Þjóðviljinn - 14.12.1966, Qupperneq 4

4 SlÐA — ÞJÓÐVILJINN — Miðvikudagur 14. desember 1966.
Otgefandl: Sameiningarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokk-
urinn.
Ritstjórar: tvar H. Jónsson (áb). Magnús Kjartansson.
Sigurdur Guðmundsson.
Fréttaritstjóri: Sigui'ður V. Friðþjófsson.
AugIýsingB6tj.: Þorvaldur Jóhannesson.
Síml 17-500 (5 línur). Askrifta<rverð kr. 105.00 á mánuði. Lausa-
söluverð kr. 7.00.
Kosningaflotholt
yerðstöðvun fram yfir kosningar á naesta sumri,
verðstöðvun sem kosningaflotholt fyrir hina
óvinsælu ríkisstjóm Bjama Benediktssonar, fyrir
Sjálfstæðisflokkinn og stuðningsflokk hans Al-
þýðuflokkinn, — það er ætlunin með hinu svo-
nefnda verðs'töðvunarfrumvarpi ríkisstjórnarinnar
og áróðrinum kringum það. Þetta hefur orðið aug-
ljóst mál við umræðurnar í neðri deild Alþingis um
málið; ætti að vera orðið öllum ljóst. t>að er áber-
andi að Bjami Benediktsson hefur mest verið lát-
inn sprella í málinu af hálfu ráðherranna, og þó
hann hafi haft sig allan vi,ð að gera málstað ríkis-
stjómarinnar sem skaplegastan hefur það mis-
tekizt, og loddaraleikurinn orðið klaufalegri með
hverri ræðu hans. í öðru orðinu lýsa áróðursmenn
stjómarinnar verðstöðvun sem fagnaðarboðskap,
úr herbúðum ríkisstjómar sem hingað til hef-
ur prédikað það sem heittrúaratriði að „alfrjáls“
verzlun, frelsi kaupmanna og braskara til að ráða
sjálfir álagningu og verðlagi og innflutningi, hlyti
að tryggja almenningi heiðarlegt og eðlilegt vöru-
verð; ríkisstjórnar sem fram á þennan vetur hef-
ur hrósað sér af því að hafa gefið meira og meira
af innflutningsverzluninni frjálsa í þessum skiln-
ingi, þeim afleiðingum sem nú eru kunnar. En
þegar þrengt er að Bjarna Benediktssyni í um-
ræðum á Alþingi lýsir hann yfir að hann trúi eft-
ir sem áður á þessa viðreisnarkenningu um „frélsi“
verzlunarinnar, verðlagseftirlit geti þurft að hafa
skamman tíma, grípa tii þess sem neyðarráðstöf-
unar. Hvað er þetta annað en yfirlýsing um að
verðlaginu verði aftur sleppt lausu og alræði brask-
aranna í verðlagningu endurreist ef svo ólíklega
skyldi vilja til að íhaldið og Alþýðuflokkufinn
merðu meirihluta á Alþingi í sumarkosningunum?
Og broslegar hafa sveiflumar verið í málflutningi
Bjama um tilefni frumvarpsins. Fyrst var öll á-
herzla lögð á verðhrunskenninguna, verðfall á síld-
arlýsi og mjöli, en þegar Lúðvík Jósepsson og aðr-
ir þingmen'n Alþýðubandalagsins höfðu sýnt með
óhrekjandi rökum að vandi atvinnuveganna var
bein afleiðing stjómarstefnunnar, hvarf ráðherr-
ann snögglega frá þessari kenningu um verðhrun-
ið sem aðaltilefni frumvarpsins.
yið 2. umræðu málsins í neðri deild reyndi Al-
þýðubandalagið að fá fram breytirígar a frum-
varpinu, sem hefðu gert það mun líklegra til veru-
legs árangurs. Þar var lágt til að Alþingi ákvæði
verðstöðvun með lögum, og tekið yrði til meðferð-
ar allt verðlag í landinu, til lækkunar þar sem ó-
eðlilegt yrði að teljast. Ný verðlagsnefnd yrði kjör-
in með ákveðnu verkefnj, skýr ákvæði um húsa-
leigu yrðu sett í frumvarpið og 'tímatakmörk verð-
stöðvunarinnar afnumin. Þá var lagt til að fyrir-
skipuð yrði vaxtalækkun ásamt verðs'töðvuninni.
gtjórnarflokkarnir féllu á þessu prófi. Þeir felldu
breytingartillögur Alþýðubandalagsins, en héldu
fast við sýndarfrumvarp sitt og sönnuðu með því
enn frekar en orðið var, að þeirra hugmynd er ein-
ungis kosningaverðstöðvun; þá vantar flotholt ó-
vinsællar ríkisstjórnar fram yfir kosningar. — s.
