Þjóðviljinn - 15.10.1966, Blaðsíða 4

4 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN — Laugardagur 15. október 1966.
Otgefandl:
alþýðu
— Sósíalistaílokk-
«
Ritstjórar:
Magnús . Kjartansson,
Sameiningarflokíaix
urinn.
Ivar H. Jónsson (áb),
Sigurður Guðmundsson.
Fréttaritstjóri: Sigurður V. Friðþjófsson.
Auglýsingastj.: Þorvaldur Jóhannesson.
Simi 17-500 (5 tínur). Askriftarrverð kr. 105.00 á mánuði. Lausa-
söluverð kr. 7.00.
Manndómsleysi
Ræða Bjama Benediktssonar forsætisráðherra,
er hann gerði grein fyrir stefnu ríkisstjómar-
innar á Alþingi í fyrradag, var óraunsæ 'og ábyrgð-
arlaus. Mynd sú sem ráðherrann brá upp var ekki
í samræmi við veruleikann. Hann hélt því fram
að stefna ríkisstjórnarinnar hefði verið sú „að
tryggja heilbrigðan grundvöll efnahagslífsins“; sú
stefna hefði gefizt vel og henni yrði haldið áfram.
Einu vandkvæðin væru þau að verð á sumum af-
urðum okkar hefði lækkað að undanförnu, en það
þyrfti ekki að koma að sök ef menn sæt'fu sig við
óbreytt kaup eða létu sér lynda kauplækkuú eins
og sjómenn hafa orðið að þola.
þessi lýsing ráðherrans er í fyllsta ósamræmi við
veruleikann sjálfan. Undanfarin fimm ár höf-
um við notið hærra verðlags á afurðum okkar er-
lendis en dæmi eru um áður og drégið meiri afla
á land. Þjóðartekjurnar hafa á hálfum áratug auk-
izt um meira en 50%. Þrátt fyrir það einstaka
góðæri hefur atvinnuvegum ísléndinga hrakað
svo mjög að það hlýtur að valda hverjum hugsandi
manni miklum áhyggjum. Togarafloti landsmanna
•hefur minnkað um helming á nokkrum árum, nú
síðast hefur bæjarútgerð Hafnarfjarðar sagt upp
öllu starfsfólki sínu, og aðrir togaraeigendur hafa
við orð að leggja skipum sínum næstu vikur. Veru-
legur hluti bátaflotans er á opinberu framfæri og
afkoma smærri bátanna mjög léleg. Tíu frystihús
eru nú lokuð á Suðvestur-kjálka landsins, þar á
meðal stórfyrirtæki eins og Sænska frystihúsið í
Reykjavík og Jón Gíslason s.f. í Hafnarfirði. Nýtt
fiskiðjufyrirtæki, Norðurstjarnan í Hafnarfirði,
starfaði í hálft ár en síðan ekki söguna meir. Fjöl-
margar innlendar iðngreinar hafa dregizt saman
eða stöðvazt, þar á meðal fyrirtæki sem var jafn
mikið á velli og Vinnufatagerð Sveins Valfells;
ekki er sízt alvarlegt að iðnfyrirtæki sem fram-
leiddu ullarvörur til útflutnings eru að því komin
að gefast upp. Öll er þessi þróun sönnun um
stjórnarstefnu sem breytt hefur góðæri í upplausn.
Ef allt hefði verið með felldu hefðu íslenzkir át-
vinnuvegir átt að vera betur undir það búnir en
nokkru sinni fyrr að þola verðsveiflur á mörkuð-
um erlendis, en raunin er sú aþ þeir þola ekki
minnsta mótbyr — þeir hefðu raunar ekki þolað
það heldur að verðið hefði haldizt óbreýtt.
porsætisráðherra íslands bar að sjálfsögðu skylda
til að fjalla af alvöru og heiðarleik um þessi
stórfelldu vandamál er hann gerði. grein fyrir
stefnu ríkisstjórnarinnar, en hann skorti manndóm
til þess og brá í staðinn upp tilbúinni glansmynd
sem ekki á neina stoð í veruleikanum. En slíkur
málflutningur mun lítt stoða. Menn geta að vísu
um skeið flúið áhyggjur og önn hins rúmhelga
dags og unað við drauma 1 fílabeins'turni, en þeir
fá með engu móti undan því komizt að veruleikinn
sezt að lokum upp hjá þeim, óboðinn gestur. — m.
