra hefði tekizt að auka bústofninn allverulega (naut- gripu.m fjölgaði um 6,3 millj., kúm ufn 1.5 millj.), þá er út- koman samt sú, að ekki hefur ■verið 'Staðið við svi Ara áætlun- Ina í landbúnaöi þaö sem af er. Samkvæmt áætlun skyldi framleitt árið 1961: korn 9,4 milljarð. púða (en Eftir ARNA BERGMANN framleitt var á árinu 8,4) Kjöt 11,8 millj. tonn (en framleitt var á árinu 8,8) mjólk 78.4 millj. tonn (en framleitt var á árinu 62,5) Krústjoff lagði ríka áherzlu á nauðsyn þess að ná sem allra fyrst tilfinnanlegum árangri í matvælaframleiðslu. Ef við ekki leysum það verkefni, sagði hann, þá komum við landinu í mjög alvarlega erfiðleika og stórepillum fyrir uppbyggingu kommúnismans. Hagnýting landsins Síðan ræðir Krústjoff um þær leiðir sem færar eru til úr- bóta. .;. landbúnaðurinn þarf meira en milljón nýr.ra dráttarvéla. í sovézkum landbúnaði hefur tif skamms tíma ríkt sáðskipta- •kerfi sem Williams nokkur er höfundur að. Samkvæmt því skal frjósemi jarðvegsins haldið við á „náttúrlegan“ hátt — á- burður er lítið notaður, en því meiri áherzla lögð á að hvíla jörðina, sá grasi eða hvíla hana alveg. Krústjoff skýrir tilorðn- ingu þessa kerfis með þeimskil- yrðum sem.landbúnaður í Rúss- landi þróaðist við: Williams bjó þetta kerfi til fyrir land þar sem sama og enginn efnaiðn- aður var, engin framleiðsla á steinefnaáburði, engar land- •búnaðarvélaverksmiðjur — en hinsvegar mikið landrými og ekki ýkja þéttsetið fólki. Stalín tók svo þetta kerfi upp á arma sína, vegna þess, telur Kriistjoff, að - það krafðist lít- illar fjárfestingar í landbúnaði, — það gerir ráð fýrir minni vélanotkun, og sáralítilli á- ■burðarnotkun, miðað við þaul- ræktunarbúskap. Síðan var þessu kerfi dreift með öllum mögulegum og ómögulegum 3 KM BRÚ MILL9 KALABRIUSKAGA OG SIKILEYJAR VERÐUR SENN SMÍÐUÐ MESSXNA — Xengi hefur það verið draumpr ítala að tengja Sikiley og ÍKalabriu með risa- stórri (brú. X>að er ekki sízt á vorin, sem straumur / fólks liggur til Sikileyjar, því þá er veðráttan þar mjög ákjósan- leg, Alldr samgöngur myndu örvast ef |brú ,Væri byggð. Og nú er þessi draumur að verða að veruleika. Brúin verður ná- lægt þeim stað, þar sem þagan segir að Oddyseifur hafi með miklum naumindum komizt undan sjóskrýmslunum Skiliu og Karybdis. , Fyrirtæki eitt í Pennsylvan- íu í Bandaríkjunum hefur gert ítölsku stjórninni iúlboð um að reisa brúna. Kostnaður er á- ætlaður 124 milljónir h'ra, en það mun 'nema nærri hundjrað milljöröum fsl. króna. Brúin verður 3028 metrar á lengd, og mun teygja sig yfir sundið með þrem tignarlegum bogaundirstöðum. Tvær um- ferðarhæðjr verða á brúnni, hvor um sig 8 metrar á breidd. Neðri ibrautin verður fyrir járnbrautir, en efri hæðin fyr- ir bílaumferð. Undirbúningur verksins er vel á veg kominn. Háðnir hafa vdrið 5000 verka- menn Jfrá S.ikiley og Kalabríu- skaga til að vinna að þessu | stóra verki. >1% i f ráðum um allt land. Afleið- ingin er sú, að geysimikið af ræktuðu landi er í lengri tíma (víst enn iengri en sjálfur Williams gerði ráð fyrir) tekið í hvíld eða undir gras og ann- an lítt arðberandi gróður. í