Þjóðviljinn - 15.05.1968, Blaðsíða 5

Maövfflandiaigur 15. man' 1388 — ÞJÖÐVIÍLJINN — SÍÐA J
Brosandi land
Öperetta eftir Franz Lehár
Leikstjóri: Sven Age Larsen
Hijómsveitarstjóri: Bohdan Wodiczko
r»jÖðHaí3k!hús(ið lýkuT leáfeáiri
símu með filutniinigi söngleiks
edms og aflblegast áður, og að
bessu sitnná heflur ein af vinsael-
unn ópeirettum ungverska tón-
skáldsins Priamz Lehár oróið fyr-
ir vailinu. ,3rosandi land“ er
eitt af siðari vertoum hans og
sýnt fyrsta skdpti í Víniairfborg
árið 1923, og raunar velkunnuigt
mlörgum ísilendiinigumi: Hljóm-
sweit Reykjavikuir fllutti það ár-
ið 1940 með alMmikilum. myndar-
brag að því ég veit biezt; lei'k-
stjóri var Harialdur Bjöimssan,
en Pétur Jónsson óperusönigvari
fór með hlutvenk prinsins. Sýn-
ingiin naut ærinna vinsælda,
enda vissu margir fátt „fegra
en Vínarljóð" í þá daiga.
Ég hilýt að jáfta að óg hef
hvortki niaaga þekkdnigu né skilln-
img til að daama um sömigvaileiki,
en hitt er mér ekikert launtmig-
aximál að ég hef flremur litílar
miætur á Vínarópenettunum
gölmlu, þær eru um fHest sitöðn-
uð og úrelt listgrein í miínum
augum, léttvægar og veigalitlar
frá dramatislcu sjónairmiði, þótt
frægar umdantefeniingar megL að
vísu finna, eigi sízt „Kátu
ekkjuna“, snjöflilustu ópenettu
Pranz Lehárs. Þar rikár ósvik-
in glettni og gáski og leifcandi
létt kímni, þar er lýst lifandi
fódfci, huigtæku ésitarævintýri. í
aninan stað gietur rómam,tíkin. í
,3rosandi landi“ éklki tekið hug
miinn fangiinin, sö'guhetjurnar
eru vart annað en leikibrúður,
efnið lítt ginniilegt til flróðleiks,
ást hins tigna fólks, fögnuður,
vonbrigðd og harmur aildirei
sannfærandi þrátt fyrir Ijúf-
sára og fagra sönigva. Sagan
sjálf er ærið lanigdreigin og o£
atburðasnauð og tdlfiinningasem-
in sjaldtnast fjatrri vettivangi;
höfunda textans hefur sýnileiga
sfcort leikræna innsýn og næga
verklagni. Um efnið or bezt að
hafa sem fæst orð. Atburðirinir
eáiga að gerast í Vímarborg og
Kína rétt fyrir heimsstríðið
fyrra — glkesiileg og fögur
greifadóttir verður yfir si'g ást-
famgin af kínverskum prinsi
og síðar forsætisráðilTerra hins
fjarlæga lands, giftist honuim
og fllyzt til Kína. En að dóimi
höfuinidanina geta austrið og
vestrið aildroi mætzt að eiilífu
eins og Kiipling tovað forðuim,
prinsinn göfugd er ríglbundtoin
ef aavaformum siðum landsins
og á meðal þeirra lögskiipuðu
fjöllbvæni, greifadóttirin flýr í
oflboði ti'l sdnna hedmkymna.
Reynt er að teflla flram miklum
andstæðum og eigd sízt gerólífcri
lyndiseánkumn Kínverja og Eivr-
ópumari'na, en öll er saiga hessi
heldur tidlkomuilítil og sditin fyr-
ir miíinum sjónum.
