Þjóðviljinn - 08.03.1967, Qupperneq 3

Miðtökudagor 8. msecz IQffl — ÞJÖDVIitJIIíN — 8R>A J
Tugmiljánir króna frá CIA til
banduriskra sósíaldemókrata
Féð var m.a. nótað til að kenna stjórnmálamö.nnum úr
öðrum löndum ,starfsaðferðir og skipulag lýðræðis'
WESHINGTON 7/3 —- Stofnun sem eínn helzti forystu-
maður bandarískra sósíaldemókrata, Norman Thomas, veit-
ir forstöðu hefur þegið fé sem komið var frá leyniþjónust-
unni CIA og numið hefur á aðra miljón dollara. segir Dan
Kurzman í „Washington Post“.
Á árunum 1961—1963 stóð
J. M. Kaplan-sjóðurinn í New
York undir nær öllum rekstri
þessarar stofnunar, sem heitir
„The Institute for Internationai
Labor Research" (ILR) (Alþjóð-
leg rannsóknarstofnun verklýðs-
mála). Ein af nefndum Banda-
ríkjaþings komst að þvi árið
1964 að stofnunin fengi fé frá
CIA. Starfsmenn stofnunarinnar
segja að þær fjárveitingar hafi
haldið áfram allt fram á síðasta
ár.
Þessu fé var varið til þess að
koma á laggimar og reka stjórn-
málaskóla, „Institute of Political
Education" í Costa Rica í Mið-
Ameríku og fengu margir for-
ustumenn frá rómönsku Amerfku
leiðsögn í „lýðræðislegri vinstri-
stefnu“ og „lýðræðislegum starfs-
aðferðum og skipulagningu“. Var
þessu fé einnig varið til þessað
reka stofnunina „The Inter-Am-
erican Genter of Economic and
inikanska lýðveldinu en hún hóf
starfsemi sína meðan Juan Bosch
var þar enn forseti. Peningamir
frá CIA voiu lfka notaðir til út-
gáfustarfsemi í Mexíkó.
„Heimskulegt“.
Thomas sem verið hefur leið-
togi bandarískra sósíaldemókrata
ámm saman og frambjóðahdi
þeirra í forsetakosningum oftar
en einu sinni segir nú að sér
hafi ekki verið ljóst að CIA hafi
staðið undir reksturskostnaði
stofnunar hans. „Það var
heimskulegt af mér, ég hefði átt
að vita þetta“, segir hann.
ILR fékk i.048.940 döllara frá
Kaplan-sjóðnum frá því í jan-
úar 1961 fram í september 1963,
nærri 98 prósent alls þess fjár
sem starfsemi stofnunarinnar
kostaði á þeim tíma. Kaplan-
sjóðurinn var einn þeirra milli-
liða sem CIA notaði til að koma
fé sínu áleiðis til þeirra aðila
Social Studies“ (IACESS) í Dóm- 1 sem leyniþjónustan taldi sér
Ræða Gils Guðmundssftnar
Framhald af 1. síðu.
villa getur orðið h'tið betri en
hin fyrri ef knýja 'á fram rót-
taekar breytingar á skömmum
tíma. Það er ekki alstaðar sem
hægt er að koma við stórrekst.-i
í þessari atvinn-ugrein. Nýtt
skipulagt átak til að efla hrá-
efnisöflun, byggja upp fiskiskipa-
flotann og korha honum á rekstr-
arhæfan grundvöll, er frumskil-
yrði þess að fiskiðnaður get.i
á ný orðið sá undirstöðuatvinnu-
vegur, sem hann hefur vissulega
verið og á að hafa öll skilyrði
til að verða á komandi. tímum ef
rétt er á haldið.
Gils lagði áherzlu á að ekki
væri nóg að einblína á sjálfan
útveginn og fiskiðnaðinn ef taka
ætti til höndunum í þessummál-
um, og tók sem dæmi um sóun
og skipulagsleysi kassagerðaræv-
intýri Sölumiðstöðvar hraðfrysti-
húsanna, hið þrefalda dreifing-
arkerfi olíufélaganna og trygg-
ingastarfsemina.