Veðrabrigði í íslenzkri
gestrisni haustið 1966
Islenzkri gestrisni hei'ur lengi
verið við brugðið. Útlendir
menn sem til íslands hafa kom-
ið margvíslegra erinda hafa
rómað höfðingsskap íslenzkra
þjóðhöfðingja og mennta-
manna, sem einkum hafa staðið
fyrir allri fyrirgréiðslu. Oftlega
hafa þessir útlendu ferðamenn
fært okkar afskekktu eyju
margan fróðleik um það sem
allan heiminn varðar. Þessum
gestum hafa staðið öll vegleg-
ustu hús borgarinnar opin og
veizluborð hafa svignað undan
þunga dýrra veiga og gómeætra
rétta-
Hvernig er tekið á
móti friðarsinna hér?
Þessi höfðingsska'pur hefur að
vonum mælzt mjög vel fyrir og
gert sitt til að kynna þetta
fagra land. Vinsamleg viðskipti
á öllum sviðum miUi manna og
þjóða er allra meina bót og
vopnlaus friðelskandi þjóð er
einmitt sá viti er skærast ætti
að lýsa þjóðum heimsins út úr
myrkviði ófriðar og striðs, sem
er a'ðalorsök ailra hörmunga
sem hæst bera í dag: tortím-
ingar og hungursneyðar.
Á þessu hausti hafa orðið
minnisstæð veðrabrigði í tvenn-
um skilningi- Hingað til lands-
ins kom sænska skáldkonan
Sara Lidman. Þessi konai hefur
víða farið og séð hryHing stríðs-
afleiðinga, hún hefur kynnt sér
allar þær ólýsanlegu hörmung-
ar sem stríð veldur. Þessvegna
er hún friðarsinni.
Hún er fræg fyrir þær bækur
sem hún hefur skrifað; ein bóka
hennar kom ut á íslenzku 1962:
Mannlýsingar hennar í þeirri
bók eru skarplegar og margar
vægðarlsus lýsing á því sem sú
þjóð má þola sem ánetjazt hef-
ur, illum öflum. Þessi bók
hennar, Sonur minn og ég, hef-
ur orðið drjúgt umhugsunarefni
öllum þeim sem hafa lesið
hana.
Ekki var þessi sænska skáld-
kona búin að dvelja hér lengi
þegar háskólanum var lokað
fyrir henni. Þennan skóla á
þjóðin en ekki fáir fyrirmenn,
þjóðin hefur byggt hann með
happdrætti.
Morgunbláðið tók svo að sér
síðasta þáttinn i gestrisni og út-
flæmdi þesisa konu og bar á
hana ótrúlegt safn af ósóma.
En takið cftir: hún kom hingað
í boði Menningar- og friðar-
samtaka íslenzkra kvenna og
þann félagsska.p óttast þeir en
elska ekki. Ekki ætla ég að
endurprenta orðbragö það er
lesa mátti um þennan gest, mér
hefur skilizt að margir lesend-
ur þessa víðlesna blaðs hafi
skammazt sín fyrir sína menn
eins og oft áður — þó flestir
þegi við þvf þegar íslenzkri
þjóð er stórlega misboðið með
framkomu fruntalegra, fávísra
Og illgjamra blaðasnápa sem
eru nokkurskonar hátalarar frá
raéðustólum herdýrkenda.
Þetta víðlesna blað mun hafa
fært mörgum heim sanninn um
það að enn skortir hemáms-
merin töluvert á til að kunna
mannasiði eða almennar kurt-
eisisreglur og oft hafa þeir af
þeim sökum unnið þjóð sinni
tjón.
Meðan Sara Lidman dvaldi
hér lítinn tíma mun hún hafa
kynnzt þeirri skrílmennsku sem
hlýzt asf því að ánetjast her-
veldi og gerast því um of háð-
ur. Þessi sænska skáldkona
hefur eflaust séð og skfllð hvað
hefur gerzt hér á fslandi með
hemámi, hersetu og stríðs-
áróðri f voprrlausu landi
Pílatusar-þvottur
dugfar ekki
Víð íslenzkar konur, sem höf-
um vertð á mófi hersctu og ðtlu
því afsiðunarkerfi sem hér ér
starfrækt í sambandi við her-
bandalög, erum ekki uppnæmar
fyrir glefsi og gjammi umboðs-
manna hins illa málstaðar
stríðs og manndrápa. En þeg-
ar þessir piltar taka til að bera
á gesti okkar all.skonar óhróð-
ur og svívirðingar í víðlesnasta
blaði landsins þá duga þeim
ekki munnlegar afsakanir. Þeir
hafa ráð á víðlesnasta blaði
landsins til að afsaka meiðyrði
og níð er beir báru á þessa
sænsku skáldkonu, er dvaldi
hér lítinn tíma í boði M; F. í-
K- Svo margir leseridur Morg-
unblaðsins hafa stórhneykslazt
á dólgslegu orðbragði bg að-
dróttunum að þessari sænsku
skáldkonu að þeim hjálpar eng-
inn Pílatusar-þvottur.
Það er sorgleg staðreynd að
þetta útbreiddasta blað lands-
ins setur sig sjaldan úr færi að
níða það fólk sem vill stuðia
að friði og lætur í ljós viðbjóð
á manndrápum og herbanda-
lögum.
nám Og merktur var með
Rauða-kross merki.
