Þjóðviljinn - 28.01.1966, Qupperneq 6

§ SÍÐA — ÞJÓÐVHiJINN — Pöstndagwp 28. janðar »66.
• Fallegt almanak frá Hagtryggingu
með umferðarleiðbeiningum
• Jutta Guðbergsson sýnir í Bogasal
• I kvöld verður opnuö boðsgestum í Bogasal Þjóðminjasafnsins
málverkasýning frú Juttu Devulder Guðbergsson og verður sýn-
ingin opin almenningi dagana 28. janúar til 6. febrúar n.k. Á
sýningunni eru alls 24 myndir, fiest landslags- og blómamyndir, og
sagði Jutta í viðtali við Þjóðviljann í gær, að þær væru allar
málaðar á árinu 1965.
Þetta er þriðja sjálfstæða sýningin sem Jutta heldur, áður hef-
ur hún sýnt hér í Reykjavík í nóvember 1964 og í Iðnskólanum
í Hafnarfirði í maí í fyrra. Þá kvaðst hún hafa selt þrjár myndir
til útlanda sl. sumar og hefur henni nú verið boðið að sýna
mjmdir í þýzku borgunum Lúbeck og Köln og í Bem í Sviss.
Jutta Guðbergsson er fædd í Þýzkalandi, fluttist hingað árið
1949 og er nú íslenzkur ríkisborgari og gift íslendingi. Hún er
afar (hrifin af ís'lenzkri nátúrufegurð og finnst litimir sérstæðir,
kveðst hvergi annarsstaðar hafa rekizt á svona liti. Jutta hefur
ferðazt mikið um landið, m.a. sem túlkur á vegum Ferðaskrif-
stofunnar og hefur komið á alla staðina sem landslagsmyndir
hennar eru frá og teiknað mótívin upp þar, en málað síðan er
heim kom.
Ekki kveðst frúin hafa málað í Þýzkalandi. — Eg var þá of ,
ung, segir hún, en ég lærði að teikna þar. Þetta er í fjölskyld-
unni, bæði faðir minn og bróðir máluðu.
Myndin hér að ofan er af gamalli konu í þýzkum búningi og
er alveg splunkuný, máluð nú eftir jólin.
• Fjölskylda
í vanda
• Illa brunninn rammi þess
húss, er einu sinni var heimili
fjölskyldunnar að Melgerði 23,
minnir á fréttirnar um elds-
voðann, sem þegar hefur verið
frá sagt. Rústimar tala sínu
máli um vonbrígðin og erfið-
leikana, um tjónið og fjárút-
látin. Samt eru vandræðin enn
meiri, heldur en hægt er að
lesa út úr rústunum, því ekki
segja þær okkur, að heimilis-
faðirinn er búinn að vera lang-
dvölum á sjúkrahúsi, að eigin-
konan er líka'' heilsuveil, að
drengimir tveir, sem í vorvoru
fermdir, hafa nú ráðið sig til
vinnu í stað þass að stunda
skólanám. Fjölskyldan mátti
ekki við tjóninu.
