Þjóðviljinn - 08.12.1962, Blaðsíða 12

Ný bók
eftir Jóhannes Helga
Hinhvítusegl
t)t er komin ný bók cftir Jó-
hanncs Hclga, „Hin hvítu segl“,
cndurminningar Andrésar P.
Matthíassonar sjómanns.
Bókin er í stóru broti, Jón
Engilberts hefur gert skreyting-
ar í hana, en Atli Már teiknað
kápuna.
Líklega munu margir telja
,.Hin hvítu segl“ með sérstæð-
ustu sjómannabókum sem út
hafa komið hérlendis. Andrés
P. Matthíasson hefur sótt sjó
irá unglingsaldri, fyrst 'nér
heima á nær öllum jerðum skipa
en síðar á erlendum farskipum,
m.a. stórum seglskipum sem nú
eru úr sögunni. Sigldi Andrés
um flest heimshöf, kynntist fjöl-
mörgum og hefur frá mörgu að
segja.
Aðalfundur Fé-
lags íslenzkra
Aðalfundur Félags íslenzkra
myndlistarmanna var haldinn
nýlega. I stjórn voru kosnir:
Sigurður Sigurðsson formaður,
Hörður Ágústsson ritari og Val-
týr Pétursson gjaldkeri. I sýn-
i:igarnefnd félagsins voru kosn-
ir eftirtaldir menn: Jóhannes
Jóhannesson, Sigurður Sigurðs-
son, Magnús Á. Árnason og
Guðmundur Benediktsson. Full-
trúar á aðalfund Bandalags ís-
lenzkra listamanna voru kjörnir
þeir Sigurður Sigurðsson, Jó-
hannes Jóhannesson, Karl Kvar-
an, Kjartan Guðjónsson og
Hörður Ágústsson.
Kosið í Sjó-
um helgina
Stjómarkjöri í Sjómannafélagi
Reykjavíkur verður haldið áfram
nú um helgina. 1 dag, laugardag,
er kosið kl. 10—12 árdegis og
2—9 síðdegis, en á morgun,
sunnudag, kl. 2—7 síðdegis. Kos-
ið er í skrifstofu félagsins, Al-
þýðuhúsinu við Hverfisgötu.
Sjómcnn! Notið tækifærið og
kjósið í dag eða á morgun. Hrist-
um af okkur oki landliðsherr-
anna. X B.
Hækkaðar álðgur sam-
dráttur í framkvæmdum
• Á fundi borgarstjórnar í fyrradag var fjárhagsáætlun
Reykjavíkurborgar fyrir árið 1963 til fyrri umræðu eins
og frá var sagt hér í blaðinu í gær en samkvæmt frum-
varpinu að henni eiga útsvör og álögur á almenning að
stórhækka jafnframt því sem verklegar framkvæmdir
munu dragast saman.
Geir Ilallgrímsson borgarstjóri
flutti alllanga greinargerð fyrir
írumvarpinu og rakti tölulega
breytingar á einstökum liðum
tjárhagsáætlunarinnar frá síð-
asta ári. Var helztu niðurstöðu-
talna frumvarpsins getið hér í
blaðinu í gær.
Að lokinni framsöguræðu borg-
arstjóra tók Guðmundur Vigfús-
son til máls og drap á nokkur
helztu atriði fjárhagsáætlunar-
arinnar en sagði jafnframt að
fulltrúar Alþýðubandalagsins í
borgarstjórn myndu ræða nánar
um einstaka liði hennar við síð-
ari umræðu og flytja þá breyt-
ingartillögur og ályktunartillög-
ur.
Guðmundur benti á, að sam-
kvæmt fjárhagsáætluninni ættu
útsvör nú að hækka um 53.5
milljónir króna eða nær 27%
og sýndi þetta stóra stökk, að
stjómarvöldin væru algerlega
búin að missa tökin á þróun-
mni í efnahagsmálum landsins.
Afieiðing viðreisnarinnar
hefði orðið sú, að kaupmátt-
ur tímakaups vcrkamanna
hefur Iækkað um 20% síðan
1959 eða á aðeins þrem ár-
um en á sama tíma hefðu
niðurstöðutölur fjárhagsáætl-
unar Reykjavíkur hækkað úr
254,8 millj. í 409 milljónir
eða um 154.2 milljónir. Er
það 60% hækkun. Framlag
borgarinnar til verkiegra
framkvæmda hefur hins veg-
ar aðcins aukizt um 50% frá
1959.
Þá rakti Guðmundur hvemig
borgarstjómarmeirihlutinn hef-
Saga íslenzkra
ornbókmennta
Komið er út fyTsta hefti Sögu íslenzkra fornbók-
mennta eftir Einar Ólaf Sveinsson prófessor, og er það
nóvemberbók Almenna bókafélagsins. Desemberbók fé-
lagsins er rit um helztu trúarbrögð mannkyns í útgáfu
3igurbjamar Einarssonar biskups.