★ Stjórnarúrræðin hrökkva
skammt.
„Þær ráðstafanir sem ætlunin
er að gera með þessu frumvarpi
til að koma í veg fyrir algera
stöðvun í sjévarútvegi og fisk-
iðnaði hrökkva ákaflega skammt
og koma að takmörkuðum nox-
um“, sagði Gils m.a. „Þar er um
að ræða hrein bráðabirgðaúrræði.
en enga framtíðahlausn þess
vanda, sem okkur er hér á hönd-
um. Við Alþýðubandalagsmenn
munum að sjálfsögðu taka það
til athugunar, hvort þessar ráð-
stafanir mega tel.iast óhjákvæmi-
legar í bili. úr því sem komið
er, til að forða útveginum frá al-
geru hruni. Við munum einnlg
við Þekari meðferð málsins taka
afstöðu til beirra fjáröflunar-
leiða. sem ætlunin er að fara
samkvæmt frumvarpinu. Þar er
enn beitt sömu aðferðum og þessi
hæstv , ríkisstjórn er gjörn að
grípa til, að skera niður ver.k-
legar framkvæmdir hjá ríki og
bæium — Eg f,æ ekki séðhvern-
ig slíkt verður réttlætt. meðan
öll fjárfesting einkaaðila er al-
gerleea frjáls og skefjalaus.
Það er ömurlegt tímanna tákn.
og í rauninni gegnir það algerri
furðu, að þannig skuli að sjáv-
arútvegi ■ og fiskiðnaði búið i
dag, sem raun' ber vitni. Maður
heyrir Pétur og Pál, menn sem
fást t.d. við verzlun eða þjön-
ustustörf, tala um sjávarútveg, að
síldveiðum einum undanskildum,
eins og hvern annan þriðja
flokks atvlnmuveg. ómaga á I
þjóðarbúinu, sem lifi vesaldarlífi
á ríkisframfæri. Og það væri
ekki nema í samræmi við annað,
þótt fram kæmu kröfur um það,
að leggja þennan vandræðaat-
vinnuveg að verulegu leyti nið-
ur. Þannig er búið að þjarma að
þessum atvinnurekstri, þannig er
hann leikinn í íslenzku verð-
bólguþjóðfélagi. Ætti þó ekki að
þurfa að segja neinum hugsandi
manni það, að sjávarútvegur hef-
ur á mörgum undanfömum éra-
tugum verið þróttmesti og gjöf-
ulasti atvinnuvegur okkar. Það
er hann, sem hefur að verulegu
leyti staðið undir þeim efnahags-
legu framförum og bættu lífs-
kjörum, sem hér hafa orðið. Og
þrátt fyrir öll áföll, gegnir sjáv-
arútvegurinn þessu hlutverki
enn í dag og mun gera á kom-
andi tfmum, ef sæmilega verður
á málum haldið. En bresti þessí
burðarás, þá er vá fvrjr dyrurn
Þá er hætt við að efnahagskerfi
okkar hrynji eins og spilabore
Víst er ánægjulegt að getá flu<<
inn bíla fyrir 1000 milj. kr. á
ári. Óneitanlega er enginn kot
ungsbragur á því að geta keynf
sjónvarpstæki fyrir hundruðmilj-
óna, Og svo mætti lengi telja
þau gæði og lífsþægindi sem
margir hafa getað veitt sér að
undanfömu. En hætt er við, að
það segi fljótt til sín í breyttum
og bráðversnandi lífskjörum, ef
varanilegur samdráttur verður í
sjávarútvegi. Við verðum að gera
okkur það ljóst, á hverju vel-
megunin byggist, og kosta kapps
um að treysta þann atvinnu-
rekstur, sem undir henni stend-
ur. Með skipulegum og samstillt-
um þjóðfélagslegum aðgerðum
ber því að tryggja það að sjáv-
arútvegurinn geti leyst afhendi
það mikilvæga hlutverk, sem
enginn annar íslenzkur atvinnu-
rekstur er fær um að gera í ná-
inni framtíð í rieitt svipuðum
mæli“.
hagkvæmt að styðja. ILR hætti
starfsemi sinni í fyrra, enda hafði
CIA þá hætt fjáraustri sfnum.
