Þjóðviljinn - 23.10.1964, Blaðsíða 4

4 SIÐA
ÞJÚÐVILJINN
— Föstuaagur 23. oKtóber 1964
Otgelandi: Sameinlngarflokkur alþýdu — Sósíalistaflokk-
urinn. —
Ritstjórar: Ivar H. Jónsson (áb), Magnús Kjartansson,
Sigurður Guómundsson.
Ritstjóri Snnnudags: Jón Bjamason.
Fréttaritstjóri: Sigurður V. Friðþjóísson.
Ritstjóm, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja, Skólavörðust. 19.
Sími 17-500 (5 línur). Áskriftarverð kl. 90,00 á mánuði
Hvar er
yel má skilja að það geti dálítið bögglazt fyrir
Vísi að viðurkenna þá staðreynd sem minnt var
á að gefnu tilefni á dögunum og þannig var orð-
að: Um alþjóðamál er fjallað í Þjóðviljanum af
algeru ofstækisleysi og jafnan leitazt við að auð-
velda lesendum yfirsýn og miðla fræðslu eins og
tök eru á. Vísi hefur orðið þetta mikið umhugs-
unarefni.
jgardagaaðferð Vísis og Morgunblaðsins gegn inn-
lendum stjórnmálaandstæðingum, og þó eink-
um Sósíalistaflokknum og Þjóðviljanum, er mjög
einföld, fulleinföld fyrir íslendinga. Búin er til
skrípamynd af blaði og afstöðu þess, og sagt: Þetta
er Þjóðviljinn. Síðan er ráðizt á þessa skrípamynd
sem að sjálfsögðu svipar ekki til Þjóðviljans eins
og hann er í raun. Þetta getur tekið á sig spaugi-
legustu myndir, eins og þegar Vísir, Morgunblað-
ið og jafnvel fleiri blöð taka að fjargviðrast yfir
því að viðbrögð Þjóðviljans við einhverju ákveðnú
máli skuli ekki vera eins og þau ætlast til! Þessa
hefur gætt mjög í skrifum blaðanna undanfarna
daga.
— ■ —
J^eiðarar Þjóðviljans-fjalla langoftast um innlend
mál og svo mun enn verða. Um alþjóðamál er
fjallað í öðrum greinum, og þá einkum nú um
langt árabil í greinum Magnúsar Tor'fa Ólafsson-
ar, „erlend tíðindi“. Vísir kallar það íslandsmet í
sjálfhælni að leggja slíkar greinar fram til sam-
anburðar við greinar Þorsteins Thórarensen og
leiðara Vísis um alþjóðamálin. Hann um það. En
skyldi mönnum þykja ofmælt að þessar ýfirlits-
greinar um alþjóðamál, sem vegna stöðugrar, oft
vikulegrar birtingar árum saman, komast næst því
að vera kallaðar rödd Þjóðviljans um þau mál,
einkennist af ofstækisleysi, yfirsýn og þekkingu,
á því að vítt er leitað fanga til heimilda? Það skal
enn fullyrt, hvað sem gremju Vísis líður, að með-
ferð Þjóðviljans á alþjóðamálum standist fyllilega
samanburð við hvaða íslenzkt blað sem er um
áreiðanleik og dómgreind og íslenzka, sjálfs'tæða
hugsun. Þjóðviljinn hefur leyft sér að kalla það
bernsk viðbrögð að blöð fjalla um alþjóðamál
þannig, að aðalatriðið virðist vera að finna á þeim
einhvern þann flöt sem komi sér illa fyrir stjórn-
málaandstæðing innanlands. Hitt er nútímamanni
brýn þörf, vegna þess hversu albjóðamál grípa
beint inn í líf hans og örlög, að afla .sér staðgóðr-
ar þekkingar á beim og skilnings. Allt sem stuðl-
ar að eflingu slíkrar þekkingar og skilnings er
mikilvægt. og ólíkt mikilvægara eh að miða blaða-
skrif við bað hvort fært muni með rét.tu eða röngu
að pera lír akrifum nm albióðaTJÍðburÁi pkí+pkögg-
ul til að henda í íslenzkan stjórnmálaandstæðing
sinn.
Hmnihal Valdimarsson endurfíytur
stórmerkt frumvarp um vinnuvernd oJI.
í fyrradag var útbýtt á Alþingi frumvarpi til laga um
vinnuvernd, greiðslu vinnulauna, uppsagnarfresíi, refsi-
ákvæði o.fl. frá Hannibal Valdimarssyni, þingmanni Al-
þýðubandalagsins í Vestfjarðakjördæmi. Frumvarp þetta
var flutt á seinasta þingi en fékk eigi afgreiðslu þá. Fyrri
hluti frumvarpsins er birtur hér ásamt greinargerð, en
síðari hlutinn verður birtur í Þingsjánni á morgun.