Rússneska sambandslýðveldinu voru 42 millj. hektara í grasa- manna höndum í fyrra. Krústjoff leggur til að hafn- ar verði á ný til vegs kenning- ar Prjamsjmíkofs, vísindamanns sem á sínum tíma hélt því fram að Rússlandi bæri að stefna að „intensívum11 land- •búnaði — efla sem mest véla- kost og áburðarnotkun, rækta þurftarfrekar 'en arðbærar jurt- ir. Brýna nauðsyn beri til þess að taka miklu stærri hluta ræktaðs lands undir maís, Syik- urrófur, belgjurtir, sem séplönt- ur ríkar að fóðureiningum, en •takmarka sem mest grasrækt. Aðeins á þann veg megi leysa fóðurvandamál kvikfjárræktar- innar, en það er kannske allra verkefna brýnast — (á mið- stjórnarfundi í fyrra var minnzt á alvarlegan fjárfelli í Kákasus, Kazakstan og víðar). Krústjoff gerir ekki ráð fyr- ir því, að hægt verði á einu ári að koma öllu sem þarf af þessum arðbæru jurtum ofaní jörðina. Til þess þarf meira af sérstökum sáningar- og upp- skeruvélum, meira af áburði en hægt verður að láta af hendi. En hann gerir samt ráð fyrir því, að á þessu ári verði hægt að skerða grasaríkið um 22 milljónir hektara. Þetta er stórt skref, og er nú mikið und- ir því komið að ekki standi á áburði og öðru því, sem til þarf. Skipulags- mál Landbúnaði er svo stjórnað í Sovétríkjunum, að næstum því ótrúléga mikið er undir stjóm- ,endum komið — bæði • stjórn- endum .á héraðsmælikvarða og formönnum einstakra ríkis- og samyrkjubúa. Það er víst ekkert einsdæmi áð bú sem rekin eru við svipuð skilyrði skili furðu- lega mismiklum arði: eitt sel- ur tvisvar, þrisvar eða jafnvel fimm sinnum meira af' afui’ðum en annað. Krústjoff kom því eðlilega að skipulagsmálum og hafði til- lögur fram að færa. Efni þeirra er það, að stjórn landbúnaðar- ins verði virkari, takmarkist ekki við áskoranir, skýrslugerð, pappírsf>T.’irskipanir. Verði stofnuð framleiðsluráð í hverri sveit og valdir skipuleggjandi leiðbeinendur sem eru í beinu sambandi við búin, taki bein- línis þátt { Skipulagningu fram- leiðslunnar. Þnð var mikið rætt um þessi framleiðsluráð á miðstjórnar- fundinum, hvernig þau skuli skipuð, hve víðtæk réttindi Iþeirra skuli vera o.s.frv. En það er mjög erfitt fyrir ósér- fróðan mann að gera sér grein fyrir því, hve árangursrík þeirra starfsemi getur orðið. Tilgang- ur þessárar nýbreytni er sá að beita skipulagningu og auknu eftirliti með stjórn einstakra búa til að ná upp hinum lé- Iegri búum sem nú eru mjög þungur baggi á afkastagetu ilandbúnaðarins. Krústjoff tal- aði um þetta vandamál frá sjónarmiði ríkisforystunnar, tal- aði um skipulagningu ofanfrá. En það er önnur hlið á þessu máli: hvernig hægt er að efla sjá'lft fólkið, samyrkjubændur, bústarfsmenn, til virkari og árangursríkari þátttöku í skipulagsmálum, stjórn fram- leiöslunnar. Þau mál verða að líkindum rædd á öðrum vett- vanai: senn verður kallað sam- an þing saimyrkjubænda. Ei'tt af höfuðverkefnum þess verður að ganga frá nýrri reglugerð um samyrkjubúskap, en sú gamla er nú orðin 27 ára gömul og úrelt margfaldlega. ASsfoS viS landbunaS Krústjöff ræddi um skort á landbúnaðarvélum — skort sem verður mjög tilfinnanlegur nú, þar eð