Þess vegna er það, að blöðin
hafa lofað að taka á móti fram-
lögum þeirra, er til finna með
þessari illa stöddu fjölskyldu
og vilja létta eitthvað undir
með þeim. Þarf heldur ekki
að efast um það, að margir
munu vilja sýna með einhverri
gjöf, að þeir kunna sjálfir að
meta þeirra hlutskipti og mild-
• Blaðinu hefur nýlega borizt
mjög smekklegt og fallega
prentað dagatal fyrír 1966 frá
Hagtryggingu h.f. með íslenzk-
um landslagsmyndum. Er al-
manakið sérstaklega helgað
umferðaröryggi og eru á það
auk dagatalsins prentaðar leið-
beiningar og áminningar tii
ökumanna varðandi akstur
eftir árstíma. 1 janúar og fe-
brúar eru leiðbeiningar um
vetraraksturinn, þær eru gagn-
orðar og skýrar. Þótt þær séu
fáar er þar minnzt á ýmis
meginatriði, sem komið geta i
veg fyrir fjölda slysa. Um þess-
ar mundir hafa orðið fjöl-
margir árekstrar' vegna erfið-
leika vetrarakstursins, erfið-
leika, sem ökumenn hefur
skort bæði leikni og þjálfun
má eins vel vera, að þú hljótir
þá smán að fæðast í dýrslíki,
t.d. músar eða flugu, eða enn
aumari skepnu. Þessvegna þora
Tíbetar ekki að fara illa með
skepnur beinlínis. Því ef þú
lemur hundinn þinn eða hest-
inn þá kann vera að þú sért
að lemja afa þinn, og þó að
þessi vitneskja megni ekki að
aftra þér frá að fremja verkn-
aðinn, koma aðrar gildari á-
stæður til skjalanna, varaðu
þig, gleymdu ekki því karma,
sem þú ánetjast, ef þú lemur
afa þinn f hundslíkí. En skrít-
ið er það að enginn maður er
í Tíbet látinn gjalda þess, þó
augljóst sé að hann er að af-
plána stórglæpi, svo sem þessi
tötralegi munkur Lo Tsane
Geng-den, sem heldur klaustr-
ið i Kumbum, engan virði=*
gruna að hann hafi í fyrra líf
verið verri maðUr en
þessi skrautklæddi Chu Cheng
ari örlög. Undirritaður mun
einnig taka á móti gjöfum til
fjölskyldunnar að Melgerði 23.
Ö’afur Skúlason,
prestur, Bústaðaprestakaili.
• Hver ætlar að
botna?
• Langt er orðið síðan hér á
síðunni hefur birzt fyrripartur
af vísu handa lesendum að
botna. en þar sem þessar yrk-
ingar áttu miklum vinsældum
að fagna, birbum við hér enn
einn fyrripartinn, að sjálfsögðu
um mál, sem mikið ber á góma
þessa dagana. Sendið okkur
botninn sem fyrst í bréfi eða
hringið og lesið hann f síma
17500. Og hér er svo vísubyrj-
unin:
Hitaveitan hentar bezt
í hláku og sunnanvindi.
• Vinkonur
úr plasti
• I Bandarikjunum eru seldar
stúlkur úr plasti. Hér er um að
ræða uppblásnar brúður í
fullri líkamsstærð. Þær eru
fríðar sýnum og gerðar í þrem
litum — Ijóshærðar, dökkhærð-
ar og svartihærðar. Hlutverk
þeirra er að fylgja piparsvein-
um í sundlaugina, í ökuferðir,
eða að setjast í húsmóðursæti
í piparsveinasamkvæmum.
I auglýsingapésum um kven-
fólk þetta er hent á einn höf-
uðkost heirra: þær eldast ekki.
til þess að ráða við. Reynslan
sýnir ótvírætt að mörgum
ökumanni mun hollt að kynna
sér þessi mál nokkru nánar og
fara því hér á eftir 6 vetrar
ökureglur úr almanaki Hag-
tryggingar.;
1. Akstur í hálku krefst sér-
stakrar þekkingar og þjálfunar.
notið snjódekk eða keðjur.
2. Stillið hraða í hóf, hafið
rúmt bil milli bifreiða í akstri.
3. Treystið ekki hemlum í
hálku notið þá með sérstakri
varúð.
4. Virðið ætíð umferðarrétt
og hafið vákandi auga á veg-
farendum
5. I borgarakstri er heillaráð
að gera sér grein fyrir hvaða
leið skuli vaíin milli áfanga-
staðar, áður en lagt er af stað.
Chien-chuo, sem tók á móti
okkur í stað gamla ábótans-,
sem farinn var í pílagrímsferð
til Lhasa. Því þó að Tíbetar
hafi fundið í speki þessari
geisihaglega formúlu að öllum
mannlegum vandamálum, sem
engin leið væri að skýra með
öðru móti, eru þeir sem aðrir
menn í heimi þessum ríkir
eða fátækir af sömu ástæðum
Lo Sang Geng-den kom tii
Kumbum fyrir fjörutíu og sex
árum, og var þá fátækur
drengur og átti ekki eyri, og
þó að vel megi vera að hann
hafi í lífi sínu náð þvílíkri
fuilkomnun, að hann þurfi
aldrei framar að fæðast í einu
líki né neinu, var auðséð að
hann hafði ekki hagnazt fiár
hagslega í þessari jarðvist.
