Þjóðviljinn - 06.11.1968, Blaðsíða 10

Rannsóknarnefnd Alþingis fjalli
um kaupin á Sjálfstæðishúsinu
□ Við fyrri umræðu um þingsályktunartillöffu
Magnúsar Kjartanssonar og Geirs Gunnarssonar
um skipun rannsóknarnefndar vegna kaupa á Sjálf-
stE&ðishúsinu í Reykjavík á Alþingi í gær, minnti
Magnús á að kaup þessi hafa vakið tortryggni og
gagnrýni, m.a. í málgagni ríkisstjórnarinnar Al-
þýðublaðinu. Taldi hann sízt minni ástæðu til þess
að Alþingi fjallaði um slík kaup en sölu eyðijarða
og lélegra íbúðarhúsa í ríkiseign.
-------------s>
0. Johnson & Kaaber
bætt hugsanlegt tjón
Rafmagnsleysi
tvisvar í gær
Síðdegis í ga?r varð tvisvar
skammhlaup í aðalstöð Rafveit-
tmnar við EUiðaár, hafði farið
úr sambandi rofi í írafossstöð-
inni. Varð í bæði skiptin raf-
magnslaust um tíma á stóru
svæði: í Reykjavík, Hafnarfirði,
Kópavogi. Akranesi, Kjós og á
Suðumesjum.
Afmælisskemmt-
un Fylkingarinnar
1 tileifni 30 ára afmæli Æsku-
lýðsfylkingarinnar verður haldin
Skemmtun í Sigtúni á morgun,
fimmtudaginn 7. nóvember.
Skemmtunin hefst kl. 8.30.
A dagskránni verður m.a.:
Avarp sem fyrsti forseti Æ.F.,
Eggert Þorbjamarson flytur.
Einleikur á píanó: Agnes Löve.
Jón frá Pálmholti les úr ný-
útkominni bók sinni „Tilgang-
ur í lífinu".
Að lokum verður dansað fram
eftir nóttu.
Fólaigar, eldiri sem jmgri, eru
hvattir til að fjöfaienna og. taka
með sér gesti.
Fer hér á eftir útdráttur úr
framsöguræðu Magnúsar:
Hér á hinu háa Alþingi fylgj-
umst við af mikilli vandvirkni
með því ef fasteign er látin úr
hendi ríkisins. Þótt aðeins sé um
að ræða eyðijörð eða íbúð sem
ekki er lengur talin hæfa sem
embættisbústaður, eru lögð fram
frumvöirp um sölu á slíkum
eignum; um bau er fjallað í a.m.k.
sex umræðum í báðum deildum
þings; nefndir grandskoða slfk
mál og afla sér allrar hugsan-
legrar vitneskju. Þessi lofsverða
nákvæimni er hins vegar ekki
viðhöfð þegar opinberir aðilar
kaupa fasteignir — þá er ákvörð-
unarvaldið hjá ráðherra einum,
og alþingismenn lesa það aðeins
í almennum blaðafréttum að milj-
ónafúlgum hafi verið varið til
kaupa á tilteknum lóðum eða
húsum.
Lóð keypt á 16,2
miljónir
Viðskipti af þessu tagi sem
vakið hafa tortryggni og gagn-
rýni eru t.d. kaup Landsímans á
Sjálfstæðishúsinu í Reykjavik og
lóð þess fyrir 16,2 miljónir-króna,
Síminn er opinbert fyrirtæki og
f.iárhagsáætlun hans er lögð fyrir
Albingi; hann er undir yfirstjórn
ráðherra sem starfar í umboði
bingsins. Engu að síður fengu
bingmenn fyrst um það vitneskju
if frétt í Morgunblaðinu að þessi
•minhera stofnun hefði ráðstafað
yfir 16 miljónum króna af al-
mannafé til kaupa á einhverri
dýrustu lóð sem sögur fara af
á hínum síhækkandi verðbólgu-
markaði í miðborg Reykjavíkur.
í sambandi við þessi viðskipti
hafa margar spumingar vaknað.
