Þjóðviljinn - 20.12.1968, Side 1

Föstudagur 20. desember 1968
árgangur — 278. tölublað.
i4>-
Arásin á sjómenn lögfest
Þingmenn
manna og
Alþýðuflokksins og Sjálfstæðisflokksins skerða aflahlut sjó-
afnema með lögum ákvæði frjálsra samninga sjómannafélaga
^DREGIÐ VERÐUR í Havipdrætti
Þjóðviljans 1968 eftir aðcins
l>rjá dag-a. I dag verður tekið á
móti skilum á afgreiðslu Þjóð-
viljans að Skólavórðustíg 19 Éil
kl. 8 í kvöld, sími 17500 nenta
eftir kl. 6 þá 17502. Einnig
verður tekið á móti skilum í
dag á skrifstofunni í Tjarnar-
götu 20 til kl. 7.
Á MORGCN, Iaugardag, verður
opið á afgreiðslu Þjóðviljans til
kl. 11 að kvöldi.
UMBOÐSMENN og ínnheimtu-
fólk happdrættisins er hvatt ta
að nota vel þessa fáu daga sem
eftir eru.
□ Þmgmenn Al'þýðuflokksins og Sjáltfsfæðisfloikksins
samþykiktu í gær sem lög frumvarþið um árásina á sjó-
mannastéttina; samþvkktu stórsikerðingu á ákvæðum
frjálsra kjarasamninga sjómamnafélaganna um aflahlut sjó-
rnanna á íslenzkum fiskiskipum. Þar skarst enginn úr leik;
meðal þeirra sem samþykktu árásina á sjómannshlutinn og
frjiálsa samninga sjómannafélaganna var íhaldsþingmaður-
inn Pétur Sigurðsson, einn af trúnaðarmönnum sjómanna-
samtakanna.
□ Rökstudd dagskró fulltrúa Alþýðuhandalagsins og
Framsóknarfloþksins 1 sjóvarútvegsnefnd neðri deildar um
frávísun * málsins var felld með 18 atkvœðum ' gegn 18. —
Einnig voru felldar tillögur frá Lúðvík Jósepssyni um að
fella burt ákvæðin um skerðingu sjómannshlutarins. Að
lokum var frumvarpið samþykkt með atkvæðum allra við-
staddra þingmanna Alþýðuflokksins og Sjálfstæðisflokks-
ins gegn atkvæðum þingmanna Alþýðubandalagsins og
Framsóknarflokksiins; ög afgreitt sem lög frá Alþingi.

* Alþingissamþykkt
ekki nóg
Magnús Kjartansson taldl að
vísiu tilgamgslítið að filytja lang--
air ræður, því ríkisstjórnjji og
flokikar heinnatr væru búin að
velja lausn, og tækju ekki mark
á neimum tillö'gum eða málflutn-
inigi stjónmairandstöðumniar. Rík-
i}5stjómin þættist hafa valdið og
væri staðráðin að beifca þvP
En til þess að gera slíka árás
og hér er gerð á sjómiannastétt-
ina að veruleika þarf meira til
en samþykkt á Alþingi.
Slíkum efniahiagsráðstöfunum
er ekkí hægt áð koma firam nema
þær njóti skilninigs ahnenninigs,
að menn sætti sig við ráðstafan-
itm>ár. Sæfcti fólk sig ekki við ráð-
sfcaifianimaír, rná þær ekkj fram að
ganga í reynd. Það er því íyllsfca
ástæða tii að vara ríkisstjóm-
ina við því að fara inn á þessa
braut.
ic Stofnað til átaka
Verði þefcfca frurovarp sam-
þykkt gerist eitt af tvennu: -Sjó-
.mianniasamtökin hefja barátibu
uní kjör sjómanna og tekst að
rétta hlut þedirra, tryggja þeim
óskertar launiaitekjur. Með því
væri ákvörðun 1. kafla þesea
frumvarps riftað í verki. f þeirri
.baráttu er líklegt að komi til
vimnustöðvunar, og mætti þó
ætla að ríkiisstjómiin vildi sízt
að kæmi til stórfeUdra vinnu-
stöðvana í deilu um kjör þeirraf
Fnamlhald á 3. síðu.
Sveltur fólkið vegna fjöldaatvinnu
leysis í þorpinu?
Fæstir venkamenn hér hafa
náð eitt hundrað þúsunid kr.
tekjum á þessiu éri, þó að þeir
hafi verið fijótir til við hAiert
tiifaMandi viðvik hjá vinnu-
veitendum hér í þorpinu.
siagði Arnór PáDsson, fbrmaður
verikllýðsféilagsins á Raufar1
höfn, í viðtati við Þjóðviljann
í gær.
Um siextíu manns eru skráð-
ir atvinnulausir, og enigin von
er um vinnu á næsfcu mónuð-
um, og hér þarf allt'að horga
út í hönd.
Þetta er óhuignanlega erfitt
hjá Miki og ég hélit ég myndi
aldrei horfa upp á svona sára
fátæfct, saigði Amór bieiskur.