Chu Gheng Chien-chuo var
af efnuðu fólki, sem vel gat
gefið með honum í klaustrinu,
svo hann stóð betur að vígi
6. Breytið aldrei um akrein
eða akstursstefnu að óyfirveg-
uðu ráði.
Samkvæmt skýrsilum lög-
reglumanna verða rúm 20% af
bifreiðaárekstrum vegna þess
að umferðarréttur er ekki virt-
ur og tæp 20% orsakast af því
að of stutt bil er á mi'lli bif-
reiða í akstri. Ranglega breytt
um akstursstefnu orsakar 10%
5
upprunalega. Hann lærði að
lesa og skrifa og tók sér aldrei
neina þjónsstöðu, svo sem hinn
sem hvorugt kunni, varð að
gera. Og þótti hann vera vel
til þess fallinn, að vera fulltrúi
klaustursins á nefndarfundum
þjóðarþrota Kínaveldis, sem
stofnað er til í því skyni að
vemda réttindi minnihlutans
þar sem fleiri en einn kynþátt-
ur eða þjóðflokkur býr í sama
fylki.
Þó að munkar teljisit ekki
til kynþátta í minnihluta, eru
þeir sérstæð stétt með sér-
stæðri menningu, og í tilefni
af því hafa þeir fengið sérstaka
formælendur, sem ekki viija
viðuriænna að nokkur hag.s
munaágreiningur þurfi að ver;
milli stjómarvaida, sem ekk
trúa á guði, og munka ser-
trúa því að hulin vættur eis’
hvem einiberjarunn.
Fyrst héldum við að Chu
umferðaróhappanna og of
hraður akstur er álí'ka veiga-
mikil orsök árekstra.
I þessum sex stuttu atriðum
er því varað við og leiðbeint
um orsakir sem valda 60%
umferðaróhappa í vetrarakstri.
Það er því vel þess virði fyrir
alla ökumenn að kynna sér
þessar fáu en veigamiklu regl-
ur, varðandi vetraraksturinn.
Oheng Chien-chuo væri leik-
maður, þv£ hann var klæddur
í dökkar buxur, treyju og
mjúka uppmjóa húfu, en þeg-
ar við sögðum að okkur lang-
aði til að taka mynd af hon-
um, fór hann í spari-munka-
kufl sinn, með gylltum brydd-
ingum, og setti á sig útsaum-
aða skó með þykkum sólum,
eins og sæmdi hátt settum
munki. Svo búinn fylgdi hann
okkur um þessar þröngu, djúpu
götur, þar sem við hefðum
villzt Ieiðsagnarlaust.
Nýgyllt þök og búddistískar
táknmyndir blikuðu af hverju
leiti. Skrautlegar musterisþak-
brúnir nýmálaðar með rauðum,
grænum, bláum og gylltum lit-
um skörtuðu fagurlega, og al-
staðar voru veggir húsa þaktir
fögrum keramikmyndum upp-
hleyptum, af skógardýrum,
bændalífi, öpum, furðuskepn-
um ævintýra og úr holgisög-
um.
Chu Chang Chien-chuo sagði
okkur lfka að stjómin í Peking
hefði veitt 300 000 yuan til
viðgerða og nýrra skreytinga
eftir að ríkið tók í sínar hend-
ur jarðeignir klaustursins. En
nú var horfið hið fyrra geng'
jg svo fáir munkar eftir a'
-amfélag var ekki sjálfbjarga
Samlir og örbjarga munkai
fengu frá ríkinu fáeina shiii
inga á mánuði í styrk, sem
líklega hafa verið teknir af
• Þjóðlegheit
• Þá er föstudagur kominn
með þjóðlegt efni. Ólafur Hall-
dórsson les fomsögur með
miklum ágætum, það vitum
við, hinsvegar vitum við enn
fáttum Magnús á Neðri-Bakka,
vonandi hefur hann verið
skemmtilega sterkur maður og
stóryrtur við guð og menn.