áætluð endurskipulagn- ing landsins krefst stóraukins vólakosts. Það er, sagði hann ekki ástæða tll „að sofa á Iárviðarsveigum“ þegar aðeins einn fjórði hluti kúa á ríkis- foúum er vélmjólkaður, mjög lítið um vélanotkun við kart- öflu- og sykurrófuuppskeru, hverskonar fermingu og afferm- ingu. Hann sagði, að landbún- aðurinn hefði nú til umráða 1.168.000 traktora en þyrfti 2.636.000, 503 þúsund alhliða kornuppskeruvélar en þyrfti 845 þús„ 790 þús. vörubíla en þyrfti 1.6 millj. ef vel ætti að vera og öllum uppskerustörfum væri lokið á réttum tíma. Krústjoff bar í þessu sam- bandi fram tillögur um að: — efla þær landbúnaðarvéla- verksmiðjur sem til eru með öllum ráðum, bættum véla- kosti. bættri nýtingu tækni- legs útbúnaðar þeirra — reisa a.m.k. þrjár stórar verksmiðjur og það á mettíma; skal ein þeirra framleiða drátt- arvélar, önnur útbúnað til vél- væðingar í kvikfjárrækt, þriðja aðrar landbúnaðarvélar. Þ.etta skal ganga með forgangshi’aði, og verður fé til þessara byag- inga tekið af einhverjum öðr- um framkvæmdum (í iðnaði?) — legsja áhérzlu á að fram- leiða stórvirkari vélar en nú eru geröar (til að spara hrá- efni). — lækka verð á vélum til búanna. 1961 fengu búin 900 milli. rúblna í lækkuðu verði á vélum, benzini og í skattfríð- indu.m. En í ár hafa þau þeg- ar fengið 250 millj. r. í verð- lækkunum á byggingarvörum og málmum, ennfremur 210 millj. í bei.num framlögum (til við- bótar því sem áætlað var). Tel- ur Krústjoff nauðsynlegt að halda áfram endurskoðun á verðpólitík ríkisins í landbún- aði. Krústjoff minntist á Banda- ríkin: kapítalistar státuðu mik- ið af hárri framleiðni sem þar hefur ver:ð náð á stórbúum. Hann minnti á að þessi fram- leiðni er dýru verði kevpt — hún hefur kostað g'jaldþrót og sára fátækt hundruð þúsunda smábænda sem hafa flosnað upp af landi sínu. Oe Bandarík- ín gera ráðstafanir til að minnka jarðyrkiusvæði, m.’nnka matvælaframleiðslu sína -— ekki af því að enginn sé til að éta þessar offramleiðslu- birgðir heldur af bví, að gróð- ann má ekk; skerða. Þessi er hin kapítal/stíska hlið málsins En þetta þýðir ekki, sagði Krústjoff. að við höfum ekk- ert af Ameríkönum að læra, eins og sumir félagar halda. Nei, vig burfum að kynna okk- ur sem rækilegast re>mslu þeirra í skipulagn'ngu fram- leiðslunnar. Krústjoff lauk máli sínu á því að hvetja menn til starfa. Hann. nefndi tölur um helztu áfanga sem barf að ná í so.v- ézkúm landbúnaði. og sagði að sú byrði sem lögð væri á starfsfólk sveitanna væri því fullkomlega v.'ðráðanleg. Hann lagði enn áherzlu á það hve þýðingarmikið það sé fyrir uppbyggingu kommúnismans að ná skjótum og tilfinnanleg- um árangri í matvælafram- leiðslu. Miðstjórnarfundur'nn stóð fimm daga. Það sem þar var sagt og samþykkt er mjög at- hyglisvert því hér er um að ræð-a nýjan áfanga í þýðing- armiklu máli: að fá með bættri skipulagningu óg traustum tæknilegum grundvelli upp verulega breidd í f ramle’ ðni sovézks landbúnaðar, fullnægja kröfum nútímans í þessari vold- ugu grein atvinnulífsins. Einn PSálmur eítir Pallagrím Sdlmurinn um „Sjóiö' Má þar af máli þekkja Málfríður, hver