Andkommúnisti
Norman Thomas er eins og áð-
ur segir einn helzti leiðtogi
bandarískra sósíaldemókrata eða
hægrisósíalista. Hann hefur iðu-
lega verið andvígur stefnu og
starfsaðferðum Bandarfkjanna og
stofnun hans mótmælti þannig
innrás Bandaríkjanna í Dómini-
kanska lýðveldið. Hann hefur
hins vegar verið gallharður and-
kommúrfisti, — sagði þannig eitt
sinn: —; Við súnum enn seyðið af
því að Roosevelt hafði of mikla
trú á Stalín — og bað mun hafa
verið þess vegna að CIA taldi
hann verðugan styrkþega.
Fulbright rannsakar.
Utanríkismálanefnd oldunga-
deildar Bandaríkiaþings hefur nu
hafið rannsókn á fjárveitingum
CIA til bandarískra stúdentafé-
laga og annarra stofnana og sam-
taka. Nefndin hélt þriggjatíma
langan fund í gær fyrir lukt-
um dyrum og voru þá yfirheyrð-
rí tveir starfsmenn stúdentasam-
takanna NSA um samband þeirra
við'CIA.
Fulbright, formaður nefndar-
innar, ákvað að hefja þessa rann;
sókn, enda þótt leiðtogar flokk-
anna í deildinni hefðu talið hana
óþarfa, þar sem Johnson forseti
hefði skipað sérstaka nefnd, b'l
að rannsaka þetta mál.
Iíennedyviðræður
um fiskverzlun
BRUSSEL 7/3 — Efnahagsbanda-
lag Evrópu mun í næstu viku
leggja fram nýtt og hagstæðara
tilboð um innflutning á fiski
fyrir fulltrúa í Kennedy-viðræð-
unum í Genf. Legið hefur viðað
samningar við Norðurlönd strönd-
uðu á ósamkomulagi um inn-
flutning á fiski til EBE-land-
anna.
Fulltrúar Ncrðurlanda hafa
ekki viljað fallast á það tilboð
um fiskinnflutninginn sem EBE
hefur lagt fram, en í því var
gert ráð fyrir aukingu innflutn-
ingskvóta síldar og stjrrju, en nú
mun boðið að fella niður tolla á
síld og söltuðum þorski, en þetta
eru mikilvœgustu sjávarafurðirn-
ar sem, fluttar eru inn frá Norð-
úrlöndum. Jafnvel skal ákveðið
lágmarksverð á fiskinnflutningi.
Atli Heimir Sveinsson:
Svar vii athugasemd
Lodge er sagður
hafa sagt af sér
NEW YORK 7/3 — „New York
Times“ skýrir frá því áð Henry
Cabot Lodge, sendiherra Banda-
ríkjanna í Saigon, hafi beðizt
lausnar . fyrir nokkru og muni
hann brátt láta af þessu emb-
ætti sem hann hefur gegnt árin
1963—64 og aftur 1965 til 'dags-
ins í dag. Rusk utanríkisráðherra
kvaðst í dag ekki hafa heyrt
þetta áður og Fulbright, formað-
ur utanríkismálanefndar öld-
ungadeildarinnar, kvað fréttina
einnig koma flatt upp á sig.
„New York Times“ segir að til
greina komi að við sendiherra-
embættinu taki annaðhvort Gold-
b'erg, fulltrúi Bandaríkjanna hjá
SÞ, eða Scranton, einn af helztu
leiðtogum Repúblikana.
Við Leifur Þórarinsson buðum
fram verk það sem við áttum
hlut að „Ljóðastund með tón-
listarivafi“ til flutnings í útvarp.
