Þjóðviljinn - 05.01.1966, Blaðsíða 4

Þjóðviljinn - 05.01.1966, Blaðsíða 4
SlÐA — ÞJÖÐVIL.JINN — Miðvikwdagur 5. janúar 1966 Ctgefandi: Sameiningarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokk- urinn. — Ritstjórar: Ivar H. Jónsson (áb). Magnús Kjartansson, Sigurður Guðmundsson. Ritstjóri Sunnudags: Jón Bjamason. Fréttaritstjóri: Sigurður V. Friðþjófeson. Ritstjóm. afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja, Skólavörðust. 19. Sími 17-500 (5 línur). Áskriftarverð kr. 95.00 á mánuði. Auglýsingastjóri: Þorvaldur Jóhannesson. Krafa um skertan hlut gízt skorti lof um sjómennina íslenzku um þessi áramót. Afrek þeirra í aflabrögðum á liðnu ári var svo stórt, að það virðist hafa ýtt við flest- um landsmönnum sem um þjóðmál skrifa og tala, og af því hafi sprottið hjartnæmar hugleiðingar um hlutverk og starf hinna sex þúsund íslenzku sjómanna sem fiskveiðarnar stunda. Hver veit nema fari svo að íslenzkir sjómenn eigi sér víst lof og hrós í útvarpi og öllum blöðum að minnsta kosti tvisvar á ári, á sjómannadaginn og auk þess um áramótin, þegar afli liðins árs er lagður saman. gn sjómenn fengu líka aðra kveðju um áramót- in, í stjórnarblaðinu Vísi. í forystugrein Vísis 30. desember er fyrst hugleitt afrek íslenzkra sjó- manna í aflabrögðum, en í síðari hluta greinar- innar er dregin allfurðuleg ályktun. Þar er fyrst minnt á, að allveruleg hækkun þurfi að verða á fiskverðinu ef unnt eigi að vera að gera út á vetr- arvertíð. En Vísir bætir við: „Önnur umbót má ekki miklu lengur dragast. Það er öllum ljóst sem nokkur afskipti hafa af útgerð að hin brýnasta nauðsyn er að breyta hlutaskiptunum, þannig að raeira komi í hlut bátsins". Því er svo haldið fram, að grundvöllur hlutaskiptanna hafi gerbreyzt síð- ustu árin með tilkomu nýrra tækja sem stórauka aflamagnið. Telur Vísir sjálfsagt að hlutaskipt- unum verði breytt og segir orðrétt: „Slík breyt- ing hlýtur að vera grundvöllur áframhaldandi út- gerðar“. jþetta er umbúðalaus og blygðunarlaus krafa að sjómannshluturinn af aflanum minnki, og blað- ið kveður svo fast að orði að framkvæmd þessar- ar kröfu um minni sjómannshlut hljóti að vera grundvöllur áframhaldandi útgerðar! Samkvæmt því og öðrum rökum Vísis á að verðlauna íslenzka sjómenn fyrir hin gífurlegu aflaafrek með því að skerða hlut þeirra. Og Vísir telur þetta hina þörf- ustu „umbót“ á aðstæðum við íslenzka útgerð. Þetta eru.að vísu ekki nýjar hugmyndir. Lands- samband íslenzkra útvegsmanna hefur um árabil barizt harðvítuglega fyrir því að minnka aflahlut sjómanna, gera hlutaskiptin þeim óhagstæðari og fá meira af aflanum í hlut útgerðarmannsins. Svo hryggilega hefur til tekizt að þessum atvinnurek- endasamtökum hefur orðið þó nokkuð ágengt í þeirri viðleitni og hefur í einstökum tilfellum tek- izt að þoka aflaprósentu sjómanna niður. JJmmæli Vísis um nauðsyn slíkra „umbóta“, eins og það heitir á máli blaðsins, benda til að enn eigi að vega í sama knérunn, enn eigi að hefja herferð til þess að minnka aflahlut sjómanna. Hér verða sjómenn og sjómannafélögin að vera vel á verði. Engin frambærileg rök hafa verið færð fyrir því að aflahlutur sjórhanna eigi að minnka; öðru nær, full þörf væri að stækka hlut þeirra af aflanum. Sjómenn sýndu það í sumar að þeir geta staðið saman sem einn maður þegar þeim