Þjóðviljinn - 06.02.1966, Blaðsíða 6

g SlÐA — ÞJÓÐVILJINN — Sunmidagur 6. febrúar 1966.
I
Dauði vitnisins
Georges Figon hefur enn
ekki sagt allt af létta. Hann
hefur skýrt frá því hvemig
dauða Ben Barka bar að
höndum og hver var þar að
verki. Hann hefur greint frá
því hverjir fengu strax að
vita um það sem gerzt hafði.
En hann á emn sitthvað eftir
í pokahominu.
Zollinger dómari krefst
þess að lögreglan herði leit
sína að Figon. Dómarinn veit
að Figon er eina vitnið sem
getur leyst frá skjóðunni.
Allir hinir vitorðsmennirnir
eru á vegum njósna- eða
gagnnjósnaþjómustunnar. Þeir
munu ekki segja frá neinu
þvf sem yfirmenn þeirra vilja
að sé haldið leyndu.
Miðvikudaginn 12. janúar
biður de Gaulle forseti ráð-
herra sína að greiða fyrir
rannsókninni til að „binda
enda á ’ þetta óþolandi mál“.
Mánudaginn 17. janúar koma
lögreglumenn að Figon dauð-
um í fbúð hans.
Því er lýst yfir að hann
hafi framið sjálfsmorð. öll
frönsku blöðin láta í Ijós efa-
semdir; þeir eru of margir-
sem hafa hag af dauða Figons
Það er eins og með fjár-
glæframanninn Stavisky ár-
ið 1934. De Gaulle forseti fer
ekki uult með efjisamdir sín-
ar á ráðuneytisfundi tveim
dögum síðar. Það vekur at-
hygli að í krufningarvottorð-
inu sem birt er á fimmtudag-
inn er ekki getið um dauða-
stundina. Vottorðimu lýkur
þannig: „Dauðinn stafar af
byssuskoti, sem fórí gegnum
höfuðið og skotið var af mjög
stuttu færi“. Byssunni hefur
ekki verið haldið fast að
höfði hins látna eins og búast
Með báli og eitri
mætti við ef um sjálfsmorð
hefðl verið að ræða og byssan
hefur engan hljóðdeyfi. Þó
heyrði enginn skotið.
5
---i-t-------
Figon kemur
upp um sig
Fyrsta snurðan hljóp á þráð
samsærismanna þegar Ben
Barka var numinn brott fyrir
framan veitingahúsið Lipp.
Viðstaddur brottnámið var
marokkóskur stúdent sem
hafði verið Ben Barka sam-
ferða og hann gerði blöðum
og lögreglu aðvart. Næsta
strikið í reikninginn var morð-
ið á Ben Barka. Franska leyni-
þjónustan hafði gert ráð fyrir
að hann yrði fluttur úr landi
til Marokkós. Og loks áttu
sár vonbrigði eins samsæris-
mannanna, Georges Figon, eft-
ir að koma öllu upp. Hann
taldi sig hafa verið svikinn
um það fé, sem honum hafði
verið heitið fyrir þátt hans í
málinu og óttaðist auk þess
um líf sitt. Hver uppljóstrun-
in af annarri barst frá hon-
um eftir ýmsum leiðum og
við þær kemst kriður á rann-
sókn málsins.
Svo á að heita að lögreglan
leiti Figoms og handtökutil-
skipun hefur verið gefin út.
En hann er reyndar frjáls
ferða sinna í París, ekki sízt
í hverfi því sem hann býr í.
Hann hittir vin sinn, Lemar-
chand, þingmann, margsinnis.
Lemarchand heldur vemdar-
hendi yfir honum og leggur
að honum að þegja sem fast-
ast.
En Figon, sem óttaðist um líf
sitt les frásögn sína af gangi
málsins inn á segulband og
þessi frásogn birtist síðan. í
„L’Express“ 10. janúar.
Þann sama. dag fer Zoll-
inger dómari af stað til að
etnömsku þjóðarinnar stafa af
viðleitni Bandaríkjastjómar til
að gera suðurhluta lands henn-
ar að bandarísku áhrifasvæði.