Var dagskrárstjóra Haraldi Ól-
afssyni falið að koma þessu til-
boði á framfæri við rétta aðila
þriðjudaginn 28. febrúar. Að
sjálfsögðu buðum við dagskrár-
stjóra allar upplýsingar, kvæðin
öll og tónlistina til yfirlestrar,
en hann taldi sig ekki þurfa á
slíku að halda. Tjáði hann síðar
Leifi miðvikudaginn 1. marz, að
tilboð okkar hefði verið fellt á
fundi hljóðvarpsnefndar Ríkisút-
varpsins og staðfesti hann það
í símtali við mig nokkrum dög-
um síðar, föstudag 3. marz. Taldi
hann sig ekki skyldugan að telja
fram nokkrar ástæður fyrir sjmj-
uninm sem vel má vera rétt.
Guðmundur Jónsson fram-
kvæmdastjóri hljóðvarpsdeildar
birtir athugasemd í Þjóðviljan-
um 7. marz og fullyrðir hann að
hljóðvarpsdeild Ríkisútvarpsins
hafi ekki fellt tilboð okkar held-
ur hafi því aðeins verið frest-
að.
Hér ber framkvæmdastjóra
hljóðvarpsdeildar ekki saman
við dagskrárstjóra, kemur það
okkur Leifi ekkert við, enda get-
um við ekkert að því gert. Hvor
þeirra fer með satt mál vitum
við ekki. En upplýsingar fengum
við allar frá dagskrárstjóra sem
ætti að vera ábyrgur aðili. Frétt-
in í Þjóðviljanum sunnudaginn
5. marz var því engin flugu-
frétt. Atli Heimir Sveinsson.
Frumvarp um listamannalaun
í»ing-kosningarnar í Frakklandi
Samfylking vinstrimanna í
kosningunum á sunnadag
PARÍS 7/3 — Leiðtogar komm-
únista og Vinstribandalags sósí-
alista og lýðræðissinna gengu í
dag frá samkomulagi uiff sam-
vinnu í síðari lotu kosninganna
til franska þjóðþingsins á sunnu-
Óeirðir í Jaipur
3ja daginn í röð
NÝJU DELHI 7/3 — Enn í dag.
þriðja daginn í röð, urðu blóð-
ugar róstur i Jaipur, höfuðborg
Rajasthan-fylkis i Indlandi. 1
þeim hafa nokkrir menn látið
lífið, fleiri særzt og fjöldi manns
verið handtekinn. Óeirðimar
hófust þegar Þjóðþingsflokknum
var falin stjómarmyndun í fylk-
inu, enda þótt hann hefði misst
meirihlutann á fylkisþinginu f
nýafstöðnum kosningum, en hann
fékk aðeins 88 þingmenn af 184.
700 hús brunnu
í Saigon í gær
SAIGON 7/3 —t Miklir eldar
urðu í nágrenni við höfnina í
Saigon í dag og brunnu 700 hús
en um 6.000 manns misstu heim-
ili sín Engan mann mun hafa
sakað. Talið er að um íkveikju
hafi verið að ræða.
daginn kemur, en í þeirri lotu
mun baráttan fyrst og fremst
standa milli þeirrar samfylking-
ar og gaullista.
Kommúnistar munu styðja
framþjóðendur Vinstribandalags-
ins í 86 kjördæmum þar sem
frambjóðendur þess fengu fleiri
atkvæði en þeir í kosningunun-
síðasta sunnudag, en bandalag
ið styður kommúnista í 39 kjör-
dæmum þar sem þeir fengu fleiri
atkvæði en það. Kommúnistar
munu draga frambjóðendur sína
til baka í 15 öðrum kjördæmum
þar sem þeir höfðu fleiri at-
kvæði en Vinstribandalagið en
frambjóðendur þess eru taldir
líklegri til að ná kosningu.
Allar líkur eru taldar á því
að gaullistar muni halda meiri-
hluta sínum á þingi. fá 17—44
atkvæða meirihluta.