Sön.gvar hins dáða ungverska
tónsfcálds eru fllestir faillegir og
ísmeygilega áheyritegir, og að
minnsita kositi einn þeirra á
hvers mianms vörum um heim
aillan: „Dein ist mein gamzes
Horz“ eða „Hjnrta mitt á.tt þú
eiini“ eins og Bjöm Franzson
fcomst að orði, og uim fariteikinn
og tónliistina alla geginir sama
miáti. Og ég fæ efck'i annað
heyrt en Bohdan Wodiczko tak-
isf að gæðá hina vinsælu tón-
list lífi oig Kt, hann stjómar
hljómsveiitimini af öryiggi og inn-
sæi hins sanna listamanns, og
hiefur umndð íslenzfcum tón-
mennitum það gagn á undan-
íörnum árum sem seint verð-
ur þatokað tit fui'ls.
Leifcihúsið hofur vandað til
sýniingiar þessarar og hvorki
sparað fyrirhöfn né fé. Leik-
stjóri er Sven Agie Lairsen og
oklkur að góðu kuonur, stjóm-
samur oig stjómlaigimin sem fyrr
og kamm vel að nota imöguleika
sviðsins; ledkurinm yfirleitt sam-
stilltur og vel æfður og imeð
ótvíræðum mennimigairbraig. En
á stuinidiuim telcst þó Lairsen etolci
nægilega að blása liífi í hinar
gömlu glæður — fýrsti báttur
og sá eini sam gierist í Vínar-
borg virðist helzti þumglama-
legur og hæggeniguir, en sfðar
færist meiri snerpa í leifcinn.
Fjörugir og íaillegir damsar
hiljióita að sk'ipta mifclu máll í
óperettum Vínar, en svomefndir
dansar Fay Wei’ner eru flestir
svo hörmuilegir að sýnitoigiim ber
þess ekfci bætur. Það hlýtur að
vera eitthvað mitoið bogið viS
starf dansiskólams, hverju eða
hverjuim sem um er að kenma.
Ég hef víst áður haldið bví
frarn að Sven Aige Larsen hafi
mijög gíiöggt auga fyrir mymd-
rænum áhrifuim, og listskyn
hams bregzt ettctoi heidur að
þessu simmii. Hann á lílca því
lánd að fagna að hafa Lárus
letga á hæiisvist að heilda. Aðr-
ir gætu bjargað sér lengur, ef
betur væri að þeám búið.
Af þessurn sökum telur
Styrktarfélaig aldraðra, að vinna
beri að þwí að veita öldruðu
fólitoi skiputtega heimittishjálp i
viðlögum og í öðru lagi að
byggja hemtugar fbúðir hamda
beiim, sem í óhentugu húsmæði
búa og stuðla með því að því,
að fólk geti átt sdtt eigdð heim-
ili lemgur en ella.
Þé telur félagið nauðsyn bera
til þess að létta opinberum
gjölduim af þurftariaunum gam-
als fóttfcs. Sú hætta er fyrir
hendi, etf óhóifllega nærri er
gemgið gjaMiþoli þess mieð áiög-
um, að það neyðást til að leáta
á máðir opinberra stofnama fyrr
en etfni stamda til að öðru leyti.
Þeim öldruðum, sem dagtegr-
ar umanmumar þarfnast, þarf að
búa vistlegt dvalariieimili, sem
eingön.gu er þeim ætlað.
Heilbrigt gamalt fölk á eilcilci
að dveljast á sjúkrahúsum.
Styrktarfélag aldraðra vill
vinma að þessum máium með
því að leitast við að sameina
kraflta bæjarbúa til liðsinmis við
miáleflnið og vekja áhuga bæjar-
yfirvalda og rífcis á nauðsyn
þess.
Félagið mun beita sér fyrir
fjársötfnum til stuðnings máletfn-
Framhald á 7. síðu.