Margir hafa dregið mjög í efa
hvort það sé rétt stefma hjá Land-
símanum að streitast við að þenýa
út starfsemi sína í miðborginini,
þar sem lóðir eru seldiar á okur-
verði og aðstaða til þjónustu
verður æ erfiðari, m.a. vegna
skorts á bílastæðum, í stað þess
að hagnýta sér staði þar sem
framkvæmdir yrðu mum ódýrari
og aðstaða til þjónustu betri.'Hér
er um að ræða mjög mikilvægt
mál, m.a. fyrir viðskiptamenn
Landsímans sem í sífellu verða
að greiða hærri gjöld fyrir þjón-
ustu stofnunarinnar. en hún hef-
ur fylgt þeirri stefnu að velta
öllum fjárfestingarkostnaði jafn-
harðan yfir á viðskiptamenn sína
í hækkuðum afnota-gjöldum.
í anmam stað hefur mömnum
fundizt verðið sem greitt er fyr-
ir lóðina undir Sjálfstæðishúsinu
ósæmilega hátt. Lóðin er um 600
fermetrar en verðið eins og áður
segir 16.2 miljónir króna. Verðið
á fermetra er þannig um 27.000
krónur, og fara riaumast -sögur
af hærra verði á lóðabrasks-
markaðnum í miðborg Reykja-
víkur. Ég las í sumar grein'argerð
frá póst- og símamálastjóra þar
sem reynt var að færa rök að
þvi að þessi kaup væru hagstæð-
ari en ýms önmur hliðstæð við-
skipti sem fram hefðu farið að
umdamförmu. Var þar m.a. beitt
þeirri reiikmimigsaðferð að verð-
leggja Sjálfstæðishú-sið sjálft og
draga það verðmæti frá heildar-
upphæðfani tdl þess að fá lóðar-
yerðið. En ég fæ ekki séð að
húsið sjálft hafi noktouirt gildi fyr-
ir Landsíimamn: keppikefli hams
hlýtur að vera að fjarlæigja hús-
ið af lóðinmi með sem mimmsfum
tilkostnaði. Upphæðim 16,2 milj-
ónir er einvörðun-gu greidd til
þess að kornast yfir lóðina og því
er raunverulegt lóðarverð óum-
deilamlega um 27.000 krónur á
fermetra.
Óeðlilegur gróði af
lóðabraski
Ma-rgir hafa orðið tdl þess að
haldá því fram að þetta verð sé
fjarri öllu skynsamlegu mati, og
það viðhorf hefur ekki aðeins
komið fram í málgögnum stjóm-
anandstöðunniar. 16. ágúst s.l.
sagði ammað aðalmálgagh ríkis-
stjómiarimmar, Alþýðublaðið, í
forysitugrem um þessd viðskipti:
„Hins vegar er ástæða til að
hafa gætur á þessum húsa- og
lóðakaupum. Ár eftir ár hefur
verð eigmamma hækkað hröðum
skrefum og verður því gróði
þeirra, s-em eiga gömlu húsin,
meiri og medri. Þetta er að sjálf-
sögðu óeðlilegur gróði, þar sem
húseigemdur þessir hafia ekkert
til þess gert að auka svo verð-
mæti eigmanna, heldur hefur
vöxtur og skipulag borgarinmar
valdið þar mestu um. Þjóðfélag-
ið ætti að taka þemmam óeðlilega
gróða í sína vörzlu".
Þannig telur ammað aðalmál-
□ Stærsti kaffiinnflytj-
andi landsins, O. Johnson &
Kaaber h.f. hætti sem kunn-
ugt er dreifingu á kaffi í
fyrradag en hóf hana aftur
í gær samkvæmt beiðni frá
viðskiptamálaráðuneytinu og
gegn loforði frá þeim háu
herrum um að hugsanlegt
tjón sem fyrirtækið yrði fyrir
vegna væntanlegra ráðstaf-
ana í efnahagsmáium, — sem
flestir búast við að komi til
framkvæmda eftir heligj, —
yrði bætt „með einhverjum
hætti“.