Framhald af 10. síðu.
kvörðun um, hversu margir
skuli hijóta laun í hvorum
flokknum, og ræður í þvi sam-
bandi afl atkvæða. Þegar á-
kvörðun hefur verið tekin um
það, skal gerður kjörseðill með
nöfnum allra þeirra, sem til-
laga hefur komið fram um, að
hljóta skuli hærri launin. Skulu
nefndarmenn leynilega merkja
við nöfn jafnmargra lista-
manna á kjörseðlinum og á-
kveðið var, að hljóta skyldu
hærri launin. Er kjörseðillinn
ógildur, ef merkt er við fleiri
nöfn eða færri. Skulu þeir
listarhenn hljóta launin, sem
flest atkvæði fá.
Siðan skal gerður annar kjör-
seðill með nöfnum þeirra, sem
tillögur höfðu verið gerðar um,
að hlytu lægri launin, oghinna,
sem ekki hlutu hærri launin,
og skal ákveðið meðsamahætti
og áður, hverjir hljóta lægri
launin.
Hafi Alþingi ekki veitt til-
teknum listamönnum laun, get-
ur nefndin í upphafi starfs síns
ákveðið að veita sérstök laun,
er séu hærri en laun í þeim
tveim launaflokkum, sem gert
er ráð fyrir í grein þessari, og
dregst þá heildarupphæð þeirra
launa frá heildarfjárveitingu
þeirri, sem nefndin úthlutar
samkvæmt reglum þessarar
greinar-
3. gr. Aðildarfélög Banda-
lags íslenzkra listamanna skulu
eiga rétt á að tilnefna hvert
um sig tvo fulltrúa til sam-
starfs við nefnd þá, sem Al-
þingi kýs til þess að ákveða
listamannalaun. Áður en at-
kvæði eru greidd í nefndinni,
skulu fulltrúar bandalagsfélag-
anna eiga rétt á að láta í Ijós
skoðun sína á tillögugerð um
listamenn á því sviði, er hlut-
aðeigandi bandalagfcfélag starf-
ar á. Mgðan nefndiá starfar,
skulu allar tillögur nefndar-
manna og allar umsagnir full-.
trúa bandalagsfélaganna skoð-
aðar trúnaðarmál. En þegar
störfum nefndarinnar er lokið,
er bæði nefndarmönnum og
fulltrúum bandalagsfélaganna
heimilt að skýra opinberlega
frá sínum eigin tillögum og um-
sögnum, en ekki tillögum og
umsögnum annarra.
Kvikmyndavélar
Framhald af 10. síðu.
áfanga byggingar héraðsheimilis-
ins séu komin í gang. öllura.
frágangi innanhúss er lokið en
eftir er að múrhúða húsið að ut-
a og mála.
VAl HINNA VANDLÁTU
1
SIMI 3-85-85 I
Suðurlondsbrout 10 Igegnt lþd6ttghöH) sínii 3858S
SKORRI H.F
Kona óskast
EConu vantar í eldhús Kópavogshælis. — Upplýs-
ingar gefur matnáðskonan í síma 41502 milli kl.
9 og 14.
Skrifstofa ríkisspítalanna.
Blaö-
dreifing
Blaðburðarbörn óskast
í eftirtalin hverfi:
SKIPHOLT.
SAFAMYRI.
LAUFÁSVEG.
í
HAPPDRÆTTI HASKOLA ISLAKDS
Á föstudag verður dregið í 3. flokki. — 2.000 vinningar að fjárhæð
5.500.000 krónur. — Á morgun eru sei nustu forvöð að endumýja.
- \
Happdrætti Héskóla Íslands
flokkur:
2 á ÖOO.OOft kr.
á 100.009 kr.
10.00» kr.
5.000 kr.
2
50 á
242 á
1.700 á 1.500 kr.
Ankavinningar:
4 á 10.000 kr.
2.000
1.000.000 kr.
200.000 kr
500.000 kr.
1.210.000 kr.
2.550.000 kr.
40.000 kr.
5.500.000 kr.