Pétur Sumarliðason leitar
gjama á fremur sjaldgæfar
slóðir um þýðingar og er það
vel: nú flytur hann þjóðsögur
Nanai-manna, og er ég þá illa
svikinn ef það em ekki veiði-
mannaþjóð nyrzt í Sfberíu,
skyldír Eskimóum að búskap-
arháttum.
Sinfóníu-hljómsveitin leikur
verk eftir Kodály og Rimsky-
Korsakof, en báðir hafa þessir
menn fengið orð fyrir að
kunna að færa sér í nyt þjóð-
leg músfkölsk verðmæti í verk-
um sínum. Verk slíkra manna
em alla jafna gagnleg þeim
sem em að byrja að hlusta á
tónlist.
Vel á minnzt: Verkamanna-
félagið Dagsbrún varð sextugt
á miðvikudag. Ekki mátti
heyra að ríkisútvarpið gerði
mikið stáss með þann atburð.
13.15 Lesin dagskrá næstu
viku.
13.30 Við vinnuna.
14.40 Sigríður Thorlacius les
skáldsöguna Þei, hann hlust-
ar.
15.00 Miðdegisútvnrp. Liljukór-
inn syngur. Goossens ,og
Phiiharmonía leika Konsert
eftir Scarlatti. Stella og G.
Poggi syngj^ ástardúett úr
Grímudansleiknum e. Verdi.
Scotto og Poggi syngja dúett
úr La Boheme eftir Puccini.
Philharmonía Ieikur Myndir
frá Brazilíu eftir Respighi:
Galliera stjórnar.
16.00 Síðdegisútvarp. Martin og
hljómsveit leika. Los Espan-
oles syngja og leika spænsk
lög. Filharmoníusveitin í
London leikur tónlist úr
kvikmyndinni Lawrence of
Arabia. Steve Lawrence
syngur og Victor Silvester og
jarðeignum, sem upptækar
vom gerðar. Yngri menn og
hraustari unnu að jarðyrkju-
störfum á því landi sem s.jö
yuan samsvara einu pundi ensku,
sem klaustrið hafði fengið
að halda. En ekki var bannað
að þiggja ölmusur, og hinir
trúuðustu meðal bændanna
héldu fyrri venju og gáfu munk-
unum bæði mat og peninga, en
auk þess gátu þeir unnið sér
nokkuð inn með því að gera
prestverk á heimilum fólksins,
messa með bænagerðum, gifta
og jarða.
Em bændumir eins trúaðir
og þeir vom?
— Ja, sagði Chu Gheng
Chien-chuo. Engin stjóm get-
ur upprætt það sem mönnum
hefur verið innrætt frá blautu
barnsbeini.
En nú er fólkið ekki lengur
háð guðslögum og klaustursins,
ekki háð k'laustrinu, ekki ó-
frjálsir þegnar þess ævilangt.
Kommúnistar ofsækja ekki
trúarbrögð, og trúuðum mönn-
um er leyft að rækja trú sína.
En þeim er ekki lengur fyrir-
=kipaö að gjalda klaustrinu
"katta og gefa því gjafir. ekki
heldur er þeim hótað refsing-
im annars heims, ef þeir sinni
-kki þessu boði. Kumbum er
-nnþá miðstöð trúarlífs í hér-
jði þessu, en vald þess og auð-
ur er þorrið.
Við ætluðumst ekki til þess
hljómsveit leika lög eftir Ir-
ving Berlin.
17.05 Stund fyrir stofutónlist
Guðm. W. Vilhjálmsson
kynnir tónverk.
18.00 Sannar sögur frá -liðnum
öldum. Sverrir Hólmarsson
le9 söguna af Músíusi örv-
henta.