Arnar Jónsson og Stina Britta Melander.
fötum eða gttiibofmum táginar-
klæðuim kiíniverslkum. Tenómrödd
harnis er björt ag blœfögur og
inmileitoi ag hlýja í sömgvum
hans; leitourinm mætti vera
þróttmeiri á stundum, em mymd-
ugleifc skortir hamm ekki. Öl-
aflur Þ. Jónsson hefur mittcið
lært og á þó efllausit eftir að
lcamiast til enn meiri þrosika, ég
spái honum aiílra heilla.
Him sönghlutverfcin tvö, Gúst-
stf riddaraforimigi flrá Vín og Mí
systir priinsins. eiru fattin .A'rm-
ari Jónssyini og Eygló Viiktars-
dóttur ag bæði í góðum hönd-
urn. Arnar hefur smotra söng-
rödd og beitir hemmd atf óibví-
ræðri smetokvisi þótt ekki sé
lærður sömigvari. Framlfeomam
var jafnam fjönmiiikill og leikamdi
iótt og harm damsaðd öðrum bet-
ur, útlit og aldur mjög vei við
hæfi. Eygló Viktarsdábbir hetfur
efefei miktta söngrödd, en toamn
vel till vertos og leiíkur henmar
geðfellldur og hjartaMýr, hemmi
tekst furðuvel að túlka hedta
ást og tilfinmimgar himmar von-
sviknu og hæversfcu kímversku
meyjar.
Tsjang föðurbróðir primsins
er mmst himma hlutveirkainma,
flutt'Itrúi kínversks bjóðrembings
og afturhaidssiemi. Ævar R.
Kvaram er raddmikil] og mymd-
uigur í öilu, Ktt geðfettldur og
efctoi áreminilegur í neámu.
Dyngjuvörðurimm er eima kém-
ísttca Mutverikið og rétbilega fal-
ið Bessa Bjamasytni sem tekst
að mimu viti að gera metira úr
því en etfnd stamda til. öldungur
þessi seigir í rauninmi emga
fyndni, höfiumdamdr virðast
smeyddir kilmmiigáfu, Em kostu-
leg gelddmigsrödd leikarams, kát-
legir tilburðir og flrábært gervi
láta eklki að sér hæða, það er
ósvikdn sttcemmtuin að þessum
fomflálega og mútuþæga né-
uniga. Valur Gíslasom er Láéht-
enfels greitfi faoir Lísu,. .hötfð-1
inglegur og vdrðuiletgur og i öflki
samnur fyrirmaður hims löngiu
liðrna tímQ. Aðrir ledkemdur eiga
enm miimmi Miutvericum að gegma:
Anma Guðmumdsdóttir er hin
skartibúna föðursysitir Gústafs
og FIosi Ölaifssom þjómm hjá
greifanum og gera bæði slkyldiu
sfrna. Loks komna naktorar umgar
og fríðar hefðarstúllcur örftftóð
við sögu, en fyrir þeim er Summa
Borig, föniguleg stúlfca, raddgóð
og aðlaðandi og vefcur athygli.
Viðtökur leikgesta. voru hinar
httýlegusitu og mikið klappað
fyrir listamönmumum öllum og
þó mest í lokin. Öperebtur Vín-
ar eiga efliaust etftir að njóta
mitoillar hylK á landi hér um
lamga hrið; en hims vil ég óska
að reynt sé heldur að glírna við
söngvaledld nýrri tilmia, verk
sem birta líf og vandamál okk-
ar daga.
A. Hj.
Sviðsmynd úr ópcrettunni „Brosandi land“ i sýningu Þjóðleikhússins.
Nýlega var stotfinað í Hatfnar-
firði Styrktarfélag aldraðra.
Stjórm fólagsdns gerir greim
fyrir markmiði félagsdns, sem
hér segir:
Ýmsum þedm, sern gamilir
verða mæta á efri árum lífls-
venjuibreytimgar, seim kanmsiki
oru þymgsta þrautin á Kfsleið-
inmi.