Einar Ól. Sveinsson.
Framkvæmdastjóri AB, Bald-
vin Tryggvason, kynnti þessar
lokabækur félagsins á árinu fyr-
ir fréttamönnum í gær. Kvaðst
hann vilja fullyrða að ekki hefðu
öðru sinni komið út tvær jafn-
merkar bækur hjá AB.
öld eftir Einar Ólaf er fyrsta
íslenzkar bókmenntir í forn-
bindi af þremur, sem eiga að
fjalla um íslenzkar bókmennt-
ir frá upphafi framyfir lok þjóð-
veldisins.
Bindið sem út er komið er
560 blaðsíður og skiptist í þrjá
þætti. 1 inngangi er fjallað um
upphaf íslenzks þjóðfélags og
íslenzkra bókmennta og rúnir á
víkingaöld. Annar þátturinn,
„Yfirlit um kveðskap“, greinir
frá fomum rótum íslenzks kveð-
skapar, tegundum hans og flutn-
ingi, bragfræði, orðfæri og nátt-
úrulýsingum.
Lengsti þáttur bókarinnar,
355 blaðsíður, fjallar um Eddu-
kvæði, þar sem rætt er um
aldur þeirra, heimkynni, varð-
veizlu, trú og trúarbaráttu, og
loks um hvert einstakt kvæði.
Bókin Helztu trúarbrögð heims
fjallar um kristindóm, gyðing-
dóm, múhameðstrú, búddadóm,
kínverska speki og hindú^sið.
Þetta er myndabók, upphaflega
sérprentun úr bandaríska ritinu
Life, og hefur dr. Sigurbjörn
Einarsson biskup séð um ís-
ienzka textann I þessa útgáfu.
ur tekið þátt í að eyðileggja
árangur kaupgjaldsbaráttu verka-
lýðsins á undanfömum árum
jafnóðum með hækkun á út-
svömm svo og þjónustu og gjöld-
um og minnti í því sambandi
á hinar tíðu gjaldskrárhækkanir
fyrirtækja borgarinnar er í
mörgum tilfellum hefðu verið
ónauðsynlegar. Væri þetta liður
i sókn afturhaldsins á hendur
launastéttunum og ætti að sýna
þeim, að launahækkanir væru
tilgangslausar.
Guðmundur ræddi þessu næst
nokkuð um fjármálastjóm borg-
arinnar. Benti hann á, að lítil
merki væri sjáanleg um spamað
i rekstri. Samkvæmt fjárhags-
áætluninni ætti skrifstofukostn-
aður hjá 9 borgarfyrirtækjum að
hækka samtals um 3 milljónir
674 þúsund krónur frá yfirstand-
andi ári, þar af á skrifstofukostn-
aður Rafmagnsveitunnar einnar
ssman að hækka um 1 milljón
328 þúsund krónur og á sú
mikla hækkun að leggjast beint
á almenning í hækkuðu raf-
magnsverði.
Verklegar framkvæmdlr
í ólestri
Guðmundur sagði, að verkleg-
ar framkvæmdir hjá Reykjavík-
urborg væru að meira og minna
leyti í ólestri, enda stæði skipu-
lags- og verkfræðideildin uppi
mannalaus, þar sem borgar-
stjómarmeirihlutinn hefði hrak-
ið starfslið hennar burt með ó-
rðlegheitum í kjarasamningum.
Væri þetta eitt af verstu verkum
borgfstjómarmeirihlutans, því
vel skipulagt tæknikerfi væri
grundvallarskilyrði fyrir góðum
rekstri borgarfélagsins. Benti
Guðmundur í þessu sambandi á
ófremdarástandið í gatnagerðar-
málunum. Jafnframt sýndi Guð-
mundur framá, að samkvæmt
fjárhagsáætluninni vantaði
12—13 milljónir króna til þess
að staðið væri við gatnagerðar-
áætlunina, er samþykkt var á
þessu ári. Framkvæmd þeirrar
áætlunar svifi í lausu lofti þar
sem tillögum Alþýðubandalags-
ins um að afla fjár til fram-
kvæmdar hennar með sérstöku
gatnagerðargjaldi á fasteignir i
miðbænum hefði ekki verið sinnt
heldur ætti að afla þeirra með
útsvörum á almenning.
Samdráttur í bygginga-
framkvæmdum
Að lokum drap Guðmundur
á framlag til skólabygginga og
Byggingarsjóðs. Sagði hann, að
það væri algerlega óraunhæft
eins og ástandið í skólabygginga-
málunum væri, að hækka fram-
lagið aðeins um 7%. Þó kastaði
fyrst tólfunum, að framlagið til
Byggingarsjóðs ætti ekkert að
hækka, en það þýddi að færri
íbúðir væru byggðar en áður.