Engum blandast hugur um að
hefðu Bandaríkjamenn hvergi
komið nærri hefði Vietnam-
stríðið síðara aldrei átt sér
stað'. Þrátt fyrir ótakmarkaðar
fégjafir og vopnasendingar frá
Bandaríkjunum er ríkiskerfi
stjómarnefnanna í Saigon
fyrir löngu liðið undir lok. Allt
vald sem þær hafa er_ komið
frá bandaríska hemum. Það er
hann serri berst við skæruher
Þjóðfrelsisfylkingarinnar, Sai-
gonhersins er æ sjaldnar getið
við orustur. Bandaríkjamenn
sjálfir draga enga dul á að ein
meginástæðan til að þeir hófu
loftárásir á Norður-Vietnam og
tóku að flytja bandarískt her-
lið vestur yfir Kyrrahaf hundr-
uðum þúsunda saman var fyr-
irsjáanleg upplausn og alger ó-
sigur hálfrar miljónar manna
herafla sem stjórnin hefur
undir vopnum fyrir rúmlega
hundrað þúsund manna skæru-
her.
Bandaríkjamönnum ætti að
vera það þjóða minnis-
stæðast að ekkert einsdæmi er
að þegnar segi ríkisstjóm upp
trú og hollustu og reki hana
af höndum sér með vopna-
valdi. Frelsisstríð Bandaríkj-
anna sjálfra var háð með
franskri aðstoð, i mörgum
sannreyna hvort frásögnin fái
staðizt. Og upp frá þessu fer
að komast upp um þátt op-
inberra franskra aðila í mál-
Bandarískur hermaður ber kyndil að stráþaki kofa í vietnömsku sveitaþorpi. Uppi á þakinu
Iiggur dýrmætasta eign fólksins sem kofann byggir, reiðhjóli'
fallbyssur og segjast vera að
vernda landslýðinn með þess-
um verkfærum fyrir yfirgangi
kommúnismans, en gæta þess
ekki að alþýða Vietnam hefur
barizt í þrjá áratugi fyrir þjóð-
frelsi og þjóðfélagsbyltingu
undir forustu kommúnistans
Ho Chi Minh.
Hingað . til hafa Bandaríkja-
menn oftast reyntf að láta
líta svo út að þeir séu í Viet-
nam að hjálpa innlendum yf-
irvöldum, en í raun og veru
grafa hernaðaraðgerðir hins er-
lenda innrásarliðs undan
stjórninni sem það þykist að-
stoða. Þetta vita Bandaríkja-
menn sumir hverjir. Skæru-
hernaðarsérfræðingurinn Ed-
ward Lansdale hershöfðingi
sagði þegar hann kom til Sai-
gon síðastliðið sumar til að
gerast ráðunautur Lodge sendi-
herra: ,Sigur vinnst ekki í
skæruhernaði með því að láta
sprengjum og napalm rigna yf-
ir þorpin og egna þannig al-
menning á móti sér.“ Þrátt
fyrir dvöl Landsdale í Saigon
heldur bandaríska herstjórnin
uppteknum hætti, og hemaðar-
aðgerðir hennar í héruðunum
umhverfis höfuðborgina síð-
ustu vikur taka meira að segja
fram því sem hún áður hefur
afrekað í grimmd og hrotta-
skap. Bandaríska blaðið New
York Ilerakl Tribune skýrir svo
frá hemaðaráætlun sem kom
til framkvæmda í fyrsta skipti
í síðasta mánuði: „Ákveðin
verða svæði þar sem loftárás-
um verða engin takmörk sett,
hrísgrjónaakrar verða eyði-
lagðir úr flugvélum með eitur-
efnum og mannabústaðir og
amboð verða brennd.“
A" ætlunin hefur það markmið
að leggja í auðn heil hér-
uð, svo að þar fái enginn mað-
ur dregið fram lífið. Frétta-
menn í Suður-Vietnam lýsa
framkvæmdinni á þessa leið:
,,Hafizt var handa í þaulrækt-
uðum sveitum á jöðrum fmm-
skógavirkis rauðliða við Vaico-
Oriental ána. Sprengjuflugvél-
ar af gerðinni B 52 frá stöð-
inni Guam í Kyrrahafi lögðu
sprengjuábreiðu yfir landið.