Vísitölubindingu á húsnæðismála-
stjórnarlánunum veriur að afnema
ÞINCSIA ÞJOÐVILIANS
★ Eins og getíð hefur verið í fréttum, flytja þrír þingmenn
Alþýðubandalagsins, þeir Einar Olgeirsson, Geir Gunn-
arsson og Eðvarð Sigurðsson, frumvarp um breytingu
á lögum um Husnæðismálastofnun ríkisins. I.eggja þeir
til að niður verði fellt úr lögunum það ákvæði, sem
kveður svo á að hver árgreiðsla, afborgun, vextir og
kostnaður skuli hækka eða lækka eftir því sem við á
samkvæmt kaupgjaldsvísitölu — og í samræmi við þá
niðurfellingu skuli húsnæðismálastofnunin breyta þeim
lánssamningum, sem þegar hafa verið gerðir við hús-
byggjendur, þannig að eigi verði reiknuð vísitala á þau
Ián. Þá leggja þeir til að teknir skuli upp samningar við
þá lánveitendur, sem veitt hafa húsnæðismálastjórn
beint eða húsbyggjendum fyrir hennar milligöngu lán
með þessum skilyrðum um vísitölugreiðslu. Sé reynt að
fá þá til þess að falla frá þessu skilyrði með aðstoð
ríkisstjórnar og breyta samningum í samræmi við það.
Takist það ekki greiði ríkissjóður mismuninn.
* Samskonar. frumvarp fluttu þingmenn Alþýðubandalags-
ins á síðasta þingi en það fékk þá eigi afgreiðslu.
f greinargerð segja flutnings-
menn meðal annars:
Það er orðin viðurkennd
stefna þjóðfélagsins, að gera
skuli sem flestum fjölskyldum
kleift að eignast eigin íbúð.
■ Með miklum dugnaði einstak-
linga hefur tekizt að stíga hin
stærstu spor fram á við í þess-
um efnum á undanförnum ára-
tugum, þrátt fyrir það, að lán-
in frá því opinbera hafa verið
hlutfallslega of lítill hluti af
byggingarkostnaði íbúðar. Hef-
ur það óneitanlega létt hinum
almenna manni átakið að eign-
ast íbúð, að verðbólgan hefur
í flestum tilfellum rýrt skuldir
hans og gert þær léttbærari,
en kaupgj aldshækkun hins veg-
ar haldizt nokkuð svipuð dýr-
tíðaraukningunni.
Er nú svo komið, að talið
er, að 1964 búi 75% framtelj-
enda í dandinu í eigin íbúðum
(t.d. 68,7% ófaglærðra verka-
manna í eigin íbúðum), en 1940
bjuggu í Reykjavík 39% í eig-
in íbúðum (2967 bjuggu þá í
eigin íbúðum, en 4678 í leigu-
ibúðum).
Þyrfti að greiða á
þriðju miljón
Það er nauðsynlyegt að hægt
sé. að halda þessari stefnu á-
fram, að gera fjölskyldum af
alþýðustétt kleift að eignast
þak yfir höfuðið. En nú er
greinilegt, að á þessu verður al-
ger breyting til hins verra, ef
halda á þeim hætti, er upp var
tekinn fyrir tvéim árum, að

2 umferðum lokið
í Haustmótinu
1 fyrrakvöld var tefld 2. um-
ferð í öllum flokkum Haustsmóts
Taflfélags Reykjavikur. Þar sem
allmargar skákir íópu í bið í
tveim fyrstu umferðum mótsins
er staðan i flestum flokkunum
enn óljós en efstu menn í hverj-
um flokki eru sem hér segir.
í meistaraflokki er Bragi
Kristjánsson efstur með 1%
vinning. 1 I. flokki er Andrés
Félsted efstur með 2 vinninga.
1 II. flokki, A-riðli, eru Júlíus
Friðjónsson og Guðjón Magnús-
st>n efstir og jafriir með 2 vinn-
ínga hvor, en í II- flokki, B-riðli.
er enginn með meira en 1 vinn-
ing e biðskákir margar. Loks er
Geir Haarde efstur í uglinga-
flokki með 2 vinninga.
Biðskákir úr 1. og 2. umferð
verða tefldar kL 2 e.h. á sunnu-
dag en 3- umferð á mánudags-
kvöld kl. 8 Teflt er < húsakynn-
um Taflfélagsins að Freyjugötu
27.
reikna kaupgjaldsvísitölu á lán
' þau, sem menn fá frá húsnæð-
ismálastjórn, og vexti af þeim.
Með þessum vísitölulánum
yrði hinum almenna manni gert
ókleift að rísa undir afborgun-
um og vöxtum, svo sem eftir-
farandi dæmi sýnir:
Fái íbúðareigandi lán að upp-
hæð 280.000 kr. til 25 ára, svo
sem nú er ráð fyrir gert í lög-
um, og eigi hann að borga vísi-
tölu á þetta lán og vexti af því
og haldi verðbólgan áfram á
sama hátt og gerzt hefur und-
anfarin 15 ár, — en þá hefur
hún vaxið um 10% á ári, •—
þá yrði hann í stað þeirrar
jöfnu árgreiðslu (annuitets-
greiðslu), sem ella væri 18.398
kr., ef allt væri eðlilegt og eng-
i.n vísitöluskuldbinding á lán-
inu, að greiða svo sem hér seg-
ir:
Á 10. ári 47 656 kr.