ÞINGSjÁ Þ|ÓDVIL|ANS
I. KAFLI
Holl og gó3 vinnuskilyrði
1. gr. Húsakynnum vinnu-
staðar skal ávallt haldið vel
hreinum Atvinnurekanda ber
skylda til að sjá um, að hita-
og rakastig andrúmslofts sé
hæfilegt og loft án ryks, óþefs,
reyks, svo og án óheilnæmra
lofttegunda eða gufu.
Umferð um vinnustað sé
hindrunarfaus og örugg. Lýs-
ing skal vera góð og nægilegt
loftrými á vinnustað, hvort
tveggja þannig, heilbrigðis-
kröfum sé örugglega full-
nægt
Á vinnustað eða í námunda
við hann skal ávallt vera heil-
næmt og gott drykkjarvatn,
einnig nægilegt þvottavatn,
svo og hæfileg tala salema.
Upphituð og vistleg kaffi-
stofa (matstofa) af hæfilegri
stærð skal jafnan vera á
vinnustað.
Þá skal á vinnustað hverjum
vera aðstaða til að veita „hjálp
í viðlögum", þegar slys eða
sjúkdóma ber að höndum.
Nú fullnægir vinnustaður eigi
skilyrðum laga um hollustu-
hætti og öryggisútbúnað og er
heilbrigðisyfirvöldum og ör-
yggiseftirliti þá heimilit að
. ..Ijáta ipjca yinnustaðpum, ef
ékki faest úr bætt. Stárfsmenn
skulu í hvívetna gæta reglu-
semi og vandaðs og góðs hátt-
ernis á vinnustað.
II. KAFLI
Vinnutfmi og vinnutilhögun
2. gr. Almennur vinnutími
er á tímabilinu kl. 8 til kl. 17.
Vinna milli kl. 17 og 20 telst
eftirvinna, nema öðruvísi sé
ákveðið í stéttarfélagasamningi,
og vinna milli kl. 20 og kl
8 árdegis telst næturvinna, og
má l)á ekki vinna nema með
Ieyfí viðkomandi stcttarfélags.
3. gr. Maður, sem lokiff hef-
ur 8 stunda vinnudegi, er ekki
skyldur til að vinna auka-
vinnu, Samfelldur hvíldartími
verkamanns má alffrei vera
skemmri en 9 klst. á sólar-
hring, og fjöldi yfirvinnu- og
næturvinnutíma má aldrei fara
fram úr 24 á viku. Sé um
ákvæðisvinnu að ræða, má
fjöldi yfirvinnu- og nætur-
vinnustunda, eða aukavinnu,
ef um vaktavinnu er að ræða,
ekki fara fram úr 2 á dag
og eigi fram úr 6 á viku.
Með samþykkí viðkomandi
stéttarfélags má þó vinna i
ákvæðisvinnu allt að 24 klst.
i yfir- og næturvinnu á viku,
ef um er að ræða björgun
verðmæta frá skemmdum eða
störf, sem almannaheill krefst,
að unnin séu.
4 gr. Stéttarfélag getur þó
gert kjarasamning um, að
unnið skuli að nóttu tU, og
e!nnig má f slíkum samning-
um ákveða vaktaskipan og
setja önnur ákvæði um skipt-
ingu vinnutíro&ns í samræmi
við eðli starfs og aðstæður.
5. gr Vinnuhvild skal vera
1 ---------------------------^
Fjárdráttarmálið
Þjóðviljinn hafði samband við
Þórð Björnsson, yfirsakadómara
í fyrradag og spurðist fyrir um
meintan fjárdrátt hjá Fasteigna-
sölunni í Tjarnargotu 14 á dög-
unum Hann svaraði: „Bannsókn
málsins stendur ennþá yfir og
er verið að kanna enn gömul
og ný viðskipti sölumannsins".
frá kl. 18 daginn fyrir sunnu-
eða helgidag og til kl. 22 dag-
inn fyrir næsta rúmhelgan
dag.
Á aðfangadag jóla, gamlárs-
dag, laugardaginn fyrir páska
og laugardaginn fyrir hvíta-
sunnu skal vinnuhvild vera frá
kl. 15 til kl. 22 daginn fyrir
næsta rúmhelgan dag.
6. gr. Um bráðanauðsynlega
vinnu á sunnu- og helgidög-
um skal gera samning eða afla
unda.nþágu viðkomandi stéttar-
félags.
7. gr. Vikulegur fridagur
skal jafnan, ef því verður við
komið, vera á sunnudegi.
Starfsmaður, sem unnið hef-'
ur sunnu- eða helgidagavinnu,
skal jafnan eiga frí næsta
sunnu- eða helgidagssólar-
hring.