18.30 Tónleikar.
20.00 Kvöldvaka. a) Lestur
fornrita: Jómsvíkinga saga.
Ólafur Halldórsson les (12).
b) Frá . Magnúsi á Neðri
Bakka. Guðmundur Guðni
Guðmundsson flytur frásögu-
þátt. c) Tökum lagið! Jón
Ásgeirsson og forsöngvarar
hans örva fólk til heimilis-
söngs d) Stefjamál. Þorvarð-
ur Júlíusson bóndi á Söndum
fer með ljóð og stökur eftir
Friðrik Hansen. e) Fjórar
þjóðsögur Nanai-manna. Pét-
ur Sumarliðason kennari les
eigin þýðingu á sögunum.
sem Victor Beldi hetfur
skráð.
21.30 Útvarpssagan: Paradísar-
heimt. (26).
22.15 íslenzkt mál. Jón Aðalst.
Jónsson flytur þáttinn.
22.35 Sinfóníusveit Islands
leikur. Stjómandi Wodiczko.
Síðari hluti tónleikanna frá
kvöldinu áður: a) Háry Jan-
os, svíta eftir Kodály. b) For-
leikur og Brúðarmars úr
Gullhananum eftir Rimsky-
Korsakoff.
• Samband
fegrunar-
sérfræðinga
• Aðalfundur Samb. Lærðra
Fegrunansérfræðinga var hald-
inn í Þjóðleikhúsikjallaránum
9. desemher sl. Formaður sam-
bandsins, frú Margrét Hjálm-
týsdóttir setti fundinn og
skýrði frá störfum félagsins á
árinu. Lagðir voru fram end-
urskoðaðir reikningar og sam-
þykktir samhljóða. Frú Mar-
grét Hjálmtýsdóttir var endur-
kosin formaður félagsins, frú
.Mfría Dalberg ritari, frú Am-
þrúður Sigurðardóttir gjald-
keri. Varaformaður var kjörin
frú Svala Magnúsdóttir og
meðstjómendur fr. Guðrún
Humphreys og fr. Þórdís Áma-
dóttir. Endurskoðendur voru
kjömar fr. Kristín Aðalsteins-
dóttir og fr. Ema Guðbjamar-
dóttir.
Samþykkt var að breyta
nafni félagsins 'og heitir það
hér eftir Samband fsl. Fegmn-
arsérfræðinga. Félagskonur eru
nú 45.
að þessi ungi maður sem
studdi þessa nýju stjórn, væri
neitt að antigna hinu nýja
skipulagi, ekki sízt vegna þess
að hann hefur meiri virðingar-
stöðu en hann hafði áður. Þeg-
ar við spurðum hann um áltt
hans á því, svaraði hann hik-
laust og undanfærslulaust:
Flestir af bændunum og flest-
ir af munkunum vom fátækir
á undan breytingunni. Nokkrir
af hvorutveggja voru ríkir.
Ég held að það sem mestu
munar núna, móts við það sem
áður var. sé það, að nú verður
enginn ríkur á kostnað ann-
arra.
Eru þá ekki trúfélögin orðin
örsnauð?
Hann svaraði: Kommúnistar
trúa ekki trúarsetningum, en
þeir ofsækja ekki trúarbrögð-
in. Trúin í sjálfu sér verður
aldrei féfiet,t.“
Og iafnvel þó að kommúnistar
hefðu viljað ofsækja þessa fá-
tæku munka, sem klæddirvoru
tötrum. þessa leppalúða sem
aldrei • hafði verið þvegið af,
og loddi við föt þeirra margra
ára gróm, þá hefði verið litlu
fvrir að fara, og enn minna í
aðra hönd. og svo -fáir voru
beir eftir þessar hræður, sem
mluðust harna um nálfauðar
götur, að það mátti vera svip-
ur hjá sjón, móts við það sem
var, þegar þeir voru þúsund
eða fieiri

GROÐUR-
REGN FERÐASAGA FRÁ TÍBET
Eftir STUART og ROMA GELDER