Jóhamn Möller, skrifstofustjóri
hjá O. Johmson & Kaaber h.f.,
sagði í viðtali við biLaðamamm
Þjóðviljams að þeir hygðust selja
kafíi áfram þar eð viðskiptamála-
ráðuneytið hefði lofað þeim að
bæta með einihverjum hætti þanm
skaða sem þeir kynnu að verða
fyrir sökum væntamlegrair gem-g-
isfellinigar. Bað talsmaður við-
skiptamálaráðumeytisins fyrir-
tækið um að selja þessa nauð-
synjavöru áfram svo að ekki yrði
skortur á kaffi í lamddmu.- Var
Jóhamn þá spurður hvort skað-
inn yrði bættur á þann hátt. að
fyrirtækið seldi kaffi gegn stað-
greiðslu til verzlan,a og fengi að
greiða í erlendum gjaldeyri fyrir
gj alddaiga .— en ekki taldi Jó-hann
liklegt að málið yrði afgreitt á
þennam hátt og vildi engu þar
um spá. Ekki er blaðinu kunn-
ugt um hvort loforðið um bæt-
ur gildir aðeins fyrir þennan edna
innflytjandia sem fór illa út úr
gen-gisfellingunni í fyrra. Til að
myndia hirin.gdi lyfsali til blaðs-
ins í gær og bað um að þeirri
fyrirspum yrðí komið á fram-
færi hvort bætur vegn-a hugsian-
legs tjóns giltu eimniig fyrir þá
er flytj-a inm lyf með svipuðum
skilmiálum og O. Johmsom &
Kaiaber flytja imm kaffi.
Einm ig hafði blaðið tal af imm-
flytjamda sem flytur imn heimil-
is'tæki og saigði hamm að dagur-
imm i gær hefði verið áttumdi dag-
urimm sem. algjörair gjaldeyiris-
hömlur hefðu ríkt í lamdinu og
aðeims væru afgreiddar vörur úr
tolli í neyðartilfellum.
Fyrir nokkrum dögum bárust
þær fregndr frá gjaideyrisdedld
bantoanna að hráefnd til iðn-að-
ar, vélar og varahluitir svo og
ávextir sem liggja umdir skemmd-
um sé ekkert að gert — gemgju
fyrir við afgreiðslu úr tolli, en
ekiki virðist þetta vera einihlítt.
0L-skákmótið
í 12. umferð Ólympíuskákmóts-
ins í gær tefldu íslendingar við
Mongóla og laulj þeirri viðureign
með tveim vinningum Islendinga
og tveim biðskákum, er önnur
talin unnin, hin töpuð.
Inigi R. ■ vanm Uitjumem og
Bragi vamn Zorigt. Guðtmumdur á
biðskák, senmilega tapaða, við
Miag Marsuren, en biðskák Jóms
við Purevjan er vomamdi unmin,
að því er segir í skeyti frá I.Á.
Bragi tapaði biðskrák sinni við
HoUemdfaiginm Ree úr 11. umferð
og ummu HóHemidfaigar því fslemd-
imga með 2% viemimgd gegn 1%.
Önnur úrslit í 11. umferð urðu:
Emglamd — Austurríki 2:2, ísra-
el — Kúba 2%:1%, Belgía —
Sviss 2:2, Spámm — Svíþjóð 2%
:1V2, Skotlamd — Momgólia 2V2:
1%, og Fimmlamd — BrasiKa 2:2.
Framhald á 3. síðu.
Afmælishappdrætti ÆF
□ Vinning-snúmerin í afmælishappdrætti Æ.F.
eru: 2046, 868, 970, 59495 og 3791.
□ Vinninganna skal vitja í skrifstofu Æ. F. Tjarn-
argötu 20 sem er opin kl. 6-7 daglega.
□ í da-g eru liðin 30 ár frá stofnfundi Æskulýðsfylk-
ingarinnar, sambands ungra sósíalista og hafði Þjóðvilj-
inn af því tilefni tal af Ragnari Stefánssyni, forséta ÆF.
□ Aflmælis Fyllkingarinnar verður minnzt með hófi í
Sigtúni annað kvöld, 7. nóvember, og eru Fylkingar-
félagar og velunnarar ÆF hvattir til að fjölmenna á
fagnaðinn.