Tíu till tótltf manns hafa unn-
ið að endursmíði hraðfrysiti-
hússins í haust. Ganigia þeir
fyrir vinnu, sem eru skuldug-
astir við hreppinn vegna opin-
berra gjaldá, og ter drjúgur
hilufci af vinnulaunum til þess
að greiða þessi opiniberu gjöld
— mér er naer að hailda meira
en góðu hófi gegnir, sagði
Arnór. Þiettg er eina lífismarilv-
ið um atvinnu hér í plássinu.
Hér var mikið byggt fyrir
fáum árum áðufi en halla tók
undan fæti — um skeið voru
um 20 eiribýlisihús í smíðum.
Var nýtt hverfi þaminig byggt
fyrir fnamain Kottjömina og
hefmr fóllk gemgið ótrúlega
nærri sér að greiða niður af-
boirganir og vexti á undan- s
förmum ánum.
1 maí í vor féllu í gjalddaga
60 þúsund kr. í afiborgamir .og
vexti a£ húsnæðismálastjórn-
ariánuim og hafa fæsfcir getað
greitt. þessi lán ennþá, emda
árstelkjur viða undir hundrað
þúsund kránum,
Þá faila víxlar í siparisjódn-
um hérna yfifilleitt um áraimót-
in, en margir af þessum víxl-
um vom siegnir á sínum tíma
í sambandi við húshyiggingar
— hafa ættingjar og sikyld-
menni verið að hlaupa undir
baigga frarn að þessu, en nii
er sparifé þessa fölks lílka
senn á, þrotum.
Næsta vor þarf svo aftur að
greiða 60 þúsund krónur og er
ekki annað fyrirsjáantegt en
íllest húsim lendd unddr hamr-
in.um. Raunar eru' þrjár eða
fjórar bamafjölskyldur að
miísa hús sín þegar undir
hamarinn, þrétt fyrir mikllar
fórnir, sagði Arnór.
En lífsbaráttan er líka
ströng hjá fóHki í grónumi bú-
skap af þvf að eldra fólikið
vill hlaupa undir bagga hjá
bömum sínum.
Þannig hitti ég harðdugleg-
an verkamiamn á götu í gær og
tjáði hanm. mér, að hanm hefði
ekki borðað venjuiega móltíð
í tvo mánuði. Fjölsikylda hans
hefði eingön.gu lifað á graut-
uim og slátri -í tvo mánuði —
enginn kjötbiti eða fiiskur
hefði sézt á borðum þennan
tfma.
Núna í desemitoar er tvisýnt,
að hainm fái olíu á hústamkinn
og það stendur til að lofea fyr-
ir rafimiagniið núna i desemiber
— skuldirnar hafa brannazt
svo upp í þessum efnum.
Svona er ástandið um fileiri
fjölskyldur hér í þorpdmu, og
hvað er þetta anmað en svelti
hjá .þessu fólJki?
Kaupfélaigsverzlunin er nú
komin í fullan gang <— olttar
lífsmauðsynjar þarf áð greiða
í peniniguim út í hömd og eru
haföar uppi sfcrángar reglur
þar um í öttlum verzlumum
þorpsins.
Em hvað fær atvinnulaus
maður mifelar bætur á móti
svona stöðugu atvinnuleysd?
Hann fær aðeiras greiddar
bætur í 120 daga á ári. Það er
kr. 19.800.00 á ári fyrir fjött-
skyldumamm og kr. 2.280.00
fyrir hvert barm — einhleypur
fær kr. 17.520.00 á sama tíma.
Þetfca hnektour sikaimmt fyrir
atvinnuleysingja hér um slliöð-
ir og ég sé elkki fram á anmað
en hreiman skort hjá mörgium
fjöttskyldum í vetur með haf-
ísinn á næsta leiti.
En sárast þyfeir okikur að
1 honfa upp á, hivereig ríkis-
valdið hefur gengið á undan
með fordæmi sínu í réksfcri at-
vinnutæikja simma hér.
Síldarveriksmiðjam hér á
staðmum er búin að mala
þjóöarbúimu marga mdljónina
á umdaníömum áraituigum em
enginn atvinnurekandi hér
hefur verið eins stirður í sam-
skiptum við starfsmemm sína.
Síldarsaitandinn með fljór-
maigrn á eigin vegum hecfiur
verið -snöggtum liðllegri með
álla .vinnu, þó að af skomum
sfeammti sé.
Furðulegur atburður í Straumsvík
Hliivörðurinn ætlaii að meina för
manni Hlífar aögang að staðnum!
□ Sá furðulegi atburður grerðist í Straumsvík
í gærmorgun, að svissneskur vörður við hlið girð-
ingarinnar um athafnasvæði álverksmiðjunnar
neitaði Hermanni Guðmundssýni, form. Verka-
mjannaféiagsins Hlífar í Hafnarfirði, um aðgang
að vinnustaðnum, en hann var að fara þangað í
erindum félagsins. Hermann hafði bannið að engu
og fór inn og lauk af erindi sínu.