finnst of nærri sér og hagsmunum sínum gengið. Og það væri sannarlega of nærri sjómönnum geng- ið e£ reynt yrði að skerða aflahlut þeirra. — s. . Si RMi : : íí ■ : W& ■ ' > '' S S ' ,,v/ \ . •. #3, ^ • ;•■; ; > ■' -• Mift • MmMrnm. . Hinn mikli og vaxandi síldarafli ber uppi stærstan hluta fiskafla íslendinga. ÁRAMÓTASPJALL Samkvæmt uppgefnum töl- um frá Fiskifélagi Islands hef- ur fiskafli okkar Islendinga orðið meiri á árinu 1965, held- ur en nokkru sinni fyrr, eða að heildaraflinn hefur numið 1.166.000 smálestum. Á árinu 1964 var hinsvegar heildarafl- inn 972,700 smálestir, svo hér er um 209 þús. smálesta afla- aukningu að ræða. Hér er það okkar mikli og vaxandi síldarafli, sem ber uppi að stærsta hluta okkar fiskafla, því að það er stað- reynd, að þorskaflinn á árinu 1865 er 361 þús. smálestir á móti 415 þús. smálestum árið áður. Á sama tíma og heildar- fiskaflinn. er eins og að fram- an segir miklu meiri heldur en nokkru sinni áður í okkar fiskveiðisögu, þá er verð allra fiskafurða líka stórum hærra en nokkru sinni áður og fer hækkandi á næstu tímum að áliti helztu markaðssérfræð- inga heims. Þannig telja norskir sérfræðingar á þessu sviði, að verð fiskafurða til manneldis þurfi að hækka og muni hækka á næstu tímum. Þegar við nú horfum til baka yfir sl. ár þá getum við ekki annað en viðurkennt að árið 1965 hafi verið eitt a'Ura mesta góðæri til sjávarins frá náttúrunnar hendi, sem yfir okkar þjóð hefur gengið. Og sé eitthvað að í okkar sjávar- útvegsmálum, þrátt fyrir góð- ærið, þá eru það fyrst og fremst heimatilbúnir erfiðleik- ar, sem ekki tjóar að sakast um við gjöfula náttúru og auðug fiskimið heldur einvörð- ungu við okkur sjálfa, eða æð&tu stjórn okkar á málum sjávarútvegsins. Það sem huga þarf að Þrátt fyrir meiri síldarafla, en áður í okkar fiskveiðisögu, þá mun það sannast þegar að er gáð. að nokkur hluti síld- veiðiflotans í þessu mesta afla- ári, er ýmist við mörkin að bera sig l’járhagslega, eða þar fyrir neðan. — Þunnig hefur þetta gengið til hjá okkur ár eftir ár, án þess að nokkuð raunhæft hafi verið aðhafzt í þessum málum til að komast að orsökum sem liggja því til grundvallar að sum skip virð- ast veiða óeðlilega lítið í mikl- um aflaárum miðað við heild- araflamagn. Þetta er ekkert einsdæmi með okkar síldveið- ar eða aðrar fiskveiðar, en hinsvegar mun það vera eins- dæmi að ekkert hafi verið gert af opinberri hálfu, eða af hendi útgerðarsamtaka til að bæta þarna um. Þar held ég að við Islendingar siglum algjörlega einskipa. Hvað er þá hægt að gera?, FISKIMÁL eftir Jöhann J. E. Kúld mun máske einhver spyrja. Það sem aðrir gera og hafa gert í þessum efnum er fyrst og fremst þetta. Að rannsaka hvort veiðarfæri eða skipið sjálft eiga einhverja sök á rýrum afla. Eða hvort þekk- ing og leikni skipstjómar- maina er nægilega góð í með- ferð á fiskileitartækjum um borð í viðkomandi skipi. Það var haldin ráðstefna á sl. ári, einmitt um þennan þátt málsins hjá frændum okkar Norðmönnum, og því slc;;’ð þar föstu, að talsvert mv ndi vera áfátt hjá þeim einmitt hvað viðkemur þekkingunni, að kunna til fullnustu að not- færa sér hin nýjustu fiski- leitartæki. Þessvegna standa nú yfir námskeið í Noregi, þar sem skipstjórnarmönnum er ætlað að auka við þekkingu sína á þessu sviði. Og svo mikið var gert til' að fá