Öfugþróun íslenzks
siðgæðis
Allt þetta heyrum við dag
hvern flutt í fréttum íslenzka
rfkisútvarpsins, sem er víst
ekki hægt að saka um róg eða
níð á neinu sviði. Allur heim-
urinn veit að stjórn Bandaríkj-
anna fremur þessa siðlausu
glæpi í skjóli NATÖ og fsland
er hlekkjað við þessar hryðju-
verkasveitir. Ef til vill er ís-
lenzkum herbandalagsmönnum
enn þá ekki Ijóst að þörf er á
að höggva á hlekkinn sem
bindur íslenzka þjóð við glæpa-
lýð, áður en það er um_ seinan.
Menningarleg og friðsamleg
viðskipti þurfa íslendingar að
hafa við allar þjóðir og varast
að styðja málstað hins illa þó
að vinir eigi í hlut. Margir
þjóðhöfðingar hafa undrazt og
átalið djöfulæði Bandaríkja-
stjómar og merkustu menn Og
vinir bandarisku þjóðaririliar
hafa lagt fast að þeim að shua
við á glæpabrautinni, þar á
meðal Ú Þant, framkvæmda-
stjóri Sameinuðu þjóðanna sem
ef til vill hættir störfum vegna
þess ástands sem er nú að
sundrá öllu góðu samstarfi í
heiminum; En ekki hefur
heyrzt stuna né hósti frá ís-
lenzkri ríkisstjóm um hneyksl-
un hennár á þessu framferði
bandamanna og það mun flest-.
um finnast öfugþróun íslenzks
siðgæðis og menningar.
27. lióv. 1966,
Viktoria Halldó'rsdóttir,
Sólbakki, Stokkseyri.
Ritstjórar Morgunblaðsins
kalla það níð um Bandaríkin ef
í ræðu eða riti er minnzt á
gíæpi þá sem herir Bandaríkj-
anna fremja nú í Vietnam en
hvað vilja þeir láta nefna það?
Telst það ekki til glæpa og
hryðjuverka að svíða í bensín-
hlaupi og eitri vamarlaust fólk,
kasta stálnálum og sprengjum
yfir fólk, fénað og allt sem til
næst: jarðargróður, öll matvæli
og mannvirki, spítala og skálai
þar sem saklaus börn stunduðu

Unglingur óskast
piltur eða stúlka, til sendiferða og inn-
heimtustarfa, nú þegar. — Gott kaup.
ÞJOÐVILJINN.

UMTOLUÐ BOK
- ■ xr, r u tpmm M DEI LD B 0 K
Ingólfur Jónsson frá Prestsbakka:
LÁTTU LOGA, DRENGUR
DAGAR FJARMÁLAMANNS
Telkningar eftir Atki Mó.
Þetta er skáldsaga; sem gretnfr frá döggm fjármátan\anns,
Teija margir sig þekkja aöalpersónu sögunnar viÖ lestur bákar-
innar. Þannig segir f ritdómum um bókina:
I
Árni Bergmann segir I ÞjótSviIjanum:
„ÞaS hlýtur því aS vera forvifnilegt aS opna fcók
þá, seni ber uridirtitilinn „dagar fjármálamanns".
* . . ÞaS kemur híns vegar fljátt á daginn, aS
viS höfum gert okkur rungar vonir, Ævidagar
ekrara þess, sem er aSalpersóna sögunnar, eru
svo sérstcnSir,..aS þeir eru í sjálfu sér hœpin heim-
ild um það fyrirfcœri sem a8 ofan greinir".
Þetta er bókin sem forvitni vekur og um.er rœtt.
Ófofur' Jónsseri segir f AlþýSublaSinu:
„SigurSur Berndsen var orðinn hálfgildings
þjóðsöguporsóna þegar f lifanda lífi. Þéssari
bák virðist œtlað að 'snúa þjóðsögunni upp
í skáldskap, gera listrcena mannlýsingu úr
efnivið hennar."
Brlendur Jónssón segtr í MorgunblaSinu:
„Þannig þykja mér eínna beztir fyrstú kaflar
Láttu' loga, drengur, þar sem greinir frá
bemsku og œsku söguhetjunnar. Erú þeir
kaflar þá langt. frá aS vera barnalesefni.
Beiskja söguhetju og söguþular Iogar þar
heitar en svo, áS talizt geti barnagaman.
Og víst má ségja hiS sama um alla bókina".
Ciríkur Hreinn Finnbogason segír I Vísi:
„Ytri frágangur bókarinnar er mjög góður og hefur
Atli Már teiknað t hana nokkrar myndir af mestu
prýSi. Vœni ég hann um að þekkja aðalpersánuna
öllu betur en höfundur textans. Er drjúg persónu-
Iýsing f sumum þessara mynda, jafnvel þó að
ekki sjóist annað en.baksvipurinn og kemur þar
fleira til en eintóm gceSin og sakleysið".
S K U G G S J A