Þó er svo að gamattt fólfc get-
ur notáð Kfsins enigu síður en
á yngri árum, ef aðstæður eru
ákjósamllegiar.
Flesibir mumu kjósa að halda
heimiŒi sem lengst. Það mum og
æsfciliegast frá félagslegu og
þjóðihagslegu sjónarmdði.
Smanár þurfa þó óttrjáfcvæmi-
Stina Britta og Ólafur Jónsson í hlutverkum sínum.
Imigólfsson við httið sér, em hamn
hefur teikinað mjög fattlega og
fjölbreytta búninga og glæsi-
legar sviðsmyndiir, en hæfiledk-
ar Lárusar njóta sím hvergd eins
vei og í söngvaleiikjum eims og
dæmin sanma. Sailai-'kymmi hins
austurríska greifa og kvemna-
garður prinsims kínverska eru
ekiki íbuirðairmittciil um" skör
flram, em þwí samj'æmari í Km-
um og lituim, urn hátíðasalinn
í Peking gegnir í rauninni öðru
iméili. Hann er aillur svo skraut-
legur á forna ausibræna vísu ,að
maður fær oflbirtu í auigiun, giuill-
iinn, rauður og blár, en hvert
atriði unnið af sánmri smekk-
vísd og bekfcimigu, bar er hver
hlutur á sínum stað. Ég fólclc
ekfcii amnað heyrt en þýðimg
Björns Framzsonar haefi leikm-
uim áigæta veí, söngbextar harns
faltta hið bezta að tónlistiminii,
enda er Björm. maður miálhag-
uir og liastmæltur og tónsicáild
og tónflraeðinigur að auki.
Og þá er loks komið að
söngvurunum og leikendunum
sjálflum, en allt að sex tugir
manna birtast á sviðimu. Söng-
hluitverkin eru raumar aðeins
fjögur að kórnum undamsfcild-
um, og lanigmest þeirra Lísa
greifadóttir og Sú-Tsjong, prins-
inn henmar lcínvei’s.ki, vanda-
söm hlutverk og kröfuhörð á
ýmsa luind. Stina Briibta Mel-
ander synigur hér og leilkur í
fimimta sinn, glæsitteg og frið,
fjörmikdl og mjúk í hi-eyfimg-
um, röddiin búim miittclu tóna-
sknauti, há og hljóimtfögur. Hún
hetúr eims og einu sdnni áður
teíkið á sig það miitola erfliði að
læra og fllytja hlutverkið á ís-
len.zku, og um þá ráðstötfun má
að sjáttfsögðu deila. Ég fékic
ölcfci heyi-t að ístenzkan sikað-
aði söngva henmar að .nedmu
ráði, on um öbumdna málið
gegndr að sjálfsögðu öð.ru máli;
ieikræm túlkun honmar hlýti
að verða eðlillegri og flrjálls-
manntegri ef hún talaði á móð-
urmáli sínu. Himis ber að geta
nð leikur hemmar var furðam-
loga örugigur og fjörileigur þrátt
fyrir alttt.
Ólafur Þ. Jónsson stumdaði
nám í skóla ÞjóöleHcihússdns
kornumigur að árum og lék og
söng attttmörg hiutverk á árun-
um 1956-1958, en hðlt síðan ut-
an tiil söngnáms. Mér var alls
ekki ijióist í þá daiga hvað búa
myndi í hinum gervilega pilti,
em braut hans ytra virðist hafa
iegið til orðstírs og frama, og
ánægjulegt til þiess að vita.
Hamin eignaðist óstoipta hylli
leikgesta og engu mniður em
Stina Britta Mdander, enda
fríður sýnum, öruggur, mjög
látlaus og geðfettldur í fram-
göngu og jatfneðlitegurbyartsiem
hann slkrýdddst venjulegium kjöl-
Nýstofnað í Hafnarfirði:
Félag til að vinna að vel-
ferðarmálum aldraðs fólks
Á
t
V
4