hann er maður sá mest nam blekkja mína Ladyju Fair, Egill, sem orðs síns snilli ánægður kynnir svo, að vart beri bil á milli til Bernharðar gamla Shaw. Menn gerðu söngvasögu og sungu um Spánargrund. En til að bæta bögu brýnt var að nota hund. í hunds fylgd hin ljósa lafði ljúflega sló í gegn. En Berharður bara hafði blávatnað slétturegn. Grundin er góð á Spáni, gegnvot' á sléttunne. Bernharð var brezkur kjáni. brúkandi háð og spé. Lagvís með loðna rófu í lund kemst hann Snati minn. Þó svíarnir syngi um tófu, sem á þó fínna skinn. En þegar hundaheppnin hleðst niðrá blanka menn um hundana herðist keppnin, Higgins má bakka senn. Dúlittli, dándismaður draga má þungan kross, kvænist nú kampaglaður, kellu þó vild ’ann hross. Konur, sem krúttin ala, kviksetja orð og mál. En lærist sú list að tala ladyin öðlast sál. Þó að tornæmir túlar tali enn flátt og hartj. hörkusterk höndin púlar, helvíti er „platið smart“. Hundana grundin geymir gæsalöppunum á. Málfríði menning dreymir mögnuðum penna frá. Gerist sú skáldmælt skvísa skattyrt með orða rausn. Egill senn upp má rísa yrkjandi höfuðlausn. Lesirðu svona söngva og sýnist þeir vera bull, berðu örvænting öngva oft felur leirinn gull. Og þó menn syngi á sviði syrgjandi tungumorð glaumur af glöðum kliði gleypir þar sérhvert orð. Sál mína sífellt hryggir, hve „Sjóa“ fátækt er land. En e£ að þú Egil styggir óperan fer í strand. Málfríði má þó bjóða með í þann kirkjudans. Hennar er listin Ijóða. Æ, líkni hún Rósinkranz. Nb. Sjó í gæsalöppum ku þýða show á engelsku. SVARA MEÐ SPRENGJUM Fjölskyldur tveggja mótmæl- endapresta í bandarísiku •milljónaborginni Los Angeles urðu fyrir sprengjuárásum fyrir nokkru. Prestskonurnar voru einar heima með böm sín þeg- ar sprengjur sprungu nær sam- tímis við hús beggja, brutu rúð- ur og gerðu annan usla. Heimil- isfeðumir voru báðir fjarver- andi, þátttakendur í sjónvarps- umræðum um samtök ofstækis- fullra hægrimanna, sem láta nú mjög til sín taka í Bandáríkj- unum. Báðir prestarnir áfeUdust of- stækisfélög eins og John Birch- Ifélagið, Krossferðin gegn komm- únismanum, Mínútumennina og aðra sh'ka hópa, og enginn er í vafa um að einhverjir áhang- endur þeirra hafa tekið upp þykkjuna og komið sprengjun- i um fyrir við heimUi prestanna. Óvíða kveður meira að banda- rísku nýfasistasamtökunum en í Suður-Kaliforníu þar sem Los Angeles er helzta borg. Myndin var tekin af öðrum prestshjónunum, séra Brooks Walker únítarapresti og konu ihans, eftir sprengjuárásina. Kona hins prestsins, séra Johns G. Simmons við kirkju lúters- trúarmanna í Norður-Holly- wood, slapp naumlega við stór- óverka eða bana þegar sprengju- brot flugu í kringum hana þar sem hún var heima og gætti þriggja barna sinna ungra. Prestarnir lýstu báðir yfir, að eftir árásimar væru þeir stað- ráðnari en nokkru sinni fyrr að vara fólik við hatursboðskap nýfasistanna. Ekki hefur yfir- völdunum bekizt að hafa uppi á órásarmönnunum. J6) — ÞJÓÐVILJINN — Sunnudagur 25. marz 1962 Sunnúdagur 25. marz 1962 — ÞJÓÐVLLJINN (71

x

Þjóðviljinn

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.