8 gr. Almennur vinnutími
starfsmanna má ekki vera
lengri en 8 stundir á sólar-
hring og ekki lengri en 48
stundir á viku.
9. gr. Á næstu 5 árum skal
almennur vinnutími á viku
styttast árlega um eina
klukkustund án skerðingar
heildartekna, þannig, að al-
menn vinnuvika sé eigi lengri
en 43 stundir að þessum 5 ár-
um liðnum.
10. gr. Almennt deilist
vinnutíminn á 6 daga í viku,
en leyfilegt skal vera að gera
samning við stéttarfélag um
skiptingu á færri daga.
11. gr. Við vinnu, sem unn-
in er að nóttu til og á sunnu-
og helgidögum. skal hin al-
menna vinnuvika eigi vera
lengri en 45 stundir.
12. gr. Nú er unnið sam-
fellt í námu eða jarðgöngum,
og má vinnuvika þá ekki
lengri vera en 40 stundir Til
vinnutíma telst einnig ferða-
tími í námu eða jarðgöngum.
III. KAFLI
Sérstök ákvæði
um vinnu kvenna
13. gr. Konu skal vera heim-
ilt að vera fjarverandi frá
vinnu fyrstu 6 vikur, eftir að
hún hefur alið bam. Hún get-
ur og krafizt að mega vera
fjarverandi allt að sex vik-
um í viðbót og þannig, að
fjarvera sé að öllu leyti eða
að hluta fyrir eða eftir fæð-
ingu.
14. gr. Krefjast má vottorðs
frá lækni eða Ijósmóður um,
hvenær fæðing sé væntanleg.
Tilkynna verður atvinnurek-
anda um fjarveru fyrir fæð-
ingu með eigi skemmri en
þriggjai daga fyrirvara.
, 15. gr. Ef kona sýnir með
læknisvottorði, að hún þjáist
af sjúkdómi, sem er afleiðing
af þungun eða fæðingu, getur
hún krafizt að mega vera fjar-
verandi frá vinnu umfram það,
sem áður segir, allt að sex
vikum fyrir eða eftir fæðingu.
16. gr Konu, sem er fjar-
verandi frá vinnu samkv. á-
kvæðum 13.—15. gr., má ekki
segja Upp starfi. þegar at-
vinnurekanda er ljóst, að fjar-
vera hennar er af þessúm á-
stæðum, eða hún tilkynnir
honum án tafar, að þessi er
ástæðan fyrir fjarveru hennar.
Hafi henni þegar verið sagt
upp miðað v:ð dag, er fellur
innan ramma þessa tímabils,
sem getið er um í 13. gr.. er
uppsögnin gild, en uppsagnar-
frestur lengist sem tímabilinu
nemur.
Hanníbal Valdimarsson.
Hafi vihnuráðning átt sér
stað fyrir ákveðna, tíma-
bundna vinnu, skal ákvæði
þessarar greinar ekki beitt,
þegar vinnunni er lokið, áður
en konan mætir aftur til
vinnu.
17. gr Kona, sem hefur
barn sitt á brjósti, getur kraf-
izt frítíma, sem hún þarf
vegna þess, og eigi skemur
en hálfa stund tvisvar sinn-
um á dag.
Um III. kafla
1 þessum kafla eru konu
tryggð þau réttindi að mega
vera fjarverandj frá vinnu 6
vikur, eftir að hún hefur alið
barn Þó getur hún krafizt að
vera fjarverandi allt að sex
vikum í viðbót, og má fjar-
vistin vera að öllu leyti eða
hluta fyrir eða eftir fæðingu.
Nú sannar kona með lækn-
isvottorði, að hún þjáist af
sjúkdómi, sem sé afleiðing af
þungun eða fæðingu, og getur
hún þá krafizt að mega vera
frá vinnu allt að sex vikum í
viðbót. án þess að vistráðn-
ing eða réttur til launagreiðslu
rofni.
Kona, sem hefur barn sitt
á brjósti. getur samkvæmt
þessum kafla frumvarpsins um
vinnuvernd kvenna krafizt
þess að fá nausynlegan frí-
tíma til þess, allt að hálfri
stund tvisvar á dag.
ÞESSAR
JÁRNSAGIR
með rafmótor, eru mjög hen'tugar fyrir
stærri og minni vélaverkstæði, einnig þægi-
legar þegar unnið er utan verkstæðisins.
KOSTA AÐEINS KR. 7.386,00.
I»Á ERU ÞESSAR LITLU RAFSTÖÐVAR
ekki síður þægi-
legar fyrir af-
skekkt heimili
eða þegar unnið
er utan verk-
stæðis. Og einn-
ig sem vara- og
öryggisljós
stærri fyrir-
tækja.
Sisli oJ. %JofínsQn 4/
Túngötu 7 — Símar 12747 og 16647,
Marlne Motor#
........■