menn til að sækja þessi námskeið að ríkið veitti einstaklingum til þess bæði ferða- og uppihaldsstyrki. Fiskveiðar nútímans eru að verða háþróuð vísindagrein, sem beitir margskonar tækj- um, sem krefjast mikillar þekkingar og leikni við beit- ingu, ef góður árangur á að nást. Það er hinsvegar álit margra erlendra sérfræðinga, ftm um þetta mal hafa skrif- að, að þessum þætti í mennt- un skipstjómarmanna hafi alltaf verið lítill gaumur gef- inn, því að hér sé um grund- vallaratriði að ræða, ásamt þekkingu í meðferð á aflanum, þegar um menntun fiskiskip- stjóra er að ræða. Ég set þetta fram hér, svo menn geti hugleitt og rætt um, hvort ekki sé hér þörf á aðgerðum, ekki síður en í Noregi. Vandamál þorskút- gerðarinnar Ég hef áður margoft hér í þessum þáttum bent á nauðsyn þess, að skipta fiskimiðunum hér við Suðvesturlandið á vetrarvertíð í veiðisvæði eftir veiðarfærum, því ég lít á sOíka skiptingu sem eitt allra mesta nauðsynjamál íslenzkrar þorsk- útgerðar. Og fyrr en. það verð- ur gert, kunnum við ekki að hagnýta okkur beztu þorsk- miðin á vetrarvertíð, eins og þau verða bezt nýtt. Og nú þegar síldveiðar okkar eru farnar að vera svo að segja meginhluta ársins þá er sú hætta al'ltaf yfirvofandi að út- gerð leiti um of til þeirra veiða, frá þorskveiðunum, en það getur heldur ekki talizt heppilegt. Ég tel að með þessari miklu breytingu á síldveiðunum hér við land, þar sem vetrarvertíð tekur við af sumar- og haust- vertíð líkt og gerzt hefur og gerist í norskum sfldveiðum, þá geti verið full þörf á, að athuga vel hvað hægt sé að gera til að létta undir með þorskútgerðinni. Þetta mál hefur mikið verið rætt í norsk- um ' blöðum nú í haust og vetur, og ýmsir merkir menn þar sett fram sín sjónarmið. Og ef okkar síldveiðar standa með miklum blóma á komandi tíma, sem vonandi verður, þá getur það ekki síður orðið nauðsynlegt fyrir okkur heldur en Norðmenn að hugleiða hvemig hlutur þorskveiði- manna verði bættur þannig að skipum verði gert kleift að stunda þá veiði. Að sjálfsögðu er hráefnisverðið á hverjum tíma þama veigamikill þátt- ur, og þá jafnhliða hvemig að útgerðinni er búið á öðrum sviðum, hvort létt er undir með henni, eða henni beinlín- is íþyngt með sköttum og skyldum. I Það sem mér hefur þótt einna athyglisverðast við um- ræður norskra útgerðar- og fiskimanna um þetta mál, það er sú uppástunga þeirra, að lánstími stofnlána til nýrra fiskiskipa verði lengdur mikið frá því sem nú er, eða allt að því um helming, og þá öll- um lánum sem nú hvíla á fisk- veiðiflotanum breytt í sam- ræmi við það. En jafnhliða verði vöxtum af lánum stil'lt í hóf. Þá eru nú einnig uppi um það háværar raddír í Noregi meðal útgerðar- og fiskimanna, að breyta afborgunum alls fiskiflotans af stofnlánum, þannig, að greiddir verði á- kveðnar prósentur af brúttó- afla skipa og yrðu þá afborg- anir misjafnar eftir aflaverð- mæti. Ef vel gengi, þá yrðu lánin greidd niður með hærri upphæðum heldur en þegar illa gengur. Talað hefur verið um í þessu sambandi að vext- ir og afborganir af stofnlánum mættu ekki vera hærri en 10 ÞÚSUNDIR HAFA FENGID GÓDA UINNINGA I HAPPDRATTI SÍBS - ÞðSDNDIR EIGA EFTIR Att FÁ GÓDA UINNINGA HAPPDRÆITI Dragið ekki lengur. að kaupa miða. Síðustu forvöð að ná í miðaraðir.

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.