Fallhlífahermenn eyðilögðu síð-
an allt sem eftir var. Þeir
kveiktu í kofunum, svældu
jarðgöng með gasi, sem kallað
er ,,ósaknæmt“ en kæfði þó
ástralskan hermann þrátt fyrir
gasgrímuna sem hann bar. Síð-
an sprengdu Bandaríkjamenn
jarðgöngin, brenndu allar hrís-
grjónabirgðir, eitruðu græn-
meti og ávexti með kemiskum
efnum og drápu dráttarbuffla,
kýr og svín.“ (Spiegel 24, jan-
úar) Öbreyttir borgarar sem
lifað höfðu af loftárásirnar og
gasið voru dregnir í fangabúð-
ir. Þannig virðast Bandaríkja-
menn ætla sér að ,,friða“ sveit-
ir Suður-Vietnam. M.T.Ó.
höfuðorustum við nýlenduher
Englandskonungs voru fransk-
ar hersvejtir fjölmennari þeim
bandarísku. Nú gerir Banda-
ríkjastjórn kröfu til að mega
dæma um hverjar byltingar
fái að eiga sér stað í heimin-
um og hverjar ekki. Vanþókn-
anlegir byltingarmenn sem
ekki hafa ,aflað sér heimildar
til uppreisnaraðgerða frá CIA
skulu eiga yfir höfði sér
napalm hennar og gas. Ósegj-
anlegar þjáningar eru kallaðar
inu. Þannig vitnast að innan
ríkisstjórnarinnar var mönn-
um þegar 3. nóvember kunnugti
um allan sannleikann.
yfir vamarlaust fólk í sveita-
þorpum Suður-Vietnam svo í-
myndaðir heimsveldishagsmun-
ir Bandaríkjanna bíði ekki
hnekki. Sprengjuárásir án
stríðsyfirlýsingar eru gerðar á
Norður-Vietnam og réttlættar
með því að menn þaðan hafi
aðhafzt það sama og Banda-
ríkjastjórn, hlutazt til um
borgarastyrjöldina í suðurhluta
landsins.
Langt fram á síðasta ár
þvemeitaði stjóm Banda-
ríkjanna öllum uppástungum
um samninga til að binda endi
á- ófriðinn í Suður-Vietnam.
Svo sneri Johnson forseti við
blaðinu og bauð ,,skilyrðislaus-
ar viðræður“. Það sem siðan
hefur gerzt sýnir að í raun og
veru felst í þeim orðum krafa
um skilyrðislausa uppgjöf Vi-
etnambúa. Bandaríkjastjóm
segist vilja ræða við hvem
sem vera skal nema fulltrúa
hins ófriðaraðilans, Þjóðfrels-
ishreyfingar Suður-Vietnam.
Hún setur það skilyrði fyrir
viðræðum að stjóm Norður-
Vietnam viðurkenni rétt
Bandaríkjanna til að halda
uppi loftárásum á land sitt.
Hún krefst þess að samið verði
á þeim grundvelli að viður-
kennt sé hið bandaríska áróð-
urssjónarmið að í Suður-Viet-
nam sé ekki um að ræða borg-
arastyrjöld heldur innrásar-
stríð úr norðri. Loks áskilur
Bandaríkjastjóm sér rétt til að
hafa her í Suður-Vietnam,
þvert ofaní bann Genfarsamn-
ingsins við erlendri hersetu,
eins lengi og henni þurfa þyk-
ir til að festa í valdasessi Ky
hershöfðingja eða eitthvert á-
líka skrípi. Það er ekki furða
þó Johnson klökkni þegarhann
er að útmála veglyndi sitt og
friðarvilja.