Formaður íslenzka álfélags-
ins, Halldór H. Jónsson, gaf
Þjóðviljanum þá skýringu í
gær að þarna myndi hafa ver-
ið um einhvern misskilning að
ræða, en framkvæindastjóri
félagsins, Svisslendingurinn
F. Muller, hafði gefið verðin-
um munnleg fyrirmæli um að
hleypa engum óviðkomandi
inn á .vinnusvæðið nema í
fylgd með einhverjum starfs-
manni skriístofu álfélagsins.
Starfspnaður Veiikamanniafé-
lagsins Hlílflar, Haligríimiur Pét-
urssonar, skýröi Þjóðviljanum frá
þessum afcburði í gær, en hann
vac- í för með Hermamni. Sagði
Hallgn'miur, að er þeir Hlífar-
menn hefðu komið að hliðinu
hefði vörðurinn saigt,, , að hann
hefði fyrinmæli um það frá yfir-
mönnum sínum, að hleypa Her-
manni Guðmundissyni ekki inin á
vinnusvæðið. Viifcu þeiir Hlífar-
menn þetta bann varðarins að
vetfcugi og fóm inn og ráku
erindi sifct eins og ekkert hefði
í skorizt. Reyndi vörðurinn ekfci
að hindra Hermann mnieð valdi,
enda mun honum elklki halfa lit-
izt það árennilegt þar eð föru-
nautar Hermanns sfcilltu sór upp
við hlið honium viðbúnir öllu.
Ákaflega furðulegl
Þjóðiviljinn náði tiali af Her-
imaiqni Guðmuradssyni, sem sagði
að þessi afcbuirður hefði komiið sér
ákaifileiga fumlega fyrir sjónir. Ég
sikil ekki hvaða tiliganigi þetta á
að þjóna, sagði Hermann. Þetta
bann er út í bláinm. og gerirþað
eifct að verkum að spilla fyrir.
En ég mun ekki sætfca mig við
betfca og læt ekki einn eða neimn
hindra mig í að getgma skyldu-
störfuim mínum fyrir verkattýðs-
hreyfinguna. Ég trúi því ekki að
þessi fyrirmæli hafi komið frá
stjórn ísatts, þau httjóta að vera
frá einhverjum eriendum yfir-
manni á vinnustaðnum, er ekkert
þekkir til hér á landi. Ef þetta
endurfcefcur sig, sagði Henmann
að lofcum, munuim við Hlífar-
menn giera ofefear gaignróðstafanir.
Einhver misskilningur
Þjóðviljinn snéi-i sér einnig til
Haildóns H. Jónssonar, fanmanms
íslenzlka álfélagsins og ^purði
hamn um sfeýrin'gu á þessum «t-
bui-ði. : 1
Ég íheld þefcta sé á einbverjum
misskilningi byiggt, sagði Halldór.
SOcýrðd hann svo frá, að fyrir
einum eða tveimur dögum hefði
átt sér 'stað atvik í kerjasikáttan-
um svonefnda, er rekja má or-
sakir þessa atburðar til. Her
mann Guðmundssoin haifði þá
komið í erindum. Hlífar, eins og
oft áður, og kaíllað á ‘miann er
var að störfum þarna í kerja-
skáttanum. Sagði Halldór, aö
maðurinn hefði verið við þannig
verk, að efcki hefðtt mótt vifeja
sér frá því. Kom verikstjóri á
vetfcvamg og urðu eiinlhver orða-
skipti út af þessu irlillli Her-
ma.nns og verkstjóinans. Siðar
kærði vericstjórimn þetta til yfir-
manna sinna t»g vegna þeimar
kæru gaf forstjóri Isalis, Swiss-
ttendingurinin F. Muiltter ut
tilskipun, að engum imastti
hteypa inrj á vinniuisvæði,
nema hann væri í fylgd niieð
Hermann Guðmundsson
einhverjum starfsmanni á skrif-
sfcofu Isals. Taldi Halldór, að
þessi tilskipun forstjórans, sem
aðeins var gefin munnttega, hefði
valdið einhverjum „misskilningi“
eins og hanri orðaði þaði
Sagði Halldór að lokum, að
hann mýndi ræða við Hermann
í dag út af þessium atþurði og
kvaðsit vonast til að aiilt ’ féttlii í
ljúfa löð. *
ASÍ métmælir
framferöi Sviss-
lendinga
Á fundi í miðstjórn Alþýðn-
sambands Islands, sem haldinn
var síödegis í gær, voru sam-
þykkt mótmæli gegn því að Her-
manni Guðmundssyni, formanni
Vcrkamannafélágsins Hlífar í
Hafnarfirði, var neitað um inn-
göngu inn á svæði ályerksmiðj-
nnnar í Straumsvík, eins og frá
er sagt á öðrum stað í blaðinu.
I riiótmælasaniþykktinni var
krafizt aðgerða til að hindra að
slíkir atburðir endurtækju sig.
Var Hannibal Valdimarssyni,
forseta ASl og Herinanni Guð-
mundssyni faiið að ganga á fund
dómsmálaráðherra í dag og af-
henda honum mótmæii, sem birt
verða síðar
Einnig verða mótmælin afhent
stjórn fsals.
HÞ1968
Dreqið eftir þrjó detga -
til kl. ótta í kvöld
V