Ábyrg borgarstjórn hefði þvert
á móti þurft að auka framlag-
ið til íbúðabygginga borgarinn-
ar vegna samdráttar í íbúða-
byggingum undanfarin ár.
„ Heilabúið "
á fímmtu hæð
Þeir Flugfélagsmenn segja
sjálfir að „heili“ farpantana-
og söludeildar félagsins sé á
fimmtu hæð í Lækjargötu 2,
stórhýsi Nýja bíós þar sem
áður var Iðnaðarbankinn. Og
þarna í „heilabúinu“ fann
myndasmiðurinn þessa föngu-
legu stúlku og tækið, sem hún
situr við, einfalt að sjá eins
og ritvél en hið mesta þarfa-
þing þegar nánar er að gætt.
Stúlkan heitir Arnfríður Ing-
varsdóttir og þingið er svo-
nefnt TELEX-tæki, sendi- og
móttökutæki sem er í sam-
bandi við söluskrifstofur
Flugfélags Islands erlendis,
svo og önnur flugfélög og
margar ferðaskrifstofur.
Söluskrifstofa F.I., sem und-
anfarin 17 ár hefur verið í
Lækjargötu 4, er sem sagt
flutt í stór og vistleg húsa-
kynni í næstu byggingu. Hef-
ur breyting þessi í för með
sér bættar aðstæður fyrir
starfsemina og ætti að stór-
bæta þjónustu við innlenda
og erlenda íarþega og aðra
viðskiptamenn Flugfélagsins.
I söluskrifstofunni í Lækj-
argöfcu vinna að jafnaði 8—10
manns og er Birgir Ölafsson
skrifstofustjóri. Á götuhæð er
afgreiðslusalur, þar sem seldir
eru farseðlar, bæði með flug-
vélum F.l og vélum annarra
félaga hvert sem er í heim-
inum. Á 2. hæð verður upp-
lýsingaþjónusta fyrir farþega
og aðra sem til skrifstofunn-
ar leita og þar mun farþega-
afgreiðsla einnig fara fram
eftir því sem þörf gerist. Á 5.
hæð hússins er svo farþega-
pantanadeild félagsins stað-
sett, „heilinn“ sem fyrr seg-
ir.
Hækkun SVR far-
gjalda samþykkt
Á borgarstjórnarfundinum í
fyrradag var tillagan um hækk-
un gjaldskrár Strætisvagna
Reykjavíkur til umræðu og af-
greiðsiu .Hefur tillögu þessari
áður verið lýst hér í blaðinu en
bún felur í sér 25—36% hækkun
fargjalda fullorðinna innanbæj-
ar og allt upp í 60% hækkun
fargjalda á Lögbergsleiðinni.
• Hér gefur að líta skemmtilega mynd frá Canal
Grande í Feneyjum, en spumingin er, hver siglir
hér einhvern eftirmiðdag á útmánuðum í þessari
glaðværu borg.
• Verður það þú, lesandi góður?
• En þá er líka vissara að gera þegar skil í Skyndi-
happdrætti Þjóðviljans til þess að hreppa þriðja
aukavinninginn, sem er 25 til 30 daga ferð til Evr-
ópu.
• Það verður dregið eftir tvo daga.
• í dag er skrifstofa happdrættisins opin á Þórs-
götu 1, frá kl. 10 til 12 og 1 til 4.
Dregíð eftir 2 dar !
FuIItrúar Alþýðubandalagsins
fluttu tillögu er miðaði að því
að draga nokkuð úr hækkun-
inni á farmiðagjöldum og á far-
gjöldum á Lögbcrgsleiðinni en
hún var felld af mcirihluta borg-
nrstjórnar og hækkunartillögurn-
ar samþykktar óbreyttar.
Samkvæmt þessu hækka nú
cinstök fargjöld fullorðinna upp
í kr 3.00 eða 33.33% og fyrir
50 krónur fást nú aðeins 22ja
miða spjöld í stað 30 miða áður.
Er það 36% hækkun. Barna-
miðar hækka einnig um 20—25%,
eða í kr. 1.25 cinstakur miðí
og kr. 10 10 miða spjaldið.
Sex sækja um
prófessorsemb.
Umsóknarfrestur um prófess-
orsembætti í bókmenntum við
heimsspekideild Háskólans rann
út s.l. miðvikudag, 5. þ.m. Um-
sækjendur eru: Bjarni Einars-
son, cand mag., kennari, Reykja-
vik, Bjami Guðnason, mag art^
menntaskólakennari, Reykjavík,
dr. Bjöm Sigfússon, háskóla-
bókavörður, Reykjavík, dr. Finn-
bogi Guðmundsson, menntaskóla-
kennari, Hafnarfirði. dr. Har-
aldur Matthíasson. ’ ■-ntaskóla-
kennar, Laugarvatn. eg Hermann
Pálsson, cand mag., lektor Edin-
borg.