Bandarískur sagnfræðipróf-
essor, William A. Williams,
hefur lýst því sem hann kall-
ar ,,almættismeinloku“ landa
sinna í forustu hers og
ríkis, þeirri rótgrónu sann-
færingu að jafn öflugt og há-
þróað land og Bandaríkin
hljóti að geta skipað málum
að sínum geðþótta hvar á
hnettinum sem vera skal. Þetta
viðhorf fær einkum stuðning
af tækniyfirburðum sem gera
mönnum fært að drepa aðra úr
fjarska og án þess að leggja
sjálfa sig í teljandi hættu.
Hershöfðingjar í flughemum
eru manna verst haldnir af al-
mættismeinlokunni, en hennar
gætir einnig í öðrum hergrein-
um og meðal stjómmálamanna.
Þeii- sem taka únslitaákvarðan-
ir telja sig geta farið sínu
fram f krafti hervalds án þess
að þurfa að taka tillit til póli-
tískra aðstæðna. Á því hafa
Bandaríkjamenn flaskað í Vi-
etnam. Þeir kóma blaðskell-
andi með flugvélar sínar og

TIÐINDÍ
Áður en þessu ári lýkurverða
600.000 bandarískir her-
menn komnir til Suður-Viet-
nam, segja fróðir menn í
Washington. Framkvæmdir
bandarísku herstjómarinnar
benda til að þeir hafi rétt fyr-
ir sér. Verið er að gera nýjar
hafnir og flugvelli sem hljóta
að vera við það miðuð að
birgja þurfi stóraukinn liðs-
afla. Eins og andstæðingar Vi-
etnam-stríðsins utan Banda-
ríkjanna og innan sögðu fyrir
sekkur Johnson , forseti og
ráðunautar hans dýpra og
dýpra í kviksyndið í Suðaust-
ur-Asíu. Þegar bandarískirher-
menn í Suður-Vietnam voru
innan við 10.000, sagði Mc-
Namara landvarnaaáðherra að
ktríðið gengi svo vel að heim-
flutningur bandarískra her-
sveita ætti að geta hafizt árið
1965. 1 lok þass árs var þvert
á móti tala Bandaríkjamanna
undir vopnum í Vietnam kom-
in hátt í 200.000, og nú er tal-
að um að þrefalda þann fjölda
á fáum mánuðum. Að með-
töldum flota og flugher verð-
ur þá hartnær þriðjungur her-
afla Bandaríkjanna farinn að
berjast við hálfa smáþjóð í As-
íu. Svo mikið virðast þóstjórn-
endur hinna bandarísku hem-
aðaraðgerða hafa lært að eng-
inn spáir lengur skjótum sigri.
Önefndir talsmenn landvarna-
ráðuneytisins láta hafa eftir
sér að vel megi búast við að
ófriðurinn í Vietnam standi
enn í áratug, en nú þegar hef-
ur verið barizt þar naastum
látlaust í aldarfjórðung. Fyrst
börðust Japanir og Frakkar
um landið, svo átti þjóðfrelsis-
hreyfing Vietnambúa í höggi
við Japani, að þeim sigruðum
tóku Frakkar við að reyna að
kúga þjóðina, og eftir að þeir
gáfust upp komu Bandaríkja-
menn til skjalanna.
Ifyrstu var hemaður Banda-
ríkjamanna í Vietnam í-
hlutun í borgarastyrjöld í þágu
illa þokkaðrar ríkisstjórnar.
Mennimir sem þá réðu í Was-
hington vissu vel hvað þeir
voru að 'gera. Eisenhower við-
urkennir opinskátt í endur-
minningum sínum, að Banda-
ríkjastjóm hafi hindrað fram-
kvæmd ákvæða Genfarsátt-
málans um sameiningu Viet-
nam með þjóðaratkvæða-
greiðslu sökum þess að henni
hafi verið ljóst að mikill
meirihluti í báðum helmingum
landsins myndi greiða Ho Cþi
Minh atkvæði. Hörmungar vi-