Á 15. ári 76 912
Á 20. ári 123 832 —
Á 25. ári 199.272 —
Með öðrum orðum: Síðasta
afborgunin af 28ft þús. kr. láni
yrði þá tæpar 200 þús. kr. eft-
ir stöðugar greiðslur í 24 ár,
og alls yrði þá íbúðareigandinn
á árinu 1991 búinn að greiða á
þriðju miljón króna fyrir þær
280 þús. kr., er hann fékk að
láni frá ríkinu til að hjálpa
honum 1966.
Þegar ákvörðun var tekin um
þessa vísitölugreiðslu á húsnæð-
islánum og vöxtum 1964, hafa
þeir, er að því stóðu, vafalaust
gengið út frá því, að verðbólg-
an yrði stöðvuð, og treyst á það.
Verkalýðshreyfingin hefur
aldrei fallizt á þessa aðferð
sem einu aðíerðina til að lána
alþýðu manna íbúðarlán, og
þegar nú er auðséð, að verð-
bólgan muni halda áfram af
fullum krafti, þá er það alveg
írágangssök að ætla að halda
því ákvæði í lögum að reikna
vísitölu á húsnæðislán til al-
mennings. Slíkt mundi gera
þorra manna ókleift að eignast
eigin íbúð og stöðva þar með
þá þróun, er verið hefur und-
anfarna tvo áratugi, og skapa
neyð og öngþveiti í húsnæðis-
málum.
Verið að banna launa-
fólki að eignast íbúð
Fyrir þá verkamenn og ann-
að launafólk, sem nú er að
byrja á að eignast íbúð, •— og
alveg sérstaklega fyrir unga
fólkið, sem er að hefja búskap,
— er húsnæðiskostnaðurinn,
hvort heldur er til eigin hús-
næðis eða leiguhúsnæðis, hinn
erfiðasti að bera. í Reykjavík
mun slíkt fólk t.d. verða að
reikna með minnst 5000—7000

Geir Gunnarsson
Eðvarð Sigurðsson
kr. á mánuði í þann kostnað
og oft miklu meira, ef borga
þarf hratt niður skuldir. Og
þegar mánaðarkaup hafnar-
verkamanns fyrir 44 tíma
vinnuviku er rúmar 900o krón-
ur, þá má sjá, að nógu mikið
er átakið, sem gera þarf til
að eignast þak yfir höfuðið, þótt
lánsfjárupphæðin sé ekki létin
tvöfaldast á 7 ára fresti í krafti
vísitöluákvæðanna. Þegar lána-
kjör eru þannig, að menn verða
jafnvel að borga allt upp í
90 000—100 000 kr. á ári til
þess að rísa undir skuldabagg-
anum, — án þess að vísitala, sé
reiknuð á lánunum, — þá gef-
ur að skilja, að með því að
ætla að viðhalda núverandi
vísitöluákvæðum um húsnæðis-
lán ríkisins í lögum, þá er bein-
línis verið að banna launafólki
og sérstaklega ungu launafólki
að eigrvast íbúð.
Það er því lagt til með þessu
frumvarpi að fella þetta ákvæði
burt. Jafnframt yrði 6vo að
gera ráðstafanir til þess að
breyta þeim skuldabréfum, sem
þegar hafa verið gefin út með
vísitöluákvæðum, svo að þeir,
er nú hafa tekið slík lán, losni
við þessár óbærilegu álögur.
Þorri fólks gerir sér ekki
ljóst, er það tekur slík lán,
hvað það raunverulega er að
skriía undir. Fólk treystir rík-
inu til heiðarlegra viðskipta
við sig og á ekki von á, að ver-
ið sé að binda það á sflíkan
okurklafa.
Það ber að hverfa frá þessu
fyrirkomulagi nú þegar. Einn-
ig með tilliti til vinnúfriðár í
þjóðfélaginu er það affarasæl-
ast, því. að verkalýðshreyfingin,
sem undanfarið hefúr haft ’af-
skipti af þessum húsnæðismál-
um í sambandi við kaupgjalds-
samninga, getur ekki horft á
það afskiptalaust, að verka-
mönnum verði skömmtuð slik
okurskilyrði sem vísitöluskuld-
bindingin á greiðslu lána og
vaxta mundi leiða af sér.
<í-
PrentsmiBja Þjóðviljans
tekur að sér setningu og prentun á blöðum
og tímaritum.
Ennfremur margskonar setningu.
PRENTSMHE)JA ÞJÓÐyiLJANS H.F.
Skólavörðustíg 19. — Sími 17-505.
Blaðdreifing
Blaðburðarbörn óskast í eftirtalin hverfi:
Framnesveg — Vesturgötu — Tjamargötu
Miðbæ — Laugaveg — Gerðin.
V • e _
ÞJÓÐVILJINN — Sími 17-500.
Stúika óskast
til afgreiðslustarfa og vinnu við spjaldskrá
í berklavarnadeild Heilsuverndarstöðvar-
innar. Umsóknir sendist skrifstofu Heilsu-
verndarstöðvar Reykjavíkur Barónsstíg 47
fyrir 20. þ.m.
Heilsuverndarstöð Reykjavíkur.