— Æstouilýðsfýlkingin var
stoftauð 6. móvemiber 1938 eða
&kömimu eftir stofnun Só&íal-
istafHckksims og var Eggerí
Þorbjamarson fyrsti forseti
ÆF, sagdi Raigmar. Eggert var
lenigii í foiystu Fylkingarinnar
en ýmsa aöra mætti nefma
sem vom forsiatar ÆF í len-gri
tíma, t.d. Inga R. HeiigBson,
Guðmiund Magnússom, Böðva-r
Pétursson og Jón Böðvarsson.
Fyikimigim var í ^upphafi
hu-gsuð sem asstouiýðssamtö-k
Sósíalistaflokksims en þó á
öðrum grundvelli en æsku-
lýðssaimtök amnarra stjóm-
málafloklka þair eð ÆF var
eklki í rieinum sfcipulagstengsl-
utm við Sósíaiistaflokkinm.
Starf ÆF hefúr í öli þessd
þrjátíu ár verið að mikliu leyti
ftóiigið í fræðsfasarfsemii um
sósíaiásimia og þjóðfreisismál.
Í'' | N-
I
Grunur leikur á að Æskúlýðsfylkingin hafi verið sá aðili sem í raun og veru skipulagði hcrtölcu
an ráðherrafundur Nato stóð yfir.
Á síðustu árurn hefiur Fylk-
i-nigin einbeitt sér að sjáifstæð-
ismálum Islemdinga og því að
vekja aithygli á bandarískri
heimsvaldastefmu hér o-g ann-
arsstaðar í heiminum. Einnig
höfum við reynt að hasla okik-
ur völl í varkailýðsmáfam og
reitonum með að fuil ás-tæða
verði til að leggja mikia á-
he-rafa á laumþegaibaráttuna í
vetur. Hafa Fyllkingarfélaigar
ftullam áhuiga á því að þetta
verði veigaimesti þátturinm í
vetrarstarfinu en sjálfsitæðis-
málin miumu einnig skipa mák-
inn sess eimtouim og sér í laigi
háskólatrappanna í sumar, með-
og starfað í samiræmi við eig-
in átovarðanir að sjálfstæðum
pólitísfcum verfcefnum.
Einmitt vegna þess hve starí
ÆF hefur verið sjáifstætt höf-
u-m við flem-gið þó reyns-lu að
Fylkin-gin hefur fengið aukið
aðd-ráttaraiEl fyrir ungt flólk og
félögiuim hefur fjölgað veru-
lega. I öðmu laigi sjáum við það
á því, hve almennir flumdir sem
ÆF boða-r til eru fjöömemmir,
að starf Fyikingarinnar skír-
skotar til ungs fólks langt út
fyrir raðir sjálfra féla-ga í ÆF.
Þetta er eim af orsökum fyrir
því að við teljum eniga ástæðu
vegna þess að Nato-samming-
uri'nin rennur út sumarið 1969.
— Hvemdg 'ter viðhorf ÆF
till fllokiksimyndumar Alþýðu-
bamdafaigsins?
— Afstaða Fylkimgarinnar
hefur etoki breytzt á notokurn
hátt við skipufagsbreytingar
þær sem orðið hafa á vinstri
hreyfingumini að umdamflörnu.
Vegna þeirra þrenigin-ga sem
vinstri hreyfimgin hefur geng-
ið í gegnum á umdanfömum
árum og vegna þeiima deifaa
sem upp hafa komið um
skipuifaigsmál hefur Fylkimgin
dregið sd'g út úr þeim deifarn
til þess fyrir ÆF að láta
sikerða sitt sjálfstæði á niokk-
umn hátt.
Sem kumnugt er var 23.
sambamdsþiimg ÆF haidið í lok
septemiber og kusu 8 diedldir
fulltrúa á þingið. Eftir ára-
miótim verour haldið fram-
haidsþing og verða aðálmál
þess umræður um huigimynda-
fræðilegan grundvðfll Fylking-
arfamar og samnin-g ítarlegrar
stef nusk-rár. Anmað aðalmól
verður verkalýðsmál og þá
mótuð stefna og starfsaðferðir
ÆF í saimlbandi við laumþega-
baráttuma í vetur. — RH.
Ragnar Stefánsson, forseti ÆF

li :
;